BSE

Wat is BSE? BSE, ook wel de gekke-koeienziekte genoemd, staat voor Bovine spongiforme encephalopathie. Het is een ziekte die bij rundvee het centrale zenuwstelsel aantast. De ziekte veroorzaakt microscopisch kleine holtes in de hersenen van besmet vee. De zorgt voor gedragsveranderingen en bewegingsstoornissen. Uiteindelijk sterft het dier aan de ziekte. BSE wordt veroorzaakt door zogenaamde ‘prionen’. Dat zijn afwijkende eiwitten die gewone eiwitten kunnen vervormen. De hersencellen waarin de prionen zich bevinden gaan dood.

De geschiedenis van BSE In 1732 werd ‘scrapie’ ontdekt, een dodelijke hersenziekte bij schapen. In 1883 werd in Frankrijk scrapie voor het eerst vastgesteld bij een koe. BSE wordt pas in 1986 als nieuwe ziekte erkend hoewel men voor die tijd al van het bestaan af wist. Tussen 1970 en 1980 is er een periode waarbij aangenomen wordt dat scrapie zich bij runderen voordoet als BSE. In december 1984 onderzoekt een veearts in Hampshire een koe die lijdt aan gewichtsverlies en zenuwtrekkingen. Hij vermoedt dat de schapenziekte scrapie is overgesprongen op een koe. In februari 1985 wordt in Groot-Brittannië weer een koe waargenomen met dezelfde verschijnselen namelijk tremoren (trillingen), ongecoördineerde reacties en gewichtsverlies. In het klinisch rapport wordt de ziekte omschreven als ‘novel progressive spongiform encephalopathy in cattle. In oktober 1987 concluderen experts dat de enige oorzaak van BSE het beendermeel kan zijn, waarin karkassen van schapen met scrapie zijn vermengd. Het voeren van beendermeel waarin slachtafval van runderen en karkassen van zieke koeien zijn verwerkt wordt in 1988 verboden. Alle dieren die verschijnselen van BSE vertonen worden geslacht. In februari 1989 wordt geconcludeerd dat de risico’s voor mensen gering zijn. In maart 1993 wordt dit nogmaals bevestigd . In mei 1995 overlijdt een 19-jarige jongen. Hij is het eerste slachtoffer van de menselijke variant van BSE, de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. De Britse regering verscherpt regels om slachtafval uit voedsel voor mensen en dieren te houden. In maart 1997 wordt in Nederland de eerste met BSE-besmette koe aangetroffen. Zij en haar 110 stalgenoten worden afgemaakt, en partijen vlees ter waarde van 100.000 gulden ( ± 45.378 euro) vernietigd. In mei 1997 introduceert de Labourregering een verbod op in –en verkoop van rundvlees-aan-het-bot en kondigt een onderzoek naar BSE-crisis aan. In november 2000 blijkt uit Nederlands onderzoek dat de Nederlandse rundveehouderij in de jaren tachtig vanuit Groot-Brittannië moet zijn geïnfecteerd door de import van besmette runderen en besmet diermeel. De spiraal is doorbroken door maatregelen die Nederland trof, onder meer in 1990, 1997 en 1999. In Franse supermarkten wordt met BSE-besmet vlees gevonden. En voor het eerst is er ook bij Duitse runderen BSE geconstateerd. In december 2000 is het aantal bevestigde gevallen van BSE 179.000 runderen in totaal. In werkelijkheid zijn het waarschijnlijk 1 miljoen gevallen geweest. Inmiddels zijn 84 patiënten met Creutzfeldt-Jakob bekend. De meeste zijn overleden, de volledige omvang van epidemie onder mensen is vanwege jarenlange incubatietijd nog onbekend.

Recente ontwikkelingen In Nederland worden tussen maart 1997 en mei 2002 35 gevallen van BSE geconstateerd. Onder deze paragraaf staat een lijstje met de BSE gevallen in Nederland en buitenland. In augustus 1997 besluit Nederland om risico-organen bij de slacht te verwijderen en te vernietigen. Die verplichting geldt nog niet in de overige lidstaten van de Europese Unie. Op 1 oktober 2000 wordt deze verplichting ingevoerde in de gehele Europese Unie. Op 1 januari 2001 zijn er nieuwe Europese maatregels van kracht: het verplicht testen van alle runderen ouder dan 30 maanden bij de slacht en een tijdelijk verbod op het voederen van diermeel aan landbouwhuisdieren. Op 2 januari 2001 begint deze testcampagne. Nederland is samen met Denemarken het enige landt dat de testcapaciteit op het niveau heeft waarop alle runderen ouder dan 30 maanden kunnen worden getest. Het heeft resultaat want begin februari 2001 wordt weer een BSE-geval ontdekt, dit met dank aan het nieuwe testprogramma. Vanaf 1 april 2001 mag vlees dat geïmporteerd wordt uit landen buiten de Europese Unie geen Specifiek Risico Materiaal (SRM) bevatten. Ook moet in de gehele Europese Unie de wervelkolom van runderen ouder dan één jaar worden verwijderd en vernietigd. Vanaf 1 juli bestaat op grond van een EU-verordening de mogelijkheid om in geval van BSE niet het hele bedrijf waarvan het BSE dier afkomstig was te ruimen, maar het ruimen beperken tot dieren met een verhoogd risico op BSE. In september 2001 heeft Minister Brinkhorst met de provincies Noord-Brabant, Friesland, Zuid-Holland en Gelderland een plan van aanpak opgesteld over de opslag en verbranding van diermeel. Het plan bestaat uit drie onderdelen: het vergroten van de verbrandingscapaciteit, het versneld wegwerken van de ‘oude’ voorraad diermeel en het zoeken naar nieuwe opslaglocaties voor de huidige productie. Daarvoor is een tijdelijke opslag van circa 70.000 ton diermeel nodig. Twee maanden later wil Brinkhorst het bedrijfsleven meer keuze geven bij het uitbesteden van de verplichte BSE-test. Om er zeker van te zijn dat rundvlees veilig is voor consumptie moet ieder volwassen rund bij de slacht onderzocht worden op BSE, vóór het vlees wordt vrijgegeven. 22-02-2002: Minister Brinkhorst is van plan om in bilateraal (tweezijdig) en in Europees verband stappen te nemen ter voorkoming van het onnodig doden van gezonde dieren.

Eigen mening Ik vond het wel interessant om dit verslag over BSE te maken. Nu weet ik hoe het ontstaat. Ik wist ook helemaal niet dat er nu nog BSE is in Nederland. Het laatste geval dat bekend is, is nog maar van een paar weken geleden. Nu ben ik daar wel van op de hoogte.

Bronvermelding - www.vcp.nu - www.groene.nl - www.minlnv.nl - www.BSE.pagina.nl