Het GOS

2. Fysische leefruimte

A. Grootte en ligging

A1 Het gemenebest van Onafhankelijke Staten , een wereldblok *oppervlakte
het GOS : 22 milj km² (wereld : 135.8 milj km²) de grootste staat : de russische federatie : 17 milj km² = grootste land vd wereld *afstanden
van de poolse grens ( uiterste Wpunt) tot Beringstraat (meest Opunt ) : 11000km
van N Z : 5000 km
Brussel Moskou : 2300 km
reis met de Trassib (= Transsiberische spoorlijn verbindt Moskou met Wladiwostok in het verre oosten ) totale reis : 9300 km , duurt een hele week . Deze spoorlijn is de economische ruggegraat voor de ontwikkeling van Siberië .

A2 Zowel breedte – als lengteligging maken indruk *Breedte
Het meest Npunt bij Kaap Tseljoeskin heeft een breedteligging van 77°NB en
het meest Zpunt bij Afgaanse grens (Tadzjikistan) ligt op 35° NB . Het grootste breedteverschil bedraagt 42° De uiterste breedtewaarden van Europa zijn 73°NB bij de Noordkaap en 36°NB bij de Straat van Gibraltar . Grote delen van het wereldblok ligge erg noordelijk ! *Lengte en tijdzones
Het meest Wpunt aan de bocht van Gdansk bij de Poolse grens heeft een lengteligging van 20°OL . Het meest Opunt bij de Kaap Dezjnew of de Oostkaap ligt aan de Beringstraat op 100 km van Atlaska in N-Am , en de lengteligging bedraagt er 168°WL . Het grootste lengteverschil bedraagt 180° !  het GOS bevat 11 tijdzones !

B. Reliëf en hydrografie
In het GOS hebben uitgestrekte gebieden dezelfde reliëfvorm  eentonigheid
Vooral vlakten en laagplateaus . Gebergten komen enkel aan de Z-en Ogrenzen voor .

B1 Reliëfgebieden in Europees deel
De Russ vlakte is een golvende vlakte , zelden boven de 200 m . Enkel de Waldaïhoogte in het N van de Middenrussische Rug haalt 347 m . Hier ontspringen grote rivieren zoals de Dwina (W Dw. in Baltische Zee , N DwWitte Zee ) , Wolga ( Kaspische Zee)en Dnjepr ( Zwarte Zee ) : de watertoren van Rusland . het Oeralgebergte , grens tssn Eu. en Az. scheidt de 2 belangrijke vlaktegebieden van elkaar nl de Russische en de Westsiberische Vlakte . ( lager als 2000 m) Brede dwarsdalen geen grote verkeersbarrière .

B2 Siberisch drieluik *De westsiberische vlakte
nauwelijks hoogteverschillen . Jaarlijks overstromingen en moerassen door de grote dooi van de sneeuw die de rivieren niet kunnen verwerken . De economische goederenstromen lopen vooral oost-west , dus zijn de Ob en Jenisej (W-siberische rivieren) die Nwaarts stromen geen goede transport weg . *Het Middensiberisch plateau
ligt wat hoger tussen de Jenisej en de Lena . In het Z ligt het Bajkalmeer , diepste meer TW (1741m diep) in een slenk . Dit meer voedt de Angara , bijrivier van de Jenisej. *Het Oostsiberisch Bergland
ligt ten O van de Lena en bestaat uit een aantal niet zo hoge bergketens . het Werchojansk gebergte !

B 3 Zuidelijke bekkens
De laagvlakte van Toeran en de kaspische laagvlakte(ligt Kaspische zee) zijn laaggelgen . -de laagvlakte van toeran wordt gescheiden vd Westsiberische Vlakte door het plateau van Kazachstan of de Kazachse Rug . Hier ligt het Aralmeer , waar de Amoe Djara en de Syr Darja in uitmonden . De Kasp.Zee en het Aralmeer zijn ingesloten bekkens , het waterniveau van beide daalt langzaam , door verdamping en sinds de ad.en de sd. gebruikt worden voor irrigatie daalt het waterniveau va de Aralmeer drastisch . De waterspiegel vd Kaspische Zee ligt zelfs onder de 28m zeeniveau .

B 4 Zuidelijke en zuidoostelijke gebergten
De Z-en de Zogrens vh GOS wordt gevormd door bergketens , die een scheiding vormen met de buurlanden . Enkel Transkaukasië (Georgië , Azerbaidjan en Armenië ) ligt ten Z vdie scheiding . De Kaukasus en de Kopet Dagh leiden naar het knooppunt van Pamir. Het Tiensjan gebergte volgt de Zgrens (toppen hoger dan 7000m ) een onderbreking in die bergketens is : de Poort van Dzoengarije , lag vroeger op de Zijderoute (handelsroute naar China) , deze leidt naar Mongolië . De Zbergketens gaan over in Obergketens via het Altaj gebergte , het Jablonowyj gebergte en het Stanowoj gebergte . De hoogte daalt geleidelijk tot 2000 m en zo vormen ze mee het Oostsiberisch bergland . Al deze geberten leiden allemaal uiteindelijk naar één punt : de Oostkaap aan de Beringstraat . Hierover sluiten ze dan aan met de Rocky Mountains in N amerika .