Het ontstaan van de koude oorlog

04/02 > 11/02/1945 | Stalin, Churchill en Roosevelt op de conferentie van Jalta (Krim). Akkoord van de VS dat de Koerillen naar de SU; Stalin akkoord om de Poolse regering uit te breiden met leden van de Poolse regering in Londen. Stalin akkoord dat Frankrijk ook een bezettingszone krijgt in Duitsland, Berlijn en Oostenrijk. Géén verdeling in invloedssferen.

00/03/1945 | Geheime onderhandelingen in Bern (Zwitserland) tussen de USA en Duitse generaal (Alexander) over een eenzijdige vrede.

17/07 > 2/08/1945 | Stalin, Atlee (GB) en Truman (USA) op de conferentie van Potsdam (Berlijn) . Truman maakt aan Stalin bekend dat de VS beschikken over de atoombom. De Oder-Neisse-grens van Polen wordt definitief erkend. Akkoord dat de Sovjetunie ook herstelbetalingen (ontmanteling van oorlogsindustrie) mag komen weghalen in de westelijke bezettingszones.

01/12/1945 | Sovjettroepen zijn allemaal weggetrokken uit: Joegoslavië, Tsjechoslovakije, Noorwegen en het Deense eiland Barnham.

1946 22/02/1946 | Het “lange telegram” van G.F. KENNAN (USA) vanuit Moskou waarin de Koude Oorlogsstrategie van het “containment” wordt uitgewerkt. Wordt verder uitgewerkt in het befaamde artikel van “mister X” van diezelfde KENNAN. Begin van de “Truman-doctrine”.
05/03/1946 | Churchill houdt zijn anti-Sovjet toespraak in Fulton (USA): begin van de Koude Oorlog. Waarschuwing tegen de “vijfde colonnes van de communisten” in het Westen.

26/03/1946 | Sovjettroepen trekken zich helemaal terug uit Iran en ontzeggen alle verdere steun aan het onafhankelijke Azerbaïdjan (sinds November 1945) en Koerdistan (sinds 20/03/1946) in Noord-Iran. Het Iraanse leger, met Britse en Amerikaanse hulp, slaat de opstandelingen neer. Noord-Iran behoorde tot WOI tot het tsarenrijk. In september 1941 hadden Sovjet- en Britse troepen Iran bezet (dat bondgenoot was van nazi-Duitsland).

02/05/1946 | Amerikanen verbieden de Sovjets nog langer herstelleveringen uit westelijk Duitsland te komen halen.

00/05/1946 | Begin mei zijn alle Sovjettroepen weggetrokken uit China en Iran.

00/08/1946 | Crisis rond de Dardanellen. In Yalta en Potsdam was er akkoord dat de SU, samen met Turkije, de controle zou organiseren over de doorvaart naar de Zwarte Zee en er versterkte punten zouden uitbouwen. De USA is nu radicaal tégen en stuurt grote vlootmacht naar de oostelijke Middellandse Zee.

1947 01/01/1947 | De Amerikaanse en Britse bezettingszone in West-Duitsland wordt samengevoegd tot “Bizonia” onder één bestuur.

19/01/1947 | Verkiezingen in Polen: 80% voor het linkse regeringsblok.

12/03/1947 | Lancering van de “Truman-doctrine”

00/05/1947 | De communisten worden uit de regering gezet of gemaneuvreerd in: Frankrijk, Italië, België, Luxemburg, Oostenrijk, Noorwegen en Denemarken. Het was een voorwaarde van de Amerikanen om leningen te geven via de Wereldbank en voor deelname aan het Marshallplan.

