Silvio Berlusconi

Inleiding Ik heb voor mijn profielwerkstuk het vak geschiedenis gekozen. Ik heb het gekozen, omdat je dan een grote en brede mogelijkheid had om een onderwerp te kiezen. Ik had in het begin toen je een onderwerp moest kiezen eigenlijk geen enkel idee waarover ik een werkstuk zou moeten maken. Het was erg moeilijk om te kiezen, maar uiteindelijk is het Silvio Berlusconi geworden. Het leek mij wel een interessant onderwerp, omdat hij integenstelling tot veel andere onderwerpen waar ik aan gedacht had nog in leven is. Het is iemand die redelijk vaak in het nieuws/kranten verschijnt, maar toch wist ik eigenlijk niet veel over hem, behalve dan dat hij eigenaar van AC Milaan en premier van Italië is. Het leek me wel leuk om meer over Berlusconi te weten te komen. Ik zou graag willen weten hoe hij premier van Italië is kunnen worden en wat ik natuurlijk ook wil weten is of het waar is dat Berlusconi niet helemaal volgens het boekje werkt, doormiddel van bijvoorbeeld fraude en banden met de maffia.

Mijn eerste indruk die ik had van de man was meteen dat hij een enorme hoeveelheid geld had doormiddel van een gigantisch media-imperium
En door het nieuws en een keer bij RTL Boulevard kwam ik erachter dat Berlusconi niet altijd nadenkt als hij wat zegt en dat hij zich zelf wel erg geweldig vind.

Als Hoofdvraag heb ik gekozen voor: Wat is er in Italië veranderd sinds Silvio Berlusconi aan de macht is? Of is er helemaal niks veranderd? Daar probeer ik in dit werkstuk antwoord op te geven. Deelvraag 1: Wie is Silvio Berlusconi? Silvio Berlusconi werd op 29 september 1936 geboren in Milaan. Zijn vader was bankemployé, en zijn moeder was huisvrouw. Hij studeerde recht op de universiteit van Milaan en kwam daar al in aanraking met later rechtse politici zoals de latere premier Bettino Craxi waar hij nog steeds goede vrienden mee is. In 1962 verdiende hij zijn eerste fortuin met het bouw bedrijf Edilnord. In 1974 richt hij kabelzender Telemilano op om op Milano 2 uit te zenden. In 1975 richt hij het bedrijf Finivest op dat het grootst wordt van al zijn bedrijven. In 1980 kwam hij opnieuw met een nieuwe zender met de naam Canale 5 dat een groot succes werd door belspelletjes en Amerikaanse series zoals Dallas. In 1986 werd hij eigenaar van AC Milaan.

In 1993 begon hij zijn politieke loopbaan, met het oprichten van de partij Forza Italia. Door de roep om vernieuwing en de grote propaganda mogelijkheden werd Forza Italia in 1994 al de grootste partij van Italië. Zijn partij vormde samen met Alleanza Nazionale en Lega Nord een meerderheid coalitie en Silvio Berlusconi werd daar de Premier van. Aan het eind van 1994 viel de coalitie al uiteen door crisis binnen de partij Lega Nord. In 1996 probeerde hij opnieuw om de grootste partij te worden, maar dat lukte niet. Bij de verkiezingen van 2001 lukte dat echter wel mede door de vele dingen die hij beloofde zoals: lagere belastingen, minder werkloosheid, hogere pensioenen, harder optreden tegen criminaliteit en een betere infrastructuur. Berlusconi werd voor de 2de keer premier van Italië.

Silvio Berlusconi heeft een erg groot ego dit laat hij duidelijk merken door vaak te herhalen dat niemand zich met hem kan vergelijken, omdat hij zoveel bereikt heeft. Hij is de grootste steun van de Amerikaanse president George Bush in het gevecht tegen het terrorisme. Dit liet hij vlak na 11 september al blijken door te zeggen dat de westerse beschaving superieur is aan die van de moslims, wat voor veel opschudding zorgde.

