Reggae

INHOUDSOPGAVE

• Voorwoord
• Inleiding
•  Wat is Reggae?
• De geschiedenis van Reggae; Hoe is reggae ontstaan en hoe heeft het zich verspreid?
• Stijlen en subgenres
• Reggae en Rastafari
• De invloed van Reggae op de internationale muziekwereld
• Conclusie

Voorwoord

 Ik heb voor het onderwerp Reggae gekozen omdat ik zelf een groot reggae fan ben. Waarschijnlijk is 70% van de muziek die ik luister Reggae. Dit is allemaal begonnen in de tweede. Ik weet nog dat we het bij muziekles over wereldmuziek hadden. De leraar liet een stuk van een live optreden van Bob Marley zien. Ik vond het gelijk lekker klinken, het heb het nummer, Jamming,

later opgezocht. Zo is de steen eigenlijk gaan rollen.

Inleiding

De vraag die ik in dit werkstuk probeer te beantwoorden is wat de invloed van reggae was op de internationale muziekwereld en hoe het deze heeft veranderd. Ik kijk hierbij naar de westerse wereld, en hoe reggae de smaak van het publiek heeft veranderd na haar intreden. Was reggae mainstream of was het toen een alternatieve stroming?

Ik werk toe naar het beantwoorden van deze vraag door ten eerste antwoord te geven op de vraag “Wat is reggae?” en daarna antwoord te geven op de vragen; “Hoe is reggae ontstaan en hoe heeft het zich verspreid?”. Verder bestudeer ik de verschillende subgenres van reggae (“Wat zijn de subgenres van reggae?”) en kijk ik wat het verband is tussen reggae en de Rastafari. Hierna gebruik ik deze kennis om een antwoord te geven op de hoofdvraag.

1: Wat is Reggae?

Reggae is een muziekgenre dat zich eind jaren 60 heeft ontwikkeld in Jamaica. Reggae word gekarakteriseerd door een speciaal ritme; de off-beat. Dit wil zeggen dat gitaar en/of piano nadruk leggen op elke 2de en 4de beat en de drums op e derde beat. Dit zorgt voor een vrij speciaal ritme en gevoel, en het staat in contrast met het ritme van vele andere stijlen, waar de nadruk word gelegd op de eerste beat.

Er zijn verschillende theorieën voor waar het woord 'reggae' vandaan komt. Reggae als muzikale term verscheen voor het eerst gedrukt bij het rocksteady nummer 'Do The Reggay' door The Maytals, alleen was reggay ook de naam van een kledingstijl die op dat moment populair was in Jamaica. Reggae artiest en producer Derrick Morgan vertelt:

We didn't like the name rock steady, so I tried a different version of 'Fat Man'. It changed the beat again, it used the organ to creep. Bunny Lee, the producer, liked that. He created the sound with the organ and the rhythm guitar. It sounded like 'reggae, reggae' and that name just took off. Bunny Lee started using the word and soon all the musicians were saying 'reggae, reggae, reggae'.

De reggae deskundige Steve Barrow is van mening dat de Jamaicaanse zanger Clancy Eccles het Jamaicaanse Patios (creoolse taal gebaseerd op Engels, word veel gebruikt in reggae) woord 'streggae', wat losbandige vrouw betekent, heeft omgebouwd tot reggae in zijn teksten. Bob Marley zou echter gezegd hebben dat reggae ooit een Spaanse term was die “the king's music” betekende. Vanuit zijn standpunt zou het kunnen kloppen. Veel van de reggae die door rasta's word gemaakt (roots reggae) word gemaakt om 'koning' Haile Selassie I, keizer van Ethiopië te eren. (Meer hierover in hoofdstuk 4).

Zoals te lezen valt zijn er vele verschillende theorieën voor het ontstaan van het woord, de echte origine zal moeilijk te achterhalen zijn.

2: De geschiedenis van reggae: Hoe is reggae onstaan en hoe heeft het zich verspreid?

2.1: Het Ontstaan van Reggae

Reggae heeft een geschiedenis van vele veranderingen. Je zou het ontstaan van reggae kunnen zien als een evolutionair gebeuren, het begon heel anders dan het nu is, maar de essentie was er.