05/06/1947 | Lancering van het Amerikaanse Marshallplan voor West-Europa. “In principe” mogen alle Europese landen eraan deelnemen. Op de eerste conferentie In Parijs (06-07/1947) is ook de Sovjetunie aanwezig. Men moet echter wél de Amerikaanse voorwaarden aanvaarden: een Amerikaanse controlecommissie in elk land; men moet een vrije-markt-economie volgen en het land moet volledig openstaan voor buitenlandse (Amerikaanse) handel. Een clausule bepaalt dat de USA de hulp kan opschorten als een ontvangend land iets onderneemt dat niet “overeenstemt met de nationale belangen van de USA”. Weigeren tenslotte mee te doen: Alb., Bulg., Hong., Polen, Finland, Tsjechosl., Joegosl., Sovjetunie. In totaal gaat het (bij de planning) om 17 miljard dollar of 3% van het BNP van de USA. De definitieve start op 19/12/1947.

00/07/1947 | Door toedoen van de USA wordt verdere humanitaire hulp van de UNO - via de organisatie UNRRA - geweigerd aan de landen van het “Oostblok”.

00/12/1947 | Na de mislukking van de oogst in Tsjechoslovakije weigeren de VS alle voedsel- en noodhulp. De Sovjetunie levert 600.000 ton graan. Op vraag van Masaryk weigeren de VS ook elke lening “zo lang er communisten in de regering zitten” (veruit de grootste partij!).

17/03/1948 | Frankrijk, Groot-Brittannië en de Benelux sluiten een “Europees defensiepact” of “Het Verdrag van Brussel”. Voor 50 jaar en expliciet tégen een “sovjetagressie” gericht. In 1955 sluiten ook West-Duitsland en Italië erbij aan en is sindsien bekend onder de “WEU” (West-Europese Unie).

16/04/1948 | Oprichting van OESO (OECE): de 16 landen die meewerken aan het Marshallplan + de twee vertegenwoordigers van de Westduitse bezettingszones (Bizonia).

18/06/1948 | Eenzijdige munthervorming in West-Duitsland en West-Berlijn. Betekent een de facto creëren van twee Duitslanden.

00/12/1948 | Eind 1948 zijn de Sovjettroepen weggetrokken uit Noord-Korea

04/04/1949 | Ondertekening te Washington van het NATO-pact. Is aanpassing en uitbreiding met de USA en Canada van “het Verdrag van Brussel / WEU”. Griekenland en Turkije sluiten aan in 1951.

08/05/1949 | Goedkeuring van de Grondwet van de Duitse BondsRepubliek.

05/05/1949 | Oprichting van de Raad van Europa.

12/05/1949 | Opheffing van de Sovjet-blokkade rond Berlijn.

23/05/1949 | Oprichting van de Duitse Bondsrepubliek.

07/10/1949 | Oprichting van de Duitse Democratische Republiek.

28/10/1950 | Oprichting van de “Europese Defensiegemeenschap”, gepland als de militaire arm van de EGKS (op 27/05/1952 ondertekend door de 6 EGKS-landen, dus niet Groot-Brittannië). Bedoeld om Duitsland te kunnen herbewapenen en de Franse schrik daarvoor te overwinnen. Wordt in 1954 niet goedgekeurd door het Franse Parlement.

1951 02/05/1951 | Oprichting van de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal - voorloper van de EEG).

15/09/1951 | Westerse mogendheden beslissen dat Duitsland mag herbewapenen.

1952 10/03/1952 | Voorstel van de Sovjetunie i.v.m. Duitsland: het moet één zijn; er moet snel een vredesverdrag komen; alle buitenlandse troepen moeten na 1 jaar teruggetrokken worden + alle basissen ontmanteld; Duitsland mag geen lid worden van een militair bondgenootschap. Dit voorstel wordt vooral door Adenauer gekelderd.

1954 23/10/1954 | West-Duitsland en Italië worden lid van het “Verdrag van Brussel” (de WEU). West-Duitsland wordt lid van de NATO.

1955 14/05/1955 | Oprichting van het Pact van Warschau als reactie op de Duitse herbewapening.

15/05/1955 | Vredesverdrag met Oostenrijk: de vier geallieerden trekken troepen terug.

15/07/1955 - tot 21/07 | Conferentie van Genève: Boelganin + Eisenhower + Fauré + Eden. Boelganin stelt dat de Sovjetunie ook lid wil worden van de NATO.