Hoofdstuk 3:Gezondheid en ziekte.
a: maak van iedere paragraaf een samenvatting van maximaal 15 regels, het is de bedoeling dat je de hoofdzaken kunt behandelen
b: wat is volgens jou het belang voor de maatschappij van de onderzoeken die er zijn gedaan in het hoofdstuk
c: wat is het bindende element of wat zijn de bindende elementen volgens jou tussen de vier paragrafen?
A:
3.1 Ziek en gezond
De meningen lopen uiteen over wat de definitie van ziek en gezond kan zijn. Een voorbeeld van een definitie van gezondheid is: Gezondheid is volledig lichamelijk en geestelijk welzijn.Toch is het moeilijk te bepalen. Er zijn ook subjectieve klachten als rugpijn, jeuk, gespannenheid, moeheid etc.
De grens tussen ziek en gezond hangt af vd omstandigheden en hoe iemand zijn ziekte beleefd. Een van die omstandigheden zijn de cultuur waarin een persoon leeft. Nederland heeft bijvoorbeeld hele andere opvattingen dan Oosterse landen, waarvan de invloeden in Nederland steeds meer van te merken zijn. Alternatieve geneeswijzen komen dan ook steeds meer voor.
Het hart is de pomp van het lichaam. Het circuleert het bloed door het lichaam. Het bloed vervoert zuurstof en voedingsstoffen naar alle delen van het lichaam.
Epidemiologie maat gebruik van cijfermatig materiaal. Twee valkuien hierbij is de vraag: ‘Nadat, of omdat?’. Een andere valkuil heeft te maken met de manier van cijfers publiceren.
3.2 Ziekte als raadsel
In 1846 krijgt dokter Semmelweis een baantje als assistent bij een kraaminrichting. Het valt hem op dat op zijn afdeling, die duurder en academisch is, veel meer vrouwen in het kraambed sterven dan op de andere verdieping, die minder ontwikkeld is. Na onderzoek, waarbij hypotheses aan bod kwamen als ‘de kraamvrouwen sterven omdat ze een andere ligging tijdens de bevalling hebben’, komt hij uiteindelijk tot de conclusie dat de ziekte niet komt door de omgeving, maar door de doctoren zelf. Ze werken en met lijken (om op te oefenen, met de studenten) en gaan dan zonder hun handen te wassen door naar de vrouwen. Hierdoor brengen ze allerlei bacterien mee.
Dit was een grote doorbraak in de medische wetenschap. De ontdekking dat hygiene erg belangrijk is.
Semmelweis was de bedenker van het natuurwetenschappelijk onderzoek. Dat houd in: het probleem, vervolgens een hypothese, daarna een voorspelling, vervolgens een experiment. Het resultaat kan er toe leiden dat de hypothese bevestigd wordt of dat er een nieuwe hypothese gemaakt moet worden.
Tegenwoordig is dat veranderd. De onderzoekers gebruiken eerst proefdieren, voordat ze het op mensen gebruiken
3.3 Ziektekiemen. Artsen wilden Semmelweis niet geloven. Dat had te maken met de volgende redenen. - De meeste artsen wilden niet aannemen dat zij zelf besmettelijke ziekten verspreidden. - Men dacht tot in de tijd van Semmelweis dat de lagere diersoorten spontaan ontstonden, dus kraamvrouwenkoorts kon niet door anderen worden overgebracht, want ziektekiemen ontstaan uit zichzelf. De Franse Louis Pasteur rekende voorgoed met deze opvatting af. Hij bewees doormidden van een experiment dat de ziektekiemen en bacterien niet spontaan ontstaan. Het bewijs dat een bepaald micro-organisme maar één ziekte veroorzaakt, werd niet door Pasteur geleverd, maar door Koch. Hij ontdekte in 1882 ook de tuberkelbacil. De verwekker van tuberculose. Hierdoor zijn miljoenen levens gered. Één van de gevolgen van de ontdekking van Pasteur was dat er kiemvrij (dus met mondmaskers voor, gummihandschoenen aan en gesterilleseerde instrumenten, verband en kleding aan) geopereerd werd
3.4 Vaccineren. Edward Jenner was degene die het eerst een werkend vaccin produceerde. Hij ontdekte dat als een mens de koepokken kreeg hij immuun was geworden voor de veel gevaarlijker mensenpokken. Pasteur ontdekte dat als je een kweek met bacteriën lang genoeg had laten staan, de bacteriën te zwak waren om iemand ziek te maken. Ze zorgden er alleen wel voor dat diegene immuun werd voor de ziekte. In het bloed zijn verschillende bloedcellen, rode, witte en bloedplaatjes. Er zijn verschillende soorte witte bloedcellen: T-cellen, die bacteriën herkennen en ervoor orgen dat de B-cellen antistoffen produceren. De B-cellen produceren antistoffen en activeren de macrofagen, die de bacteriën opruimen. De B-cellen transformeren daarna in geheugencellen. Als de bacterie nog een keer binnendringt wordt hij herkent door de B-cellen en krijgt geen kans meer om je ziek te maken. In Nederland worden kinderen ingeent. Sommige mensen zijn tegen het inenten van hun kinderen. Een argument daarvoor is dat het tegen de wil van God is, en je je niet tegen Hem hoort te verzetten. Een wereldwijde bedreiging wordt veroorzaakt door het HIV-virus, dat AIDS kan veroorzaken. Tot nu toe is daar nog steeds geen geneesmiddel voor te vinden, er is wel een middel uitgevonden die de ziekte in de hand houd.
