Maya's

Dit verslag gaat over de maya’s. We hebben voor dit volk gekozen omdat we er nog niet zoveel van afwisten en het ons wel een interessant volk leek. We gaan proberen de volgende hoofdvraag te beantwoorden:

Wat zijn de maya’s voor volk? En hoe leven ze?

Dit gaan we beantwoorden door middel van de volgende deelvragen:

Deelvraag 1: de geschiedenis van de maya’s

Deelvraag 2: hoe waren de verschillende onderdrukkingen voor de maya’s?

Deelvraag 3: Wat is de taal van de maya’s?*

Deelvraag 4: wat voor soorten religies hebben ze bij de maya’s?

Deelvraag 5: zijn de maya’s primitief of ontwikkeld? (minder complex/complex en hoe was de macht verdeelt?

Deelvraag 6: hoe is de werkgelegenheid bij de maya’s?

Onze hypotheses van deze vragen zijn als volgt:

1: Hier wisten we haast niks over, alleen dat ze overheerst werden door de Spanjaarden.

2: Slecht waarschijnlijk, een onderdrukking is meestal niet positief.

3: we dachten iets in de richting van de egyptenaren, tekeningtje’s e.d

4: natuurgoden.

5: we dachten dat de maya’s vroeger goed ontwikkeld waren en voorliepen en tegenwoordig dat ze achter lopen.

6: we dachten landbouw/veeteelt of iets dergelijks.

*we hadden eerst: hoe zijn de sociale verhoudingen bij de maya’s.
Maar door gebrek aan informatie hebben we deze veranderd.

Stap 2:

We gaan zoveel mogelijk informatie verzamelen (internet, bieb e.d) ook gaan we de taken goed verdelen.

We zijn van plan ze snel mogelijk aan dit verslag te gaan werken zodat we het in de meivakantie af kunnen hebben. We schatten dat we er rond de 5-6 uur voor nodig hebben per persoon.

We hopen veel informatie op internet te vinden en in boeken.

Verdeling;

Geschiedenis
Primitief/ontwikkeld
Macht verdeling

De geschiedenis van de maya’s:

Het eerste land waar bekend van is dat de maya’s er waren heette Yucátan. Dit was een schiereiland, eerst woonden hier jagers en verzamelaars. Die leefden in kleine groepen als nomaden. De maya’s verschenen in Yucátan rond 2.600 v. Chr. Er waren toen meer dan (>?<) maya’s

De cultuur van de Maya\'s verspreidde zich snel, mede doordat ze allerlei nieuwe gereedschappen ontwikkelden. Er ontstonden stadstaten van 5.000 tot 50.000 inwoners en ze maakten reusachtige tempels om hun goden te eren. Deze bouwwerken lijken op piramides. De beroemdste van deze tempels staan in Chichen Itza en Yucátan. De Maya-beschaving beleefde zijn hoogtepunt rond het jaar 250.

Rond het jaar 900 begon de neergang van de Maya-beschaving. De redenen hiervoor zijn onduidelijk. De Maya\'s in het zuidelijke gedeelte van hun territorium verlieten rond deze tijd de steden. De Maya\'s uit het noordelijke gedeelte werden rond 1200 onderdeel van de Toltec-samenleving. Dit betekende het einde van de macht van de Mayasteden, hoewel enkele van de stadstaten nog bestonden toen enkele eeuwen later de Spanjaarden arriveerden. Na de teruggang van de grote Mayasteden bouwden de Maya’s kleinschaliger nederzettingen. Het leven was hier eenvoudiger. De grote steden waren binnen korte tijd overwoekerd door de vegetatie.