Het is ook bekend dat de bedrijven van Berlusconi niet helemaal volgens het boekje werken. Dit heeft geresulteerd in tot nu toe circa 10 aanklachten. Het gaat in deze zaken om belasting fraude, illegaal boekhouden en corruptie. Veel van deze rechtszaken zijn wegens verjaring verlopen. Laatst heeft Berlusconi een nieuwe wet voorgesteld aan de senaat in Rome. Deze zou het makkelijker maken voor verdachten om een andere rechter te vragen als zij vinden dat de rechter die ze opdat moment hebben bevoorrecht is. Tegenstanders van Berlusconi vinden dat deze wet alleen maar is voorgesteld om het voor Berlusconi en mensen met maffia-achtergronden makkelijker te maken om vrijgesproken te worden, omdat deze dan over kunnen stappen op corrupte rechters. Deelvraag 2: Wat deed Berlusconi voordat hij de politiek in ging? Zoals ik in het vorige hoofdstuk al verteld heb studeerde Berlusconi recht op de universiteit van Milaan. Op school was hij altijd erg actief bezig zo schreef hij bijvoorbeeld proefschriften voor de middelbareschool van Milaan en werkte hij als glazenwasser om zijn studie te betalen. Hij liep stage bij de plaatselijke krant hieruit blijkt al dat hij later graag een rol wilde spelen in de media.

In 1962begint hij zijn bedrijven imperium met het oprichten van het ontroerend goed bedrijf Cantieri Riunti Milanesi. In 1963 richt hij het bouwbedrijf Edilnord op waarmee hij zijn eerste grote fortuin verdiend. Pas in 1969 begint hij zich te interesseren in de televisiewereld. Hij begint met de zender Milano 2, omdat hij inzag dat je met staatszenders niet veel geld kan verdienen richtte Berlusconi in 1974 de commerciële omroep Telemilano op. Hij ging met deze zender uitzenden op Milano 2. Een jaar later in 1975 grondvest hij een nieuw bedrijf genaamd Fininvest. Dit bedrijf wordt hoofd aandeelhouder van de bedrijven die Berlusconi bezit. Op dit moment is Fininvest ongeveer 6 miljard euro waard. In 1980 richt hij voor het laatst een eigen zender op deze hete Canale 5. Deze zender werd al snel een succes door de grote spelprogramma’s, belspelletjes en grote Amerikaanse series zoals Dallas.

In het vervolg van de jaren tachtig neemt hij 2 van de grootste italiaanse zenders van dat moment over. Deze zenders waren Italia Uno en Retequattro. In 1985 koopt hij 50.3% van de aandelen op van het uitgevers bedrijf Mondadori dat kranten, tijdschriften en boeken uitgeeft. Berlusconi begint in de jaren tachtig ook geïnteresseerd te raken in buitenlandse televisie. Hij start la Cinq in Frankrijk, koopt hij aandelen van Telefunf uit Duitsland en koopt hij aandelen van Telecinco uit Spanje. In 1986 wordt Berlusconi ook nog eens eigenaar van AC Milaan waarvoor hij grootste spelers uit de hele wereld aantrekt en daar grote successen mee behaalde.