Een van de eerste muzikale genres die op Jamaica zijn ontstaan is Mento. Mento is een stijl die bijna exclusief gebruik maakt van akoestische instrumenten als gitaar, banjo en hand drums. Mento word gekarakteriseerd door de muzikale tradities die Afrikaanse slaven meebrachten naar Jamaica, en kent tevens invloeden van Europese afkomst. De slaven moesten namelijk vak muziek spelen van hun meesters. Toen mento aan zijn opkomst begon, werden de Afrikaanse en Europese stijlen dus samengevoegd. Mento was vooral populair in Jamaica in de jaren 50.

Voor een authentiek mento nummer, bekijk http://www.youtube.com/watch?v=25s6wdnES6A: Bedasse – Night Food, een nummer uitgegeven op shellac aan het begin van de jaren 50.

Amerikaanse muziek had ook invloed op de muziekscene in Jamaica. Zoals Bob Marley zei in een interview in 1979 met Dylan Taite in Nieuw Zeeland:

“We could not afford to buy records, so we listen to the radio, and anything the radio plays is what we hear.”

Via de radio worden vooral R&B. soul en jazz populair in Jamaica en het word gespeeld door de vele bandjes die als paddenstoelen uit de grond schieten. Een van deze bandjes was The Wailers, gevormd door Bob Marley, Peter Tosh en Bunny Livingstone. Hun 7'' “I'm Still Waiting”uit 1965, uitgegeven door het legendarische Studio One, is een mooi voorbeeld van Jamaicaanse soul: http://www.youtube.com/watch?v=qXg7t3gr6Zc

In dezelfde periode (begin jaren 60) ontstond ook Ska. Zoals eerder gezegd had de gemiddelde Jamaicaan na de Tweede Wereld oorlog opeens toegang tot een radio, en dus ebde Amerikaanse muziek Jamaica binnen. Hierna begonnen Jamaicaanse bandjes zelf met het maken van hun eigen nieuwe ritme. Het werd een combinatie tussen het oude mento en de nieuwe Amerikaanse muziek; Ska.

Deze bandjes (The Skatalites is een van de eerste en bekendste, en is tot op de dag van vandaag actief) konden platencontracten krijgen bij pioniers van de Jamaicaanse muziekindustrie en hun studios, zoals Clement “Coxsone” Dodd en zijn Studio One, en Leslie Kong en zijn Beverly's en later Lee “Scatch” Perry en zijn Black Ark studio.

Bob Marley nam zijn twee eerste nummers op bij Beverly's in 1962, hij was toen 17. “Judge Not”en “One Cup of Coffee”werden beiden uitgegeven op 7'' onder naam 'Bobby Martell', met een andere artiest op de B kant. Ze trokken weinig aandacht. Ook grote sterren beginnen klein.

Ska werd mateloos populair in Jamaica. Vele bandjes, die vaak bestonden uit jeugd die van het platteland naar de hoofdstad van Jamaica, Kingston, trokken om daar een beter bestaan op te bouwen. Vaak liep het echter niet zo, en als ze pech hadden belandden ze in de getto's van Kingston. Zo ook Bob Marley. Hij kwam terecht in het slechtste van het slechtste; Trench Town. Zijn muzikale talent redde hem echter van de straat. Met zijn band The Wailers scoorde hij in februari 1964 de nummer 1 hit “Simmer Down”:http://www.youtube.com/watch?v=ybmPHD7FPcQ. Simmer Down is een schoolvoorbeeld van vroege Jamaicaanse ska.

Rond 1965 ontwikkelde zich er naast ska een nieuw genre. Dit genre was rocksteady, en het was geëvolueerd uit ska zoals ska uit mento voorkwam. Het verschil tussen ska en rocksteady is dat rocksteady een tik slomer is. De bekendste rocksteady spelers van hun tijd waren The Gaylands, The Maytals en The Paragons. Rocksteady was echter maar een soort van tussenfase; reggae begon zich al snel te ontwikkelen. Het verschil tussen rocksteady en reggae was de zogenaamde ''organ shuffle'', het bespelen van een orgeltje op een ''choppy'' manier. Dit is wat vaak het speciale gevoel aan reggae geeft. Deze organ shuffle werd voor het eerst gebruikt in nummers door de legendarische Lee “Scratch” Perry (die laatst nog in de Oosterpoort was, met zijn 76 jaar, en waar ik bij was!). Deze platen zijn dan ook doe eerste die tekenen van het nieuwe reggae genre vertoonden.

