Boeddha

De Boeddha

100 jaar geleden was boeddhisme nog niet zo bekende religie buiten Azië. Maar vandaag heeft hij een plaats genomen als een van de wereldreligies en zelfs doorverteld in het westen. Waarom? Als eerste: veel immigranten met boeddhistische geloof zijn naar westen gekomen en ten tweede: veel mensen zijn al uitgeput dat alles toelaatbaar is van de traditionele kerken.
Het woord “boeddha” is geen naam, het is een titel. Het betekent zoiets al Verlichter. Boeddha werd geboren als zoon van koning Soeddhodana en koningin Maha Maya Dewi. Boeddha kreeg de naam prins Siddharta. Hij werd geboren in Noord-India. Ook werd hij wel Gautama of Shakyamuni genoemd. Gautama naar een vedische leraar & Shakyamuni naar zijn stam. Shakyamuni betekent: wijze uit de Shakya-stam.
Siddharta groeide geïsoleerd van de buiten wereld op. Hij groeide op zonder te maken te krijgen met; ziekte, ouderdom en dood. Zijn ouders wilden niet dat hij hiermee te maken kreeg. Ze wilden hem zo opvoeden zodat hij een wereldwijde carrière zou maken.
Siddharta trof op enkele uitstapjes buiten het paleis een oude man, een zieke, een dode en een asceet (iemand die zich aan godsdienstige praktijken en boetedoeningen wijdt en zeer sober leeft). Hierdoor ging hij nadenken over de ware aard van het leven; ziekte, ouderdom, dood en de mogelijkheid om vrij te zijn van kwaad en lijden. Toen hij 29 was besloot hij een zwervend bestaan te gaan lijden. Op een nacht vluchtte hij het paleis uit. Hij knipte zijn haren af en in oude kleren en gescheurde kleding ging hij naar een bekend religieus leraar uit die tijd, met het verzoek om te worden onderwezen. Hij leerde alles wat die leraar hem bij kon brengen. Daarna trok hij verder. Hij vastte en onderwierp zijn lichaam aan allerlei beproevingen (zoals bijvoorbeeld over hete kolen lopen). Zijn lichaam raakte hierdoor helemaal uitgeput. Hij realiseerde zich dat het niet langer zo kon. Tenslotte zag hij in dat zijn extreme weg van zelfverzakking even nutteloos was als het leven van genotzucht dat hij voordien had geleid. Dan heeft hij een Middenweg gekozen, het vermijden van uitersten van de levensstijlen die hij had gevolgd. Een weg waar je problemen ontwijkt en niet voor jezelf moeilijk maakt. Hij begreep dat je alle antwoorden in jezelf moest zoeken.

Toen hij 35 was trok hij zich terug in meditatie. Hiermee bereikte hij de verlichting en daarmee het Boeddhaschap. Zo is hij de Boeddha geworden en dat betekent: Ontwaakte is of Verlichte. Hij heeft zichzelf waargenomen als Tathagata (iemand die kwam om te onderwijzen). Maar sommige boeddhistische scholen noemen hem als een gewone mens die eigen weg en verlichting gevonden heeft en heel veel nakomelingen heeft onderwijst. Een van zijn preken heeft hij aan mensen verteld, dat de mens moet vluchten van het uiterste en een Middenweg kiezen. Dan moet je vier edele waarheden begrijpen en volgen.
Ten eerste: Alle bestaan is lijden.
Ten tweede: het oorzaak van de lijding is de begeerte of zucht.
Ten derde: als je de begeerte of zucht aflaat dan zal je niet lijden.
Ten vierde: De beëindiging van de begeerte word bereikt dor het volgen van het Achtvoudige pad, waardoor men zijn gedrag , denken en overtuiging beheerst.

Leringen die aan de Boeddha werden toegeschreven, werden mondeling doorgegeven, en pas eeuwen nadat hij van het toneel was verdwenen, werd er een begin meegemaakt ze op schrift te stellen. Dus die leringen en de gedaantes van Boeddha kwamen in de verhalen van zijn volgelingen in latere generaties, wat ze dachten wat hij gezegd en gedaan had. Het is onnodig te zeggen dat weinig mensen deze hoogst abstracte verhandelingen kunnen begrijpen. Als gevolg hiervan is het Boeddhisme door deze latere ontwikkelingen totaal verschillend was van wat de Boeddha oorspronkelijk beoogde. De Boeddha wilde dat zijn leringen niet alleen door de intellectuelen begrepen zouden worden, maar door allerlei gewone mensen.

Hoewel men gewoonlijk over het boeddhisme spreekt als een religie, maar toch is die religie in verschillende richtingen verdeeld . Elke school onderwijst op zijn eigen manier over persoonlijkheden en de leer van Boeddha. En zijn hebben eigen leerstelling, gebruiken en geschriften. Deze richtingen op scholen zijn verder verdeeld in talloze groepen en sekten, waarvan er vele sterk beïnvloed zijn door plaatselijke culturen en tradities. Bijvoorbeeld: het Mahayana-boeddhisme ( het grote voertuig) treft men gewoonlijk aan in China, Korea, Japan en Vietnam. Het wordt zo genoemd omdat het nadruk legt op het leer van Boeddha dat,, waarheid en de weg van verlossing voor iedereen zijn, of men nu rijk of arm is. Het is niet slechts voor degenen die de wereld verzaken. De basisbegrip van het Mahayana-boeddhisme is dat de liefde en het mededogen van Boeddha zo groot zijn dat hij niemand verlossing zou onthouden. Het leert dat omdat de Boeddha-natuur in ons allen aanwezig is, iedereen een boeddha, een verlichte of een bothisttva, kan worden. Verlichting komt niet door harde zelfdiscipline, maar door geloof in de Boeddha en medelijden met al wat leeft. Dit heeft voor het grote massa met een praktische geest duidelijk een grotere aantrekkingskracht.

