Klassieke literatuur

I

“ANTIGONE” ~ SOPHOKLES (496-406 V. CHR.)

Lengte: 35 bladzijden
Genre: Tragedie
Vertaling: Jan Pieters

Mijn motivatie voor het lezen van “Antigone”

Ik wilde “Antigone” graag lezen omdat ik het verhaal zelf al enigszins kende. Ik heb namelijk een jaar geleden de rol van Ismene gespeeld, ik heb toen de eerste dialoog tussen Antigone en Ismene gespeeld. Omdat dat het enige fragment was dat voorkwam in het toneelstuk waarin ik speelde, wilde ik het hele verhaal van Antigone lezen en deze praktische opdracht leek me daar een geschikte gelegenheid voor. Ik heb bij dit verhaal een voorbeeld van receptie gezocht en dat is het dialoog dat ik gespeeld heb, omdat het me een origineel voorbeeld van receptie leek.

Samenvatting van het verhaal

Het verhaal opent met een dialoog tussen Antigone en haar zus Ismene. Zij zijn de dochters van Koning Oedipus van Thebe, die in een andere tragedie van Sophokles om het leven gekomen is. “Antigone” kan dus beschouwd worden als een vervolg op de Oeidipus-drama’s. Het lot is de zusjes niet erg goedgezind geweest, nadat zij hun vader verloren hadden heeft hun moeder zelfmoord gepleegd en hun broers, Eteokles en Polyneikes, hebben elkaar vermoord als vijanden in dezelfde oorlog, Eteokles aan de zijde van Thebe en Polyneikes als de vijand van de stad. Door deze familieomstandigheden is de oom van Antigone en Ismene, Kreon, een zeer machtig regent in de stad.
Deze nieuwe machthebber heeft echter verboden dat Polyneikes begraven mag worden. Hij moet op het slagveld blijven liggen zodat hij aangevreten zal worden door gieren en honden. Voor Antigone is dit onacceptabel, zij wil dat haar broer zijn laatste eer krijgt en dat hij kan rusten in vrede. Dit is waar de eerste dialoog tussen Antigone en Ismene over gaat. Antigone wil Polyneikes alsnog begraven, tegen het verbod van Kreon in. Ismene is echter bang en wil niet meedoen, zij probeert Antigone nog te stoppen. Maar zij is niet te stoppen en gaat naar het lijk van Polyneikes.
Even later verschijnt er een wachter aan het hof van Kreon. Hij vertelt dat er iemand is geweest die offers aan het lijk heeft gebracht en het met zand heeft bedekt. Kreon is kwaad omdat de wachters niet gezien hebben wie het heeft gedaan en bedreigt hen met de dood als ze daar niet achterkomen. Daarop slepen de wachters het lijk weg. Als Antigone haar broer zo vindt, onbedekt, strooit zij wederom droog zand over hem uit en eert zij hem opnieuw met plengoffers. Dit maal wordt zij echter op heterdaad betrapt door de wachters die haar gevangen nemen en meenemen naar Kreon. Ismene wordt er bijgehaald en beide zusjes worden in de kerker gegooid. Later verschijnt Haimon, de zoon van Kreon en diens vrouw Eurydike voor Kreon om te smeken voor het leven van Antigone, want zij is zijn verloofde. Maar Kreon kent geen genade.
Vervolgens treedt de blinde ziener Teiresias op en ook hij probeert Kreon ervan te overtuigen dat hij een fout maakt. Maar Kreon is eigenzinnig, althans zo lijkt het eerst. Later lijkt hij toch bekeerd te zijn door de woorden van Teiresias en hij snelt naar de kerker om Antigone te bevrijden. Maar hij is te laat. Antigone hangt aan een strop met een huilende Haimon op zijn knieën aan haar voeten. Kreon smeekt zijn zoon mee naar boven te komen, maar Haimon slaat de hand aan zichzelf en sterft met Antigone in zijn armen. Eurydike komt aan op het moment dat Kreon zijn dode zoon in de armen draagt. Eurydike doorboort zichzelf met een zwaard omdat zij dit verlies van haar zoon niet kan verkroppen. Kreon beseft dat híj de moordenaar is, de veroorzaker van al dit leed.