Dit zijn zo ongeveer de belangrijkste bedrijven die eigendom zijn van Berlusconi. Om een geheel beeld te geven van de bedrijven van Silvio Berlusconi heb ik een overzicht gemaakt. Tv: Canale 5, Italia 1, Retequattro, Telecinco, Kirch media, tv Breizh en nog een paar kabelzender(betaalzenders) Film: Medusa films, Penta en Cinema 5. Muziek: Mediaset
Uitgevers : Mondadori, Einaudi, Sperling & Kupfer, Frasinelli, Athena, Poseidonia, Electa Napoli, Grijalbo dat boeken uitgeeft in Colombia, Argentinië, Spanje, Uruguay en Venezuela. Gruner & Jahr, Il Giornale, Il Goglio, Pagine Utili
Multimedia : Jumpy en Newmedia. Bouwbedrijven : Edilnord en Cantieri Riuniti Milanesi. Financieel: Mediolanum, Mediolanum Vita en andere verzekeringsmaatschappijen. Sport: AC Milaan, hockeyclub en volleybalclub. Detailhandel: Blockbuster Italia, La Stranda en Supermercato. Deelvraag 3: Bij welke partij zit Berlusconi en waar staat deze partij voor? Silvio Berlusconi is de oprichter van de partij Forza Italia. Deze partij werd in 1993 opgericht als onderdeel van Fininvest net zoals al zijn bedrijven. Hij richtte Forza Italia op, omdat Bettino Craxi (een oude studie vriend van Berlusconi) weg viel uit de politiek en daardoor was er een grote kans dat de communisten een regering zouden kunnen vormen na de verkiezingen in 1994. De kandidaten werden gekozen op hun productiviteit en charisma. Het was niet nodig om politieke ervaring te hebben en mensen met een bril of een baard hadden minder kans om in de partij gekozen te worden dan mensen zonder. De naam Forza Italia is afgeleid van de spreekkoren op de tribune als de Italiaanse nationale voetbalploeg speelt. Je kunt dus zeggen dat de partij erg nationalistisch is. In de rest van Europa wordt deze partij ook zo gezien. Forza Italia boekte mede door de vele media aandacht een overwinning in 1994 met 21% van de stemmen. Berlusconi werd premier in een coalitie met Lega Nord en Alleanza Nazionale deze coalitie heette Casa delle Libertá oftewel Huis van Vrijheid. Deze regering hield maar 7 maanden stand, omdat Lega Nord zich terugtrok. Deze partij kon het niet eens worden met de federale kwestie om het splitsen van Noord en Zuid-Italië. Pas in 2001 lukt het weer na een mislukte poging in 1996 om de grootste partij in Italië te worden. Met 29% van de stemmen wint Forza Italia de verkiezingen. Silvio Berlusconi werd opnieuw Premier van Italië in een coalitie met dezelfde partijen als in 1994. De overwinning in 2001 had Forza Italia te danken aan de vele reclamespotjes en zend tijd die de partij kreeg op de televisiezenders van Berlusconi. Als propaganda voor de persoon Berlusconi stuurde de partij 12 miljoen biografieën van Berlusconi huis aan huis als een soort reclameblaadje. De meeste mensen hebben toen volgens mij op Forza Italia gestemd omdat deze partij een heleboel dingen beloofde zoals: lagere belastingen, meer werkgelegenheid, meer wegen, betere infrastructuur, betere veiligheid en hogere pensioenen. Deelvraag 4: Hoe was het met Italië gesteld voordat Berlusconi aan de macht kwam? Italië had sinds 1948 altijd een regering met 1 of meerdere christen-democratische partijen. Hier aan kwam in 1994 een einde toen Silvio Berlusconi met zijn Forza Italia een coalitie vormde met het neofascistische Alleanza Nazionale en het rechtse Lega Nord.

In de jaren tachtig ging het niet echt goed met Italië. De groei van het Bruto Nationaal Product per hoofd van de bevolking steeg niet zoveel als in de jaren ervoor. Tussen 1950 en 1980 steeg dit nog met ongeveer 200%, maar na 1980 groeide dit nog maar met ongeveer 1.5% per jaar. Ook kwam er in de jaren 80 meer werkloosheid. In bijvoorbeeld 1985 steeg het percentage werklozen met 13,2 % in 1987 met 11% en in 1989 met 12%. Ook de overheidsschuld liep in 1990 op tot fl. 2000 miljard. Er waren ook veel klachten over de infrastructuur. In de jaren 60 waren deze wegen nog erg goed, maar omdat er jaren niks aan gedaan was waren deze wegen in vergelijking tot andere landen steeds slechter.

