Hoofdstuk 1 Politiek en Ruimte

Aardrijkskunde samenvatting hf 1. Het Midden-Oosten, strijd om grond en water § 1 Zonder land geen leven Veel problemen in Israël (territorium), op verschillende schaalniveaus: # Plaatselijk & regionaal: - veel geweld door maatschappelijke ongelijkheid. # Nationaal: Joden & Palestijnen hebben land nodig door grote bevolkingsgroei, maar door de droogte willen ze beide het vruchtbare stuk en daardoor ontstaan er spanningen. Vroeger ook al spannigen tussen kleine groep Joden en vele Arabieren. Geen integratie. Aantal Joden groeide explosief, maar ze hadden geen eigen land, ze woonden in Palestina. Onder gezag van Britten in jaren ’20 werd het land verdeeld, in nadeel van Palestijnen. > Veel rellen en conflicten. Geen vreedzame samenleving in multinationale staat. Door jodenhaat in ’30 gingen nog meer Joden naar Palestina. Meer spanningen. De Britten probeerden immigratie te stoppen > geen succes. Na wo2 > VN wijst deel Palestina toe aan Joden > jaar later in 1948 roepen ze zelf de staat Israel uit. Joods volk vond dat ze recht hadden op beloofde land > stimulatie van andere Joden om naar Israël te komen > nog meer Joden. Palestijnen waren boos, ze erkende de nieuwe natie niet. 1949 oorlog > Israël wint, Palestijnen vluchten naar o.a. Libanon en Jordanië. Israël werd alleen maar sterker, tussen 1949 en 1967 veel nieuw grondgebied, de bezette gebieden: Westelijke Jordaan-oever, Golanhoogten, Gaza-strook en in 1967 Oost-Jeruzalem. Deze gebieden waren bufferzone tussen nieuwe staat en de vijandelijke buurlanden. Door ontstaan Israël veel migratie: # Joden vanuit de hele wereld om zich in de nieuwe staat Israël te vestigen. # Palestijnen die vluchtten voor vervolging&onderdrukking, soms nog in autonome steden. # Joodse kolonisten die zich vestigden in bezette gebieden. Sterke segegratie tussen I&P. In 2002 > opdracht Israëlische regering bouwt ‘ijzeren gordijn’. Doel: invallen Palestijnen verminden (o.a. zelfmoordacties). Veel landen bemoeien zich met de problemen. Volgens velen is oprichting van een soevereine Palestijnse staat het best. Joden willen dat niet. Begrippen § 1 Territorium: het grondgebied dat onder zeggenschap van de staat valt. Integratie: de aanpassing van een allochtone persoon of een groep aan de samenleving met behoud van een aantal belangrijke eigen cultuurelementen. Multinationale staat: Een staat waarin geen enkele entnische groep een groter aandeel heeft dan 60% van de totale bevolking. Staat: het afgegrensde woongebied van een of meerdere volken dat door andere staten wordt erkend. Palestijnen: naam voor Arabieren tot 1947 een woonplaats hadden in Palestina en voor de kinderen die een Palestijnse vader hebben. Natie: de groep die binnen de grenzen van een staat woont en die zich verbonden weet door een gedeelde identiteit (eigenheid). Bufferzone: strook land dat een gebied afschermt voor bedreigende invloeden vanuit een ander gebied. Autonoom: het recht om eigen wetten en regels op te stellen. Segregatie: scheiding van groepen in de samenleving. Soeverein: niet ondergeschikt aan andere overheden.
§ 2 Zonder water geen leven Conflicten gaan ook om water. Er is maar weinig water. Zoet water wordt gevormd door aquifers. Rivieren voeren in sommige gevallen water van elders aan. Er is veel vraag naar water, o.a. door intensieve irrigatie landbouw en de sterke bevolkingsgroei. Vroeger was er geen probleem. Er was mediterrane landbouw. Israël denkt het tekort te kunnen oplossen door water te halen uit bezette gebieden buiten Israël. Daar zijn Arabieren het niet mee eens. # Israël is niet zelfvoorzienend; het is afhankelijk van water uit andere gebieden. # 1/3 deel van het water komt uit de Jordaan, die stroomt ook door Syrië en Libanon. # Aquifers liggen grotendeels onder de bezette Westelijke Jordaanoever. Goede kwaliteit. # Joodse kolonisten hebben maar 5% van de cultuurgrond. Israël irrigeert 90% van hun landbouwgrond, de Palestijnen maar 2.5%. # Palestijnen moet veel meer geld voor het water betalen, en krijgen nog veel minder ook. Allerlei organisaties proberen dit probleem op te lossen, zonder succes. In 1992 is Israël al veroordeeld voor het Internationale Watertribunaal, omdat ze weigerden 35 Arabische dorpen aan te sluiten op de waterleiding. Begrippen § 2 Aquifer: grondwaterhoudende laag. Mediterrane landbouw: vorm van landbouw die aangepast is aan de heersende zomerdroogte in het Middellandse-Zeeklimaat. Cultuurgrond: beteelbare oppervlaktegrond. § 3 Water als bron van verdeeldheid Water is in een groot deel van het Midden-Oosten een probleem. De vraag neemt juist alleen maar toe. De hoeveelheid water in het Midden-Oosten is ongelijk verdeeld. Bv. Irak is voor water heel afhankelijk van buurlanden. Veel landen zijn voor water afhankelijk van de stroomgebieden. Water is een belangrijk politiek machtsmiddel in het Midden-Oosten. De Atatürk-dam in Turkijje is een bron van spanning tussen Turkije Syrie en Irak. Ze hadden veel water nodig om het stuwmeer te vullen maar daar waren Syrie en Irak niet blij mee. Dat project was met name voor de ontwikkeling van het zuid-oosten van de Koerden wonen. Door dit project denkt de regering meer welvaart te creëren onder de Koerden en zo de onafhankelijkheidsdrang terug te dringen. Ook moet het project een grote bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de irrigatielandbouw. Op lange termijn zal Turkije wel een waterverdrag moeten tekenen met de buurtstaten, want dit gaat niet goed.
Bergippen § 3 Stroomgebieden: gebied dat afwatert op dezelfde rivier.