Het relief op aarde

Inleiding
We hebben een grote aardbol waar wij met zijn alle op leven. Op deze aardbol vinden ook natuurlijke verschijnselen voor. Ik ga het in mijn werkstuk houden over het onderwerp relief op aarde. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat het bijna overal op de wereld voorkomt en daarom zou ik er ook wel eens wat meer over willen weten. Wilt u ook weten hoe, waardoor en wanneer deze verschijnselen tot stand komt? Dan moet u dit werkstuk maar eens goed bestuderen Dan komt u daar zeker te weten achter!

De Aardbol
We hebben een grote aardbol met een omtrek van 40000 km. We kunnen het aardoppervlak verdelen in land (30%) en zee (70%).

De aarde bestaat eigenlijk alleen maar uit magma (vloeibaar gesteente) Het buitenste laagje hiervan is gestold. Dit noemen we onze aardkorst. De aardkorst heeft een dikte van 25 km. Dat is een heel dun laagje in vergelijking met de gehele aarde. Als je vanaf het aardoppervlak naar beneden gaat kom je bij de kern van de aarde. In de kern van de aarde zit ook magma
Dit is het heetste punt van de aarde
Want hoe verder je naar beneden gaat des te heter het wordt. Etr zit ook een dikke laag tussen het aardoppervlakte en de kern van de aarde. Dit gedeelte noemen we de mantel.

Hoe ontstaat het relief op aarde? Het relief = hoogteverschillen in het landschap ontstaat door 2 krachten. 1. Endogene krachten
2. Exogene krachten
Ik behandel nu eerst de endogene krachten = krachten die van binnenuit op de aardkorst inwerken
De endogene krachten kunnen we verdelen in 3 delen
1 Plooiingsgebergte
plooiingsgebergte ontstaan doordat er endogene krachten plaatsvinden die stukken van de aardkorst naar elkaar schuift

2 4 5 6

1 3
1 plooidal/synchinaal
2 plooiing/antichinaal
3 lengtedal
4 dwarsdal
5 puinkegel/puinwaaier
6 massief = een verzameling bergtoppen in het hooggebergte

Dit verschijnsel komt veel voor in de werelddelen: - Zuid-Afrika - Zuid-Amerika

2 horsten en slenken
Endogene krachten veroorzaken ook barsten en scheuren in de aardkorst. Daardoor verschuiven soms stukken. Stukken die naar boven worden geduwd = horsten
Stukken die naar benedengezakt zijn = slenken
Goede voorbeelden hiervan zijn - Vogezen (horst) - Rijndal (slenk) - zwarte woud (horst)

3 vulkanisme
een vulkaan is eigenlijk een berg die is opgebouwd uit gestold gesteente, as en stukken van de aardkorst 5 3 4 1 2
1 kraterpijp
2 magma = vloeibaar aardgesteente
3 kraterprop/-meer
4 lava = uitvloeiings gesteente
5 spleetuitvoeiing = door een grote scheur in de aardkorst stroomt er lava over een groot oppervlakte.

De meest bekende vulkanen zijn: - Stromboli deze is 926 m hoog en ligt op het eiland Stromboli in de Tyryheense zee. Deze vulkaan geeft ieder jaar door kleine schokjes die leiden tot een vulkaanuitbarsting. (5 mei 1995)

- Vesuvius deze ligt ten oosten van Napels aan de Golf van Napels. In de oudheid dacht men dat deze vulkaan uitgewerkt van. wat in 79 na Christus niet zo bleek te zijn. De laatste uitbarsting was in 1944.

- Mountain Etna deze is 3295meter hoog en ligt aan de aan de oostkust van Sicilië. Deze vulkaan is nu nog steeds werkzaam. De langste uitbarsting was in 1991-1993

Relief indeling
Indeling op het land
Op het aardoppervlak kun je een indeling maken door de hoogteverschillen te meten
Je hebt 4 delen: 1 laagland 0-200 m
2 heuvelland 200-500 m
3 middelgebergte 500-1500 m
4 hooggebergte >1500 m

In Nederland komt max. het heuvellandschap ter gehoren.

Indeling op de zeebodem
Op de zeebodem kun je ook een indeling maken
Deze verdelen we als volgt
1contineltaalplat 0-200m ondiepe gedeelte van de oceaan, grensend aan het vaste land. Een voorbeeld hiervan: - de Noordzee

2 bekkens Schotelvormige diepten in de oceaan. Een voorbeeld hiervan: - Cabraborbekken

3 trog Diepe kloof in de oceaanbodem Een voorbeeld hiervan: - de Morianentrog

Exogene krachten
De exogene krachten = de krachten die van buitenaf op de aardkorst inwerken spelen ook
een grote rol in het relief van de aarde. Een heel goed voorbeeld van een exogene kracht zijn vele vormen van verwering = het vergruizen van hard gesteente o.i.v weer en plantengroei. We kennen 2 soorten van verwering:

1. Mechanische verwering
Het vergruizen van hard gesteente o.i.v. weer en plantengroei waarbij de samenstelling van het gesteente niet verandert
Voorbeelden hiervan zijn: - spleetvorst = losvriezen van gesteente - scheuren van rotsblokken door zonnewarmte
2.Chemische verwering
Het vergruizen van hard gesteente o.i.v. weer en plantengroei waarbij de samenstelling van het gesteente wel verandert. Voorbeelden hiervan zijn: - karstverschijnselen = kalk dat opgelost is in water met koolzuur. door de karstverschijnselen ontstaan trechter- vormige kuilen = dolinnen

De kringloop van gesteente
Vormen van verwering kunnen leiden tot erosie = de uitschurende werking van met puin beladen water, ijs of wind

De kringloop van het gesteente gaat als volgt:

1 2

3

4 5

1 verwering In het gebergte vindt verwering plaats
2 verwering materiaal Je hebt 4 soorten verwering materiaal: 1. rotsblokken 2. grind 3. zand 4.klei
3 transporteurs Je hebt 4 grote transporteurs van het materiaal: 1. zwaartekracht
2. gletsjers
3. water
4. wind
4 erosie
Tijdens dit proces vindt ook erosie plaats. Door dit verschijnsel ontstaan 2 soorten dalen. 1 V-dal worden veroorzaak door rivieren. 2 U-dal worden veroorzaakt door gletsjers.

5 sedimentatie sedimentatie = afzetting er zijn 4 soorten van sedimentatie 1 fluviatiele sedimentatie = door een rivier 2 glaciale sedimentatie = door een gletsjers
3 marine sedimentatie = door de zee 4 eolische sedimentatie = door de wind