Irma La douce

1. Algemene gegevens

Titel van de voorstelling: “Irma La Douce”

Naam van de auteur: Alexander Breffort, vertaald door Ivo de Wijs

Naam van gezelschap: Toneelgroep Comedia

Namen van hoofdrolspelers:

- Irma la Douce Janke Dekker
- Nestor le Frippe / Oscar Fred Butter
- Bobette Carry Tefsen

Plaats en datum van de voorstelling Donderdag 10 januari 2002, de Lawei, Drachten

2. Plot

Irma la Douce is een prostitué die haar pooier de zak geeft. Ze wordt verliefd op een andere pooier, Nestor de Frippe. Ze gaat ook met hem samenwonen. Haar pooier en man is erg jaloers op Irma’s cliëntèle. Irma zegt dat ze het best bij een hele rijke klant per dag zou willen houden. Dit brengt Bobette de herbergierster op een idee. Nestor gaat vermomd als een rijke reiziger, monsieur Oscar genaamd, naar Irma toe. Hij wil haar klant zijn voor F1000 per dag. Maar op een voorwaarde dat ze verder geen andere klanten heeft. Irma gaat akkoord en krijgt elke dag F1000, dit geeft ze dan weer aan Nestor, Nestor is Oscar en Oscar geeft die F1000 weer aan Irma etc etc. maar op een gegeven moment geeft Irma te kennen dat ze verliefd is op monsieur Oscar en dat ze Nestor kwijt wil. Nestor wordt nu zelfs jaloers op zijn eigen tweede persoon. Hij laat monsieur Oscar verdwijnen. Maar vervolgens wordt Nestor beschuldigt voor de verdwijning van Oscar en wordt hij verbannen naar een gevangenis in Zuid-Amerika. Als hij weg is is Irma zwanger en mist ze Nestor. Nestor ontsnapt uit de gevangenis en gaat naar huis, naar Irma. Maar als ze ontdekken dat Nestor ontsnapt is wordt hij weer opgepakt, dus vermomd hij zich weer als monsieur Oscar. Hiermee is de verdwijning van monsieur Oscar opgelost en wordt Nestor dus vrij gesproken. Monsieur Oscar verteld Irma dat hij weer naar zijn huis moet gaat en gaat weg. Dan komt Nestor terug, krijgt Irma een kind en leven ze nog lang en gelukkig.
Er is sprake van meerder conflicten.

- Nestor is jaloers op de vele klanten van Irma en maakt daar ruzie om (1e conflict).
- Irma wordt verliefd op monsieur Oscar en wil Nestor kwijt (2e conflict).
- Nestor wordt jaloers op monsieur Oscar, laat hem verdwijnen en wordt hiervoor gevangen gezet (3e conflict).

3. Het toneelbeeld

Het verhaal speelt zich eigenlijk gedurende de voorstelling af in een dorpsstraat in Parijs. Als publiek kijk je in die straat en heb je zicht op de herberg van Bobette, “Chez Bobette” genaamd en het hotel waar Irma haar werk doet. Na de pauze vind de voorstelling plaats in de rechtbank waar Nestor terecht gesteld wordt daarna in de gevangenis waar Nestor heen gestuurd is en tenslotte weer in het dorp. Het publiek heet een toekijkende rol tijdens de voorstelling.

Er is heel veel aandacht besteed aan het decor. Het decor was dan ook erg veelzijdig en functioneel. Als het dak van de herberg omhoog ging, kwam er op de bovenverdieping van de herberg het woonvertrek van Nestor tevoorschijn. Als het dak van het hotel omhoog ging kwam het werkvertrek van Irma te voorschijn. De rechtbank leek ook echt op een rechtbank met die al te veel fratsen. Gewoon een hekje met daarachter de verdachte en een hoge (soort van) tafel waar de rechter achter stond.

