Koraalrif

Intro Het Groot Barrièrerif is in het Engels het: Great Barrier Reef. Het ligt bij de kust van Noordoost-Australië in de provincie Queensland. Het hele rif is in totaal 2010 km lang en is verspreid over de hele kust. In gezond koraalrif is een perfecte leefomgeving voor tropische vissen, zeeëgels, kreeftachtigen en allerlei andere dieren. In het bijzonder de bultrug en de doejong. Zij worden ernstig bedreigd.

H 1. Koraal lijkt misschien meer op een plant, maar in werkelijkheid is het koraal een dier. Omdat de koraalriffen er zo mooi uitzien worden ze ook wel ‘de tropische regenwouden van de zee’ genoemd. Koraalriffen zijn méér dan alleen betoverend mooi. Ook de mens kan niet zonder het rif. Miljoenen mensen leven bijvoorbeeld van de vissen die ze op het rif vangen. Ook vormen de riffen een natuurlijke golfbreker, waardoor ze de kust beschermen tegen golfslagen. Daarnaast worden er steeds meer rifproducten ontdekt die van pas komen bij de ontwikkeling van medicijnen. De laatste vijftien jaar gaat het niet goed met koraalriffen. Steeds meer koraalriffen verliezen hun kleur. Het aangetaste koraal ziet er uit alsof het is gebleekt. Dit wordt dan ook coral bleaching (koraal bleking) genoemd. Als het koraal te lang gebleekt blijft gaat het uiteindelijk dood. Coral bleaching komt inmiddels op riffen over de hele wereld voor. Een koraalrif dat is aangetast door coral bleaching loopt niet alleen kans na verloop van tijd af te sterven, maar is ook veel gevoeliger voor allerlei andere koraalziekten.

2 Levende koraaldiertjes (poliepen) zijn hooguit een paar centimeter groot. Ze leven in een doosje van kalk, het exoskelet. Van daaruit plukken ze met hun tentakels plankton uit het water. De koraalpoliepen leven samen in grote groepen. De poliepen hechten zich met slijmerig weefsel aan elkaar. Overdag trekken de koraalpoliepen zich terug in hun kalkskelet. Het koraalrif ziet er dan uit als een berg van steen. Maar ‘s nachts, wanneer de poliepen hun tentakels uitsteken, krijgt het rif een zacht en donzig uiterlijk. Kleurig koraal
Hoewel koraal bekend staat om zijn mooie kleuren, zijn de poliepen kleurloos en zelfs doorschijnend. De kleuren die zo bijzonder zijn voor gezond koraal, zijn eigenlijk de kleuren van de zoöxanthellen die ín het koraal leven. Gezond koraal kan rood, geel, bruin, paars, groen of blauw van kleur zijn, afhankelijk van de soort zoöxanthellen die in de poliep leven.

3 Hoewel steenkoraal er sterk uitziet, is het uiterst breekbaar. Een grote storm kan het koraal dan ook erg beschadigen. Ook een stijging of daling van het zeewaterniveau kan ernstige schade veroorzaken. Als het zeewaterniveau daalt, kan de top van een rif boven het water komen te liggen. Het koraal kan er echter niet tegen als het wordt drooggelegd. Als het zeewaterniveau te veel stijgt, kunnen de poliepen te ver onder het wateroppervlak komen te liggen. En de poliepen hebben zonlicht nodig dus dat sterven ze ook. De invloed van de mens op de gezondheid van koraalriffen is heel groot. Veel mensen leven van de vissen of van andere producten die van het rif komen. Riffen worden hierdoor vaak overbevist (waarbij er gebruik wordt gemaakt van vistechnieken als sleepnetten, dynamiet of gif) en het koraal zelf wordt in grote hoeveelheden ‘geoogst’ en verkocht aan toeristen of verwerkt in gebruiksvoorwerpen. Ook duikers beschadigen het koraal (per ongeluk of opzettelijk) en boten maken het koraal stuk wanneer ze er bijvoorbeeld hun anker op uitgooien. Daarnaast wordt het zeewater vervuild door rioolwater en afvalstoffen uit de landbouw of de industrie. Dit kunnen giftige stoffen zijn, waardoor het koraal ziek wordt of dood gaat. Aan de natuurlijke verstoringen van koraalriffen kunnen wij, als mensen, natuurlijk weinig veranderen.

4 De toekomst Als er niets gedaan wordt, ziet de toekomst voor de koraalriffen er slecht uit. Als de achteruitgang van het koraal op hetzelfde tempo doorgaat is de schade niet te overzien. Zestig procent van de riffen is inmiddels aangetast, 27 procent is zelfs zo ernstig beschadigd dat het als verloren beschouwd kan worden. Dit komt vooral door de mensen. Naast het broeikaseffect en de verhoogde UV-straling door het gat in de ozonlaag, is het water op veel plaatsen niet meer schoon. Door vervuiling en slib verstikken de koralen. Verkeerde vistechnieken doden te veel zeedieren en hebben een verwoestende uitwerking op het koraal . Daarnaast vormen boten en het duiktoerisme een ernstige verstoring voor het koraal.

4.2 Wat kun je zelf doen? In je eentje kun je natuurlijk niet veel doen in de directe bescherming van het rif. Door zuinig met water en energie om te gaan, beperk je de vervuiling en uitstoot van schadelijke broeikasgassen in de atmosfeer. Als je zelf wel eens gaat duiken, kun je extra voorzichtig zijn, zodat je het koraal niet beschadigt. Breek zeker nooit stukjes af als souvenir voor thuis. Koraal is het mooist ónder water. En, ook al ga je zelf niet duiken, op veel plekken kan je in souvenirwinkels stukken koraal kopen. Je kunt het rif helpen door deze souvenirs niet te kopen. Milieuorganisaties zoals Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds doen er alles aan om het koraal te redden.