De Maya´s

Inleiding

Wij hebben de Maya gekozen omdat dit een volk was wat bijna direct in ons op kwam en toen we op internet gingen kijken we veel mooie oude ruines zagen. We zijn verbaasd dat die gebouwen gemaakt zijn door een oud volk zonder mechanische hulpmiddelen. We zijn benieuwd hoe ze dit voor elkaar hebben gekregen en ook naar de rest van hun cultuur die vast even speciaal is. Ook willen we graag weten waarvoor tempels gebruikt werden en hoe hun godsdienst verder in elkaar zat.

1. Geschiedenis van de Maya

De geschiedenis van de Maya’s is in te delen in drie delen: de preklassieke-, de klassieke- en de postklassieke periode. In de preklassieke periode (1500 v.Chr. tot 300 v.Chr.) woonden de Maya’s in de oerwouden van Mexico, Honduras en Guatemala. De Maya’s bouwden toen een soort piramidevormige heuvels waarop altaren of tempels werden gebouwd. In deze periode kenden de Maya’s nog geen schrift. De kennis die men heeft van de Maya’s uit deze periode wordt gehaald uit bouwwerken, schilderijen en beelden die uit deze tijd gevonden zijn. In deze periode kwamen de Olmeken tot bloei. Dit volk was al redelijk ontwikkeld in onder andere de astronomie. De Olmeken hebben de basis gelegd voor de taal, getallenstelsels en kalenders die de Maya’s eeuwen later nog gebruikten.

In de klassieke periode (300 v.Chr. tot 900 n.Chr.) kwamen de Maya’s tot bloei. In deze periode bouwden de Maya’s echte steden en piramides, waarvan er nu nog steeds ruïnes te zien zijn. Eén van die steden is het beroemde Palenque, dat in Mexico ligt. In Palenque is de beroemde zonnetempel gebouwd. De steden die door de Maya’s werden gebouwd, waren niet zoals de steden nu. De stad was toen meer een religieus centrum, waar de bevolking omheen woonde.

In de postklassieke periode (900-1519) trokken de Maya’s het Jucatàn in. Tijdens deze periode werd het Maya-rijk gedomineerd door de Tolteken. De Tolteken vielen Jucatàn binnen in 1000. De Tolteken benoemden een al bestaande Mayastad tot de hoofdstad van het Maya-Tolteekse Rijk. Omstreeks 1200 kwamen de Maya’s in opstand tegen hun Tolteekse overheersers. Toen begonnen de mindere jaren voor de Maya’s. Terwijl het in de klassieke periode zo goed ging met het volk, begon het volk in de postklassieke periode in te zakken. Na 1450 verzwakte de Maya-samenleving door ruzie tussen de verschillende steden. In 1525 veroverden de Spanjaarden bijna heel Guatemala en in 1541 veroverden ze Jucatàn. In 1697 kwam de hele onafhankelijke Maya-cultuur aan zijn einde.

De Spanjaarden kwam in Midden-Amerika terecht doordat Columbus Amerika ontdekte. Toen de Spanjaarden Guatemala en Jucatàn in hun handen hadden, begon voor de Maya’s een hel. Ze moesten op plantages werken, ze werden vermoord of ze werden besmet met één van de voor hun onbekende Europese ziektes, zoals de griep en de waterpokken. Aangezien ze deze ziekten niet kenden konden zij ze ook niet genezen zoals ze dat al eeuwen deden met de planten uit het regenwoud.

2. Het woongebied van de maya

Het woongebied van de maya’s lag en ligt verspreid over Zuid-Amerika in Zuid-Mexico, Guatemala en Honduras. De belangrijkste steden waren Tikal, Palenque en Copan.

De Maya‘s zijn in de loop van de tijd vanuit Azië over de Beringstraat naar Noord-Amerika gekomen en zijn overal in Noord- en Zuid-Amerika blijven steken om dorpen, steden en een samenleving te beginnen. Ze maakten hun zuidelijke steden vlakbij grote rivieren, die uit de bergen naar de Golf van Mexico of naar de stille oceaan stroomden, ze gebruikten ze als handelsroutes. Men weet niet of de noordelijke steden om een speciale redenen op bepaalde plaatsen zijn gebouwd maar vermoed wordt er dat het met astrologie te maken had. De inrichting van de steden had daar in ieder geval wel mee te maken. De deur- en raamopeningen waren over het algemeen zo gemaakt dat vanuit die plekken makkelijk venus of de zon geobserveerd kon worden.

