(bijlage is 10x duidelijker xoxo)

Ethiek

Consequentialisme

Letten op de gevolgen die je handelingen hebben en daar je acties op baseren.

Utilisme

Als gevolg zoveel mogelijk geluk willen krijgen en daar je acties op baseren.

• • Eudaemonische strekking: geluk is wat goed is.
  • Alleen geluk telt

• Geluk maximaliseren.

• • Utilisme is universalistisch en onpartijdig: geluk van alle betrokkenen wordt meegeteld zonder dat het aanzien er toe doet.

• “Het grootste geluk van het grootste aantal”

• Bentham

• • • Kijkt echt alleen naar het geluk en legt dit hedonistisch uit (komt voort uit genot)

• Mill

• • Vond dit te beperkt, ook kwaliteit van de ervaring is belangrijk (er zit een verschil in het niveau van geluk)

Deontologie

Kijkt vooral naar de bedoelingen van je acties (de goede wil)

Kant

Verzet zich tegen elke vorm van consequentialisme

• • • Goede wil is het enige wat goed is
    • Goede wil is altijd beter dan kwade wil, onwille van de consequenties
    • Categorische imperatief
      • Maxime: regels die je aan jezelf geeft (ik geef geld terug als ik het leen)
      • Persoonlijke regels zijn alleen moreel verantwoord als ze universeel zijn
        • De regels moeten voor iedereen kunnen gelden

• “Handel slechts volgens maximes waarvan je tegelijk kunt willen dat ze een algemene wet worden”

• “Handel zo dat je de mensheid, zowel in je eigen persoon altijd tegelijk als doel en nooit louter als middel gebruikt”

• • • • Je mag mensen als middel gebruiken, maar niet alleen als middel
      • Neemt afstand van het utilisme: je kan niet meer eenzijdig profiteren
        • Je mag eigen projecten hebben
        • Beperkt negatieve verantwoordelijkheid
    • Morele narcisme
      • Mensen gaan alleen dingen in goede wil doen, 

Deugdethiek

• Aristoteles

• • • Deugden en het goede
      • Dieren en planten zijn voorgeprogrammeerd: niet teveel niet te weinig
      • Mensen niet
      • het denkvermogen moet het streefvermogen sturen (gepaste dingen doen)
      • Jonge mensen zijn ongeordend in hun streven: volwassenen moeten ze onder hun hoede stellen.
        • goede opvoeding
          • externe motivatie wordt interne motivatie
    • Een veloverwogen keuze
      • Deugden

• Deugd is een karakterhouding om een weloverwogen keuze te maken die in het midden ligt. Dit wordt bepaald door een rationeel beginsel (doordacht idee), op de manier dat je het op een praktische manier zou benaderen.

• • • • • Te veel of te weinig is voor iedereen anders
    • Deugdzaam mens
      • besturend denkvermogen en bestuurde streefvermogen zijn allebei goed, wordt blij van goed doen, harmonie
    • Beheerst mens
      • streefvermogen andere richting dan denkvermogen, slaagt erin (met moeite) het denkvermogen te laten overheersen, balanceert tussen onbeheerst en deugdzaam
    • Onbeheerst mens
      • denkvermogen gericht op het goede, streefvermogen op het aangename, lukt niet om streefvermogen tot orde te brengen, disharmonie
    • Slecht mens
      • denk- en streefvermogen niet gericht op het goede, plezier in het slechte doen, harmonieus in pure slechtheid
  • plezier en het goede handelen
    • karakterdeugden geven mensen een steuntje in de rug wanneer er geen plezier is, anders zijn deze karaktereigenschappen niet nodig
    • Aristoteles pleit niet voor een middelmatig leven
      • we moeten streven naar de best mogelijke prestaties (waar we talent voor hebben)
      • te veel of te weinig gaat over dingen die ons weerhouden het beste uit onszelf te halen
    • Het is raar om Aristoles’ethiek als deugdethiek te beschrijven, deugden zijn hulpmiddelen die je kunnen helpen om essentiële taken te vervullen. Het is raar om dan van een middel een doel te maken.
  • aristoteles en wij
    • utilisten
      • deugden hebben een instrumenteel karakter
        • de deugd van naastenliefde
    • deontologen
      • goede wil is opzichzelf goed, niet om te gebruiken als middel voor goede dingen