Blok 3

Samenvatting PW NE Blok 3           

§2.4 Over lezen: De volgende stijlfiguren kennen:

§3.1 Bedrijvende en de lijdende vorm:

§3.2 Samengestelde zinnen

• Een zin met één pv noem je een enkelvoudige zin.

vb. Het tv programma over het ontstaan van orkanen kun je vanavond zien.

• Een zin met meer pv’s noem je een samengesteld zin.

vb. Voordat je gaat trainen, kun je het programma over het ontstaan van orkanen nog zien.

§3.4 woordsoortbenoeming – het voegwoord

• Voegwoorden verbinden woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar.

Nevenschikkend     Onderschikkend

• Nevenschikkende voegwoorden verbinden gelijkwaardige delen. Nevenschikkend betekent naast elkaar plaatsend. Gelijkwaardig betekent dat je de delen onafhankelijk van elkaar kunt gebruiken zonder de woordvolgorde van de zinnen te veranderen.

Voegwoorden: en, want, maar, of.

Vb.1. In deze snackbar verkopen ze heerlijke kroketten en gezonde broodjes.

Vb.2. Morgen kan ik helaas niet komen, want ik moet mijn repetitie leren.

• Onderschikkende voegwoorden verbinden ongelijkwaardige zinnen. Je kunt een van de delen niet onafhankelijk van het andere deel gebruiken zonder de woordvolgorde van de zin te veranderen.

Voegwoorden:

• Het woord dat en worden waarvan de tweede lettergreep dat is, zoals doordat, nadat, omdat, totdat, voordat, zodat;
• Andere woorden zoals aangezien, als, daarom, dan, hoewel, indien, mits, tenzij, terwijl, toen, ofschoon, zodra;
• Of kan ook als ondersch.vw voorkomen.

Vb.1. klaas kan niet pinnen, omdat zijn saldo te laag is.

Vb.2. els weet niet of ik haar mailtje gisteren heb ontvangen.

Samengestelde zinnen kunnen bestaan uit gelijkwaardige delen of uit ongelijkwaardige delen.

• Als een nevenschikkend voegwoord zinnen met elkaar verbindt, spreek je van een  nevenschikking. De delen van een nevenschikking zijn gelijkwaardig. Je kunt de delen als zelfstandige zinnen opschrijven.

Vb.1. Roberto wil heel graag een keer surfen, maar hij vindt het nu te koud.

Deze zin bestaat uit de volgende delen;

a Roberto wil heel raag een keer surfen

b Hij vindt het nu te koud.

• Als en onderschikkend voegwoord zinnen met elkaar verbindt, spreek je van een onderschikking. Van een onderschikking kun je niet elk deel als zelfstandige zin opschrijven.

Vb.2. Het publiek begon te joelen, nadat de scheidsrechter de rode kaart liet zien.

Deze zin bestaat uit de volgende delen;

a Het publiek begon te joelen.

b De scheidsrechter de rode kaart liet zien. (niet juist)

§3.3 Woordsoorten

Lw, bnw, znw, kww, hww, zww, telw, vnw, bw, vz, ……

§4.1 Spelling werkwoordsvormen

Opgave 16 (bladzijde 111)

§4.2 Meervoudsvormen

• Zelfstandige naamwoorden die in het enkelvoud eindigen op een s of f, hebben in het meervoudsvorm meestal een z of v.

Vb. lens-lenzen, hals-halzen, brief-brieven, slaaf-slaven.            

• Woorden uit het Grieks of Latijn die op –graaf en –soof eindigen, schrijf je in het mv altijd met een f.

Vb. biograaf-biografen, filosoof-filosofen.                                

• Er zij meer woorden met bijzondere mv. ze zijn soms geleend uit andere talen:
• Vb. historicus-historici, basis- basissen/bases, aquarium-aquariums/aquaria.

Opgave 17:

Opgave 18:

§4.3 Driedelige samenstellingen

• Een lagedrukgebied is een gebied met een lage (lucht)druk. We noemen zo’n woord een driedelige samenstelling, omdat het uit drie delen bestaat: lage+druk+gebied.

• Samenstellingen die op zijn gebouwd uit een bijvoeglijk nw of telwd plus twee znw, schrijf je aan elkaar.

Vb. vrijetijdskleding- bijv.nw plus twee znw

      Tienrittenkaart- telwd lus twee znw.

Let op het verschil in opbouw tussen bv: oudedamesschoenen (‘oude’ hoort alleen bij ‘dames’) en oude damesschoenen (‘oude’ hoort bij ‘damesschoenen’)

Opgave 19

§4.4 Sneldictee

Zie opdracht 20 (  blz 114)

§Taalschat

Opgave 21:

Opgave 22:

§Leesvaardig

Zie blok 2 blz 72+73

Zie blok 3, 6.2 blz 117 en 118

§7.1 Schrijven op niveau

• Foutief pleonasme, en foutief tautologie.
• Als de tautologie of het pleonasme geen meerwaarde heeft, gebruik je deze stijlfiguren niet in een zakelijke tekst.

Volgorde van normale Nl zinnen: ow-pv-voorwerp-bwb.

1.De zander geeft een concert in de sporthal. (normale volgorde)

2.Geeft de zanger een concert in de sporthal? (vraagzin)

3.In de sporthal geeft de zanger een concert. (andere zinsdeel aan het begin)

• Inversie is als het ow na de pv komt.
• Als je de volgorde van dit verandert noem je dit een foutieve inversie.

§7.2 Beschouwde tekst

• In een beschouwde tekst beschrijf je verschillende kanten van een ow.

           Bv. Oorzaken, oplossingen, en/of voor- en nadelen.

• De lezer krijgt zo een goed beeld van het ow
• Eigen mening mag.

§9.1 Taalfouten- Dubbele ontkenning

Zie opdracht 33 (blz 131)

§9.2 Taalfouten- Woorden op de verkeerde plaats

Zie opdracht 34 (blz 132)

§9.3 Taalfouten

Zie opdracht 35 ( blz 133)