Das pafum

Deel 1
Jean-Baptiste Grenouille wordt op 17 juli 1738 onder een viskraam geboren op de Cimetière des Innocents. Zijn moeder is aan haar vijfde bevalling toe en heeft nog nooit een levend kind op de wereld gezet. Ze is dan ook verwonderd dat Jean-Baptiste leeft. Nadat ze terug bijkomt na een flauwte gaat ze ervandoor om zich te wassen. Omstaanders vinden de boreling. Hij wordt toegewezen aan een min en de moeder wordt veroordeeld en het hoofd afgehakt. Omdat de baby te gulzig drinkt en de andere kinderen de melk ontneemt, wordt hij afgestaan aan het klooster Saint-Merri. Het klooster laat hem op hun kosten grootbrengen. Eerst bij Jeanne Bussie en daarna bij madame Gaillard. Deze laatste kan niet ruiken en behandelt alle kinderen gelijk. Nadat het klooster de jaarlijkse betaling heeft gestaakt, laat madame Gaillard de achtjarige Grenouille achter bij de leerlooier Grimal voor vijftien franc. Grenouille werkt er heel hard, want hij weet dat Grimal in staat is hem dood te ranselen. Na een jaar krijgt hij miltvuur, een gevreesde looierskwaal met meestal een dodelijke afloop. Grenouille overleeft en wordt resistent tegen miltvuur waardoor hij meer waarde krijgt voor Grimal. Grenouille begint door Parijs te zwerven, zijn grootste jachtterrein van geuren. Tijdens één van zijn tochten ruikt hij de geur der geuren. Hij zoekt waar die geur vandaan komt en ziet een meisje met rood haar en een blanke huid. Hij vermoordt haar en ontneemt haar haar geur. Zo ontdekt hij zijn speciale gave en gaat op zoek naar een manier om deze verder te ontwikkelen. Hij komt terecht bij Baldini, een parfumeur met weinig aanzien. Voor hem mengt hij de meest exclusieve geurtjes en Baldini kent dankzij Grenouille een groot succes. Van Baldini leert hij methodes om via persen en destilleren geuren op te nemen. Hij komt te weten dat er in het zuiden, vooral in de stad Grasse, nog drie andere methodes zijn. Nadat hij van Baldini zijn gezellenbrevet krijgt, vertrekt Grenouille met de belofte Parijs niet meer te betreden zolang Baldini leeft. Grenouille is op weg naar Orléans als de Pont au Change inzakt en het huis van Baldini in de rivier stort.
Deel 2
Grenouille verlaat de stad en naarmate hij verder trekt, wordt hij gevoeliger voor de stank die van de mensen komt. Daarom vermijdt hij de bewoonde wereld en gaat zelfs alleen nog 's nachts op stap en slaapt overdag. Uiteindelijk bereikt Grenouille het massief van Auvergne en gebruikt er een natuurlijke mijngang als verblijfplaats. In die grot laat hij de geuren die hij heeft opgeslagen in zijn geheugen langs zijn neus glijden en schept zijn eigen dromen. Dit doet hij dag in dag uit zeven jaar lang tot hij in zijn droom tot de ontdekking komt dat hij zichzelf niet kan ruiken. Hij vindt dit verschrikkelijk en besluit in zuidelijke richting verder te trekken. Voor zijn afzichtelijk uiterlijk verzint hij een verhaal dat hij door rovers ontvoerd is en zeven jaar lang opgesloten zat in een grot. Zijn komst in de stad Pierrefort gaat niet ongemerkt voorbij. Markies de la Taillade-Epinasse ziet in Grenouille de ideale testpersoon om zijn theorie van het "fluidum letale" te bewijzen. Dankzij