Vroeg in 1968 werden de eerste echte reggae platen gemaakt door Larry Marshall en The Beltones.

De Amerikaanse artiest Johnny Nash was de eerste die met zijn hit ''Hold Me Tight'' een reggae nummer in een niet-Jamaicaanse hitchart plaatste, in 1968. Reggae was in die tijd echter weinig bekend en werd alleen in kleine kringen gedraaid en gedistribueerd. Reggae werd in die tijd ook gezien als een inferieur genre, inferieur aan mainstream genres als rock. Dit veranderde echter in de eerste helft van de jaren 70, en dan vooral in Engeland.

Op 13 April 1973 kwam The Wailers' ''Catch a Fire'' uit op het Island label.  Island Records was gesticht in Jamaica, maar had zich nu gevestigd in Groot-Brittannië. Het verhaal gaat dat Bob Marley en zijn band een uitnodiging ontvingen van Island oprichter Chris Blackwell om samen met hem een reggae album op te nemen. The Wailers kregen 4000 pond en gebruikten dit om terug in Jamaica het album op te nemen. De master tapes werden vervolgens mee terug genomen naar de Island Recording Studio, waar hij sterk ''ge-overdubt'' werd. De muziek werd zo gemaakt, dat hij fans van allerlei soorten muziek aanspraak, maar dat het toch pure reggae bleef. Dit was het begin van Bob Marley's internationale carrière. 7 andere studio albums zouden volgen, samen met ongekende populariteit voor een reggae artiest.

Terwijl The Wailers reggae mainstream maakten, werd er in Engeland ook echte pure roots reggae gemaakt, door rastas die waren geëmigreerd uit Jamaica om het taboe op Rastafarianisme te ontlopen. Deze muziek werd gehoord door de doorsnee Brit dankzij de radio, en dan vooral dankzij de DJ en radio presentator John Peel, die zijn hele carrière lang roots reggae liet spelen op de radio. Hierdoor kregen bands als Misty in Roots (één van mijn én John Peel's persoonlijke favorieten) een veel grote fanbase dan waarvan ze anders genoten hadden.

Door dit succes begonnen ook zich ook reggae bandjes te vormen bestaande uit 'inheemse' Britten, de meest bekende UB40 zijnde.

Deze tijd waarin reggae zich heeft verspreid over de wereld en populair werd word wel “The Golden Age of Reggae” genoemd.

3: Stijlen en Subgenres

In dit hoofdstuk benoem ik de verschillende stijlen en subgenres die zijn voortgekomen uit reggae.

Roots Reggae

Roots Reggae is misschien wel de meest bekende en herkenbare reggae stijl. Sommige zeggen dat met roots reggae authentieke reggae word bedoelt die niet veranderd is of beïnvloed door andere stijlen. Dit is gedeeltelijk waar, roots reggae is altijd 'echte' reggae, maar dit is niet hetgeen wat roots reggae definieert. Roots reggae word bijna exclusief gemaakt door rastafari. Meer info over de rastafari zelf staat in hoofdstuk 4. Het feit dat roots reggae door rastas gemaakt word betekend dat bepaalde lyrieke thema's vaak terugkomen in de muziek. Voorbeelden hiervan zijn God en het aanbidden van God (Jah), Babylon (Het Westen dat de rest van de wereld onderdrukt), Zion (Afrika) en het terugkeren naar Afrika (repatriation), Haile Selassie I (H.I.M., His Imperial Majesty), stukken uit de Bijbel en de strijd die geleverd word in het alledaagse leven. Verder word er ook vaak gezongen over de 'roots' van de rastas, zwarte slaven uit Afrika, en dat de roots niet vergeten moeten worden. Vandaar de term 'roots reggae'.