Naast vulkanen is eigenlijk heel Mesoamerika bedekt met tropisch regenwoud. Dit was een zeer handig woongebied want in een regenwoud is het warm, heb je een soort beschermend dak boven je en er groeien zeer veel verschillende planten die weer voor medische doelen gebruikt konden worden. De steden werden daarom gebouwd op grote vlakke stukken land midden in het regenwoud. De Maya’s leefden in grote steden met huizen, tempels en beschermenden gebouwen.

Tikal In het midden van de Guatemalteekse jungle ligt Tikal, ooit de belangrijkste stad van de Maya-beschaving. Omstreeks 500 werd het de eerste grote stad van de Maya’s en had op het hoogtepunt ongeveer een half miljoen inwoners. Op een oppervlakte van 16 km² staan hier meer dan 3000 gebouwen. Vooral in het centrum van deze ruïnestad hebben de gebouwen zeer grote afmetingen. De belangrijkste gebouwen zijn de 47m hoge Tempel van de Maskers en de 52m hoge Tempel van de Grote Jaguar.

Dan zijn er ook nog de 7 zogenaamde “tweelingpiramides” en een noordelijk tempelcomplex, bestaande uit 16 grote tempels. In 810 werd het laatste grote monument opgericht : de 55m hoge Tempel III. Uiteindelijk ging Tikal rond 900 mee met de klassieke Maya-beschaving ten onder. De eerste keer dat er weer mensen kwamen was toen de ruïnes per ongeluk ontdekt werden door een Spaanse priester, die verdwaald was in de jungle.

Noord-acropolis Het noordelijk akropolis dat tussen Tempel I en II ligt is een complex van verschillende tempels die aan en over elkaar zijn gebouwd. De oudste tempel van dit complex dateert uit de 2de eeuw v. Chr., de jongste is 1000 jaar later gebouwd.

3. De Maya in het algemeen

De Maya\'s waren over het algemeen klein gebouwd met brede hoofden en dun, steil haar. Ze hadden brede en opvallende jukbenen met duidelijk gevormde lippen en scheve ogen. Soms werden aan de voor- en achterkant van het hoofd van pasgeboren baby\'s twee planken gebonden om zo het klassieke Maya profiel te krijgen.

De Maya-cultuur van nu is het resultaat van bijna vijfhonderd jaar contact tussen de inheemse bevolking en de westerse wereld. In dit contact speelt textiel, vroeger en nu, een prominente rol. Als je de kleding van de moderne Maya vergelijkt met de kleding van de oude Maya op vazen, codices en reliëfs, dan zie je dat de kleding van nu nog grotendeels overeenkomt met de kleding van toen, zeker bij de vrouwen. De huipil (mouwloze blouse) vinden we bij bijna alle Maya-groepen. De rok is meestal een rechte lap stof, gedragen als wikkelrok en opgehouden met een geweven gordel rond hun middel. Traditionele Maya-kleding is nu, net zo min als vroeger, op maat gesneden, maar bestaat uit rechthoekige lappen, die rond het lichaam worden gewikkeld en dus heel weinig naaiwerk vereisen. Dit heeft te maken met het weven op het heupgetouw dat al meer dan tweeduizend jaar zowel in Noord- als Zuid-Amerika in gebruik is. Dit getouw zorgt ervoor dat de breedte van de weefsels gelijk zij aan hoever de weefster kan en laat ook maar een beperkte lengte toe. Een voordeel is dat er voor het weven minder planning nodig is dan bij een Europees trapgetouw en dat de weefster tijdens het weven dus gewoon haar verbeelding de vrije loop kan laten. Er worden vaak mythes uitgebeeld in deze weefsels die in een vrijer en ingewikkelder patroon uitgebeeld worden dan met een trapgetouw zou kunnen.

Bij de mannenkledij is het verschil met de kleding van de oude Maya mannen veel groter. Voornaamste kledingstuk was toen de lendendoek. Maar dat vonden de Spanjaarden een veel te onzedig kledingstuk. Er werden allerlei vormen van broeken, hemden, vesten en hoeden opgelegd. Die worden nu nog steeds vaak gedragen.

