Aarde

Index

1. Inleiding
2. De Aarde Toen.
3. De Aarde als Hemellichaam.
4. Het Aardoppervlak.
5. De verdeelde Aarde.
6. In hogere sferen.
7. Biomen.
8. Verschillende werelden.
9. De Toekomst van de aarde.

Inleiding
De Aarde, één van de planeten in ons zonnestelsel. De Aarde is tot nu tot bekend, als enige planeet met levende organismen. Er leven dieren en planten en er zijn prachtige landschappen. Het verleden, het heden, maar ook de toekomst wordt in dit werkstuk nader bekeken.

De Aarde Toen;

De Aarde ontstond 4,6 miljard jaar geleden, in het zogenaamde Precambrium. Hoe, weet men nog niet zeker. Maar sommige wetenschappers denken dat de aarde een deel is van de Oerknal. Een explosie van een gigantische planeet, waardoor grote kometen en ‘planeten’ ontstonden. In de loop der tijd is de vorm van het aardoppervlak sterk veranderd. Door het trekken en duwen van tektonische platen veranderde de vorm van de continenten.
In het aller begin had de aarde een supercontinent, Pangaea. Ongeveer 130 mjg brak Pangaea in twee delen, Gondwanaland en Laurazië, het tegenwoordige Latijns-Amerika, Australië en Azië. Tegen het eind van de Jura, ontstonden de vormen, van de continenten, die wij nu kennen. Na het tijdperk der dinosauriërs, braken Noord-Amerika, Azië en Australië van elkaar af. Van af dan verschuift de aarde ongeveer 3 cm per jaar. De aarde, ruim 4,6 miljard jaar oud.

Aarde als Hemellichaam;

De aarde is één van de bekende planeten in ons zonnestelsel. De andere zijn Venus, Mercurius, Jupiter, Pluto, Uranus, Neptunes, Mars, Saturnes. De aarde draait om haar eigen verticale as. Zo ontstaan de dagen. Maar de aarde draait ook om de zon. Zo ontstaan de jaargetijden (zomer- herfst- winter- lente.). De maan draait om de aarde, deze heeft invloed op de zeeën, door zijn aantrekkingskracht, hij veroorzaakt eb en vloed, maar zorgt ook voor twee verschijnselen. Zon- en Maanverduistering. Bij een zonverduistering staat de maan tussen de zon en de aarde, deze is het meest zeldzaam. Bij een maanverduistering staar de zon tussen de maan en aarde.

De aarde draait in ongeveer 365.25 dagen om de zon. Om de 4 jaren corrigeren we dit met een schrikkeljaar van 366 dagen. Uitzondering zijn de eeuwjaren: indien deze deelbaar zijn door 400 dan is dat jaar wel een schrikkeljaar. 1900 is bijvoorbeeld geen schrikkeljaar maar 2000 wel.

Het Aardoppervlak;

Water:
De aarde is een blauwe planeet. Ruim 78% van de aarde is water. Grote plekken met zout water noemen we oceanen. Oceanen reguleren het klimaat. Er zijn drie oceanen, de Indische-, Atlantische- en de Pacifische of Grote Oceaan. Er zijn ook grote zeeën. Oceanen zijn steeds in beweging. Er zijn verschillende zeestromen. Die geven aan hoe warm en koud water zich voort beweegt in de oceanen. Zo komt de Golfstroom in Scandinavië, die Noorwegen, warm water geeft, uit de Golf van Mexico. 97% van het totale wateroppervlak is zout, en zit in zeeën en oceanen. 2% zit bevroren, is permafrost of is grondwater. Minder dan 1% is zoet. Erosie heeft te maken met water. Erosie is het slijten van een materiaal, d.m.v. water. De Grand Canyon is zo ontstaan, namelijk door de rivier de Colorado.
Als water verdampt en als condens in de lucht terechtkomt, en we als neerslag terug valt, noemen we dit de waterkringloop, deze reguleert het klimaat.

Land:
De aardkorst, is in beweging, als tektonische platen duwen of scheuren, ontstaan plooien, bergen en spleten. Als dit onder grote druk gebeurt, komt er seismische energie vrij, meestal aardbevingen als gevolg. Enkele voorbeelden ervan zijn, koepelbergen, mesa, klif, tafelberg, ravijn, duinen, vulkaan, delta, steile wanden, maar deze kunnen ook bekleed zijn, zoals een gletsjer, sneeuwvelden en zandduinen.

De verdeelde Aarde;

De aarde is in veel manier te verdelen. We gaan dit in drie manieren behandelen.