De eerste contacten tussen Europeanen en de Maya\'s worden beschreven in de notities van Christopher Columbus tijdens zijn vierde reis naar Amerika in 1502. De bemanning van zijn schip zag enorme kano\'s waar wel veertig mensen in pasten. Gedurende de 16e eeuw volgden nog veel meer Spanjaarden en zij probeerden de Maya-cultuur volledig te vernietigen. In tal van opzichten is ze dat gelukt De Maya\'s waren onderling verdeeld en bleken niet bestand tegen de ziektes die de Europeanen meebrachten. Veel Maya\'s werden bekeerd tot het christendom en de meeste sporen van de rijke Maya-cultuur werden uitgewist. Er is bijvoorbeeld bekend dat de Maya\'s gedurende de Middeleeuwen landkaarten gebruikten en boeken schreven. Hiervan is niets overgebleven.

Tegenwoordig leven de maya’s verdeeld over vele gebieden zoals Mexico, Guatemala, Belize en Honduras. Ook leven er nog meer dan een miljoen maya’s in Afrika.

Hoe waren de verschillende onderdrukkingen voor de maya’s?

In de 17e eeuw heersten de Spanjaarden over geheel Midden-Amerika. Het gebied Belize was echter nog nauwelijks ontdekt. De oorzaak hiervan was het uitgestrekte koraalrif voor de kust van Belize, dat was zeer gevaarlijk voor de handelsschepen. Dit betekent dat er geen goud en zilver kon worden vervoerd verder waren er vele moerassen met veel muggen. Bovendien was de lokale bevolking zeer vijandig.
Het eerste contact met een aantal Spaanse schipbreukelingen was in 1511 in Noord-Belize, dit verliep niet vredig de schipbreukelingen werden dood gemaakt of tot slaaf gemaakt. De Spanjaarden richtten zich toen op het huidige Mexico en Guatemala. Dit betekende dat de Maya\'s uit die gebieden naar Belize vluchtten om uit de handen te blijven van de Spanjaarden. De Maya\'s die de slachtpartijen overleefden werden later tot slaaf gemaakt en gezinnen werden uit elkaar gehaald. Toen er een christelijke monnik de gevluchte maya`s wou bekeren tot het christendom kwamen er hevige rellen en er werden kerker in brand gestoken.
Toen ook de Britten verschenen die op zoek waren naar campêchehout (blauwhout) in de Bay of Campêche. Het verschil tussen de Britten en de Spanjaarden was dat de Britten een veel betere verstandhouding hadden met de plaatselijke bevolking (de gevluchte maya`s) dit kwam vooral omdat zij geen belasting inden en dat zij de plaatselijke bevolking niet gelijk wouden bekeren tot het christendom. Het duurde echter niet lang voordat er een heel ander soort Britse ondernemer verscheen: piraten die in Belize een prachtige schuilplaats vonden tussen de riffen. Een van deze piraten was kapitein Peter Wallace, die in 1634 aan land kwam waar nu Belize City ligt. Hij zou ook de naam Belize aan het land hebben gegeven.
In 1670 werd er tussen Engeland en Spanje een anti-piraterijverdrag getekend. Vele piraten waren bang voor dit verdrag en gingen hun leven veranderen. Velen gingen zich nu bezighouden met houtkappen en houthandel en vestigden zich aan de mond van de Belize-rivier.
Na de vondst van een zeer bijzondere houtsoort: het mahoniehout, veranderde de situatie drastisch. Men had veel werkvolk nodig en men gebruikte daarvoor zwarte slaven uit Jamaica. Al snel was nog maar één op de tien bewoners een blanke. De slavernij in Belize was lang niet zo streng als op de grote plantages in de Verenigde Staten. De slaven hadden ieder een eigen tent, een bijl en sommigen zelfs musketten. Verder hadden ze een werkweek van vijf dagen en ze konden hun vrijheid terugkopen. Ondanks dat hadden slaven weinig rechten en mishandelingen waren ook in Belize heel normaal.
Intussen probeerden de Spanjaarden de controle over het gehele gebied te krijgen, maar raakten steeds in oorlog met de Britten en de plaatselijke bevolking.
De Britten gingen echter gewoon door met het kappen van bossen. In 1763 stond Spanje officieel toe dat de Britten hout mochten kappen. Ook mochten ze wegen aanleggen voor het vervoer van het hout langs grenzen. Tot begin 20e eeuw werden er echter alleen maar \"wegen\" aangelegd richting rivieren die het hout vervoerden. Er werden dus helemaal geen wegen aangelegd zoals afgesproken, waardoor grenzen vaag bleven en de plaatselijke bevolking aan beide zijden van de grens in onzekerheid leefden.
Het conflict tussen de Spanjaarden en de Britten bleef ondertussen voortduren.