Dat de Maya\'s traditionele mensen zijn, is goed te zien aan de hedendaagse woningen. De moderne Maya\'s leven namelijk nog in dezelfde huizen als waar hun voorvaderen ongeveer vijfduizend jaar geleden al in woonden. Vaak heeft een Maya-gezin meerdere bouwwerken op een stukje grond staan. In het midden van het terrein ligt de keuken. De keuken was en is altijd al de kern geweest van een Maya-gezin en de vuurhaard die hier ook ligt heeft ook na vele duizenden jaren nog een belangrijke plek in het huishouden. Hier is ook de metate te vinden. Dat is een maalsteen om mais mee te vermalen om er daarna bijvoorbeeld tortilla’s van te maken. Om de keuken heen vindt men meerdere woningen: de woning van het ouderlijk echtpaar en vaak ook de woningen van hun kinderen die ook weer gezinnen stichten. In elke woning is er tegenwoordig een hangmat, een gebruik dat de Maya\'s sinds de koloniale overheersing hebben overgenomen van de Caribische volkeren. Daarnaast is er in elk huis een thuis-altaar, waar enkele plaatjes van heiligen op te vinden zijn, maar ook een afbeelding of beeld die hun Maya-identiteit weergeeft. Buiten deze gebouwen vindt men op het terrein nog een waterput en een toilet aan. In de tuin worden meestal nog verschillende plantensoorten gekweekt die gebruikt worden voor eeuwenoude medicijnen, maar ook voor in de keuken. Vaak houden ze ook nog enkele dieren als kippen en varkens, die voor variatie zorgen in het eten.

4. Groepsindeling

De sociale klassen binnen de Maya-beschaving kunnen verdeeld worden in drie lagen. De mensen werden hier in verdeeld, vrijwillig maar soms ook onder dwang. Het politieke systeem was dan ook niet zo democratisch.

De bovenste laag bestond uit priesters. Deze priesters werden door de rest van de bevolking bijna vereerd als goden. Hun huizen werden gebouwd op hoge plateaus van steen en kalk. De onderste lagen keken hoog op tegen deze mensen die in hun ogen magische krachten hadden. Door het volgen van de cycli van venus en de zon konden ze bijvoorbeeld voorspellen dat zich elke 173,3 dagen een zons- of maanverduistering kon voordoen. Dit was voor de normale maya pure magie. De middenstand bestond uit ambtenaren, tempeldieners en dergelijken. Zij zorgden voor bijvoorbeeld de organisatie voor de bouw van een piramide en hielden de boeren aan het werk. Het overgrote deel van de bevolking bestond uit boeren die op weinig voedselrijke gronden maïs verbouwden. Er werden ook aardappelen, yucca, cacao en tomaten verbouwd. Ze verkregen hun landbouwgrond door het platbranden van stukken bos. Omdat er niet het hele jaar op het land gewerkt hoefde te worden werden de boeren in de winter vaak ingezet om piramides te bouwen.

5. Religie

Het geloof speelde een grote rol in het leven van de Maya en hun ceremonies bestonden uit veel muziek en dans. Ze geloofden dat het leven werd geregeld door de Goden, die hen alles gaven, van gewassen tot een goede gezondheid en regen.

Ze geloofden ook dat de mens was ontstaan uit maïs. Hun belangrijkste God was Itzamná, die de oorspronkelijke maker en meester was van vuur. De Maya aanbeden ook de Gevederde Slang die zij kenden als \"Kukulcán\". De god van de regen was Chac. Om hun goden tevreden te houden vastten ze en offerden ze voedsel of voorwerpen, hoewel de Maya\'s later in hun geschiedenis ook mensenoffers brachten, waarschijnlijk beïnvloed door andere culturen. Ze geloofden dat hun goden mensenoffers nodig hadden. Er werden soms zelfs speciale oorlogen gevoerd met als doel veel gevangen te maken die weer geofferd konden worden. Eén manier van offeren was om hun slachtoffers door openingen, die cenotes werden genoemd, in diepe ondergrondse rivieren te gooien, samen met offers van koper, goud en jade. Ze geloofden dat het hierdoor zou gaan regenen. Een andere manier om hun goden te plezieren was om zichzelf te offeren, door bepaalde delen van het lichaam te laten bloeden, zoals te zien is op de muurschildering in Bonampak. Ze dachten dat hun eigen bloed het beste was dat ze konden geven. Om zichzelf te laten bloeden gebruikten ze messen van obsidiaan, puntige botten en haaientanden om hun tong, oren of penis mee te doorboren. Meestal werd het bloed vervolgens op een stuk papier gesmeerd en voor de godenbeelden verbrand.

