J.S.Bach

Johann Sebastiaan Bach (1685-1750)

Johann sebastiaan Bach werd geboren op de eerste lentedag van 1685 in een Duitse muzikantenfamilie in een stadje in het midden van Duitsland : “Eisenach” .

Bach werd luthers -protestants opgevoed. Deze kerkgemeenschap wou de boodschap van God in de volkstaal verkondigen en vond daarom de gezangen in de kerk heel belangrijk. Doordat Bach kerkorganist en componist was schreef hij ontzettend veel kerkliederen in het Duits.

Bach’s vader leerde bach viool spelen want als stadsspeelman had zijn vader heel veel ervaring . Op een dag ontdekte zijn vader dat Bach ook klavecimbel kon spelen. Zijn verbazing was zo groot toen hij hoorde dat Bach het helemaal alleen geleerd had ! Op tienjarige leeftijd werd Bach wees. Zijn broer Johann Christoph , organist en leerling van Pachelbel , voedde hem op en gaf hem zijn muziekopleiding . Spijbelen vond Bach leuk want dan kon hij met zijn vrienden al zingend de straat op gaan om geld te verdienen .

Op zijn dertien wou J.S. zijn boterham verdienen. Hij meldde zich aan bij de beste zangschool van zijn land. Zijn stem was zo mooi en zo uniek dat hij onmiddellijk werd aangenomen. Bovendien kreeg hij kost en inwoning . Maar een jaar later veranderde zijn stem in een mannenstem daardoor kon hij niet langer in een koor zingen. Gelukkig kon hij zo goed viool spelen dat hij in een kerkorkest terecht kwam. Nog geen jaar later werd hij dirigent.

Toen hij vijftien was werd hij leerling aan de Michaëlisschool in Lüneberg en vervolgens was hij organist. In Celle , in de bibliotheek van het kasteel aldaar , ontdekte hij de rijkdommen van de Franse muziek : daar schreef hij de meesterwerken over van componisten zoals Lully ,Calande en Couperin. Op een dag toen Bach achttien was, vroeg men aan hem of hij het nieuwe orgel van Arnstadt wou uitproberen. J.S.Bach werd meteen benoemd tot organist van Arnstadt. Het was zijn eerste echte werk.

In Arnstadt huurde hij een kamer bij mevrouw Wedemann. Daar ontmoette hij zijn eerste toekomstige vrouw. Ze heette Maria Barbara en eigenlijk was ze een verre nicht van hem . Ze had een prachtige stem en algauw brachten ze samen 2u lang de tijd door met musiceren .Vanaf dan droeg Bach al zijn gecomponeerde liederen op aan zijn vrouw.

Bach wou dolgraag zijn vrouw begeleiden op het kerkorgel maar dat was een probleem want vrouwen mochten niet zingen in de kerk! Dat was verboden. Daarom zongen jonge knapen de hoogste stem. Maar omdat Bach zo aandrong , kreeg hij uiteindelijk zijn zin. En het resultaat was prachtig ! Uiteindelijk trouwde J.S.Bach met Maria Barbara, met wie hij vier kinderen kreeg. Kort na zijn trouw (die doorging op 17 oktober 1707) vertrokken Bach en zijn vrouw naar Mülhausen . Hij werd daar organist van de St.-Blasiuskerk.

Door een conflict tussen voor- en tegenstanders van kunstige kerkmuziek , pakte hij zijn boeltje en vertrokken ze naar Weimar. Aan het hof van Wilhelm Ernst kon hij aan de slag als hoforganist. Negen jaar lang was het goed werken in Weimar. Maar dan! Ongehoord! Hij werd niet benoemd als nieuwe hofkapelmeester en mocht van de hertog ook geen ander werk zoeken. Hij werd zo kwaad dat hij toch werk aannam in Cöthen. De hertog pikte dit niet en hij vloog een maand lang in de gevangenis. Om de tijd te doden schreef hij een orgelboekje. Gelukkig werd hij niet veroordeeld en na zijn vrijlating vertrok hij onmiddellijk naar Cöthen . Vorst Leopold van Cöthen was een muziekliefhebbend man en had een voortreffelijk orkest. Bach werd daar dus hofmuziekmeester. Hij was erg tevreden aan het hof van Cöthen. Vorst Leopold nam hem zelfs mee op reis ! Toen Bach op een keer terug kwam van reis was er vreselijk nieuws: Maria Barbara , zijn geliefde vrouw, was overleden. J.S.Bach hertrouwde met Anna Magdalena. Om Bach in zijn werk te kunnen bijstaan besloot Anna Magdalena om het klavierspel te leren. Zo maakte Bach special voor haar een pianoboek en liet het binden in fijn groen leder.

Alles ging goed , maar toen trouwde vorst Leopold met een vrouw die niet van ernstige muziek hield daarom leek het verstandiger dat J.S.Bach een ander werk zocht. In Leipzich kon hij aan de slag als cantor. Hij moest aan de Thomasschool zangles geven, vier koren dirigeren en voor elke zon- en feestdag een nieuwe cantate schrijven. Gelukkig had hij al heel wat ervaring en had hij zo nog tijd over om andere muziek te componeren.

De jaren gingen voorbij en hij schreef meer dan 1200 werken ! (wat een hele prestatie is) . Maar intussen werd hij zo blind zodanig dat hij de muziek niet meer kon neerschrijven.

Later in 1750 stierf Bach spijtig genoeg. Hij liet in totaal 10 kinderen achter van wie er vier heel, heel grote musici werden.

Bach’s betekenis voor de evolutie der toonkunst is enorm. Zijn muziek vormt de schakel tussen oud en nieuw , zijn invloed is tot in onze tijd merkbaar ; zelfs in de modernste composities vallen sporen daarvan aan te wijzen. Bach beheerste volkomen twee absoluut verschillende stijlen: de oudere polyfonie en de nieuwere monofonie. Hij bracht orde in de bonte verscheidenheid van muzikale vormen en legde het fundament voor de latere ontwikkeling der toonkunst. In zijn vocale kerkmuziek vindt men onder andere elementen van de Italiaanse opera terug, in zijn kamermuziek elementen van de Italiaanse en Franse kunst. Na zijn dood is zijn kunst lang als verouderd beschouwd; de grote herleving is begonnen in 1829 met de uitvoering door Mendelssohn van de Mattheüspassie . Sindsdien ontstond gaandeweg een ware Bach-cultus !!