Dub

Dub bestaat uit bestaande reggae nummers die op een speciale manier zijn geremixt. Dit houdt in dat de vocalen (grotendeels) zijn weggehaald en dat er nieuwe geluidseffecten of instrumenten en effecten als echo in de muziek worden gezet. Dub is nauw verwant met roots reggae muziek. Van oudsher komen reggae 7'' en 10'' met 'dubs' op de B kant, of is de track op de A kant verlengd met een dub gedeelte. Ook bevatten vele roots reggae albums dubs van een of meerdere, soms alle, tracks op het album en word er soms een apart dub album uitgegeven na de release van het originele album. De bekendste voorbeelden hiervan zijn Burning Spear's ''Marcus Garvey'' en het dub album ''Garvey's Ghost''. Dub werd gepionierd door King Tubby en Lee ''Scratch'' Perry. Het verhaal gaat dat King Tubby tijdens het mixen van een track vergat de vocalen in de track te mixen, en dat de track zonder vocalen in de dancehall werd afgespeeld. De aanwezigen vonden het geweldig, en zo werd dub geboren. Dub is vandaag de dag nog erg levendig, aangezien veel reggae nog altijd op vinyl word uitgegeven, met dub en al. De bekendste dub 'makers' tegenwoordig zijn Jah Shaka, Mad Professor en nog steeds Lee “Scratch” Perry. 

Lovers Rock

Lovers rock is een genre waar, zoals de naam aanduidt, vooral over de liefde word gezongen. Dit genre heeft zich ontwikkeld in London in het midden van de 70' jaren. Lovers Rock was toen vooral een reactie op roots reggae, waarin volgens de lovers rockers te veel over slechte en negatieve dingen werd gezongen. Er was echter ook het 'conscious lovers' genre, wat lovers rock combineerde met de politieke lyrics van roots reggae. De bekendste lovers rock artiesten zijn Gregory Iscaacs, Dennis Brown en Sugar Minott. Veel roots reggae artiesten hebben echter ook albums gemaakt die in het teken van liefde staan (Bob Marley's Kaya is een bekend voorbeeld, destijds bekritiseerd omdat de lyrics zo 'soft' waren), dit zou je ook tot lovers rock kunnen rekenen.

Verder zijn er een aantal moderne subgenres die in recentere tijden zijn ontwikkeld. Veel van de genres worden door de makers van originele (roots) reggae bekritiseerd omdat ze te veel van hun 'roots' zijn afgegaan, namelijk de 'conscious' lyrics die kenmerkend zijn voor (roots) reggae.

Deejaying en Dub Poetry

Deejaying houdt in dat een artiest in een vaak monotone toon over een melodie zingt of praat. Deejaying is waar rap uiteindelijk uit is geëvolueerd. Deejaying werd al in de 50e jaren ontwikkelt door de Jamaicaan Count Matchuki, die het weer had afgekeken van Afrikaanse tradities. Deejaying werd pas echt bekend na de ontwikkeling van dub door King Tubby, waarna artiesten zouden 'toasten' over de dub track. Dub Poetry is een genre nauw verwant met deejaying. Echter, waar bij deejaying word geïmproviseerd, ligt de tekst bij dub poetry van te voren vast. Verder hebben dub poetry lyrics de kenmerken van roots reggae, de lyrics zijn conscious. Bij deejaying is dit vaker niet het geval, de lyrics zijn bedoelt voor het grote publiek dat uit is op plezier. Deejaying is meer verwant aan dancehall.

Dancehall

Dancehall ontwikkelde zich aan het einde van de 70' jaren. De eerste pioniers van Dancehall waren reggae zangers en deejays Eek-a-Mouse en Yellowman. De eerste vormen van dancehall stonden ook gelijk aan deejaying en een soort 'lichtere versie van reggae, maar na verloop van tijd ging dancehall over in een vorm van ritmisch rappen. Deze vorm van rappen was veel melodischer dan de rap die rond dezelfde tijd in Amerika werd gemaakt. De ritmische patronen en lyrics werden vooral gemaakt rond de spraakpatronen van Jamaican Patois. Een belangrijk onderdeel van dancehall muziek in 'de dancehall' waren de zogenaamde 'operators'. Deze operators waren een soort DJ's die de muziek rond het rappen van de artiest remixten, wat voor een unieke feel in de dancehall zorgde.