In de jaren voordat Berlusconi aan de macht kwam zeg maar vanaf 1980 tot en met 1993 zijn er veel regeringen geweest, maar veel moesten aftreden door schandalen. 1981 moest de pentapartio (vijfpartijencoalitie) aftreden, omdat de Democrazia Cristiana betrokken was bij het vrijmetselaarsloge P2 schandaal. Vanaf juli 1981 t/m november 1982 kwam de eerste niet christen-democratische premier aan de macht. Deze premier heette Spandolini en hij was een republikein. Na een overgangsregering onder leiding van Fanfani kwam de oude studie vriend van Silvio Berlusconi en socialist Bettino Craxi aan de macht.Craxi was van juli 1983 t/m maart 1987 premier. Hij was de langst zittende premier van Italië van naar de oorlog. Ook deze regering werd vervangen door een interim-kabinet onderleiding van Fanfani. Van augustus 1987 t/m maart 1988 was er het kabinet-Goria, van april 1988 t/m mei 1989 het kabinet-De Mita . Daarna kwam toenmalig oud-premier Giulio Andreotti weer aan de macht. Andreotti regeerde van juli 1989 t/m juni 1992. Na het kabinet-Andreotti vormde Iuliano Amato een nieuwe regering. Dit duurde maar tot april 1993, omdat er corruptie praktijken onder politici bekend werden. Deelvraag 5: Hoe kon Silvio Berlusconi aan de macht komen en hoe kan hij zijn politiek financieren? Zoals ik in de vorige deelvraag heb gezegd was het zeg maar een zooitje in het politieke wereldje van Italië in het begin van de jaren 90. Door het aan het licht komen van corruptie onder politici wilden de mensen een vertrouwelijk persoon aan het hoofd van de regering hebben. Je kunt dit vergelijken met Nederland eind dit jaar. De mensen hier hadden ook geen vertrouwen meer in de gevestigde partijen en wilde vernieuwing. Dit gebeurde door het massaal stemmen op de partij van de net vermoorde Pim Fortuyn, de LPF. Op het moment dat al deze ontwikkelingen speelde had Silvio Berlusconi net zijn eigen partij “Forza Italia” opgericht. Berlusconi was op dat moment al een bekend persoon in Italië. Iedereen kende hem als de mediamagnaat met die erg grote bankrekening en als de man die alles wat hij aanraakt in goud doet veranderen. Silvio Berlusconi presenteerde zich als de man die moderne woonwijken heeft gebouwd in Milaan, als de man die de monopoliepositie van de Rai met succes heeft aangevallen en natuurlijk als de man die verantwoordelijk is voor het brengen van AC Milaan naar de wereldtop met zijn eigenzinnige keuze voor spelers en trainers. Berlusconi kon de mensen makkelijk beïnvloeden door het uitzenden van reclame over zijn partij Forza Italia op zijn eigen televisiezenders. Ook heeft hij een groot talent voor spreken in het openbaar. In kleine groepen mensen weet hij de mensen te raken door het geven van persoonlijke aandacht en in grotere groepen praat hij met makkelijke woorden en erg levendig, iets wat ik andere politici nog niet zo snel zie doen. Berlusconi zet zichzelf neer als een eenvoudige jongen uit de middenklasse die door hard werken het zelf helemaal heeft gemaakt. Dit laat hij erg duidelijk blijken als hij bijvoorbeeld spreekt tegen een groep huisvrouwen zegt hij dat hij
vroeger ook gestoft en gezogen heeft, tegen boeren zegt hij dat hij als kleine jongen ook op een boerderij heeft gewerkt, tegen sportdirecteuren zegt hij dat hij als jongen ooit leren voetballen dichtnaaide en als hij spreekt tegen kleine winkeliers zegt hij dat hij als beginnend aannemer zelf een gebruikt tapijt bij een jaarbeurs ophaalde, omdat hij dat gratis kon krijgen. Kort gezegd zegt hij tegen elke groep hetzelfde: ik ken jullie problemen en zal ze voor jullie oplossen. Hier kunnen de mensen zich erg goed in vinden.

Berlusconi kan zijn politieke partij en propaganda makkelijk met zijn eigen geld betalen(zijn vermogen word geschat op ongeveer 11 miljard euro), maar er zijn grote twijfels of hij dit geld wel allemaal eerlijk verdiend heeft. Er zijn al een aantal bewijzen dat hij met zijn bedrijven gefraudeerd heeft en smeergeld heeft aangenomen in het verleden. Hiervoor is Berlusconi al een aantal keer aangeklaagd en zelf veroordeeld. In totaal is hij al veroordeeld voor 6 jaar en 5 maanden gevangenisstraf, maar hierover ga ik meer vertellen in de volgende deelvraag. Deelvraag 6: Heeft Silvio Berlusconi zoals veel mensen denken banden met de maffia? Het is natuurlijk heel erg moeilijk om aan te tonen dat Berlusconi in contact staat met de maffia, want als het er is word dat natuurlijk erg goed geheim gehouden. Één van de grootste mysteries gaan de ronde over het begin fortuin van Silvio Berlusconi, want hoe kan iemand die zoals hij zelf zegt een gewone middenklasser was opeens zoveel geld hebben om een groot bedrijf op te zetten? Uit een juridisch rapport van de Italiaanse Centrale Bank blijkt dat er in de begin periode van Berlusconi zoveel duistere transacties zijn geweest dat het lijkt op een witwasoperatie.