De Popol Vuh is een van de belangrijkste bronnen van de Maya-Cultuur. In dit boek hebben de Maya\'s hun scheppingsverhaal, sagen en daden opgetekend. De Popol Vuh werd door de Indio\'s als heilig boek beschouwd; in de tijd van de onderdrukking door de Spanjaarden kenden zij het woord voor woord uit het hoofd. De Popol Vuh bevat drie scheppingsverhalen, vertelt van drie wereldrampen en van de daden van een goddelijk tweeling, die met de Heren van de Onderwereld strijden en ze verslaan waardoor de wereld van demomen wordt bevrijd. Na hun offerdood veranderen de jongelingen in zon en maan en daarmee begint de geschiedenis van de mensheid.

Een religieus spel De Maya’s hadden een balspel ontwikkeld. Er zijn in de ontdekte steden grote velden aangetroffen die speciaal voor het balspel waren gemaakt. Het speelveld had de vorm van de hoofdletter I. De spelers moesten de bal door ingen aan de muur spelen. Ze mochten geen handen of voeten gebruiken, maar alleen knieen, ellebogen en heupen. Het spel stond voor de strijd tussen de Heldentweeling en de Heer van de Onderwereld. Het had dus een religieuze betekenis en was zeker niet bedoelt als ontspanning. Er waren gevolgen voor de verliezers. Op zijmuren van de velden zijn afbeeldingen ontdekt van mannen, hoogstwaarschijnlijk de aanvoerders van het verslagen team, op hun knieen. Zij waren onthoofd.

Rituelen Bloed werd gezien als het grootste geschenk dat een mens aan de goden kon geven. De maya hadden veel verschillende rituelen waar bloed bij betrokken was. Bij de inwijding van bijvoorbeeld een tempel pakten vier priesters een slachtoffer en strekten de armen en de benen uit op het offeraltaar. Een vijfde pakt een vuursteenmes, sneed de borstkas open en rukte het hart eruit. Het kloppende hart werd opgeheven naar de zon en het bebloede lichaam werd langs de trappen van de piramide naar beneden gerold om beneden aan te blijven liggen als een hoopje bloed. Het lichaam werd daarna door oude mannen meegenomen en vervolgens in stukken gesneden. De schedel werd uitgestald in een schedelrek op het tempelterrein. Een iets minder bloederig ritueel is het biechtritueel. De boetelingen doorboorden hun vlees en lieten bloed op maisliezen druppen terwijl ze hun zonden opsomden. Soms gebruikten ze een andere manier. In een dorp wezen ze een zondebok aan, meestal een oude vrouw, waaraan iedereen zijn zonden opbiechtte. Het slachtoffer werd daarna gestenigd en boette met haar dood voor heel het dorp.

Feesten Een van de grootste feesten van de maya was het feest van Acht Aap. op deze dag kwamen vele maya bij elkaar met zonsopgang om de god Dios Mundo te eren, de god van de aarde. Een ander groot religieus feest was Panquetzaliztli, dat “het heffen der vaandels“ betekend. Het feest vond plaats in de tijd dat de oogst binnen was en het land zich klaarmaakte voor het oorlogsseizoen. Dit was natuurlijk het moment om de god van de krijgers aan te roepen. Er werden liederen ter ere van deze god gecomponeerd en mannen en vrouwen dansten samen in de voorhoven van de tempels. Ook werden er mensen geofferd. Bij voorkeur krijgsgevangenen.

