Asielbeleid

4 Vormen van opvang Het COA biedt verschillende vormen van opvang. Elke vorm hooft bij een bepaalde fase van de Asielprocedure. OC: Een asielzoeker die in het Aanmeldcentrum geen negatieve beslissing heeft ontvangen, gaat naar een opvang- en onderzoekscentrum (OC) van het COA. Daar vindt de opvang plaats en krijgt de asielzoeker een medisch onderzoek en voorlichting. AZC: Asielzoekers die voorlopig in Nederland mogen blijven, gaan naar een asielzoekerscentrum (AZC) van het COA. Het COA sluit ook kortlopende contracten af met eigenaren van pensions en hotels. Dit heet de aanvullende opvang (AVO). In de asielzoekerscentra en de AVO’s bereiden asielzoekers zich voor op de toekomst. Ze kunnen Nederlands leren en zich verdiepen in de Nederlandse maatschappij. Ook kunnen ze vrijwilligerswerk doen en onder voorwaarden betaald werken. ZZA: in 1998 was de opvangcapaciteit onvoldoende. Het was onmogelijk deze snel genoeg uit te breiden. Daarom zijn andere vormen van opvang ontwikkeld. Met het Zelf Zorg Arrangement mogen asielzoekers op vrijwillige zelf bij bijvoorbeeld familie of vrienden verblijven. In dat geval moeten asielzoekers zich 1 keer per week melden bij een opvangcentrum. Zo kan het centrum ervoor zorgen dat de asielzoekers beschikbaar zijn voor de asielprocedure en dat ze informatie en verstrekkingen ontvangen. COW: Ook leegstaande woningen worden gebruikt voor de opvang. Dit zijn de zogenaamde Centrale Opvang in Woningen (COW). Net als bij het Zelf Zorg Arrangement zorgt het COA voor de administratie, verstrekkingen en hulp.

5 Verblijfsduur De verblijfsduur zorgt voor een hoge druk op de opvang. De verblijfsduur hangt samen met de doorlooptijd van de asielprocedure. Duurt het lang voordat een beslissing valt dan moet iemand lang in een centrum blijven: hij houdt dus een plaats in bezet. De invoering van de Vreemdelingenwet 2000 moet deze gemiddelde verblijfsduur verkorten. Het streven is om een asielzoeker maximaal een jaar in opvang te laten verblijven. Een oplossing voor het overvol raken van aanmeldcentra en asielzoekerscentra is dat mensen eerst in tenten worden gehuisvest en als er weer plaats is in aanmeldcentra word bekeken of de asielzoeker de verdere procedure mag doorlopen. Ook het zelfzorgcentrum is een oplossing.

6 Rechten en plichten De rechten en plichten van asielzoekers in de opvang zijn onder meer in de Regeling Verstrekking Asielzoekers (RVA) aangegeven. In de RVA is onder andere geregeld hoe hoog de wekelijkse financiële toelage is die asielzoekers ontvangen. De hoogte van dit bedrag is afhankelijk van de gezinssituatie. De RVA bepaalt ook dat asielzoekers verzekerd zijn tegen ziektekosten. Asielzoekers kunnen daarnaast iets bijverdienen. Voor vrijwilligerswerk in het centrum geldt een vergoeding van 1 gulden per uur tot maximaal 25 gulden in de week. Dit bedrag is overigens voor alle vrijwilligers hetzelfde. Voor vrijwilligerswerk buiten het centrum wordt met de werkgever een onkostenvergoeding afgesproken. Onder bepaalde voorwaarden mogen asielzoekers ook betaald werk verrichten. Asielzoekers mogen alleen werk van kortdurende aard verrichten zoals seizoenswerk (vaak in de tuinbouw). Voor maximaal 12 weken in 12 maanden. Een deel van het loon wordt dan afgedragen aan het COA zodat er wordt bijgedragen aan het eigen levensonderhoud. Voorwaarden voor betaald werk zijn: -asielzoekers die willen werken moeten tussen de 18 en 65 jaar zijn. -ze moeten minimaal 6 maanden in de opvang zitten -ze moeten een werkvergunning hebben. Leerplichtige asielzoekers genieten net als leerplichtige Nederlanders onderwijs. Asielzoekers hebben ook plichten. Natuurlijk moeten zij beschikbaar zijn voor de asielprocedure en vraagt de huisvesting met anderen om huisregels. Zo moeten bewoners van centra de eigen woonruimte onderhouden. Ook dient er gedurende bepaalde tijden rust en stilte op het centrum te zijn. Het COA gaat hierbij wel uit van de eigen verantwoordelijkheid van de asielzoekers. Wanneer asielzoekers zich niet aan de (huis)regels houden mag het centrum sancties opleggen. Hetzelfde geldt wanneer een asielzoeker op andere wijze ‘ontoelaatbaar gedrag’ vertoont. De wekelijkse vergoeding kan dan worden ingehouden of men kan voor lange of korte tijd uit het centrum worden verwijderd.