Cristina Matranga was 7 jaar kamerlid voor Forza Italia namens het beruchte Zisa-Uditore, waar de maffiabaas Totò Riina zich jarenlang schuilgehouden heeft voordat hij in 1993 gearresteerd werd. Matranga was erg antimaffia en kreeg een jaar geleden nog een brief van Berlusconi om haar strijd tegen de maffia voort te zetten, maar is nu opeens gedumpt door haar partij. Ze zegt dat Forza Italia hierdoor toegeeft dat het helemaal niet antimaffia is. Ook wijst ze nu naar mensen die van maffia praktijken worden verdacht, maar wel op de kandidaten lijst van Forza Italia staan. Een van die mensen is Marcello Dell’Utri. Deze man is een goede vriend van Silvio Berlusconi. Hij werkte van 1974 t/m 1994 voor Fininvest, het grootste bedrijf van Berlusconi als directeur van Publitalia . Ook was hij verantwoordelijk voor de boekhouding van Fininvest, dat later in 1998 aangeklaagd werd voor valse boekhouding. Dell’Utri was ook mede oprichter van Forza Italia en campagneleider voor de verkiezingen in 1994 van Berlusconi. In de rechtszaak tegen Marcello Dell’Utri was in 1996 een bewijs gevonden dat hij 4 miljard lire van Berlusconi ontvangen had in de periode tussen 1989 en 1993.

Silvio Berlusconi had in de jaren 70 twee jaar lang Vittorio Mangano in dienst. Deze man was zoals later gebleken is een maffia aanhanger bij een erg sterke maffiafamilie in Palermo. Dit is een bewijs dat Berlusconi wel degelijk banden met de maffia heeft. Maar dat Berlusconi misschien banden met de maffia zou hebben is niet het enige waar hij mee in verband word gebracht. Er lopen al 9 rechtszaken tegen hem, waarin er in 3 gevallen al een uitspraak is gedaan. In de grafiek op de volgende bladzijde is te zien waarvoor Berlusconi allemaal is aangeklaagd en wat de uit spraak van de rechter was.

Zoals je in de figuur hierboven kan zien zijn de eerste 2 rechtszaken waarin hij schuldig werd bevonden vrijgesproken, omdat de zaak verjaard was. Dit scheelde Berlusconi 61 maanden gevangenisstraf. In de 3de zaak die voor vals boekhouden van Medusa werd hij ook vrijgesproken.

Silvio Berlusconi zegt dat hij het corrupte Italiaanse systeem wil veranderen, maar dat gaat toch nooit gebeuren want zijn eigen bedrijven zijn net zo corrupt als het oude Italiaanse systeem. Conclusie: Silvio Berlusconi is een groot zakenman met een geweldig grote bankrekening, hij is de rijkste man van Italië. Het is alleen jammer dat hij het niet allemaal zelf verdiend heeft zoals hij zegt, maar dat hij het ook moet hebben van maffiacontacten en belastingfraude waar hijzelf als andere het doen een groot tegenstander van is. Ook heeft hij toen de toenmalige regering vond dat er een einde aan zijn mediaoverwicht moest komen zijn goede vriend en op dat moment premier van Italië Bettino Craxi(vorig jaar overleden in Tunesië toen hij veroordeeld was voor corruptie)omgekocht om zijn machtige positie in het mediawezen te behouden. Ik vind het wel knap dat hij een enorm groot media-imperium heeft opgebouwd en dat hij daarmee de zeg maar eeuwenlange monopoliepositie van de staatsomroep RAI heeft overgenomen.