B: wat is volgens jou het belang voor de maatschappij van de onderzoeken die er zijn gedaan in het hoofdstuk
Door de onderzoeken worden er steeds meer dingen bekend en steeds meer oplossingen gevonden voor allerlei ziekten. Hierdoor kunnen ziektes, die bijvoorbeeld vroeger betekende dat je zou overleven, nu niet meer impact op je hebben als een griepje. Daarnaast zal door onderzoek op lange termijn ernstige ziekten als kanker gestopt kunnen worden. Daarom is het voor de maatschappij goed als er veel onderzoek gedaan wordt.
Tegelijkertijd moeten we denk ik wel oppassen met het onderzoek naar ziekteverwekkende bacterieën en er nog steeds zuinig mee omgaan. Want niet alleen wij zullen steeds meer leren en stees meer medicijnen ontwikkelen, ook bacterien zullen op lange termijn ressisent worden voor bepaalde middelen. Daarom ben ik er ook voor dat medicijnen alleen gebruikt worden in het geval van nood, en niet ‘zomaar’.
c: wat is het bindende element of wat zijn de bindende elementen volgens jou tussen de vier paragrafen? Het bindend element tussen alle paragrafen zijn ziekten en de tot standkoming van een oplossing voor de verschilledne ziektes. Daarnaast wordt het proces van het onderzoek uitgelegd.
Hoofdstuk 4:Productie
a: maak van iedere paragraaf een samenvatting van maximaal 15 regels, het is de bedoeling dat je de hoofdzaken kunt behandelen
b: wat is volgens jou het belang voor de maatschappij van de onderzoeken die er zijn gedaan in het hoofdstuk
c: wat is het bindende element of wat zijn de bindende elementen volgens jou tussen de vier paragrafen?
4.1 Jam maken
Pectine is een stof die zorgt dat de celwanden bij elkaar blijven, hierdoor wordt de jam die je maakt van vruchten stroperiger, en daardoor ook beter smeerbaar. Het pectinegehalte verschilt per vrucht. Als je de productie van bijvoorbeeld jam op grote schaal wilt uitvoeren, kom je allerlei problemen tegen, zoals het overal warm houden van de ketel waar je de jam warm in maakt. Technici hebben hiervoor oplossingen bedacht. Bij het gebruik van machines zijn er beter geschoolde werknemers nodig om deze te kunnen bedienen. lokschema’s geven overzichtelijk een proces weer. Fabrikanten proberen natuurlijk om zoveel mogelijk producten te verkopen, hierdoor brengen ze allerlei variaties van het product op de markt, denk hierbij aan smaken en de hoeveelheid suiker. Om de jam langer houdbaar te laten blijven voegt de fabrikant conserveermiddelen toe. In de warenwet staat wat een producent wel en niet mag toevoegen aan het product.