6. Taal en schrift

De Mayatalen worden gesproken in Mexico en Centraal-Amerika, vooral door Maya-indianen. De Mayatalen worden gesproken door zo\'n 4 miljoen mensen. Sommige van die talen worden steeds meer gesproken, maar een aantal is bedreigd, of al uitgestorven. De meest gesproken Mayataal is het Yucateeks Maya, dat door velen dus gewoon Maya genoemd wordt. Voor de komst van de Spanjaarden schreven zij hun taal in hiërogliefen. De oudste bekende Mayataal is het Klassiek Maya. Rond de 9e eeuw is het Klassiek Maya uiteengevallen. De Cholan-Tzeltalan en Yucateekse Mayatalen stammen van het Klassiek Maya af.

De Mayatalen worden gesproken in het gebied dat in het westen grenst aan de landengte van Tehuantepec en in het oosten aan Guatemala met Honduras en El Salvador. Huasteeks wordt daarentegen een stuk verder naar het westen, in de Mexicaanse staat Veracruz, gesproken. Huasteeks is waarschijnlijk ook al vrij vroeg van de andere leden van de groep afgesplitst. Men denkt dat dit gebeurde rond 2000 v. Chr. De Mayatalen worden vaak tot de Amerindische taalfamilie, die vrijwel alle indiaanse talen omvat, gerekend, maar die \"superfamilie\" wordt niet door alle linguïsten geaccepteerd.

Het Yucateeks Maya Het yucateeks maya is een taal uit de Maya taalfamilie, die gesproken wordt op het schiereiland Yucatán. Het is de meest gesproken Maya taal. Van het Yucateeks Maya zijn de eerste sporen 5000 jaar terug gevonden. In de 9e eeuw werd het als aparte taal herkenbaar toen het Klassiek Maya uiteenviel. Yucateeks Maya werd oorspronkelijk geschreven in hiërogliefen, maar tegenwoordig in het Latijns alfabet. Het Yucateeks Maya is voor het eerst in het Latijnse schrift vastgelegd door Spaanse missionarisen in de 16 eeuw. Ze gingen bij het omzetten over van het toenmalige Spaans, waardoor bijvoorbeeld sh als x wordt geschreven. Voor een klank die tegewoordig als \'dz\' wordt geschreven werd aanvankelijk een omgekeerde c gebruikt.

Het schrift De Maya was het eerste Amerikaanse volk dat een eigen schrift kenden.Het ontcijferen van het Mayaschrift duurde lang en vereiste veel werk. De Maya\'s hadden een schrift dat bestond uit ongeveer 800 tekens die in verschillende combinaties gebruikt konden worden. Dat dit geen gewoon schrift was had men al snel door, maar hoe dit schrift wel \'gelezen\' moest worden wist men niet. Laat staan hoe de uitspraak zou zijn. Hierdoor was het een hele grote uitdaging om het te vertalen. Minder dan 50 jaar geleden dat men dat het onmogelijk was om dit schrift ooit te ontcijferen. Maar uiteindelijk zijn ze er in geslaagd om een groot deel te kunnen benoemen en te kunnen lezen. Dit heeft ook het beeld van de Maya\'s erg veranderd, omdat er oorlogen en rituelen beschreven werden waarvan men dacht dat die nooit hadden kunnen plaatsvinden.

Toen de eerste Spaanse veroveraars het land van de Maya\'s betraden, was het hiërogliefenschrift nog in gebruik. In de overtuiging dat de boeken en het schrift zelf de verovering en de christelijke bekering konden tegenhouden, deden de Spanjaarden er alles aan om ieder spoor van de maya cultuur uit te wissen. Alle boeken die gevonden werden, werden verbrand waardoor een gehele cultuur in vlammen op ging waar honderden jaren aan gewerkt was. Slechts vier \'boeken\' van de Maya\'s hebben de brandstapels weten te ontkomen en hebben het vochtige klimaat overleeft. Drie hiervan zijn hoogstwaarschijnlijk als exotisch geschenk naar europa verscheept waarvan er één op onbekende wijze via Wenen uiteindelijk in Dresden terecht is gekomen.