Boeddhisme heeft de mensen bevrijd van de bijgeloven van de hindoeïsme, maar de basisbegrippen zijn nog steeds hetzelfde als in de hindoeïsme over karman (oordeel na je dood) en samsara (meerdere levens). Welk bewijs is ervoor dat alle lijden het gevolg is van iemands daden in een vorig leven? En welk bewijs bestaat er in feite dat er een vorig leven is? Een verklaring van de karman luidt: ,,kamma is een wet op zich. Maar dit wil niet zeggen dat er een wetgever moet zijn. Gewone natuurwetten, zoals de wet der zwaartekracht, hebben geen wetgever nodig. Ook de wet van het kamma heeft ook geen wetgever nodig. Ze is op haar eigen terrein werkzaam zonder tussenkomst van een uitwendige, onafhankelijk heersende macht’’. Is dit een duidelijke redenatie? Is er voor natuurwetten werkelijk geen wetgever nodig? De raketdeskundige dr. Wernher von Braun heeft eens gezegd: ,, De natuurwetten van het universum zijn zo nauwkeurig dat wij er geen moeite mee hebben een ruimteschip te bouwen dat naar de maan kan rijzen, en dat wij tot op een fractie van een seconde nauwkeurig kunnen bepalen hoe die vlucht zal verlopen. Deze wetten moeten door iemand zijn ingesteld’’. Ook de bijbel spreekt over de wet van oorzaak en gevolg. Daarin staat: ,, God laat niet met zich spotten. Want wat een mens zaait, dat zal hij ook oogsten’’. (Galaten 6:7) . In plaats van te zeggen dat er voor deze wet geen wetgever nodig is, word er op gewezen dat ‘God niet met zich laat spotten’, waardoor te kennen wordt gegeven dat deze wet door haar Maker- onze enige God.

Bovendien zegt de bijbel ons dat ‘het loon dat de zonde betaald, de dood is’ en dat ‘wie gestorven is, van zijn zonde is vrijgesproken’. Zelfs rechtbanken erkennen dan niemand tweemaal voor dezelfde misdaad kan worden gestraft. Waarom zou iemand die door te sterven reeds voor zijn zonden heeft betaald, dan wedergeboren moeten worden om nog eens de gevolgen van zijn vroegere daden te ondergaan? Hoe kan men bovendien zonder te weten voor welke vroegere daden men gestraft word, berouw hebben en zich verbeteren? Zou dit als gerechtigheid beschouwd kunnen worden? Is het verenigbaar met barmhartigheid, welke als de belangrijkste kwaliteit van Boeddha is?
De grondgedachte van de boeddhisme is dat kennis en inzicht tot verlichting en verlossing leiden. Maar de ingewikkelde leringen van de verschillende scholen van het boeddhisme hebben slechts de bovengenoemde ‘hopeloos onrealistische’ , voor de meeste gelovigen niet te bevatten situatie teweeggebracht. Sommige oprechte boeddhisten hebben ingezien hoe verwarrend en teleurstellend de ingewikkelde leringen en de moeizame rieten van het boeddhisme zijn zoals het in deze tijd word beoefend.

In verslagen over het leven van de Boeddha word verteld dat hij en zijn leerlingen zich eens in de bos bevonden. Hij raapte een hand vol bladeren op en zei tot zijn leerlingen: ,,wat ik jullie heb geleerd, is te vergelijken met bladeren in mijn hand, wat ik jullie niet heb geleerd, is te vergelijken met de hoeveelheid bladeren in het hele bos’’. Hierin lag natuurlijk opgesloten dat wat Boeddha onderwezen, slechts een fractie was van wat hij wist. Op iets belangrijks, Goutama de Boeddha had nagenoeg niets te zeggen over God; ook heeft hij nooit beweerd God te zijn. In feite moet hij tot zijn leerlingen gezegd hebben: ,, Als er een God is, is het ondenkbaar dat Hij zich om mijn dagelijkse aangelegenheden zou bekommeren’’ , en ,, er zijn geen goden die de mens kunnen of zullen helpen.

Doordat het boeddhisme en eerde nadruk oplegt dat iedereen zijn eigen verlossing moet zoeken door zich voor verlichting tot zijn eigen geest of bewust zijn te keren, is het in werkelijkheid agnostisch (geloven in meerdere goden), zo niet atheïstisch (geen geloof). In dit opzicht is de rol die het boeddhisme in mensen speurtocht naar de ware God heeft gespeeld, minimaal. Dus we zien dat de vroege boeddhisme de kwestie of er een God bestaat blijkbaar buiten de beschouwen heeft gelaten, en zeer zeker geen geloof in God heeft geleerd en nog zo’n geloof heeft verlangd.