Ik vind dat Berlusconi alleen maar de politiek ingegaan is om zijn eigen monopoliepositie te behouden, omdat er een grote kans was dat de communisten aan de macht zouden komen. De Communisten zouden dan voor een grotere invloed van de overheid zijn en dat zou dan betekenen dan de RAI haar monopoliepositie terug moest krijgen. Eigenlijk beloofd Berlusconi heel erg veel, maar is daarvan op dit moment nog steeds niks te merken. Het enige wat er gebeurd dat zijn wetswijzigingen om het zichzelf makkelijker te maken. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld de nieuwe wet die het makkelijker zou maken voor verdachten om een andere rechter te vragen als zij vinden dat de rechter die ze opdat moment hebben bevoorrecht is. Hiervan kan Berlusconi veel voordeel hebben, want hij vindt dat de rechtszaken die tegen hem lopen allemaal opgezet zijn door de communisten, omdat die het niet kunnen hebben dat hij rijk is en ook nog in 1994 het leidersschap voor hun neus heeft weggepikt.

Silvio Berlusconi vindt zichzelf ook helemaal top. Dit laat hij vaak blijken door te zeggen dat er niemand zo’n groot leider is als hij. Hij zou ook opgehoogde maatschoenen dragen, omdat hij zichzelf te klein vind en zou ook zijn foto’s laten retoucheren om zijn kale hoofd te verbergen. Hij controleert ook vaak hoe hij in beeld is, omdat hij vindt dat hij lelijke oren heeft. Ook was hij vlak na 11 september in het nieuws omdat hij had gezegd dat hij de westerse samenleving superieur vond in vergelijking met die van de moslims. Dit vind ik niet kunnen, dit is naar mijn mening net zo’n stomme uitspraak als die van minister Nawijn die opeens voor de doodstraf was.

Ik vind dat hij nooit de politiek in heeft moeten gaan. Hij had al een leuk spaarcentje en had beter van zijn pensioen kunnen gaan genieten op een tropisch eiland of in een van zijn 6 villa’s, want wat hij nu doet is alleen maar schadelijk voor zijn persoon en al zijn fraude en andere strafbare feiten zouden nooit naar boven zijn gekomen als hij niet de politiek ingegaan was, want pas in 1996 werd hij aangeklaagd. Oftewel wil ik zeggen “Schoenmaker blijf bij je leest”. Bronvermelding: Deelvraag 1:

www.AskMen.com Silvio Berlusconi
www.nrc.nl De hypnose van een bokser
www.nrc.nl Berlusconi noemt westen superieur
www.nrc.nl Partijgenoot wil amnestie voor fraudezaken Berlusconi
www.omroep.nos.nl Senaat Rome neemt omstreden wet aan
www.ketupa.net Berlusconi, overzicht, de man Silvio Berlusconi
www.economist.com A Bonus for Silvio Berlusconi

Deelvraag 2:

www.ketupa.net Berlusconi, overzicht, de man Silvio Berlusconi
www.ketupa.net Berlusconi, eigendommen
www.nrc.nl De hypnose van een bokser

Deelvraag 3:

www.raptureinfo.com Italy’s Berlusconi and his “House of Freedoms” www.raptureinfo.com A portrait of Italy’s Berlusconi government. www.stormpages.com Machiavelli, Berlusconi
www.nrc.nl Berlusconi”s hagiografie huis-aan-huis
www.nrc.nl Twee grote coalities tegenover elkaar
www.nrc.nl Italië wil geleid worden door een ondernemer

Deelvraag 4:

www.nrc.nl Het ontstoppen van Italië www.nrc.nl Europeese Unie, Italië www.vakantieklok.nl Italië

Deelvraag 5 :

www.nrc.nl De hypnose van een bokser
www.vakantieklok.nl Italië www.economist.com An Italian Story

Deelvraag 6:

www.nrc.nl Er zit weinig licht tussen Berlusconi en de maffia
www.economist.com An Italian Story

Ik heb geen boeken gebruikt, omdat er geen boeken over dit onderwerp waren. Ik heb de meeste informatie gevonden via www.altavista.com, met uitzondering van de site van het nrc handelsblad die ik zelf al kende en van the economist waaraan ik ben gekomen dankzij Bas Mesters.

De stukken van www.nrc.nl zijn allemaal geschreven door Marc Leijendekker. De stukken van www.raptureinfo.com zijn beide geschreven door Peter Schwarz. Van de rest was het niet bekend door wie het geschreven werd. De plaatjes heb ik ook gevonden via www.altavista.com.