Orgaan- en weefsel donoren

Misschien hebben jullie het wel op het nieuws gezien? Ze willen gaan invoeren dat iedereen automatisch donor is tenzij hier schriftelijk bezwaar op wordt gemaakt. Zo willen ze het donorentekort tegengaan. Goed jullie hebben het nu vast wel door, ik wil het gaan hebben over donoren. Over orgaan- en weefsel donoren wel te verstaan.

Als eerste zal ik vertellen over wie wel en wie geen donor kan zijn. vervolgens zal ik vertellen wat de wetenschap met donatie te maken heeft. als 3e vertel ik iets over hersendood en wat dat met donatie te maken heeft. hierna zal ik vertellen over het afscheid nemen van een donor. als een na laatste zal ik vertellen over de wachtlijsten die er zijn. En dan als laatste zal ik kort mijn mening hier over geven.

Goed mijn eerste punt is zoals ik al zei : Wie kan wel en wie kan niet donor zijn? Nou, in principe kan iedereen toestemming geven voor donatie, ongeacht gezondheid en leeftijd. Iemand die al oud is kan bijvoorbeeld nog donor zijn van hoornvliezen en huid. Of iemand ook uiteindelijk donor wordt, hangt af van het moment, de oorzaak en de plaats van overlijden. En natuurlijk de kwaliteit van de organen en weefsels zijn van belang. Maar hoe zit dat nou als je een ziekte hebt? Als je regelmatig medicijnen gebruikt kan je ook donor zijn. Bij medicijn gebruik worden lang niet alle organen en weefsels aangetast. Er blijven dus genoeg organen en weefsels over voor donatie.Ook patiënten die aan kanker lijden kunnen donor zijn, zij kunnen bijna altijd hun hoornvliezen doneren. Ex-kanker patiënten die 5jaar of langer zijn genezen kunnen in principe zowel orgaan- als weefseldonor zijn. Dragers van hepatitis-B of C (dat zijn 2 virussen die geelzucht kunnen veroorzaken) kunnen donor zijn van nieren, de donor nieren gaan dan ook naar een patiënt die drager van hepatitis-B of C zijn. De enige 2 ziektes die orgaan-/weefseldonatie geheel uitsluiten zijn bloedvergiftiging en het HIV-virus (oftewel AIDS) Nu zal ik iets vertellen over de wetenschap.

Wat voor rol speelt de wetenschap bij dit onderwerp? Behalve dat je na je dood je organen en/of weefsels kan schenken aan iemand die ze nodig heeft, kan je ook kiezen om je lichaam te schenken aan de wetenschap.Dat wil zeggen dat je lichaam na het overlijden wordt geschonken aan een anatomisch instituut dat verbonden is aan de medische faculteiten van een universiteit. Het doel van de schenking is om de kwaliteit van het medisch handelen te verbeteren. Wat ook kan is dat je gewoon je organen en/of weefsels wilt schenken, maar dat –ondanks zorgvuldig voor onderzoek- een orgaan of weefsel niet geschikt blijkt. In dat geval mag volgens de Wet op de Orgaandonatie dat orgaan of weefsel worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, tenzij de familie hier aangetekend bezwaar op maakt. Als het lichaam wordt geschonken aan de wetenschap, komt het lichaam niet bij de familie terug, er volgt dus geen crematie of begrafenis. Ik zal jullie nu vertellen over hersendood. Wat heeft hersendood met donatie te maken? Voordat ik deze vraag beantwoord zal ik eerst vertellen wat hersendood precies is. Zoals jullie als het goed is weten hebben hersenen doorlopend behoefte aan zuurstofrijk bloed. Als de hersenen langer dan enkele minuten bij een normale lichaamtemperatuur en zonder beïnvloeding van medicijnen géén zuurstofrijk bloed krijgen, zijn ze totaal beschadigd. Daardoor zijn alle hersenfuncties dus uitgevallen. Men is dan overleden, of te wel hersendood.

Nu weten jullie wat hersendood is, nu zal ik vertellen wat dit met donatie te maken heeft. Voor transplantatie van vitale organen is het van groot belang dat deze organen tot aan het moment van uitname zuurstofrijk bloed krijgen. Dit is alleen mogelijk als iemand overlijdt op de intensive care afdeling. Hier kan de bloedsomloop kunstmatig opgang gehouden worden.