3 de taal van de maya’s/twijfel

Wat de Maya´s Geloofden
Vroeger dachten de Maya´s dat de aarde plat was en dat er vier kanten aan zaten en de Maya´s dachten dat de aarde vast zat aan de rug van een grote krokodil die uit aan het rusten was in een plas met waterlelies.

De Maya´s geloofde dat de hemel uit vier delen bestond en dat iedere laag zijn eigen god had. De onderwereld, een koude plek vol onheil, bestond uit 9 lagen. Ze geloofden dat de zon en de maan geholpen door de goden bij hun ondergang door de onderwereld kwamen. Ze dachten dat er goden in de bergen en heuvels leefden. En ze geloofden als mensen dood gingen door een grot in de onderwereld terechtkwamen. Koningen werden gewoon herboren als hemelse goden. Gewone mensen die dood gingen werden onder hun eigen huis begraven en hun mond werd volgestopt met eten voor de reis naar de hemel of de onderwereld, en de belangrijke Maya´s werden gecremeerd.

Godsdienst
De godsdienst van de maya’s was verwant aan die van de centraalmexicaanse indianen. De wereld werd geschapen door Hunab Ku, de enige god en de vader van Itzamna, die men in zekere zin kan vergelijken met Zeus of Jupiter. Hij was de uitvinder van het schrift en de boeken en verdeelde de aarde onder de mens, (zie scheppingsverhaal)
De positie van de andere goden is niet duidelijk, misschien zijn het aparte, ondergeschikte figuren, misschien zijn het ook slechts aspecten van Itzamna. De betekenis ervan zijn Kinich Ahau, de zonnegod, Ixchel, de maangodin, Chac, de regengod, en, nauw met hem verwant, de 4 Chaces die de vier windstreken symboliseren, en Yum Kax de god van de landbouw, vooral van de maïs, het basisvoedsel van de maya’s. In de postklassieke periode was Kukulkan, de maya-versie van Quetzalcoatl (de gevederde slang) was erg belangrijk. Verder waren er nog goden voor de dagen, de getallen, de maanden, enz. belangrijke verering bevatte verder de negen heren van de nacht, de goden van de dood. De goden werden geëerd door offers van voedsel, vogels en vissen. Ook offerden de gelovigen hun eigen bloed en werden mensenoffers gebracht.

Itzamná Hoofdgod, god van de hemel.

Kinich Ahau God van de zon.

Yum Xac God van de maïs.

De rituelen van vroeger
Priesters waren verantwoordelijk voor het onderwijs en de evenementen die er plaats vonden. Priesters mochten trouwen en mochten kinderen krijgen. Die kinderen werden dan hun opvolgers. De priesters waren ook verantwoordelijk voor de bloedaflaat en menselijke offers. De bloedaflaat was belangrijk voor veel van hun evenementen. Het bloed werd aan de goden gegeven om ze te voeden en tevreden te stellen. Het offeren van mensen gebeurde ook vaak. Gevangene, slaven en vele kinderen werden gedood om de goden tevreden te stellen, vooral wezen en onwettige kinderen werden hierdoor gedood.

De rituelen gebeuren nu nog maar nu zijn er wel christelijke elementen aan toe gevoegd. Maya´s geloven nog steeds in de invloed van de kosmos en dat ze door middel van rituelen een goden in eer moeten houden. De zon word nu in verband gebracht met het christelijke geloof in god en Jezus en de maan met de maagd Maria.

Zijn de maya’s primitief of ontwikkeld? (minder complex/complex)en hoe is de macht verdeeld?

