Hoofdstuk 2: Klimaat

§2  Klimaten wereldwijd

Tropisch regenwoudklimaat: Het regent ongeveer elke dag, de temperatuur zakt nooit tot onder de 18 graden.

Savanneklimaat: regentijd van april t/m oktober, Dan is het niet stoffig op straat.

Steppekilmaat: Groeien geen bomen, het regent er bijna niet.

Woestijnklimaat: Regent helemaal niet. Rotswoestijnen.

Al deze klimaten komen voor op lage breedte.

Landklimaat: afwisselend klimaat, elke zomer erg warm, maar elke winter ook erg koud.

Toendraklimaat: groeien helemaal geen bomen,

Poolklimaat: Ligt het hele jaar sneeuw; denk aan zuidpool, noordpool.

Gematigd zeeklimaat: wel winter en zomer maar kleine verschillen, dat komt door de invloed van de zee.

Groeiseizoen is het gedeelte van het jaar waarin de temperatuur hoog genoeg is om planten te laten groeien.

§3 Temperatuurverschillen op aarde

Hoogste temperatuur ooit: 58 graden

Laagste temperatuur ooit: -90 graden

Op de aarde is ere en temperatuur die geschikt is om t eleven dat danken we aan de verwarming door de zon en aan de atmosfeer dat is een luchtlaag rondom de aarde. Elke dag worden maximumtemperaturen en minimumtemperaturen  gemten. Een maximumtemperatuur is een maximal temperatuur dat er die dag kan komen. Een minimumtemperatuur is de minimale temperatuur die er die dag kan komen. Aangezien de minimum en maximumtemperaturen al heel lang gemeten worden, heeft men uitgerekend over een wat langere periode, 30 jaar. Dat is het klimaat, de gemiddelde temperatuur over een periode van dertig jaar. De evenaar is een denkbeeldige lijn recht over het midden van de aarde. Op hoge breedte is de invalshoek van de zon kleiner dan op lage breedte.

§4 Het verschil tussen zomer en winter

Op 21 juni staat de zon loodrecht boven de kreeftskeerkring (23,5 graden N.B.).  Op 21 december staat de zon loodrecht boven de steenbokskeerkring (23,5 graden Z.B.). Dit verklaart waarom het in Nederland en omliggende landen winter is in December, omdat de zon dan boven het zuidelijk halfrond staat. De poolcirkels staan op 66,5 graden Z.B. en op 66,5 graden N.B. Op de polen heb je pooldagen en poolnachten. Als de aarde om zijn as draait en het wordt niet donker heerst ere en pooldag, precies andersom is een poolnacht.

§5 Water: te veel of te weinig?

Het water komt uit rivieren, meren en de grond. Dit wordt telkens weer aangevuld door regenwater. En het regenwater ontstaat doordat zeewater steeds verdampt. De zee wordt aangevuld door rivieren die erin uitstromen en die krijgen weer water van …. Water wordt eigenlijk continu rondgepompt in een waterkringloop. Tijdens de kringloop neemt het water steeds een andere vorm aan. Het verandert van vloeibaar water in het onzichtbare gas waterdamp, dan in kleine druppeltjes zoals in wolken en vervolgens in water of sneeuw. Het regenwater komt gedeeltelijk als sneeuw naar beneden en wordt voor een bepaalde tijd opgeslagen in glestjers, grote ijspakketten in de hooggebergten.

Hoe ontstaat neerslag?

1: Warme lucht is licht en stijgt op, denk maar aan een luchtballon. Op plaatsen waar het heel warm is, stijgt de lucht snel op. De waterdamp zal vervolgens snel condenseren en er ontstaan opvallende wolken die tot hoog in de atmosfeer reiken. De hevige regen die dan ontstaat, wordt stijgingsregen genoemd. Dit gebeurt vooral in de tropen. Maar op een hete zomerdag kan het bij ons ook gebeuren. Het klinkt vreemd, maar woestijnen ontstaan op dezelfde manier. Op plaatsen waar lucht daalt, wordt de lucht steeds warmer.  Hierdoor zullen alle druppels in de lucht verdampen. De wolken lossen op als sneeuw voor de zon en er valt geen drupel regen.