Uitgewerkte persoonlijke reactie

Onderwerp
Het onderwerp in “Antigone” is volgens mij de ondergang van Kreon, de gevolgen van zijn overmoed, eigenzinnigheid, barsheid en blindheid door de macht. Dat vind ik een interessant onderwerp, het is een eeuwig thema en in zo’n tragedie zijn deze menselijke ‘mankementen’ heel mooi in beeld gebracht. Het onderwerp is met veel diepgang beschreven, het karakter van Kreon komt erg goed naar voren en de verschillende personen praten allemaal heel erg wijs. Je voelt eigenlijk het hele stuk al aanvoelen dat het slecht met Kreon af zal lopen.

Gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen in het stuk zijn het begraven van Polyneikes door Antigone, het laten opsluiten van Antigone door Kreon, het bezoek van Teiresias aan Kreon en de bekering van Kreon die daaruit voortvloeit, het gezamenlijk zelfmoord plegen van Antigone en Haimon en als laatste het plegen van zelfmoord door Eurydike. Hoewel dat grote en belangrijke gebeurtenissen zijn, vind ik toch de gedachten en gevoelens van de personages belangrijker, zij veroorzaken immers die gebeurtenissen. Als Kreon niet zo zou overdrijven in macht en autoriteit, zouden Antigone en Haimon nooit zelfmoord hebben gepleegd en zou hij zijn zoon nog gehad hebben. Ook de gedachten van Antigone zijn belangrijk, als zij niet een schoon geweten boven leven verkozen had, zou de hele tragedie zich niet voltrokken hebben. En als Haimons liefde voor Antigone niet sterker zou zijn geweest dan de wil om te leven, zou het drama beperkt zijn gebleven tot één dode.
De gebeurtenissen hangen heel erg logisch samen en vloeien logisch uit elkaar voort, alle handelingen zijn reacties op acties van anderen. De handelingen worden wel uitvoerig verteld, maar vaak wordt het achteraf verteld, door een koor of door een bode. Wel wordt alles uitgelegd en hoef je zelf geen verbanden te leggen.

Personages
Eigenlijk vind ik dat er in dit verhaal sprake is van twee hoofdrolspelers. Enerzijds Antigone, omdat zij grotendeels het verhaal uitmaakt en anderzijds Kreon, die uiteindelijk de veroorzaker van (nog meer leed) is, vooral voor zichzelf.
Antigone is volgens mij een heldin. Het feit dat zij een rein geweten boven leven verkiest vind ik heel erg dapper. Misschien was geen verstandig besluit om haar broer te begraven, ik vind het wel een goed besluit. Kreon is daarentegen absoluut geen held. Hij schuilt zich weg achter de macht die hij heeft zodat hij schijnbaar onaantastbaar is. Het enige waar die macht hem niet tegen beschermen kan is het lot en door zijn verkeerde beslissingen keren de goden zich tegen hem.
De karaktereigenschappen van beide personages zijn goed uitgelicht. De vastberadenheid van Antigone straalt van haar doen en laten af. Ook in het stuk wordt zij nog op een eigenschap gewezen, het koor noemt haar fel net als haar vader was, zij is zelfs niet bereid op te geven als het flink tegenzit. Ook Kreon zijn karakter komt goed naar voren. Hij handelt, tot het moment waarop hij beseft dat hij een fout maakt, met harde en strenge hand, toont geen blijk van medeleven en het lijkt wel of hij geen gevoel kent. Later in het stuk, als hij aan zijn besluit is gaan twijfelen door de woorden van Teiresias, lijkt hij milder te worden, een mildheid die omslaat is pure wanhoop als zijn hele gezin zichzelf van het leven ontneemt.
Ik vind Antigone een sympathiek karakter. Ze is dapper, sterk en weet wat ze wil en houdt zich daar ook aan vast. Ismene daarentegen neemt het lot zoals het haar gepresenteerd wordt en is wat banger uitgevallen dan haar zus. Desondanks vind ik ook haar een sympathiek karakter. Kreon is misschien in eerste instantie een onsympathiek karakter, toch kan ik het niet laten om een soort van medelijden met hem te krijgen. Zo erg is hij nou ook weer niet, hij volgt de wet en natuurlijk was zijn beslissing om Antigone op te sluiten met het doel haar te doden fout, maar hij zag zijn fout in nog vóórdat hij haar omgebracht had en ik vind dat hij voor die ene foute beslissing wel heel erg gestraft wordt. Een heel gezin dat zelfmoord pleegt, zo overdreven hoeft het nou ook weer niet. Omdat hij zijn fout inzag en zwaar gestraft is, kan ik niet echt een haatgevoel voor Kreon voelen. Ik keur dus zijn beslissing wél af.
De keuze van Antigone daarentegen keur ik goed. Zoals ik al eerder aangegeven heb weet zij waar ze voor staat en handelt daar ook naar. Ismene’s beslissing vind ik getuigen van een minder sterk karakter, maar toch blijft het een begrijpelijke beslissing en aangezien ik niet weet wat ik zelf in zo’n situatie beslissen zal kan ik haar gedrag niet afkeuren.
Haimon vind ik ook wel sympathiek, hij kiest voor de liefde voor zijn verloofde en dat vind ik heel mooi. Zijn beslissing om zichzelf te doden is ten eerste een blijk van wanhoop, ten tweede een teken van grote liefde en ten derde de ergste wraakactie op zijn vader. Vooral voor het tweede motief kan ik sympathie opbrengen.
Over Eurydike valt niet zo heel erg veel te vertellen, zij speelt een flitsende rol in het verhaal. Ik vind haar zelfmoord wel een beetje een impulsieve actie, haar zoon is nog niet afgekoeld of zij doorboort zichzelf. Het komt op mij een beetje over alsof de schrijver er nog even snel een extra drama in moest stoppen voor het hoge strafgehalte voor Kreon. Het is er een beetje ingepropt en dat vind ik jammer.