Codex Dresden Codex Dresden: Het best behouden gebleven van de vier vouwboeken van de Maya\'s. De laatpostklassieke codex, die 78 bladzijden heeft en 365 cm lang is, bevindt zich sinds 1739 in Dresden. Op de beschreven pagina\'s staan ingewikkelde tabellen waarin de toekomstige stand van Venus en zons- en maansverduisteringen zijn berekend. De wetboeken stammen uit 14e eeuw. De oude Maya gebruikten verf van natuurlijke kleurstoffen en papier gemaakt van agavevezels om de godsdienstige teksten en historische gebeurtenissen vast te leggen.

7. De maya nu en hun toekomst

Nadat de landen zich hadden losgemaakt en onafhankelijk werden van hun vroegere overheersers, bleef het gewone volk afhankelijk van de heersersklasse van bezitters waardoor er niet veel veranderde voor hen. Het grootste probleem voor de stammen in zowel Mexico en Guatemala was dat van het landbezit, dat gebaseerd was op gewoonterecht en niet op eigendomspapieren. Dat leidde tussen 1870 en 1900 ertoe dat er grootschalige inname van hun land. Dit zorgde er vooral in de Guatemaleekse hooglanden voor dat de traditionele landbouw bijna volledig verdween. De laaglanden hadden ditzelfde probleem, maar dan met bananenplantages. Voor dit product zijn grote stukken grond noodzakelijk. Daarnaast werd er in Guatemala een \'Landloperswet\' ingevoerd die de indianen verplichtten een bepaald aantal dagen te werken om geen gevangenisstraf of dwangarbeid te riskeren. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat de indiaanse arbeidsdienst een algemene instelling werd. Dit veroorzaakte een grote volksverhuizing in het land omdat de indianen zich moesten vestigen in de buurt van de plantages. Het gevolg hiervan was dat de Maya\'s met hun verschillende talen onderling Spaans gingen gebruiken om te communiceren. Op dit moment is dit systeem nog steeds niet verdwenen en is een groot deel van de indianen veroordeeld tot dit leven. In Mexico verging het de Maya\'s niet veel beter. Daar waren het de suikerriet en sisal die in grote hoeveelheden verbouwd werden. Ook hiervoor waren grote stukken land nodig, dat op een bepaald moment niet meer aanwezig was. Alleen het moeilijk toegangbare oosten van Yucatán was nog niet gebruikt voor plantages. Pas toen de plantages zich steeds verder uitbreidden was ook dit stuk land dat ten prooi dreigde te vallen. In juli 1847 kwam het tot een opstand van de Maya\'s tegen de te hoge heffingen en belastingen. Toen de aanvoerders waren terechtgesteld laaide het conflict pas echt op en organiseerde de Maya\'s zich en veroverden ze met slechts kapmessen en jachtgeweren bijna het hele schiereiland. In mei 1848 stond men op het punt om Merida in te nemen maar ze werden in augustus verslagen en teruggedrongen naar de ontoegankelijke oerwouden. Daar stichtten ze Noj Kaj Santa Cruz Xbalam Naj dat al gauw de hoofdstad werd van de onafhankelijke Maya-staat. Pas in 1901 werd deze stad ingenomen door het leger. Dit was alleen mogelijk door de handelsroutes naar Brits-Honduras (Belize) af te snijden. Deze handel was zeer belangrijk voor aanvoer van wapens en levensmiddelen. Dit was het einde van de \'Kastenoorlog\'. De gevechten zijn wel nog tot 1940 doorgegaan, en zelfs nu nog zijn er Cruzo\'ob-Maya\'s die voor hun onafhankelijkheid strijden. Op dit moment worden de Maya\'s en hun cultuur nog steeds onderdrukt en men doet er veel aan dit te bewerkstelligen. Zo word er vastgehouden aan het Spaans als enige officiële taal en schrift. Ook in de schoolboeken staat niets over de Spaanse veroveringen en wie de tempels van Tikal heeft gebouwd. Wel moet men alles weten over de Franse revolutie. Het wissen van de Maya geschiedenis gaat zelfs zover dat de grote ruïne-steden worden verklaard als resten van andere beschavingen.