4.2 Een miljoen colablikjes
Blikjes worden in een fabriek gemaakt van staalplaten, hiervoor is veel precisie nodig. Dit proces gebeurt allemaal automatisch en er is bijna geen personeel voor nodig. Om de blikjes niet te laten roesten wordt er een laagje tin aangebracht op de blikjes. Door betere technieken is er steeds minder tin nodig voor die laag. Om blikjes te maken heb je heel dun staal nodig, dit wordt gemaakt in een walserij. Door voortdurend onderzoek wordt de kwaliteit van het staal steeds beter. In hoogovens laat men ijzererts met cokes reageren, zodat er ruwijzer ontstaat. Dit is vrij snel breekbaar door het koolstofgehalte, daarom wordt er koolstof uitgehaald. Bij het maken van staal uit ruwijzer kun je ook schroot of staalafval recyclen. Hierbij is sprake van het batchproces, dit betekent dat het in delen gebeurt. Ruwijzer uit ijzererts maken is een continuproces. Bij het maken van blikjes komt er veel koolstofdioxidegas vrij, en draagt daarom bij aan het broeikaseffect, ondanks de recycling en de research blijft dit probleem toch nog vrij groot. Blikjes bevatten staal aluminium en tin, en is daarom moeilijk te recyclen.
4.3 Kleurstof voor spijkerbroeken
Kleurstof kun je winnen uit planten, deze hebben een natuurlijke kleurstof. Deze zijn echter slecht geschikt voor het kleuren van textiel. Indigoblauw blijft als kleurstof blijft wel aan textiel zitten. Vroeger werden indigoplanten verbouwd op plantages in Zuid-Amerika. De kleurstof bleef echter duur, het is namelijk afhankelijk van het weer.
Het maken van indigoblauw in een fabriek bespaarde veel geld, daarom probeerden veel mensen de moleculen na te bouwen uit chemische stoffen. Bij toeval werd er uit een aantal stoffen toch een paarsblauwe synthetische stof gewonnen. Het duurde 13 jaar voordat men indigoblauw in de fabriek kon namaken, dit betekende het eind voor de indigoteelt. Om te zorgen dat anderen niet profiteren van je onderzoek (en kosten) worden er patenten aangevraagd. Onderzoek naar een productiemethode begint in het laboratorium, hier worden met allerlei factoren rekening gehouden. Er wordt vaak een proeffabriek gebouwd om te kijken welke problemen men kan ondervinden bij het produceren op grote schaal.
4.4 De productie van penicilline
Fleming ontdekte penicilline door ergens aan te denken waaraan nog niemand had gedacht. Er kwam een probleem bij het produceren, men wist namelijk niet hoe ze genoeg stof kregen om penicilline op mensen te testen. Dankzij onderzoek van Florey en Chain werd er echter wel een manier gevonden om penicilline op grote schaal te produceren. Biotechnologie is het gebruik van organismen om producten te maken. Bij biotechnologie gebruikt men bijvoorbeeld schimmels, hierbij wordt onderzocht onder welke omstandigheden het hoogste aantal haalbaar is. Dankzij gericht kweken en het gebruik van chemicaliën gaat het proces sneller. De gevormde producten zitten altijd in een kweekvloeistof, die moeten gescheiden worden en gezuiverd. Steriel werken is het werken zonder dat andere bacteriën of schimmels bij het proces aanwezig kunnen zijn. Penicilline verbeterd ons leven omdat sommige ziekten niet meer dodelijk zijn, of worden uitgeroeid. Penicilline zorgt er echter ook voor dat er resistente bacteriën ontstaan. Sommige antibiotica kunnen niet door de mond worden toegediend, omdat deze dan worden afgebroken door de zuren in je mond.
b: wat is volgens jou het belang voor de maatschappij van de onderzoeken die er zijn gedaan in het hoofdstuk
Als eerste denk ik dat het onderzoek naar de productieprocessen van bijvoorbeeld jam heel nuttig zijn geweest. We kunnen nu een constante kwaliteit van een product leveren en dat in grote hoeveelheden. De onderzoeken naar staalbewerking is bevorderlijk geweest voor het milieu, blikjes en ander staal kan gerecycled worden tegenwoordig. Het onderzoek naar het molecuul model is bevorderlijk geweest voor het namaken van kleurstoffen. Ook hebben molecuul onderzoeken geleden tot beter kennis van stoffen, en kunnen daarom allerlei dingen kunstmatig worden gemaakt, zoals de indigoblauw waar in de tekst over gesproken wordt.
c: wat is het bindende element of wat zijn de bindende elementen volgens jou tussen de vier paragrafen?
Alle onderzoeken hebben geleid tot betere technologische ontwikkeling waardoor we meer kunnen produceren, en ook beter kunnen produceren.
REACTIES
1 seconde geleden