7 Dagelijkse praktijk Voor de dagelijkse invulling stelt het COA een algemeen programma van activiteiten beschikbaar. Dit programma bestaat uit 4 onderdelen. -eigen huishouding voeren in het centrum. -lessen op gebied van Ned. Taal, maatschappij, inzicht in arbeidsmarkt. -vrijwilligerswerk binnen of buiten het centrum -ontspanning zoals sport of lezen.

8 Begeleiding Het COA zorgt niet voor asielzoekers. Het COA begeleidt hen. In de regel zijn asielzoekers zelfstandige mensen, die weliswaar in een moeilijke periode zitten, maar zelf verantwoordelijk zijn. Asielzoekers worden zoveel mogelijk gestimuleerd zelf een weg te vinden in de samenleving. Het COA geeft voorlichting over de asielprocedure, de opvang en alle bijbehorende rechten en plichten, inburgering en uiteraard ook terugkeer. Ook regelt het COA voogdij voor minderjarige asielzoekers zonder familie.

9 Hoe denken politieke partijen erover? De standpunten van enkele belangrijke bestuurders zijn:

Pim Fortuyn à ‘We hebben hier een eigen landje en dat moeten we veilig stellen.’ ‘Eigen volk eerst.’ (uit: De Volkskrant, 31 december 2001)

De standpunten van enkele betrokken politieke partijen zijn: PvdA is van mening dat de meeste asielzoekers andere dan economische gronden hebben om te vluchten en vindt dat Nederland zijn aandeel in de opvang moet blijven nemen. Bij voorkeur in een evenredige verdeling over alle landen in Europa. Het maken van gezamenlijke afspraken over het asielbeleid in Europees verband is daarom ook een belangrijk onderwerp in de Europese politiek. Bij het sluiten van het Verdrag van Amsterdam in 1998 zijn al belangrijke vorderingen op dit terrein gemaakt. De Partij van de Arbeid houdt de ontwikkelingen op het terrein van het Europese asielbeleid nauwlettend in de gaten.

Groenlinks: Groenlinks vindt dat het accent van het asielbeleid meer op rechtvaardigheid moet liggen. Dit houdt in dat vervolgden beschermd moeten worden en dat migranten kunnen rekenen op rechtszekerheid en bescherming tegen uitbuiting. Zolang er geen Europese afspraken zijn hoort Nederland verantwoordelijk te zijn voor elke asielzoeker die hier een asielverzoek indient.

D66: D66 wil één Europees asielbeleid. Europese autoriteiten moeten de asielaanvragen zoveel mogelijk in de regio behandelen. D66 wil snelle, maar zorgvuldige asielprocedures. Als een asielzoeker na een definitieve afwijzing van het verzoek kan aantonen dat buiten zijn schuld terugkeer naar het land van herkomst nog niet mogelijk is, moet de overheid voor opvang zorgen.

CDA: Het uitgangspunt van ons asielbeleid is het respecteren en naleven van internationale verdragen die Nederland ondertekend heeft. Mensen die echt onze bescherming nodig hebben, moeten daarop kunnen rekenen. Misbruik van de asielprocedure wordt met kracht bestreden. Ongedocumenteerden worden niet toegelaten tot de procedure, tenzij zij een controleerbare reden daarvoor kunnen aangeven en identificeerbaar zijn. Een echte vluchteling hoeft niets te verbergen. Zo kan de beschikbare capaciteit van de uitvoerende instanties doelmatiger worden ingezet en zal de aandacht beter kunnen worden gericht op degenen die terecht een beroep doen op asiel. Dit alles draagt bij aan een verkorting van de huidige, te lange, wachttijden. Uitgeprocedeerde asielzoekers die geen recht hebben op een verblijfsvergunning moeten ons land ook daadwerkelijk verlaten. De overheid moet hierop streng toezien en mensen uitzetten.

ChristenUnie: De opvang van politieke vluchtelingen dient gepaard te gaan met internationale bewustwording op het punt van politieke en geestelijke vrijheden. Respect voor minderheden in Nederland dient zich te weerspiegelen in het buitenlands beleid. De ChristenUnie komt op voor mensen die om hun godsdienstige overtuiging waar ook ter wereld worden vervolgd. Het asielbeleid wordt mede gefundeerd vanuit de bescherming van de mensenrechten. Mensenrechten beginnen heel letterlijk bij de vrijheid van geweten en godsdienst. Mensen rechtenbeleid dient daarom medebepalend te zijn bij de richting van ons buitenlands beleid.