Grenouille wordt het dan ook een groot succes. Wat later creëert Grenouille zich een eigen lichaamsgeur en merkt dat wanneer hij zich met die geur onder de mensen begeeft, hij onmiddellijk geaccepteerd wordt. Ongemerkt verlaat Grenouille op een dag de stad en trekt opnieuw richting het zuiden. De markies wil nog een stap verder gaan in zijn experiment door zichzelf bloot te stellen aan de zuiverste lucht. Hij beklimt daarvoor een berg en verdwijnt voorgoed in een sneeuwstorm.
Deel 3
Zeven dagen na zijn vertrek, komt Grenouille in Grasse aan. Hij vindt er werk bij het parfumeursatelier van de weduwe Arnulfi en haar eerste gezel en minnaar Druot. Snel leert Grenouille nieuwe manieren om geuren te bevatten en maakt hij "essence absolue" dat scherp en bijtend ruikt. Heel wat tijd brengt Grenouille in het atelier door om persoonlijke geuren aan te leggen. Zo ontwikkelt hij een onopvallendheidsgeur, een meelijwekkende geur, een afweergeur en een aanwezigheidsgeur. Na wat experimenteren vindt hij de juiste verhoudingen vet die het best mensengeur opnemen. Als het weer zomer is, gaat Grenouille op stap om de nodige ingrediënten bij elkaar te zoeken voor een mensenparfum. Op dat ogenblik beginnen in Grasse de moorden op beeldschone meisjes. Ze worden omgebracht met een klap op het hoofd en beroofd van haar en kleren. De moorden in Grasse stoppen en verplaatsen zich naar Grenoble. Antoine Richis, de vader van Laure, wil zijn dochter beschermen tegen de moordenaar en gaat op weg naar Vence. Grenouille die de geur van dit meisje kost wat kost wil bezitten, reist hen achterna en haalt hen al snel in. Laure en haar vader logeren in dezelfde herberg als Grenouille en het is daar dat hij haar vermoordt en bezit neemt van haar geur. Nadien reist hij terug naar Grasse. Al snel wordt hij ontmaskerd en de bewijzen tegen hem worden gevonden. Hij krijgt de doodstraf en de dag waarop het vonnis moet worden voltrokken, gebruikt Grenouille wat van het parfum met de geuren van zijn slachtoffers. Dit parfum heeft op de omstaanders en Laures vader een heel bizarre uitwerking. Niemand gelooft nog dat Grenouille de moordenaar is en hij wordt vrijgelaten. Nog diezelfde avond vertrekt hij uit Grasse. Een paar dagen later wordt Druot als verdachte opgepakt. Hij bekent de moorden na een lange marteling en wordt ter dood veroordeeld.
Deel 4
Grenouille reist weer alleen 's nachts en net als in deel 2 gaat hij alle steden uit de weg. Toch wil hij niet meer terug naar zijn holbewonersbestaan. Hij wil helemaal niet meer leven, noch onder de mensen, noch alleen. Grenouille gaat terug naar Parijs, naar zijn geboorteplek op het Cemetière des Innocents. Als het middernacht is en de plek tot leven komt met allerlei gespuis giet hij de volledige flacon met het parfum over zich heen. Hij wordt overspoeld door een intense schoonheid en doet de mensen vervullen van liefde. De menigte vormt een kring rond Grenouille, stort zich op hem en scheurt hem aan stukken. Een halfuur later is Jean-Baptiste Grenouille tot op de laatste vezel van de aardbodem verdwenen.
Het vierde en laatste deel van het boek eindigt dus met de dood van het hoofdpersonage zelf.

