Module 7, Hoofdstuk 1

Geschiedenis Module 7 Oorlog en vrede 1 ‘Zum Frühstuck auf nach Paris”

§1.1 stap voor stap Aanlijnding directe oorzaak->Sarajevo

Op zondag 28 juni 1914 Bracht Franz Ferdinand met zijn vrouw een bezoek aan Sarajevo. Om 11.37 uur schoot de 19-jarige Gavrillo Princip met twee schoten Franz en zijn vrouw dood. Dit was het begin van een reeks gebeurtenissen die hebben geleid tot de 1e wereldoorlog.

Hoe komt het op gang:

Systeem van bondgenootschappen (triple Alliantie -> Triple Entente) Alliantie Entente
Centrale & O-H & It. Geallieerde & Fr. Eng. Rus.

• maakt sommige landen roekeloos • gevaar: ketting reactie. • nationalisme, maakt mensen trots op eigen land • Duitsland verstoorde volgens Engeland het macht even wicht in EU. ‘Balans op Power: • Modern Imperialisme->streven naar overzeese koloniën (Engeland, Duitsland, België beetje) • Militarisme -> houding/mentaliteit • Nationaliteitsprobleem: bij Balkan(Turkije, Oostenrijk) volkeren die niet meer bij Turkije hoorden wilde wel eigen land, dus moesten ze een stukje van andere landen hebben
met namen Serviërs in Oostenrijk- Hongarije • Rusland zoekt warme havens (wilde havens bij warme zeestromen omdat hun eigen zee in de winter dicht vriest • Dit alles zijn ingrediënten in het kruidvat voor de oorlog(oorlog was de BOEM) waren gemiddeld al langer dan 5, 10, 20 jaar bezig.

Servische nationalisten waren voorstanders van Groot Servië(delen van O-H) Service politiek gesteund door Rusland
wenen zocht contact met Duitsland(Keizer Wilhelm 2)->werd blanco check uitgegeven.

Rusland zocht hulp bij vijand van Duitsland, Frankrijk Ook weer een blanco check.

Duitsland was daar niet blij mee, verklaarde de oorlog met Rusland. En ook aan Frankrijk. Omdat die aan de kant van de russen waren.

Centrale(Duitland, O-H)-> geallieerde(Servië, Frankrijk, Rusland

Engeland steunde België(was neutraal) Duitsland via België naar Frankrijk Engeland hielp Frankrijk+België, Duitsland kwam niet ver. Russen drongen snel Oost-pruisen binnen. Naam toen: Grote Oorlog
Later: WO1

§1.2 alliantie en tegenstellingen.

Duitsland versplinterd in verschillende vorstendommen, onafhankelijke steden, had geen belangrijke rol in EU.

In 1870 oorlog Duitsland(Pruisen) -> Frankrijk. 1871 Duitsland overwint in Versailles in paleis van Lodewijk de XIV. Ook daar werd koning van Pruisen tot keizer van het 2e Duitse Rijk benoemt. Werd gezien al opvolger van Heilige Romeinse Rijk der Duitse Natie. Fransen ook Elsas-Lotharingen kwijt-> ijzer en kolen mijnen.

Economie en Politiek
Duitse rijk bouwde aan industrie, een vloot en een leger. 1865 staalproductie 50% van die van de Franse
1900 Duitsland produceerde 2e x zo veel als Engeland en Frankrijk. 1882 Trilpe Alliantie Oostenrijk Hongarije en Italië 1894 Frankrijk sloot een verbond met Rusland. Mocht Duitsland Frankrijk aanvallen -> 2front oorlog. Engeland wilde Balans Of Power zolang dat er was deed Engeland niets. 1907 Engeland sloot zicht aan bij Frankrijk en Rusland-> Triple Entente
Dat kwam omdat Duitsland een grote vloot wilde bouwen en Engeland daarmee een belangrijke machts positie zou verliezen. Eind 18e eeuw Industriële revolutie. Steeds meer landen halen grondstoffen uit andere landen, ze werden Economische afhankelijk van elkaar. Modern Imperialisme: Kolonies stichten om daar grondstoffen te halen en als afzet markt gebruiken.

Kolonisten en Militairen. Tegenstellingen in/tussen de koloniën wakkerde wapen wetloop aan. Nationalisme en Militarisme->jongen manen trainen voor oorlog, niet dat die nu gepland was maar iedereen hield er rekening mee. Men dacht dat de moderne oorlog snel uitgevochten was. Stuurt mensen en materiaal met de trein naar bestemming laat ze 2 weken of meer vechten en de politieke verhoudingen zijn weer duidelijk. De Triple Alliantie en Triple Entente zorgde voor enig evenwicht in het machts evenwicht maar dat bleef niet helpen is gebleken de oorlog breek uit in 1914

