Arbeidsmarkt

Hoofdstuk 1

- Aanbod van arbeid en beroepsbevolking: alle mensen die kunnen willen en mogen werken. - Beroepsgeschikte bevolking: alle mensen tussen de 15 en 65 jaar - Deelnemingspercentage=participatiegraad : beroepsbevolking : beroepsgeschikte bevolking * 100%

Beroepsbevolking groeit elk jaar oorzaken: - demografische groei - bevolkingssamenstelling - maatschappelijke opvattingen > deelname van vrouwen in het arbeidsproces >steeds meer jonge vrouwen gaan werken en er komen steeds meer herintreders. - Stand van de economie > aanzuigeffect: de arbeidsmarkt zuigt aanbod van arbeid aan - > ontmoedigingseffect: te kleine kans op een baan dus niet werken - de wetgeving > leerplicht en pensioenleeftijd - organisatie van het arbeidsproces> door betere kinderopvang en deeltijdwerk

vraag naar arbeid: > werknemers, zelfstandigen en openstaande vacatures
wordt beïnvloed door: > groei van de economie > stand van de techniek > loonkosten (als loon stijgt, daalt de vraag naar arbeid)

concrete markt: plek waar vragers naar en aanbieders van een bepaald product elkaar ontmoeten, bv banenmarkt
abstracte markt: hier ontmoeten de vragers en aanbieders elkaar niet. Werkgelegenheid: werknemers en zelfstandigen bij elkaar

Arbeidsjaar: wordt een volledige baan genoemd= 38 uur per week. Het aantal werknemers en zelfstandigen in personen is groter dan dit aantal in arbeidsjaren, omdat veel mensen hun arbeidskracht in deeltijd aanbieden.

Hoogte van de loon is afhankelijk van de mate waarin vraag en aanbod op elkaar aansluiten. Als de vraag naar arbeid groter is dan de aanbod: krappe arbeidsmarkt, loon zal dan gaan stijgen
Wanneer vraag kleiner is dan aanbod: ruime arbeidsmarkt, het loon zal dan dalen.

Hoofdstuk 2:

Statuten zijn regels van een vereniging
Vereniging is een rechtsvorm, betekent dat die organisatievorm in de wet voorkomt.

4 ondernemingsvormen: * eenmanszaak *vennootschap onder firma * BV * NV

eenmanszaak: heeft 1 eigenaar, privé aansprakelijk voordeel: eenvoudige manier om te beginnen

VOF: heeft meerdere eigenaren. Privé-vermogen hoofdaansprakelijk voor de schulden

BV: besloten vennootschap: niet privé aansprakelijk voor schulden, aandeelhouders zijn de eigenaren, als aandeelhouder ontvang je een deel van de winst:het dividend. BV is in handen van een of meerdere directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) directeuren hebben de dagelijkse leiding over het bedrijf. Degene die het grootste deel van de aandelen heeft, ontvangt ook het grootste deel van de winst.

NV: naamloze vennootschap: niet privé aansprakelijk voor schulden, aandeelhouders zijn de eigenaren van de NV, de meeste bemoeien er niet eens mee. De directeuren zijn de werknemers van het bedrijf. Zoals Shell, ABN AMRO.

Arbeidsovereenkomst: overeenkomst tussen een werkgever en werknemer. Individuele arbeidsovereenkomst: worden loon en arbeidstijd vastgelegd
Collectieve arbeidsovereenkomst: staan rechten en plichten van werkgevers en werknemers zwart op wit. Hierin staan zaken zoals vakantie, pensioen,overuren. Cao wordt meestal afgesloten in een bedrijfstak
Bedrijfstak: omvat alle bedrijven die zich bezighouden met een zelfde soort productie.

Werknemers en werkgevers onderhandelen over de cao. Namens de werkgevers onderhandelen de vakbonden=werknemersbonden= vakverenigingen. Namens de werkgevers onderhandelen de werkgeversbonden
Werknemers kunnen lid worden van een vakbond. Ook werkgevers zijn verenigd in bonden.

Werknemers die niet zijn aangesloten bij een vakbond, profiteren toch, want een cao wordt afgesloten in een bedrijfstak.

Primaire arbeidsvoorwaarden: loon en normale arbeidstijd
Secundaire arbeidsvoorwaarden: duur middagpauze, reiskostenvergoeding, auto van de zaak.

Hoofdstuk 3

3 soorten loonstijgingen: - prijscompensatie: om het effect van inflatie teniet te doen. ( prijscompensatie is een loonstijging die procentueel gelijk is aan inflatie) - initiële loonstijging: loonstijging die voortvloeit uit een stijging van de arbeidproductiviteit. - incidentele loonstijging: loonstijging door bijvoorbeeld promotie.

Inflatie: stijging van de algemene prijspeil

Aantal oorzaken voor het stijgen van de arbeidsproductiviteit: - technische ontwikkeling: mechanisering en automatisering - arbeidsverdeling en specialisatie: arbeidsverdeling is het verdelen van het productieproces in onderdelen zodat mensen zich gaan toeleggen op een bepaald deel van de productie - scholing: zijn werknemers in staat om per tijdseenheid meer te produceren

een stijging van de arbeidsproductiviteit betekent dat een werknemer per uur meer produceert. Prijscompensatie en initiële loonstijging worden afgesproken in een cao
Incidentele loonstijging is niet voor iedereen gelijk en staat niet in een cao

Omzet: totale opbrengst= afzet * verkoopprijs
Afzet= verkochte hoeveelheid
Winst= verschil tussen omzet en de kosten

Om de omzet te halen, moet een bedrijf allerlei kosten maken zoals: rentekosten, lonen, huurkosten, machinekosten, transportkosten.

Stijging van loonkosten per product: reacties van bedrijven: - productie verplaatsen naar lage loon landen - mensen vervangen door machines - prijzen verhogen - minder uitbreiden

kan ook leiden tot een aantasting van de werkgelegenheid
kan leiden tot lagere winsten

aan loon zit 2 kanten: 1e kant: loon is een kostenpost voor bedrijven. 2e kant: loon is ook koopkrachtbron. Hoge lonen kunnen ertoe leiden dat de koopkracht van werknemers stijgt. Als werknemers meer kopen, stijgt afzet van bedrijven. Bedrijven zullen dan meer produceren, waardoor de werkgelegenheid stijgt.