De gevangenis bestond uit een groene achtergrond, met daarvoor een paar tralies en wat palmbomen. De laatste twee wel simpel maar toch duidelijk. Het is ook wel belangrijk dat het decor niet al te veel opvalt, anders wordt het te druk als er ook in dat decor ook nog gespeeld gezongen en gedanst wordt. Wat wel erg jammer was, was dat het gedeelte van de herberg tot twee keer toe kapot ging tijdens de voorstelling, dan deden ze het gordijn dicht en werd het snel gefikst. Dit zorgt er wel voor dat je op zulke momenten de aandacht van het publiek kwijtraakt.

Het licht speelde geen belangrijke rol tijdens de voorstelling. Er werd wel af en toe gebruik gemaakt van een volgspot, maar toen Irma op een gegeven moment heel zielig en eenzaam op het toneel stond, werkte de volgspot niet. Toen gebruikten ze op laatst maar gewoon groot licht met als gevolg…..weg sfeer.

Er werd bijna geen gebruik gemaakt van attributen.
De kostuums waren niet echt bijzonder. Dat viel me eigenlijk een beetje tegen. Het is natuurlijk zo dat het verhaal over heel normale mensen in een dorp gaat. Er komen geen extreem rijke of arme mensen in voor. Maar het feit dat het allemaal een beetje over een prostitué gaat, en er ook collega’s in voor komen, had ik wel wat specialere kostuums verwacht. Voordat Irma een prostitué was zag ze er niet eens zo heel opzichtig uit. Toch was het totale toneelbeeld erg bepalend voor de sfeer waarin het verhaal zich afspeelde, wat erg belangrijk is in een musical.

4. Muziek en geluidseffecten

Er werd veel gebruik gemaakt van muziek zoals dat ook zo hoort in een musical. De muziek speelde een grote rol omdat er in de voorstelling vel gedanst en gezongen werd. Muziek speelde ook een rol in de overgang van scène naar scène. Maar ook op de momenten dat er iets mis was met het decor werd er muziek gebruikt om de stiltes die hierdoor ontstonden op te vullen. De muziek was afkomstig van een live orkest. Dat maakt het altijd net iets leuker.