1. Continenten.
Er zijn 7 continenten, alleen Azië en Europa zijn verbonden.

Noord-Amerika;
Oppervlakte; 24.256.000 km²
Aantal inwoners; 470 miljoen.
Land met meeste inw. USA, 270 miljoen.
Stad met meeste inw. Mexico-Stad, 19 miljoen.
Langste rivier; Mississippi, 6019 km.

Latijns-Amerika;
Oppervlakte; 17.819.000 km²
Aantal inwoners; 331 miljoen.
Land met meeste inw. Brazilië, 172.860.000
Stad met meeste inw. São Paulo, 15.784.
Langste rivier; Amazone, 6437 km.

Europa;
Oppervlakte; 10.530.750 km²
Aantal inwoners; 728 miljoen.
Land met meeste inw. Europees Rusland, 147.100.000.
Land met minste inw. Vaticaanstad, 830.
Stad met meeste inw. Londen, 10.570.000.
Langste rivier; Wolga, 3531 km.

Azië;
Oppervlakte; 44.579.000 km²
Aantal inwoners; 3.604.000.000.
Land met meeste inw. China, 1.2489.200.000.
Stad met meeste inw. Tokio, 27.242.000.
Hoogste berg; Mount Everest, 8848 m.
Laagste punt; Dode Zee, -408 m.
Langste rivier; Jangste, 6380 km.
Natste plek; Assam – India, 11.873 mm regen gemiddeld per jaar.
Dichtstbevolkte plek; Singapore, 5654 inw. per km².

Afrika;
Oppervlakte; 30.665.000 km²
Aantal inwoners; 654.600.000.
Grootste woestijn; Sahara, 9.065.000 km².
Stad met meeste inw. Lagos, 10.878.000.
Langste rivier; Nijl, 6825 km.

Australië;
Oppervlakte; 8.535.117 km²
Aantal inwoners; 29.5 miljoen.
Stad met meeste inw. Sydney, 3.6 miljoen.
Langste rivier; Darling, 2739 km.

Antarctica;
Oppervlakte; 13.209.000 km²
Hoogste berg; Vinsonmassief, 5140 km.
Gemiddelde temp.
Zomer; -57 graden Celsius.
Winter; -90 graden Celsius.
Dikte ijs; 2800 meter.

Misverstanden;
Er bestaan veel misverstanden over de continenten. Zo denken veel mensen dat de Noodpool ook een continent is, maar Artica, de echte naam voor de Noordpool, is niet meer dan drijvend ijs, de Zuidpool is ijs dat op land ligt. Ook denken veel mensen dat Oceanië een continent is, maar deze grote eilanden groep in de Stille Oceaan hoort voor het grootste deel bij Australië.

2. Culturen.
Je kunt de aarde ook in delen in culturen en deelgebieden.
Zo is er de Westerse Wereld, Noord-Amerika, Australië, en Europa. Maar ook Latijns-Amerika, Zuid-Oost Azië, Oost Azië, Zuid Azië, Afrika ten zuiden van de Sahara en de islamitische wereld. Deze hebben allemaal voor zich zelf typerend kenmerk in cultuur en gewoonten.

3. Lengte en breedte;
Een denkbeeldige horizontale lijn om de aarde precies tussen de noord- en zuidpool heet de evenaar, of equator. Daar op de evenaar is het ‘t warmste, daar staat de zon pal op. Boven en onder de evenaar heet Noorder en Zuiderbreedte. Als je de zuidpool met de noordpool verbindt, en links ervan kijkt, is dat de Westerbreedte, rechts ervan Oosterbreedte. De aarde is in 360 denkbeeldige horizontale lijnen verdeeld. De noord en zuidpool zijn allebei 180 graden. De evenaar is 0 graden. Dan zijn er ook andere lijnen, 33,5 graad noorderbreedte is de steenbokkeerkring, zuiderbreedte de kreeftkeerkring. Op 66,5 graad noorderkeerkring en de zuiderkeerkring.