Hersendood wordt door de behandeld arts en specialist volgens een stappenplan – het zogenaamde hersendoodprotocol –.vast gesteld. Dit stappenplan zie je hier op het bord. (uitleg: bij een EEG wordt een ‘film’ gemaakt van de hersenactiviteit. Bij dit onderzoek wordt bestgesteld of er sprake is van elektrische activiteit in de hersenen)(apneutest = ademhalingstest) Na al deze onderzoeken wordt vastgesteld of er sprake is van hersendood of niet. Het kan niet zijn dat hersendood wordt verward met schijndood of coma, want hierbij is er nog sprake van enige activiteit in de hersenen. Goed ik heb nu iets verteld over hersendood, maar hoe gaat dat nou als de donor overleden is? Kan je dan nog wel afscheid nemen van de overledene? Ja zowel bij donatie van weefsel als van weefsel is er voldoende tijd en ruimte om afscheid te nemen. Dit kan voor en/of na de uitname. Ook hoef je niet bang te zijn dat het lichaam na de donatieprocedure er niet meer toonbaar uit ziet. De uitname gebeurt met grote zorgvuldigheid en respect voor de overledene. Organen die worden uitgenomen worden vervangen door protheses. Huid wordt in dunne lagen afgenomen van rug en benen en soms van de bovenarmen. De rest van het lichaam blijft ongeschonden. Ik zal jullie nu vertellen over de donatieprocedures.

Er bestaan 3 verschillende procedures. De eerste is weefseldonatie. De tweede is orgaandonatie en de derde is nierdonatie. Ik zal deze 3 procedures even kort toelichten. Weefseldonatie is in principe altijd mogelijk, ongeacht de plaats van het overlijden. De uitname gebeurt binnen 12uur na het overlijden. Wordt het lichaam van de overledene binnen 3uur gekoeld dan kan de uitname tot maximaal 24uur na het overlijden plaatsvinden. Alleen uitname van hoornvliezen kan thuis gebeuren. Voor het andere moet de donor naar het ziekenhuis, de sectiekamer of het mortuarium gebracht worden. Het orgaancentrum regelt het eventuele vervoer en neemt hiervan de kosten voor zijn rekening.

Orgaandonatie gebeurt na vaststelling van hersendood op de intensive care-afdeling. De donor wordt aangemeld bij het orgaancentrum, deze beschikt over een overzicht van alle wachtende patiënten. Aan de hand van de medische gegevens van de donor wordt bepaald wie de meest geschikte ontvangende patiënt is. In verband met de donatie blijft de overledene een halve tot hele dag langer in het ziekenhuis. Daarna wordt het lichaam aan de familie overgedragen.

De donatieprocedure van nieren kan alleen plaats vinden als de donor is overleden in het ziekenhuis aan een hartstilstand. Dit moet in het ziekenhuis gebeuren want deze vorm van donatie vereist een speciale techniek. De nieren moeten na het overlijden alvast worden doorspoeld met een vloeistof. Deze vloeistof wordt via katheters ingebracht in de liezen. Het liefst binnen 45minuten na het overlijden.

Nu zal ik als een na laatste iets vertellen over de wachtlijsten. Wachtlijsten ontstaan door een aantal factoren. Aan de ene kant om er niet genoeg mensen bereid zijn om na hun overlijden organen en weefsel voor transplantatie af te staan. Aan de andere kant komt het voor dat iemand wel donor wil zijn maar dat de organen en weefsels niet bruikbaar zijn of niet ‘passen’ bij de patiënten die ze nodig hebben. Daarnaast komt het voor dat nabestaanden toestemming weigeren omdat zij niet op de hoogte zijn van wat de overledene gewild zou hebben.

Over het algemeen is aan iedere orgaan een grote behoefte. De wachtlijst van nierpatiënten is echter het grootst. Voor botten en huid is vrijwel geen wachtlijst. Dit komt omdat huid in een bepaalde vloeistof minimaal 2,5jaar bewaard kan worden. Ook van botten kan een voorraad worden opgebouwd, deze kunnen zelfs vele jaren worden bewaard bij min 80graden Celsius. Hoewel hartkleppen ook langere tijd kunnen worden bewaard (ongeveer 5jr) is er vanwege het tekort aan donoren wel een wachtlijst.

Op een aantal manieren wordt geprobeerd deze lange wachtlijsten korter te maken. Zo is het Donorregister opgericht, zodat iemands besluit bij de familie en bij de artsen bekend is. En ze willen nu ook invoeren dat iedereen automatisch donor is, tenzij hier schriftelijk bezwaar tegen wordt gemaakt.

Als laatste wil ik mijn mening nog kort kwijt over orgaan en weefseldonoren. Ik vind dat iedereen donor zou moeten zijn. Het is toch juist geweldig dat je iets voor iemand kan doen terwijl je dood bent! Je hoeft ook niet bang te zijn dat je er niet meer toonbaar uitziet na uitname van je organen en/of weefsel, want dit gebeurt met uiterste zorg. Ik vind het ook een heel goed idee dat ze iedereen automatisch donor willen maken. Want veel mensen zullen te lui zijn om een papiertje in te vullen en op te sturen. Die denken ach laat maar zitten. Maar ik kan een ding zeggen: IK WORDT DONOR. Dit was mijn spreekbeurt, zijn er nog vragen?