5. Personages

De belangrijkste personages in de voorstelling waren Irma la Douche, Nestor, Oscar en Bobette.
Irma la Douce is in het verhaal erg geliefde prostitué, en niet alleen omdat ze haar werk als prostitué goed doet. Ze is ietwat naïef en doet altijd waar ze zin in heeft. Vanaf het moment waarop ze Nestor ontmoet is ze verliefd op hem. Ze is bereid om haar werk gedeeltelijk voor hem op te geven en dat zegt al heel wat. Want ze beweert namelijk eerder in de voorstelling dat ze absoluut geen problemen met haar werk heeft. Ik vind dat Irma wel een beetje een bord voor haar kop heeft.. Ze komt er namelijk helemaal niet achter dat monsieur Oscar eigenlijk haar vriend Nestor is. Ze wordt tot overmaat van ramp ook nog verliefd op hem en is bereid alles wat ze met Nestor heeft daarvoor opgeven. Op het moment dat monsieur Oscar verdwenen is en Nestor in de gevangenis zit en zij met een dikke buik thuis. Mist ze Nestor heel erg en krabbelt ze dus terug. Ze weet dus eigenlijk ook niet echt wat ze wil.
Irma la Douche is naïef, lief geëmancipeerd, initiatief nemend, grappig en komt sterk over terwijl ze maar een klein hartje heeft.
Ik vind Janke Dekker als Irma la Douce een beetje te overtuigend. Ik vind dat ze net iets te overdreven acteert.
Nestor le Frippe is in dit verhaal alles behalve alles behalve een keiharde pooier en ontzettend jaloers op Irma’s uitgebreide cliëntèle. Nestor komt overigens over als een sterke, zich van niemand iets aantrekkende man en speelt het klaar om Irma voor zover mogelijk van haar werk af te houden. Achter deze sterk overkomende man schuilt een onzeker en jaloerse man die alles voor zijn vrouw over heeft. Uit de gesprekken die hij altijd met Bobette de herbergierster houdt, blijkt hoeveel hij van Irma houdt en hoe bang en onzeker hij is om Irma te verliezen. Hij bedenkt samen met Bobette dat hij zich wel kan vermommen als klant en er zo voor elkaar ter krijgen dat Irma geen klanten meer ontvangt. Uiteindelijk ik Nestor zo ontzettend jaloers dat hij zelfs jaloers is op zijn eigen tweede persoon. Als Nestor in Zuid-Amerika in de gevangenis zit bewijst hij zijn liefde voor Irma door zijn leven te riskeren en te ontsnappen door op een vlot naar Frankrijk te vluchten.
Ik vind Fred Butter erg overtuigend en geloof waardig als Nestor le Frippe.
Monsieur Oscar is in dit verhaal een vermomming van Nestor. Monsieur Oscar is lief, zachtaardig en moet een rijke reiziger voorstellen. Je komt in dit verhaal niet zoveel over monsieur Oscar te weten, dat kan ook niet wat betreft het verhaal, hij is een vermomming en geen persoon.
Oscar wordt zo overtuigend gespeeld door Nestor (en dus eigenlijk door Fred Butter) dat je af toe vergeet dat hij eigenlijk Nestor is.
Bobette is in dit verhaal de herbergierster van “Chez Bobette”. Bobette is eigenlijk gedurende de voorstelling de verteller van het verhaal. Ook is ze het aanspreekpunt voor alle personages in het verhaal, vooral voor Nestor. Bobette is ook degene die aan Nestor voorstelt dat hij zich moet vermommen als monsieur Oscar. Bobette is een lief en goedaardig persoon. Iedereen kan bij haar terecht. Bobette komt altijd voor andere op en is altijd bereid anderen te helpen.
Ik vind Carry Tefsen erg overtuigend als Bobette.

De onderlinge relaties tussen de personen in het verhaal zijn goed. Irma kan met iedereen goed opschieten. Ook Bobette kan met iedereen goed opschieten. Nestor is monsieur Oscar en kan weer goed opschieten met Irma en Bobette. Tussen Irma, Nestor en monsieur Oscar ontstaan een driehoeksverhouding met eigenlijk maar twee hoeken, waarop Bobette dan weer het toeziend oog is en vervolgens het publiek op de hoogte houd.
De gegevens over de personen en de relaties onderling zijn heel duidelijk omdat deze dingen gewoon letterlijk gezegd of gezongen worden in het verhaal. Verder druipt het (door de manier van acteren) gewoon van de personen af. Het ligt er gewoon heel dik bovenop vooraal bij Irma en Bobette.

Ik heb het meest meegeleefd met Nestor le Frippe. Dit komt mede doordat hij gewoon en leuke rol had in het verhaal en omdat hij naar mijn menig leuk acteerde.
De andere rollen stonden me een beetje tegen.
Ik vond Irma te (overdreven) aardig en Bobette te (overdreven) grappig en begrijpend. Bovendien vond ik dat Janke Dekker en Carry Tefsen de rollen niet zo leuk speelden.
De personen in het verhaal zijn heel hele gewone mensen.

6. Thematiek en interpretatie: waar gaat de voorstelling over?

Het belangrijkst thema in dit verhaal is volgens mij:
Liefde die op alle mogelijk manieren verkregen moet worden
De dingen die de personen in het verhaal voor de ander over hadden, of oer elkaar zieden waren erg belangrijk voor mijn interpretatie. Nestor gaat er namelijk erg ver in, hij maakt het zichzelf namelijk erg moeilijk met de vermomming.
De regisseur is er naar mijn mening niet zo goed in geslaagd om zijn visie te realiseren, ik vond de voorstelling namelijk niets.
Ik vond het thema best toepasselijk. Toen ik naar de voortstelling ging was ik zelf ook verliefd op mijn vriendje en het was wel grappig om te zien hoe in het verhaal de ene persoon alles deed om de andere persoon te krijgen. Je kon je hierdoor goed inleven in het verhaal.