Dancehall word vaak bekritiseerd door (roots) reggae liefhebbers omdat dancehall niet de conscious lyrics van reggae heeft behouden, maar dat er nu vooral over geweld en seks word gezongen. 

Raggamuffin, Reggaeton en Reggae Fusion

Raggamuffin, of gewoon ragga is een sub-genre dat dicht bij dancehall staat. Het grootste verschil is dat de instrumentatie voornamelijk bestaat uit elektronisch gegenereerde muziek, en dat de deejay over de muziek heen praat, in plaats van te zingen of te rappen. Tegenwoordig is dancehall echter steeds meer elektronisch geworden, en is de term ragga een soort van synoniem geworden voor dancehall reggae.

Reaggaeton is een vorm van 'urban music' die reggae uit de West-Indies (een gebied bij de Cariben) en dancehall samenvoegt met een groot aantal Zuid-Amerikaanse muzieksoorten. Deze vorm van reggae is dan ook ontstaan in Zuid-Amerika, en vooral daar populair. Moderne reggaeton is echter veel van zijn kenmerken van reggae verloren.

Verder is er nog Reggae Fusion. Reggae Fusion houdt reggae gecombineerd met wat voor andere stroming dan ook in. Dit kan van alles zijn. De reggae band The Twinkle Brothers hebben meerdere albums opgenomen met een Poolse polska band. Dit valt onder reggae fusion.

4: Reggae en Rastafari

Reggae en rastas zijn bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden, het is goed cliché te noemen. Dit komt door het feit dat de meeste echte reggae door rastas gemaakt word.

'Rastafari' is een op zichzelf staande religie die zich in de jaren deritg in Jamaica heeft ontwikkeld. De rastas, zoals de aanhangers van het geloof zichzelf noemen, geloven dat Haile Selassie I, keizer van Ethiopië van 1930 tot 1974, de reïncarnatie van God of Jezus op aarde is, en is herrezen om zijn discipelen terug te leiden naar het heilige land, Zion (Ethiopië dus). Haile Selassie stierf echter in 1975, dit word door de rastas gezien als een gebeurtenis die op de en of andere manier geregisseerd is door Babylon; het Westen dat de vrijheid van de rest van de rest van de wereld onderdrukt. God kan echter niet sterven. Haile Selassie word onder een aantal namen genoemd in roots reggae. De meest voorkomende zijn Jah Rastafarai (Duidend op de oud Hebreeuwse naam voor God; Jah en Rastafari, duidend op de naam van Haile Selassie voordat hij keizer werd: Ras Tafari Makonnen.) en His Imperial Majesty (ook wel verkort tot H.I.M.), of gewoon His Majesty.

Selassie Haile word in ontelbaren roots reggae nummers geprezen of aangehaald.

Het bekendste voorbeeld is de intro van Bob Marley's live album Babylon By Bus:

http://www.youtube.com/watch?v=lmaAp0K9W-o

“Greetings in the name of His Majesty Emperor Haile Selassie I, Jah! Rastafari! Ever living, ever faithful, ever sure! Rastafari, ever living...”

Wereldwijd waren in 1997 ongeveer een miljoen rastas. In 2001 werden er in Jamaica 240.20 mensen geteld die zich als Rastafarian verklaarde. Dit was minder dan 1% van de totale bevolking. Het aantal rastas is in de tussentijd ongetwijfeld gedaald, aangezien de dood van Haile Selassie al zo lang geleden is.

Door de rastas zijn een aantal iconen verbonden geraakt met reggae, en niet alleen roots reggae.

Ten eerste zijn dit de 'rasta' kleuren; Groen, goud en rood. Deze kleuren komen van de vroegere vlag van Ethiopië (1941- 1974). Deze kleuren werden toen en nu nog steeds door de rastas gebruikt om hun steun en verbintenis met Ethiopië uit te beelden. De leeuw op de vlag is de Leeuw van Juda, een symbool dat ook vel terugkeert bij reggae. Het is tevens een van de officiële titels van Haile Selassie; “Conquering Lion of the Tribe of Judah”.

Deze kleuren zijn tegenwoordig de 'reggaekleuren', en je vind ze terug op bijna alle commerciële spullen die met reggae en rastas te maken hebben, van rasta mutsen tot goedkope reggae compilaties.