Das parfum, die Geschichte eines morders werd geschreven door de Duitse schrijver Patrick Süskind. Süskind werd op 26 maart 1949 in Münsing, een plaatsje ten zuiden van München geboren. Hij studeerde geschiedenis in München en Aix-en Provence van 1968 tot 1974. In de jaren 80 werkte hij als scriptschrijver, onder meer voor de televisieseries "Kir Royal" en "Monaco Franze". Het toneelstuk "Der Kontrabass" (De Contrabas) uit 1981 was zijn eerste werk, een eenakter waarmee hij zowel in als buiten Duitsland succes oogstte. Daarna volgden de boeken: Das Parfum (1985), Die Taube (1987), Die Geschichte von Hern Sommer (1991), Drei Geschichten (1995), Rossini - oder die mörderische Frage, wer mit wem schlief (1997) en Über Liebe und Tod (2005).

Na het verschijnen van de novelle "De duif" trok Süskind zich verder terug uit de publiciteit. Hij houdt er niet van om in de schijnwerpers te staan, geeft weinig interviews en leeft als een kluizenaar op het platteland van de Lanquedoc in Frankrijk.

#Het hoofdpersonage Jean-Baptiste Grenouille wordt op 17 juli 1738 geboren achter een stinkend viskraam in Parijs. Hij heeft geen geur en dit kunnen de mensen die hij ontmoet niet plaatsen waardoor hij als onaangenaam ervaren wordt. Grenouille zelf is met zijn uitzonderlijke neus gevoelig voor alle geuren. Naargelang de fase in zijn leven waarin hij zich bevindt, gaat Grenouille op zoek naar nieuwe natuurlijke, menselijke, dierlijke en gecreëerde geuren.

Jeanne Bussie is de min die door het klooster van Saint-Merri wordt betaald om voor baby Grenouille te zorgen. Zij brengt hem na enkele weken terug omdat hij haar tot op het merg heeft leeggezogen. Aan pater Terrier vertelt ze dat de baby een duivels kind is dat geen geur heeft.

Madame Gaillard is een jonge afgestorven vrouw met weinig gevoelens. Als kind kreeg ze van haar vader een klap met de pook op haar voorhoofd waarbij ze haar reukzin verloor. Met haar sterk gevoel voor orde en gerechtigheid, maar zonder emoties, voedt ze tegen betaling kinderen in haar huis op. Grenouille komt door pater Terrier bij haar terecht. Op zijn achtste draagt madame Gaillard Grenouille voor 15 franc over aan de leerlooier Grimal.

Monsieur Grimal is een leerlooier die in staat is om iemand bij de kleinste ongehoorzaamheid dood te ranselen. Hij laat Grenouille heel hard werken en deze wordt voor Grimal een beetje belangrijker nadat hij de ziekte miltvuur overleeft.

Guiseppe Baldini is een zeer middelmatig parfumeur en handschoenmaker. Hij woont op de Pont au Change, een brug over de Seine waar de meest gerenommeerde winkels zich bevinden. Baldini heeft net besloten zijn zaak op te doeken als Grenouille in zijn leven komt. Grenouille kan Baldini overtuigen hem aan te nemen en mengt voor zijn meester de wonderbaarlijkste geuren. Baldini verwerft hiermee grote roem en wanneer Grenouille hem belooft geen concurrentie aan te doen, is Baldini bereidt hem zijn gezellenbrevet te verlenen. Met dat brevet kan Grenouille onopvallend leven, onbelemmerd reizen en ergens anders een aanstelling krijgen.

Markies de la Taillade-Espinasse is de leenheer van de stad en lid van het parlement in Toulouse. Op zijn veertigste heeft hij het hofleven van Versailles de rug toegekeerd en zich op zijn landgoed buiten het stadje Pierrefort teruggetrokken om zich aan de wetenschap te wijden. Hij ontwikkelt de stelling dat de aarde aanhoudend een ontbindingsgas, een zogenaamd 'fluidum letale', afgeeft dat de vitaliteit van de mens lamlegt en na korte of lange tijd geheel tot staan brengt. Wanneer hij hoort van Grenouille, besluit hij zijn theorie op hem uit te proberen.

Madame Arnulfi is een dertigjarige weduwe die in Grasse met de hulp van haar gezel en tevens minnaar Druot, het kleine parfumeursatelier van haar overleden echtgenoot runt. Grenouille vindt bij haar werk en onderdak voor twee franc per week. Hij leert er de techniek van het macereren en niets van de metamorfose der geuren ontgaat hem.

Antoine Richis, een weuwenaar van ongeveer veertig jaar, woont in een statig huis in Grasse en bekleedt er het ambt van vice-consul. Zolang hij zijn dochter, Laure Richis, niet aan de man heeft gebracht, wil hij niet opnieuw trouwen. Laure is zijn kostbaarste bezit en sinds de meisjesmoordenaar in Grasse en Grenoble toeslaat is hij op zijn hoede om haar te beschermen.

