Orkanen en tornado's

1. Wat is een orkaan

Een orkaan is een zeer krachtige storm met hevige wervelwinden die snelheden van 120 km/uur of meer kunnen halen. Orkanen worden door meteorologen vaak tropische cyclonen genoemd. Orkanen ontstaan boven warme oceanen. Ze reizen in de windrichting over de zee, meestal met een snelheid van ongeveer 20 km/uur, brengen hevige regens met zich mee en veroorzaken hoge golven. Orkanen kunnen veel schade aanrichten als ze boven land komen. Bomen waaien om, daken waaien van huizen en de hoge golven en de zware regens zorgen voor overstromingen in de kuststreken. Door de eeuwen heen zijn orkanen de oorzaak van vreselijke rampen geweest. Nu weten weten wetenschappers een heleboel over hoe orkanen ontstaan, maar ze kunnen orkanen nog steeds niet stoppen. Kustlijn Een orkaan kan wel meer dan 400 km breed zijn, en het kan enkele dagen duren voordat een orkaan uiteindelijk afneemt. 99% van de slachtoffers valt als een orkaan aankomt aan de kust. Achter het centrum (middelpunt) van de storm worden de eerste hevige regens en windvlagen gevolgd door een kalme periode als het oog van de oorkaan overtrekt. Daarna nemen de wind en regens weer toe als de andere helft van de storm overtrekt. Als de orkaan over het koelere land trekt is er geen warme opstijgende lucht om hem te voeden en begint de oorkaan langzaam zijn kracht te verliezen. Hoe ontstaat een orkaan? Een orkaan wordt gevormd als waterdamp uit zee dikke wolken vormt. De warme waterdamp en lucht gaan terwijl ze opstijgen omhoog draaien. Nog meer warme vochtige lucht stijgt op en bouwt samen met de omhoog draaiende lucht een orkaan op. De hevige wind draait om het oog (een rustig wolkenloos gebied). Naamgeving Orkanen krijgen een naam om ze te herkennen en verwarring te voorkomen als er meerdere stormen tegelijk voordoen. De Wereld Meteorologische Organistie kiest de namen die elk jaar met de A beginnen. In 1998 waren dat bijv. de namen voor de Atlantische orkanen Alex, Bonnie, Charley, Daniëlle, Earl enz. 2. Waar ter wereld Orkanen ontstaan in gebieden net ten noorden en ten zuiden van de evenaar, namelijk bij de keerkringen. Dit is het heetste gebied op aarde en dus is de Oceaan daar heel warm. Oceanen met een temperatuur boven de 27 ºc maken de warme vochtige damp die een orkaan nodig heeft om zich te vormen. Als orkanen ontstaan in het westelijke deel van de Stille Oceaan heten ze tyfonen en in de Indische Oceaan worden ze cyclonen genoemd.

Typhoeus
In de Griekse mythologie was Typhoeus of Typhon de zoon van Tartarus en Gaia. Zoals je op het plaatje ziet was Typhoeus een monster met veel hoofden, het lichaam van een man en een kronkelende slangenstaart. Zeus, de koning der goden, vocht met Typoeus en begroef hem uiteindelijk onder de berg de Etna. Volgens de legende veroorzaakt Typoeus de stormwinden die verwoestingen en schipbreuken veroorzaken. Het Griekse woord tuphon betekent wervelwind en is afkomstig vam deze legende, hiervan is weer het woord tyfoon afgeleid.

Hurakan
Volgens een legende van de Maya hield Hurakan, de oude god van de winden em stormen, zich op de mist boven de grote vloed die de aarde bedekte. Hurakan zei steeds het woord aarde totdat de aarde oprees uit de zeeën. Als de goden boos waren op de mensen strafte Hurakan ze met stormen. Volgens de overlevering hebben de Spaanse ontdekkingsreizegers zware stormen naar de Maya-god genoemd, en is het Amerikaanse woord voor storm, hurricane afkomstig van het Spaanse woord huracán. 3. Wat is een tornado

Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan maar met nog sterkere wervelwinden. De lucht in een tornado wordt door winden in het bovenste deel van de wolk rondgedraaid tot er een draaikolk ontstaat. Als de winden versnellen krijgt de wolk de vorm van een trechter. Onder aan de wolk wordt er meer lucht naar binnen gezogen en de trechter bereikt de grond. De meeste tornado’s halen snelheden van 35 tot 65 km per uur, en de schade die ze maken ligt meestal over de lengte van 100 km en de breedte van 1 km. De trechter van een kleine tornado is soms maar 3 meter breed, die van een grote tornado wel honderd keer breder.

Waterhoos
Als een tornado boven het water ontstaat, zuigt de tornado water op. Dit heet een waterhoos. Waterhozen kunnen ernstige schade aan schepen toebrengen, hoewel ze niet zo krachtig zijn als tornado’s aan land. De meeste waterhozen zijn 6 tot 60 meter in doorsnee, en soms komen ze in paren voor.

Zandhoos
Een tornado kan zich soms boven een heet en droog gebied vormen en neemt dan een heleboel rondvliegend stof en zand mee. Dit heet een zandhoos. Zandhozen lijken hun energie uit de hitte van de grond te halen, en kunnen 300 meter hoog de lucht in opstijgen. Ze komen veel voor in woestijngebieden in de VS, Australië, India en Afrika 4. Tornadobaan Tornado’s komen het meest voor in Noord-Amerika, Europa, Oost-Azië en Australië. In de VS zijn er jaarlijks 800 tornado’s en vallen er ongeveer 70 dodelijke slachtoffers per jaar. Warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico komt dikwijls in botsing met de koelere, droge lucht uit de noordelijke staten van Canada en de Rockey Mountains. Zo ‘n botsing leidt tot de vorming van veel tornado’s in een groot gebied door de staten Nebraska, Kansas, Oklahoma en Texas, dit gebied heeft daarom de naam Tornadobaan gekregen. De meeste tornado’s in de Tornadobaan duiken in april, mei en juni op. De Tornadobaan neemt 1/3 van alle wervelwinden in de VS voor zijn rekening. Ook Florida wordt dikwijls door tornado’s getroffen. Tornado’s komen meestal aan het eind van de middag of aan het begin van de avond, maar er zijn ook wel nachtelijke tornado’s.

Texaanse wervelwind
De staat in de VS die het meest te lijden heeft onder tornado’s is Texas. Op 11 mei 1953 trof een tornado de stad Waco hierbij werden 114 mensen gedood. De ergste ramp gebeurde in 1925. Toen een groep tornado’ s de staten Missouri, Illinios en Indiana trof, er vonden toen 689 mensen de dood.