Ten tweede word reggae altijd in verband gebracht met marihuana. Dit komt ook door de rastas. Rastafari gebruiken marihuana (zij noemen het meestal herb, ganja of sensimilla) als een religieus middel om hun geest te openen zodat ze helder over de wereld om hun heen kunnen denken en dichter bij Jah (God) komen te staan. Het gebruik van herb word door de rastas gezien als een Bijbelse voorspelling: ''the healing of the nation''. Daarom zien zij de landen die marihuana illegaal hebben gemaakt als godslasteraars en mensen die de mogelijkheid tot vrije gedachtes van hun inwoners onderdrukken. Dit thema komt vaak terug in roots reggae. Er word gezongen over dat marihuana gelegaliseerd moet worden en hoe de mensen in Babylon verslaafd zijn aan slechte drugs als alcohol en cocaïne.

“Alcohol don't make you meditate, alcohol make you drunk. Herb is a plant, herb make you meditate.” – Bob Marley

“Dem a snorting cocaïne, but I and I don't take no try!” – Israel Vibration

Dit is een van de redenen waarom en hoe rastas bekend zijn geworden bij het grote publiek. Vele kennen Bob Marley als de rasta die weed smoked, niet als het muzikale talent dat hij was. Dit is een stereotype voor rastas een reggae liefhebbers dat me soms lichtelijk irriteert; dat het stoners zijn.

5: De invloed van Reggae op de internationale muziekwereld

Nu ik de vele verschillende aspecten van reggae heb bekeken en mijn deelvragen heb beantwoord probeer ik mijn hoofdvraag te beantwoorden; Hoe heeft reggae de internationale muziekwereld veranderd?

Je zou zeggen dat de komst van reggae het buitenland vroeg in 1970 heeft wakkergeschud. In 1970 moesten rock fans blijkbaar niet veel hebben van genres die veel verschilden van wat zij leuk vonden. De komst van Bob Marley's Catch a Fire heeft de oren van niet alleen rock fans maar van fans van allerlei muziekgenres geopend, waarna ze meer open stonden voor verschillende types muziek. Dit kan je zien aan het feit dat dat rond 75 the golden age of reggae begon. Het ging de luisteraars dus niet alleen om Bob Marley, het genre zelf kreeg ook meer aanhang.

Verder zijn de subgenres van reggae genres die iets als eerste hebben gedaan of later in iets erg populairs zijn uitgegroeid. Dub kan worden gezien als een voorloper van het remixen van bestaande songs. Het deejayen heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van rap en de operators in de dancehall waren de voorlopers van de moderne dj's. Veel dingen uit de reggae zijn dus voorlopers van dingen die nu mainstream en mateloos populair zijn.

Tevens heeft reggae een culturele invloed gehad, vooral door de rastas en hun teksten over politieke onderdrukking. Hun ideeën werden via reggae verspreid.

Alleen reggae zelf is nooit echt mainstream geworden, en de invloed ervan op de smaak van het grote publiek is niet groot. Na Bob Marley is er nooit meer zo'n massale aandacht voor reggae geweest.

6: Conclusie

Je zou dus kunnen zeggen dat de techniek achter reggae en zijn sub-genres vrij vergaande gevolgen hadden, aangezien erg populaire andere genres er uit zijn voortgekomen, maar dat reggae zelf, als muziek, niet veel beïnvloed heeft. Reggae is nooit compleet mainstream geworden, en the golden age of reggae ligt ver achter ons. Reggae heeft een rijke geschiedenis, maar deze speelt zich voornamelijk in Jamaica af. Subgenres als dancehall en reggaeton hebben houvast gekregen in bepaalde delen van de wereld, maar wederom zijn dit subgenres, niet reggae zelf, die populair zijn.

De gouden dagen van Bob Marley en UB40 waarin reggae mateloos populair waren zijn nu voorbij. Vooral roots reggae word nog in kleine kringen actief geluisterd, verzameld, gespeeld en gemaakt, en zo is het eigenlijk altijd geweest. Maar als je bereid bent om in dit wereldje te duiken, zal je een schat aan obscure maar geweldige muziek vinden.