Chichen Itza, El Caracol, observatorium
Maar het gaat wel al een beetje de goede kant op. Het buitenland realiseert zich ook steeds meer de culturele waarde van de Maya en helpt met het ontwikkelen van hun leven nu. Dit betrof allemaal de Maya’s in de grote steden. Er leven ook nog steeds Maya’s in oerwouden. In de oerwouden van Chiapas wonen nog steeds mensen die rechtstreeks afstammen van de Maya’s. Het is een hele kleine groep indianen die op dezelfde wijze als de oude Maya’s leven. Men noemt ze Lacondonen. Helaas kan niet worden gezegd dat de oude Mayacultuur hier voortleeft want ze weten bijna niets meer over hun voorvaderen. Deze stammen worden ook nog eens bedreigd door olievondsten in dit gebied en door het kapper van bossen wordt hun leefgebied steeds kleiner.

8. Tradities en westerse invloeden

De Maya cultuur is een minder complexe cultuur, de mensen zijn vooral gespecialiseerd in één taak. Bij de maya’s hebben de vrouwen taken als: koken, de akkerbouwgrond verzorgen en voor de kinderen zorgen. Ze werken niet met de machines die wij in het Westen gebruiken, maar met de hand, zelfgemaakte werktuigen of met behulp van een bepaald dier. Er zijn geen officiële regels vast gelegd in bijvoorbeeld een grondwet. Vaak zijn de regels per gemeenschap of familie net iets anders. Op welke manieren zijn groepen mensen dan binnen de maya’s met elkaar verbonden? Bij de maya’s zijn de priesters goed verbonden met de mensen van een dorp. Vooral met de kinderen omdat de priesters aan hen lesgeven. Bij de Maya komt geen polygamie voor. Zij zijn monogaam. Homo huwelijken komen ook niet voor bij de Maya. Mannen en vrouwen trouwen wel gewoon met elkaar, ze leven niet gescheiden na hun huwelijk. Ouderen worden altijd goed en met respect behandeld omdat ze veel weten. De maya’s zijn patrilineair, wat betekent dat zij ervan uitgaan dat de afstamming wordt terug gerekend via de mannen. Maya’s hebben ook aparte clans. Clans zijn groepen mensen die geloven dat hun biologische banden naar één voorouder terug gaan.

Er zijn ook zaken die wij van dit volk hebben overgenomen.Vele gewassen zijn overgebracht uit Midden-Amerika naar Europa en werden daar geplant. Dit bleek een groot succes want uiteindelijk zijn deze groenten en vruchten een soort van ingeburgerd. We hebben het dan over groenten als maïs, aardappelen, tomaten. Ook rookten de indianen bladeren. De Spanjaarden vonden het eerst maar niets, volgens hen was het alleen de duivel die rook uitblies. Later waren de Spanjaarden wild enthousiast over dit goedje dat de indianen \'tabak\' noemden. Ze voerden het in naar Europa met de gekende gevolgen. Een andere belangrijke grondstof was de bittere cacao. In Europa werd het ook een succes en nu kent iedereen in de hele wereld het fenomeen chocolade. Ook minder voor de hand liggende dingen zoals cocaïne komt van de indianen. Een andere beïnvloeding van de Spanjaarden op de Maya\'s is dat de Spanjaarden de Maya\'s massaal wilden kerstenen zodat de overlevende Maya\'s geloven in een soort van mengvorm: enkele oude goden zijn vandaag heiligen geworden en ook enkele vormen van sjamanisme zijn blijven bestaan. Met sjamanisme wordt bedoeld dat mensen als ze ziek zijn zich laten bezweren door een sjamaan en dat ze dan zogezegd genezen zijn. Eigenlijk kun je dus zeggen dat beide partijen elkaar beïnvloed hebben maar dat uiteindelijk alleen maar de Europeanen er beter van geworden zijn. De Maya\'s hebben enkele dingen overgenomen van de Spanjaarden maar dat zijn dingen die ze meestal niet nodig hadden of die ze zelf zouden uitgevonden hebben.

Conclusie

Ons beeld over dit volk is redelijk veranderd. Eerst zagen we ze als de mensen die prachtige bouwwerken maakten maar nu weten we waarvoor de tempels gebruikt werden en wat hun godsdienst inhield. bijvoorbeeld al die gruwelijke offerrituelen. Nog steeds zitten er veel raadselachtige kanten aan dit volk, over waarom sommige steden plotseling verlaten werden en of hun voorspellingen met betrekking op het einde van de wereld in 2012 waar zijn. We zullen er vanzelf achter komen.