De Nachtwacht

De Nachtwacht is geschilderd door Rembrandt Hermensz van Rijn.
Rembrandt werd geboren op 15 juli in Leiden en heeft gestudeerd in leiden. Hij kreeg zijn aanzien door zijn eigen duidelijke stijl van schilderen. Hij liet het licht op een bepaalde manier op mensen en voorwerpen vallen. Op 9 oktober 1669 overleed hij. Rembrand wordt gezien als een van de grootste Nederlandse schilders uit de 17e eeuw.
In ± 1640 begon Rembrandt aan de Nachtwacht en in 1642 was het af. Dit schilderij is uit de barok periode. Het staat nu in het rijksmuseum in Amsterdam.
De Nachtwacht is de traditionele naam van het door Rembrandt geschilderde schilderij dat de compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch voorstelt. Toch is de officiële naam ‘Korporaalschap van kapitein Banning Cocq’. Het schilderij kreeg de bijnaam ‘de Nachtwacht’ pas in de 19e eeuw, omdat men toen aannam dat het om een nachtelijk tafereel ging, maar alle schilderijen van Rembrandt zijn donker. Het is met olieverf geschilderd op een heel groot doek (363 × 437 cm groot) . Rembrand heeft met olieverf geschilderd omdat het veel in die tijd werd gebruikt en je kan er makkelijk overheen schilderen als iets niet helemaal goed is.
Rembrand maakt veel gebruik van licht en donker hiermee vergroot hij de indruk van beweging. En door het licht donker effect komen de twee hoofdpersonen goed naar voren de kapitein en de luitenant. Rembrandt schilderde altijd vrij “grof”, hij smeerde soms dikke klodders met zijn vingers uit. Maar toch is “De Nachtwacht” erg gedetailleerd en hij zal dan ook ongetwijfeld enkele zeer dunne kwastjes of mesjes gebruikt hebben. Het schilderij is zoals ik al eerder had gezegd erg donker.

Alleen een meisje en een man zijn verlicht zoals hierboven te zien is. Zij zijn met lichte kleuren geschilderd. Het hele schilderij is levendig. Het is in tegenstelling tot veel schilderijen uit die tijd een moment opname. Veel schilderijen uit die tijd zijn geposeerd. Rembrandts doel was om het schilderij zo echt mogelijk te laten lijken. Hij heeft geen dingen verfraaid.
Inhoud:

Het schilderij gaat over schutters (een soort politie uit die tijd) die op pad gaan. Op het schilderij staan 18 schutters afgebeeld. Een compagnie had wel meer leden maar alleen diegene die betaalden kwamen op het groepsportret. De tamboer werd ingehuurd en mocht er daarom gratis bij. De overige personen werden toegevoegd door Rembrandt om het schilderij levendiger te maken. De titel originele titel van het schilderij heeft niet zoveel met het schilderij te maken maar de naam de nachtwacht wel. Want dat betekent de wachters van de nacht en dat is de schutterij ook wel een beetje.

Symboliek:

De schutters op de 'Nachtwacht' heten Kloveniers, naar de 'klover', een 16e eeuws vuurwapen. Rembrandt verwerkte de symbolen van de Kloveniers op een natuurlijke manier: het meisje op de achtergrond draagt de belangrijkste bij zich. Zij is een soort mascotte. De klauwen van de kip (1) aan haar gordel verwijzen naar 'Clauweniers', Kloveniers. Het pistool (2) (achter de kip nog net zichtbaar) staat voor de klover. En in haar hand houdt zij de ceremoniële drinkhoorn van de Kloveniers (3). De schutter voor haar heeft een helm met eikenblad, een traditioneel Kloveniersmotief. Dat het hier om de Amsterdamse Kloveniers gaat, is te zien aan een subtiel detail. In de revers van de jas van de luitenant zijn de drie kruisjes van het wapen van Amsterdam te onderscheiden.

Functie:

Ik denk dat het schilderij gewoon voor de sier diende om ergens in een groot huis op te hangen. Hij schilderde het schilderij niet uit kunstzinnige zin maar om het geld wat hij er mee verdiende.
De nachtwacht was bestemd voor de Kloveniersdoelen (een groot gebouw in Amsterdam). Dit gebouw werd in 1638 met financiële steun van het stadsbestuur uitgebreid. Voor de 'Groote Sael' op de eerste verdieping bestelden de schutters zeven groepsportretten waaronder de Nachtwacht. De zaal was vier meter hoog en de schuttersstukken waren groter dan gebruikelijk. De 'Nachtwacht' hing op de lange wand naast doeken van Jacob Backer en Nicolaes Eliasz.
De 'Nachtwacht' is een paar keer verhuisd. Tot 1715 hing het schilderij in de 'Groote Sael' van de Kloveniersdoelen. Daarna werd het overgebracht naar het stadhuis op de dam. Bij die gelegenheid is het schilderij ingrijpend aangepast. Omdat de 'Nachtwacht' niet op de muur paste, is het schilderij aan alle zijden verkleind. Vooral links is er een grote strook afgehaald. Helaas zijn deze stukken niet bewaard gebleven. Een 17de-eeuwse kopie van Gerrit Lundens laat zien hoe het schilderij er oorspronkelijk uit zag.

In 1817 ging de 'Nachtwacht' naar het net geopende Rijksmuseum, toen gevestigd in het Trippenhuis. Toen het museum in 1885 een eigen gebouw kreeg, verhuisde de 'Nachtwacht' naar de speciaal ontworpen Nachtwachtzaal aan het einde van de eregalerij. Al gauw kwam kritiek op de belichting van de 'Nachtwacht'. Dit leidde in 1906 tot de aanbouw van een zaal ßchter de oorspronkelijke (dit is de huidige ARIA-zaal. Daar kon het schilderij met zijlicht (in plaats van bovenlicht) worden opgehangen. Tegenwoordig hangt het schilderij weer op zijn oorspronkelijke, door Cuypers bedachte plaats, waar een miljoen bezoekers het jaarlijks bekijken.

Beoordeling:

De eerste indruk van de Nachtwacht: wat is het een groot schilderij.
Rembrandt is een zeer gerespecteerde schilder, en ik heb dan ook zeker geen twijfels bij het feit of het kleurgebruik of het materiaalgebruik wel goed is. Ik vind de Nachtwacht een mooi schilderij, het lijkt net of je zo in het schilderij kan stappen, en dat vind ik erg knap voor iets dat geschilderd is. Dat feit dat je betrokken wordt is zeker geen slecht effect voor een Schutterij, lijkt mij. Jammer dat het schilderij zo verkleurd is, maar verder heb ik er niets op aan te merken.
Zoals ik al zei bij het vorige punt vind ik dit een mooi schilderij, erg knap geschilderd. Het tafereel is al van zo lang geleden, en toch lijkt het realistisch. Ook roept het vragen op (wat is de functie van het meisje? Wie is zij?), en dat maakt het schilderij ook interessant vind ik. En als laatste positieve punt wil ik graag zeggen dat de schilderij ook een sfeer ‘van een goed schilderij’ uitstraalt. En het hangt op een mooie plek.
Ik vind het gewoon een meesterwerk

zie voor plaatjes www.rijksmuseum.nl