7. Boeiende werking

Als ik heel eerlijk moet zijn was de veelzijdigheid van het decor het enige wat mij boeide tijdens de voorstelling. Ik had zo mijn verwachtingen van de voorstelling en na hem gezien te hebben viel de voorstelling ontzettend tegen. De regisseur heeft natuurlijk erg zijn best gedaan maar ik vond het gewoon niets hebben. Het acteren was te slapjes of juist te overdreven, de zang was zwak en de dans stelde niets voor en werd ook nog eens slecht uitgevoerd. Andere woorden heb ik er eigenlijk niet voor.

7c. Muziektheater

Ik vond de muziek gedurende de voorstelling erg gepast. De muziek paste goed thuis in de sfeer, de tijd en het land (Frankrijk). De zang vond ik zwak, het had totaal geen inhoud. Wat dat betreft sprong Janke Dekker er wel uit, zij gebruikte haar stem goed en was ook verstaanbaar. De overige acteurs en ensemble waren niet goed verstaanbaar en kwamen over alsof het de12e voorstelling van die dag was.
De zang en muziek speelden wel een belangrijke rol tijdens de voorstelling. De muziek was eigenlijk de hele voorstelling aanwezig als ondersteuning van de sfeer, ondersteuning van de dans, ondersteuning van de zang of bij de overgang van scène naar scène. Vaak werden zoals dat vaker gebeurd in een musical, bepaalde passages uit het verhaal gezongen, of er werden in een liedje gebeurtenissen samengevat of herhaald.
Als je kijkt naar de kwantiteit aan zang en spel, dan was dat naar mijn mening in evenwicht. Zang en spel liepen namelijk goed in elkaar over en er was van beiden aanwezig.
Als je kijkt naar de kwaliteit van zang en spel dan was dat naar mijn mening toch ook wel redelijk in evenwicht. Het slechte zingen van de een werd aangevuld door het goeie acteren van een ander en andersom.

8. Structuur

De verhaallijn in de voorstelling verliep chronologisch. Alles kwam keurig in volgorde van tijd achter elkaar aan. Er waren dan ook helemaal geen wisselingen van tijd. Wel kwam het voor dat je eerst zag wat er bijvoorbeeld met Irma gebeurde in het dorp en vervolgens zag je wat er op dat zelfde moment gebeurde met Nestor in Zuid-Amerika.
Er waren ook wisselingen van plaats. Het verhaal speelde zich af in verschillende ruimtes en op verschillende plaatsten: dorp, rechtszaal, dorp gevangenis, dorp, gevangenis (in volgorde van tijd en verhaallijn)

9. Recensie

Als ik heel eerlijk moet zijn, ik vond de voorstelling absoluut niet leuk. Het ensemble (de kleine bijrolletjes) speelde niet of slecht. Ik vond Janke Dekker als hoofdrolspeelster te overdreven spelen. Te gemaakt. Carry Tefsen acteerde beter maar had geen rol. De rol van Bobette maakte het stuk minder leuk. Tijdens de passages die zij vertelde vroeg ze ook vaak om antwoord aan het publiek bijvoorbeeld. Ik hou niet van samenspel met het publiek. Als het bijvoorbeeld een stuk of een musical is, vind ik dat het publiek moet toekijken en niet meedoen. Daarvoor kom ik ook niet kijken. Fred Butter deed het beter, ik kon nou ook weer niet zeggen dat hij helemaal geweldig was maar ik vond dat hij het toch nog wel iets beter en leuker deed dan alle anderen. Er werd optimaal en op een leuke manier gebruik gemaakt van de veelzijdigheid van het decor. De kleding paste ook wel in het totaalbeeld thuis.