Het is een minder complexe/ontwikkelde cultuur, de mensen zijn meestal niet gespecialiseerd in één taak. Bij de maya’s hebben de vrouwen taken zoals : koken, de akkerbouwgrond verzorgen en voor de kinderen zorgen. Ze werken niet met de machines die wij in het Westen gebruiken, maar met de hand, zelfgemaakte werktuigen of met behulp van een bepaald dier. Er zijn geen officiële regels vast gelegd in bijvoorbeeld een grondwet. Vaak zijn de regels per gemeenschap of familie net iets anders. Ook zijn er meer dan 31 verschillende talen/dialecten.

De maya’s hadden een soort standen. De 1e stand waren de priesters. Ze werden vereerd als goden. Iedereen van een lager rang keek erg tegen hen op. Hun huizen werden op hoge plateaus gebouwd. En als er een priester overleed werd er een piramide voor ze gebouwd. Later werd dit dan gezien als heilige plaats om te bidden en te offeren.

De 2e stand bestond uit ambtenaren en tempeliers e.d. die hadden een leidende functie. ze zorgden er voor dat bijv. de bouw van een piramide goed verliep.

De 3e en grootste stand bestond uit boeren. Die deden het grootste deel van het jaar aan landbouw en zorgde voor voedsel voor de hele bevolking. Omdat er niet het hele jaar op het land gewerkt hoefde te worden werden de boeren in de winter vaak ingezet om piramides te bouwen.

De maya’s zijn patrilineair dit betekent dat zij ervan uitgaan dat de afstamming wordt terug gerekend via de mannen. Maya’s hebben ook aparte clans.

Middelen van bestaan
De eerste mensen die op het schiereiland Yucatan woonden, waren jagers en verzamelaars ze leefden in kleine groepen als nomaden en samen met hun vee trokken ze rond. De 1e bewoners kwamen rond 900 voor Christus aan op de plaats waar de Maya´s hebben gewoond. En rond 2.600 voor Christus bestonden de Maya´s en ze begonnen toen met bossen om te kappen waar ze later met de landbouw zijn begonnen. Ze verbouwde er graan, maïs bonen, pompoenen en tabak. Rond 300 voor Christus ontwikkelden de Maya´s een zeehandelroute. De volgende eeuwen verhandelden machtige handelaren die van die hele grote kano´s hadden producten zoals zout, dierenvellen, veren, cacao, goud, honing, kleding, maïs en messen. De handelaren hadden zelfs hun eigen god en beschermheer de Ek Chuah.

Het voedsel
De belangrijkste bron van voedsel was de landbouw, ook de jacht en visserij waren belangrijk. Het belangrijkste wat de landbouwers verbouwden was maïs, dat was het hoofdvoedsel van de Maya\'s, maïs was over de hele wereld verder nog onbekend, totdat de Spanjaarden kwamen. De maïs werd gekookt of geroosterd gegeten en maïsmeel werd gebruikt om tortilla\'s en tamales te maken. De Maya\'s, De Azteken en andere volken brachten offers aan de God van de maïs om de oogst niet te laten mislukken. Andere bekende gewassen waren bonen, aardappelen, pompoenen, pepers, ananas, avocado, en cacao.

http://ancientmexico.com/content/map/index.html
http://www.isourcecom.com/maya/
http://members.brabant.chello.nl/~p-stortelder/oldciv\'s/Maya/indexmaya.htm
http://home01.wxs.nl/~piers048/mayasset.html
http://home.wanadoo.nl/a.walraven/index.html
http://ancientmexico.com/content/gods/index.html http://www.geocities.com/RainForest/3134/lacgods.html
http://www.mesoweb.com/features/bassie/CreatorGods/index.html http://en2.wikipedia.org/wiki/Mayan_mythology
http://www.jaguar-sun.com/gods.html
http://www.maya-sutra.com/mayan_gods.htm
http://home.planet.nl/~roeli049/nedhome1.htm
www.mythicjourneys.org/bigmyth/myths/nederlands/ned_maya_culture.htm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Yucat%E1n
http://maya.pagina.nl/
http://www.maya.jouwpagina.nl/