In hogere sferen;

De biosfeer, is een dunne schil van lucht, water en aarde en herbergt al het leven v.d. wereld. Er zijn drie verschillende sferen, die we weer onderverdelen. De biosfeer is maar 2000 km dik, waarvan de atmosfeer de meeste ruimte van inneemt. De atmosfeer is een laag van lucht die we verdelen in 5 lagen. Steeds wordt een laag dikker, de laatste laag is zo’n 900 km dik. Waar de gewone vliegtuigen vleigen noemen we de Troposfeer, maar waar de supersonische vliegtuigen vliegen heet de Stratosfeer, dan kom je in de Meso en de Thermosfeer. De laatste laag heet de Exosfeer. Dan kom je in buitenaards gebied, ook wel ruimte genoemd in de volksmond. De Hydrosfeer is de laag van water, met oppervlakkige, gematigde en diepe wateren. De Lithosfeer is de dunne schil van aarde van aarde, deze aarde drijft op heet vloeibaar, kleverig gesteente, intern magma en extern lava genoemd.

Biomen

Wat zijn biomen? Biomen zijn zo’n 10 zones waarin je basis overeenkomsten kan vinden bij dieren en planten. We gaan enkele biomen nader bekijken. Oceanen, zeeën, rivieren, meren en plassen gaan we niet bekijken.
Graslanden zijn te nat voor een woestijn en te droog voor een bos. Er zijn verschillende graslanden, de savannen in Afrika, maar ook de steppe in Azië en de pampa’s in Brazilië zijn graslanden, er is ook de prairie in Noord-Amerika. De pampa herbergt veel bijzondere dieren. Maar op de steppe moet de mens de dieren beschermen. Deze vele verschillende organismen noemen we de biodiversiteit.
Woestijnen zijn niet altijd heel erg heet, wel zijn ze uitgestrekt en droog. Zo zijn er ook koude woestijnen. Enkele voorbeelden van woestijnen zijn de Atacamawoestijn en de Sonarawoestijn in de USA, de Kalahari en de Sahara in Afrika en de Gobiwoestijn in Mongolië.
Bossen, 20% van het aardoppervlak is bedekt met bos. Een bos is een vochtig en koel gebied. Er zijn veel verschillende bossen. Naaldbossen zijn bossen die alleen naaldbomen herbergen. Deze wordt ook wel vaak taiga genoemd. Loofbossen groeien vaak bedektzadige bomen, dit is daarom ook één van de koelste soort bossen. Arctische bossen zijn vaak te vinden bij de noordpoolcirkel. Er leven veel bedreigde diersoorten als de eland en de Siberische tijger. Mediterrane bossen zin droog en dor. Deze bossen komen voor rond de Middellandse Zee, Zuid-Afrika en Australië.
Regenwoud zijn oude dichte begroeide wouden, die een bioom op zichzelf zijn geworden. Ze komen vooral rond de evenaar voor. Je kunt het regenwoud in 4 onderdelen verdelen;
De hoogste bomen heten de “reuzen”.
Dan komt het dak van het woud, de kroonlaag, deze krijgt 98% van het ontvangen licht.
De onderlaag beschermt kleine en klimmende bomen en planten tegen stormen en winden.
De bosbodem krijgt maar 2% van het licht, daarom is er weinig biodiversiteit.

Bergen ontstaan als 2 platen tegen elkaar botsen, ruggen in het water zijn in feite ook bergen. Op bergen groeien drie soorten bossen, tropische, gematigde en naaldbossen, dan komt de ‘Alpenweide’ en graslanden, dan komt het hooggebergte, waar meestal eeuwige sneeuw ligt. Veel bergen bij elkaar zijn een bergketen. Enkele bergketens zijn d Himalaya, Alpen, Pyreneeën, Atlasgebergte, Oeral, Andesgebergte, Rocky Mountains en de Appalachen.
Wetlands zijn ondergelopen delen aarde. Hier vormen zich unieke habitats. Voorbeelden van wetlands zijn moerassen en veengrond. De definitie van een wetlands is altijd nat en wild. Voorbeelden van wetlands zijn de moerasbossen in Louisiana en de Everglades allebei gelegen in de USA.

Verschillende werelden;

Er is maar één aarde, maar we maken onderscheid. Er zijn bijvoorbeeld verschillende werelden. Die baseren we op economie. Iedereen hoort weleens van de Derde Wereld. Zo is er ook de Eerste, Tweede en Vierde Wereld. De Eerste Wereld zijn landen die rijk zijn en een goede wereldeconomie hebben. Zoals Rusland, USA en China. Tweede Wereld landen, hebben een gemiddelde staatskas, zoals België. De Derde Wereld is arm. Goede voorbeeld zijn Zuid-Afrika, Ethiopië en Mexico. De Vierde Wereld is geen land maar een volk, de aboriginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië. Dit volk is soeverein, heeft geen regering of munteenheid. En leeft nog steeds algemeen primitief. De aarde, 4 verschillende werelden.