2. Wanneer de lucht tegen de Bergen waait, wordt deze gedwongen te stijgen. Aan de kant waar de wind tegenaan waait, gaat het regenen. Dit wordt stuwingsregen genoemd. Aan de andere kant van de Bergen is het droog. De wolken zijn al leeg geregend. Het droge gebied achter de Bergen ligt in de regenschaduw.

3. Het is niet overal op aarde even warm. Op gematigde breedte, waar warme lucht van lage breedte en koude lucht van de polen op elkaar botsen, wordt de warme lucht gedwongen op te stijgen en ontstaat eveneens regen.

§8 Een gematigd zeeklimaat

Nederland ligt op 52 graden N.B., Nederland heeft een gematigd zeeklimaat. In de zomer is het gemiddeld 17 graden C in de zomer en gemiddeld 2 graden C in de winter. In Nederland hebben we vaak te maken met wind die van de zee naar het land waait. Dit noemen we aanlandige wind. Deze wind brengt de zeelucht naar het land. In de zomer heeft het een afkoelende werking en in de winter een opwarmende werking. Hoe verder je van de zee afkomt, hoe minder invloed de zeelucht heeft. Dat merken we niet alleen aan de temperatuur, maar ook aan de neerslag. Maar als ere en aflandige wind staat, verdwijnt de zee-invloed en wordt het ‘s zomers juist warmer en ‘s winters juist kouder. De Golfstroom is een warme zeestroom die begint in de golf van Mexico, het veel warmere water van dit gebied wordt met de golfstroom naar de noordelijke Atlantische oceaan gebracht. Hoewel in Nederland de westenwinden overheersen, komen er af en toe ook andere windrichtingen voor. De luchtsoorten worden ook wel:

Polair: koud

Tropisch: warm

Contentiaal: droog

Maritiem: vochtig

§9 Weer en klimaat in Nederland

Hoogste temperatuur ooit gemeten in Nederland: 38,6 graden. Laagste temperatuur ooit gemeten in Nederland: -27,4 graden. Tegenwoordig wordt er vaak gesproken over klimaatverandering. De klimaatverandering wordt veroorzaakt door het versterkte broeikaseffect. Dat werkt zo: een groot deel van de warmte die de aarde ontvangt, straalt de aarde ook weer uit naar het heelal. Dat is maar goed ook, anders zou het veel te warm worden. Maar een klein deel van de warmte wordt door de atmosfeer vastgehouden, en daarvoor zorgen bepaalde gassen in de atmosfeer zoals CO2 (koolstofdioxide). Deze gassen zorgen voor het broeikaseffect. Hoewel Nederland niet zo groot is kunnen er verschillen voorkomen in het klimaat, heel grote verschillen zelfs. Terwijl de regen op de ene plek met bakken uit de hemel komt kan het op een andere plek drrog en zoning zijn. De gemiddelde temperatuur in het noorden is nooit kouder dan in het zuiden, dit komt omdat het noorden dichter bij de zeeën ligt. Een enkele keer zijn er perioden met windstil en zoning weer. In het begin lijkt dat mooi, maar veel uitlaatgassen van auto’s blijven dan hangen en er ontstaat na een aantal dagen smog. Smog is een sort mist van de uitlaatgassen van auto’s.

Het kan erg ongezond zijn.

§10 Depressies

De grens tussen warme lucht en koude lucht wordt een front genoemd. Je hebt een warmtefront en een koufront. Als deze botsen ontstaat er regen. De wind draait tegen de wijzers van de klok in rond het lagedrukgebied en stijgt spiraalgewijs op. Een lagedrukgebied wordt ook wel depressie genoemd. Vliegtuigen doen er langer over om van Europa naar Amerika dan in de tegengestelde richting. Dit komt doordat er op 10 kilometer hoogte een harde wind waait in de oostelijke richting, met een snelheid van 500 kilometer per uur. Dit is de straalstroom. De straalstroom verplaatst de depressies die boven de Atlantische ocean ontstaan in de richting van Europa. Omdat de straalstroom de ene keer wat noordelijker en de andere keer wat zuidelijker ligt, bewegen de depressies telkens over een ander deel van Europa.