Hoofdstuk 1 & 2

bs 1

een stof dat verbrand=brandstof
bij verbranding komt energie vrij in vorm van licht of beweging motor en warmte
stoffen die ontstaan bij verbranding= verbrandingsproducten
door verbranding ontstaan water en co2
indicator= een sof waarmee je een andere stof aantoont
brandstof+zuurstof-water+roet+energie (licht en warmte )

bs 2

samenstelling droge lucht 
ingeamend uitgeademd 
78% stiksof       78   
21% zuurstof        16
0,93% EDELGASSEN  0,96          1
0,03 rest           0,03    -----------
o,o4co2                  5

waterdamp weiig              hoog
tempratuur laag              veel^^^^^^

bs 3

de meest gebruikte brandstof door cellen is glucose bij palten onstaat glucose
door middel van fotosyntese
constante lichaams tempratuur 37 graden
energie kracht om iets te laten werken brandstof
koudbloedig ongeveer ze;fde tempratuur als de omgeving
warmbloedig altijd zelfde tempratuur
winterslaap soort van bewusteloosheid 
vogels en zoogdieren zijn warmbloedig daarom hebben ze in de winter meerenergie nodig
om hun lichaams tempratuur op peil te houden
warmb hebben isolatie middelen zoog vet en haren en vogels vet en veren
sommige dieren trekken weg zoals de walvis en vogels
glucose +zuurstof- c02 +water+ energie

bs 4

amend lucht in via mond of neus
vei keelholte en het strootenhoofd komt het in de luchtpijp
die vertakt en2 bronchien
een naar de linkerlong en naar rechter
de bronchien vertakken zich in steeds fijnere buisjes en uiteindelijk
in trosjes kleine longblaasjes

neus bekleed met neusslijmvlies dat bevat producerende cellen door het slijm is het vochtig in de neusholte 
hierdoor wordt de lucht bij het inademen ook vochtig daar vlak onder lopen veel bloedvaatjes
het bloed verwamt het neusslijmvlies
vooraan in de neus zitten neusharen die grote stofdeeltjes tegenhouden
dieper liggen trilhaarcellen
aan het slijm blijven kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkkers kleven
trilharen maken een golfende beweging
waardoot het slijm naar de keelholte gaat en wordt doorgeslikt
bovenin de neus bevindt zich het reukzintuigdat keurt de inkomende gassen en het waarschuwt voor stinkende gassen
als er droge koude lucht in de longblaasjes komt kan dat een longontsteking veroorzaken via mond inademen
in je strottenhoofd liggen de stembanden
je keelhjolte is een kruispunt
voedsel gaat een richting op dan lucht wanneer je eet sluit je sttorklepje bij verslikking is 
dat sluiten niet goed geggan bv wnr je eet  en in de lach schiet
de wand van de luchtpijp bevat hoefijzerige vormen kraakbeenringen
luchtpijp soepel en bewweegbaar maar niet gemakkelijk in te drukken en het staat altijd vergelijkbaar met een
stofzuigerslang
de wand van de bronchien bevatten ook hoefijzervormige kraakbeenringen
in de wanden van de fijnere luchttakjes is dit niet zo maar zijn het spiertjes
de binnenwand van de luchtwegen is bekleed met trilhaarcellen en en slijmproducerende cellen
wanneer er teveelslijm is ga je hoesten maar je kan oook hoesten door het roken
de longblaasjes zijn omgeven van een netwerk van kleine bloedvaatjes
de longhaarvaten zijn erg dun tussen de longhaarvaten en longblaaasjes vindt gaswisseling plaats
bloed dat naar de longblaasjes stroomt is zuurstofarm en koolstofdioxiderijk en uit omgekeerd
inde logen ongeveer 300 miljoen longblaasjes als je uitstekt kom je op 80 tot 100m2 door de grote opp kan
de gaswisseling plaats vinden

bs 5

lucht moet worden ververst omdat je zuursof uit de lucht opneemt in het bloed
en dat eruit gaat koolsofdioxide aan de lucht moet geven
dat kan op 2 manieren

ribademhaling
bewwgwn ribben en het borstbeen ribben ziiten vast aan de wervelkolom door gevrichten
verder ziitten ze vast door kraakbeen
als inademt bewegen  je ribben borstbeen omhoog 
bij uitademen kleiner je perst het lucht uit

middenrifademhaling

bewegen middenrif en buikwand
middenrif is stevig gespiierd vlees het scheidt de de romp in de borstholte en buikholte
inademt midden beweegt omlaag 
uitademt middenrif omhoog 

bs 6

door verschilende oorzaken kunnen je logen niett goed funtioneren
je merkt dat door aanvallen of benauwdheid 
de oorzaak kan een ziekte zijn aan het ademshalingstelsel
bv astma kan ook door schadelijke stooffen of gevoelig voor bepaalde soffen
bij somigge allergieen zoals hooikoorts
ten slotte hebben je mesen die schadelijke inademen zoals rokers

bij astma heeft speelt onder andere een erfelijke aanleg
terwijl bij copd roken de hoofdzaak is
copd is chronic obstructive pulmonary disease
astma in de luchtpijptakjes van de bronchien bevinden zich spiertjes
een astma aanval word veroorzaakt als die aantrekken
hierdoor wordt het vernauwt bovendien kan het slijmvlies in de takjes verdikt zijn waardoor ademhalen moelijk gaat
copd 
is een chronische ontsteeking van de luchtwegen die vooral wordt veroorzaakt door roken
tabaksrook veroorzaakt ontstekingen waarbij het het slijmvlies opzwelt en meer slijm gaat voremne
bij sommige vallen de luchtpijptakjes dicht dat is bij ernstegige copd 
allergie
astma en copd patienten
zijn vaaak gevoelig voor voor bepaalde stofdeeltjes
ze moeen voorzichtig om gaan met contact met dieren
hooikoorts

in de lucht die je inademt kunnen stuifmeelkorrels ziiten
iemand met hooikoorts is erg gevoelig voor stijfmeelkorrles  van grassen bloemen en bomen
u kunt ook allergisch zijn voor huisstofmijten en

allergie is overgevoeling voor een bepaalde stof

bs 7

vroeger rookten er meer mensen dan nu
samenstelling tabak
is mengsel van gassen en fijn e teerdruppels
er ziiten meer dan 4000 stoffen in takaksrook
waarvan de meeste schadelijk zijn minstens 40 zijn k verwekkend 
zolas teerdruppeltjes nicotine koolsofmono-oxide
teer bleeft in je longen hangen
door nicotine raken mensen verslaafd aan roken
ze zijn gewend aan een bepaald aan nicotinedooor ckoolstofmomo-oxide kan je bloed minder goed zuurstof vervoeren
niet zelf roken maar mensen om je heen zijn assief rokers
rookfabrikten mogen geen reclame in de eu en mogen ze niet worden verkocht onder de 16 jaar
mensen roken om stooer te doen of omdat ouders o f vrienden roken
als je verslaafd bent is het moeiljk om te stoppen omdat je bent gewend aan eeen nicotine behoefte

bs 8
stembanden zijn 2 vliezen die kunnen trillen het ligt tussen bekerkraakbeentje sen schildkraakbeen
geluid zijn belanrijk stand tong lipen en vorm mondholte
vitale capiciteit is hoeveelheid lucht die in of uitgeademt kan worden

is hoeveel
volwassene ongeveer 0,5 liter ingeademd per s is het ademvolume
en alshij diep inademhaalt 3 liter erbij
en uit 1,5 extra