Dyslexie

Wat is dyslexie?

In ieder geval is dyslexie geen woordblindheid, zoals het in de volksmond genoemd wordt. Mensen met dyslexie zien de woorden prima. Het probleem is dat ze de woorden niet kunnen verwerken. De oorzaak van dyslexie ligt in de hersenen. Normaal gesproken gebruik je voor taal, dus lezen, schrijven en spellen, je linkerhersenhelft. Maar bij mensen met dyslexie wordt informatie doorgegeven aan de rechter hersenhelft. Deze is veel minder goed in het leggen van verbanden tussen letters, woorden en zinnen. De rechter hersenhelft heeft wel het vermogen om plaatjes te verwerken. Een dyslectisch persoon kan daarom wel goed in beelden denken. Iemand die dyslexie heeft is echt niet dom. Dit wordt wel eens gedacht door de grote hoeveelheid spelfouten en moeilijkheid met hardop lezen die kinderen en volwassenen met dyslexie hebben. Hun intelligentieniveau is volkomen normaal. Dyslexie belemmert je niet om bijvoorbeeld een belangrijk wetenschapper te worden. Want er zijn best veel bekende mensen met dislexie bijvoorbeeld: Leonardo da Vinci, Albert Einstein, Walt Disney en Jacques Vriens. Dyslexie komt vaker voor dan je denkt, 5 tot 10 % van de schoolgaande jeugd zou er mee te kampen hebben. Dyslexie is erfelijk, dus als jij dyslexie hebt is er een grote kans dat er meerdere in je familie zijn die dyslexie hebben. Men beweert dat het probleem of men dyslexie heeft op te lossen is met een simpele oefening: achtjes draaien op papier. Pak een pen en teken elke keer een achtje op elkaar. Probeer dit constant op dezelfde plaats te doen. U zult zien als het een kind betreft waarbij de hersenhelften niet goed samenwerken hij/zij daar veel moeite mee zal hebben. Ook is deze methode geschikt om bij kinderen die zeer slecht schrijven toe te passen. Vaak wordt op deze manier de pols en zo losser gemaakt, waardoor het schrijven een stuk makkelijker afgaat, en het ook aangenamer wordt om te schrijven Wanneer de hersenhelften getraind worden om samen te werken, kan er een stuk van de dyslexie overgaan of vergemakkelijken. 2. De kenmerken van dyslexie

Moeilijkheden met gesproken taal. • Laat met praten begonnen. • Moeilijkheden met de uitspraak van woorden • Moeilijkheden met de verwerven van de woordenschat en het spraakgebruik is niet passend bij de leeftijd. • Moeite met het volgen van richting • Begrippen als voor / achter, links / rechts enz. worden door elkaar gehaald. • Het aanleren van het alfabet, kinderrijmpjes en liedjes gaat moeizaam of zelfs niet. • Moeite met het onthouden van namen.

Moeilijkheden met lezen. • Moeite met het leren lezen. • Moeite met het onthouden van de klank van letters. • Draait letters, of de volgorde van letters om tijdens het
lezen. • kleine woordjes fout of slaat deze over. • Hakkelt bij het lezen van langere woorden.

Moeilijkheden met geschreven teksten. • Moeite met het op schrijven van ideeën. • Onzeker over links- of rechtshandigheid. • Slecht en/of traag handschrift. • Rommeligen ongeorganiseerd schoolwerk. • Moeite met overschrijven. • Veel spellingfouten. • Tijdens overhoringen of toetsen weinig fouten maar in het dagelijks werk veel spellingfouten. • Moeite met het zelf corrigeren van teksten.