§1.3 Terug naar de Balkan. De voorgeschiedenis van de WO1 begon in Sarajevo met de moord op de Kroon prins Frans Ferdinand van O-H. De Balken was verdeeld in: veelvolkeren staten en die werden geregeerd door: Russische Tsaren rijk, Ottomaanse of Turkse rijk, maar ook kleine onafhankelijke staten zoals: Griekenland, Roemenie Bulgarije en Servië. ->Hadden zich losgemaakt van het groot Turks rijk. Nationalisten probleem bij Turkije en Oostenrijk – Hongarije was dat de Serviërs Bosniërs, en Kroaten een eigen staat wilde of zicht aan sluiten bij een land met de zelfde cultuur of taal. Rusland ook belang bij Balkan gebied, Bosporus en Dardanellen gaven toegang tot de havens in de zwarte zee->warme havens. Het Balkan gebied stond daarom ook enigszins onder Russische controle, en het is ook een Slavische taal. De conflicten hieruit waren dus eigenlijk regionalen ruzies, in 1914 was het laatste fatale conflict voor de WO1 de moord op Frans Ferdinand. O-H wilde Servië een lesje leren. Enkelen weken later was er oorlog.

§1.4 De oorlog begint. Nacht van 4 op 5 augustus 1914, Duitland valt België binnen voor troepen naar Frankrijk. Rusland valt dan ook Oost- Pruisen binnen. Het von Schlieffen- Plan. Duitsland twijfelt eerst Frankrijk of Rusland. Gaan voor Rusland->brengen ze terug tot over de Russische grens. 1915 opmars wordt voortgezet met hulp van O-H, Turkse rijk had zich al aangesloten bij de centrale(D+O-H). Aanvals kracht van Duitsland voor België was hierdoor verslapt. Frans leger commandant Joffre starten met hulp van België en Frankrijk een tegenoffensief aan de Marne in Noord-Frankrijk en aan de IJzer in Zuidwest-Vlaanderen. Duitsland werd tot stand gebracht en her front breide zicht uit van de Kust in België tot Elzas.

Loopgravenoorlog
Men groef zicht in, in de grond/loopgraven. Waren gangen stelsels in de grond zonder dak. Offensieve Tactiek: storm aanval, werd al toegepast bij Napoleon->werkte dus niet meer, door de mitrailleur die maaide iedereen boven de loopgraven weg. 1916 Beide partijen probeerde een geforceerde doorbraak te maken in noord Fr. Duitsers leverden 6maanden lang slag om vestigings stad Verdun(wedt met helden moed verdedigt). Slag om Somme duurde bijna 4 maanden. Engelsen gooiden lange afstand kanonnen bij de Duitster en vielen tegelijkertijd aan met geweer en bajonet. Op 1 dag al meer dan 60.000 doden. Totaal koste het meer dan 1.100.000 levens. Zonder enige winst

Al soldaad in de loopgraven was het hel en verdoemenis. Ze hielden er ernstige trauma’s en vermiste leden maten aan over. Britten zetten vloot om de Duitse havens te blokkeren. Werd beantwoord door een aanval op de engelse schepen en onderzeeërs + omsingeling van de Britse eilanden. Amerika gaf een krachtige dreigende waarschuwing (toen een passagiers schip werd getorpedeerd met o.a. munitie en VS burgers) dat de duisters de onderzeebootoorlog op een laag pitje zetten tot januari 1917. De engelse mariene wist de Duitse marine in eigen haven vast te houden.

§1.5 Het tij keert. Italië was lid van Triple Alliantie maar was neutraal. Zou wel stuk van O-H krijgen waar ze Italiaans spraken. In mei 1915 opende Italië nieuw front in het zuiden tegen Oostenrijk. Geallieerde verdeelde her Turkse rijk, en stookte de Arabieren op om in opstand te komen tegen de Turkse sultan, daarvoor zouden ze dan een stuk land krijgen, maar dat was stiekem al verdeeld tussen Frankrijk en Engeland. Zo ook de zionisten die een joodse staat in Palestina wilde maken. Turkije en O-H wedren flink onder druk gezet. 1917 Russische revolutie. Tsaar Nicolaas 2 werd afgezet. Daardoor kon Duitsland nog meer land veroveren in Rusland. De Polen, Oekranïners, Besserabïeren, Esten, Letten, Litouwers en Finnen verklaarde zich onafhankelijk. Nieuw communistische leider->Lenin sloot in maart 1918 de vrede van Brest-Litosk grote delen van west Rusland waren onafhankelijk verklaard. De Sovjet trok zicht hierbij terug uit de oorlog. Begin 1917 Duitsland verklaart Onbeperkte Duikboot oorlog af. Ze vielen nu ook Amerikaanse schepen aan. Maart 1917 VS doet mee in de Oorlog. Duitsland kan niet op tegen de macht van de Fransen, Engelse en Amerikanen. In november 1918 komt er een einde aan de oorlog in het westen. Duitse keizer trad af en er kwam een nieuw gevormde regering gaf zicht over. De rust keerde terug in EU.