Laure Richis is een zestienjarige schoonheid met donkerrood haar en groene ogen. Haar lieflijke gezicht kan iedereen bekoren. Voor Grenouille is het niet het uiterlijk dat haar aantrekkelijk maakt, maar wel haar bijzonder lekkere geur. Zij is zijn laatste ingrediënt om "Het Parfum" te mengen.

# Inhoudelijk stemt de film in grote lijnen overeen met het boek. Het scenario van de film is uiteraard bondiger, maar wat thematiek betreft slaagt de film er best in om de geest van het boek weer te geven.
Steunend op goede acteurs wordt het verhaal van het hoofdpersonage realiteit, worden beschrijvingen levendig en wordt het onnoemelijk belang van de reukzin hier bijzonder goed gesuggereerd.

Het verschil met het boek is duidelijk te merken in het overslaan van bepaalde stappen in het leven van J.B. Grenouille. Dit gebeurt reeds bij aanvang waar Grenouille als baby direct bij madame Gaillard belandt.
Het doden van zijn eerste slachtoffer gebeurt in de film ook veel sneller dan in het boek. De hoofdstukken in het boek over de periode waarin J.B. Grenouille zich heeft teruggetrokken in een grot komt in de film nauwelijks of niet aan bod.

Het grootste verschil zien we in de uitbeelding van het hoofdpersonage. In het boek wordt J.B. Grenouille als een afzichtelijk wezen geportretteerd. Hij wordt voorgesteld als een verschrikkelijk lelijke baby en naarmate hij groeit, wordt hij blijkbaar steeds maar lelijker. In de periode die hij in complete afzondering doorbrengt, wordt hij gewoonweg afstotelijk. In de film is J.B. Grenouille een mooie jongen en wordt hij op geen enkel moment het beklemmende, afzichtelijke wezen, zoals we hem in het boek hebben leren kennen.
Ofschoon het belang van de reukzin in de film onderstreept wordt, gaat de auteur in het boek daar veel dieper op in. Grenouille leeft bijna uitsluitend door zijn reukzin, ruiken gaat voor praten, ruiken is leven voor hem.

In het boek worden de andere personages ook genuanceerder geportretteerd. Madame Gaillard, de huidenbewerker, Bandini,... we leren ze in het boek beter kennen.
Alleen op de vader van zijn laatste slachtoffer gaat de film dieper in.
In het boek krijgen we een nogal duidelijk beeld van de geestelijke die Grenouille, wees geworden en nog baby, opvangt. Dit personage komt in de film niet voor.
De hebzucht van sommige personages wordt in het boek ook grondiger beschreven.
Al bij al is de verfilming van het boek best geslaagd. "Het Parfum" is in de film "Het Parfum" gebleven. De regisseur heeft het werk van Süskind geen oneer aangedaan.

De verschillende motieven in het boek:
-De sociale situatie van het hoofdpersonage in het begin van het boek.
-De reukzin en het belang van geuren.
-Het streven van het hoofdpersonage naar aanzien.
-Het moorddadige van het hoofdpersonage.

-De misantropie van het hoofdpersonage.

Het grondmotief is hier de geuren. De bovenvermelde motieven zijn stuk voor stuk in verband te brengen met het grondmotief. Zelfs de allesbehalve rooskleurige situatie van het hoofdpersonage in zijn kinderjaren staat niet los van het hoofdmotief. Immers zijn eerste voedster wil hem niet langer voeden omdat hij niet ruikt als een kind. Niet zoveel later ontdekt Grenouille zijn gave, namelijk zijn reukzin.De titel "Het Parfum" verklaart niet alleen de gave van het hoofdpersonage, bovendien wordt het ganse verhaal beheerst door geuren en parfums. Natuurlijke geuren, menselijke geuren, dierlijke geuren en gecreëerde geuren in alle mogelijke en onmogelijke schakeringen komen aan bod in het boek.