Moeilijkheden met rekenen. • Soms worden getallen omgedraaid. • Moeite met het onthouden van reken regels. • Moeite met het overschrijven van rekensommen. • Moeite met het begrijpen van verhaal sommen. • Het automatiseren van de tafels gaat erg moeizaam. • Moeite met klok kijken en soms weinig begrip van tijd. 3. WELKE SOORTEN DYSLEXIE ZIJN ER ? Er zijn twee soorten dyslexie te onderscheiden:

P-type dyslexie of perceptuele dyslexie
Bij kinderen met dit type van dyslexie gaat de overstap van de rechter hemisfeer naar de linkerhemisfeer vertraagd en onvoldoende. Ze hebben een goede start gemaakt met het lezen, maar ze zijn in de eerste fase blijven steken. Er is sprake van een over ontwikkelde rechter lees hemisfeer en een onderontwikkelde linker lees hemisfeer. Kinderen met het p-type dyslexie lezen vaak erg nauwkeurig, maar ze lezen wel traag, spellend en haperend. Door dat het kind zo traag, haperend en spellend leest ontstaan er tijdconsumerende fouten. Tijdconsumerende fouten zijn: woorden spellend lezen, woorden stotterend lezen, woorden of delen ervan een of meerde malen herhalen, woorden met een verkeerde intonatie lezen en ten slotte wel tijdrovend, maar naar mijn idee niet zo zeer fout, alle woorden die fout gelezen zijn verbeteren. Kinderen met dit type dyslexie zijn vooral op de perceptuele/uiterlijke kenmerken van een tekst gericht en niet zo zeer op de betekenis er van.

L-type dyslexie of linguïstische dyslexie
Bij kinderen met deze vorm van dyslexie is de overstap van de rechterhemisfeer naar de linkerhemisfeer te vroegtijdig gebeurd. Dit heeft tot gevolg dat bij deze kinderen de linkerhemisfeer relatief over ontwikkeld is wat betreft het lezen en de rechterhemisfeer onderontwikkeld. De overstap is te snel gemaakt en bij sommige kinderen is de eerste fase zelfs overgeslagen. Kinderen met l-type dyslexie lezen snel en maken daarbij erg veel fouten, ze laten woorden of delen van woorden weg en voegen woorden en woorddelen toe, over het algemeen is hun leesstijl radend. De fouten die kinderen met dit type dyslexie maken worden substantieve fouten genoemd (weglaten en toevoegen). Substantieve fouten zijn: woorden overslaan of niet lezen, letters en lettergrepen niet lezen, niet gedrukte woorden invoegen, letters of lettergrepen in woorden omkeren, woorden in de zin omdraaien, een fout gelezen woord lijkt soms op het woord en is daarom soms goed, woorden worden vervangen door redelijk in de context passende woorden en de uitspraak is fout door een verkeerde lettergreepverdeling. Kinderen met L-type dyslexie hebben weinig oog voor de perceptuele kenmerken van een tekst, ze letten vooral op de linguale (talige/semantische) aspecten van een tekst. Ze lezen bijna alleen met de linkerhersenhelft. Tussen deze twee typen dyslexie en de daarbijbehorende fouten is een heel belangrijk verschil, tijdconsumerende fouten worden namelijk uiteindelijk altijd verbeterd; de uiteindelijke respons is dus goed. Een substantieve fout is altijd een foute respons. Deze indeling in typen is natuurlijk maar relatief, niet elk kind past precies in een type en de daarbij horende fouten en het heeft dan ook vooral te maken met de manier waarop kinderen zich redden bij het lezen. Waarschijnlijk zijn kinderen dyslectisch ten gevolge van een en dezelfde oorzaak, namelijk een verstoord recoderingsmechanisme, wat ik eerder ook al beschreef bij hoe de hersenen van iemand met dyslexie functioneren. De manier waarop kinderen toch nog proberen te lezen, wordt beïnvloed door het type dat zij al vóór het aanvankelijk lezen waren: een meer of minder visueel type. Visualiteit wordt in verschillende mate aangetroffen. Er is dus uiteindelijk slechts één type dyslectici en dat type is meer of minder visueel begaafd. 4. Wat kunnen de oorzaken zijn van dyslexie? Erfelijke oorzaken
Dyslexie heeft zeker erfelijke oorzaken, maar ook de omgeving waarin het kind opgroeit kan een belangrijke invloed uitoefenen.