Opbouw
De opbouw van het verhaal is logisch en chronologisch; goed te volgen dus. Ik vond het verhaal niet spannend, ik wist de afloop al en ook valt die afloop op een één of andere manier aan te voelen. Er zitten een aantal flashbacks in het verhaal, het koor geeft bijvoorbeeld de voorgeschiedenis van het koningshuis weer en ook een aantal belangrijke gebeurtenissen (Antigone die (tot twee keer toe) Polyneikes probeert te begraven) worden verteld door een getuige nádat de gebeurtenis plaatsgevonden heeft. Die gebeurtenissen hebben dus in principe geen eigen scène. Dat geeft de regisseur (en de lezer) wel veel vrijheid; laat ik de gebeurtenis ook daadwerkelijk zien of niet. Het leuke van het lezen van een tragedie is dat je het stuk niet door de ogen van één persoon ziet maar dat je zelf midden in het verhaal zit. Het is net alsof je ernaast staat. Dat vind ik een geslaagde manier van schrijven.
Aan het slot blijf ik met de vraag zitten wat er met Ismene gaat gebeuren is gebeurd. Vanaf het moment dat zij met Antigone in de kerker verdwijnt komt ze niet meer voor in het stuk.

Taalgebruik
Het taalgebruik van de vertaling die ik gelezen heb was niet heel eenvoudig. Het was goed te doen maar ik las er niet zo maar doorheen. Vooral het omdraaien van zinsvolgorde zorgde soms voor wat onduidelijkheid. Ook staan er af en toe verwijzingen in die ik niet kon plaatsen omdat van ik de desbetreffende persoon nog nooit gehoord had of het verhaal erbij niet kende. Problemen leverde dat echter niet op. Het taalgebruik past goed bij het stuk, wat ouder taalgebruik en het gebruik van een metrum wat ook zo is in de Griekse tekst.

Eindoordeel

Ik vind “Antigone” een mooie tragedie. Het bevat intrigerende personages en dramatische gebeurtenissen waar ik wel van hou, samengebracht in een mooi verhaal met een unhappy end waar ik ook wel van hou. Toch vind ik wel dat het verhaal een beetje snel gaat. Iemand overtreedt de wet en een paar bladzijden later pleegt hij zelfmoord. Er staan mooie lange monologen in, maar de gebeurtenissen volgen elkaar wel erg snel op. Maar echt storend vond ik dat niet en ik zou best eens dit hele stuk willen spelen.

Receptie

Het stuk waarvan een aantal scènes bijgevoegd is, is een bewerking van Shakespeare’s stuk Maat voor Maat. In die bewerking is de dialoog tussen Antigone en Ismene opgenomen, omdat het geval van Antigone nogal lijkt op dat van Isabella, het karakter uit Maat voor Maat. Eigenlijk is hier dus sprake van dubbele receptie; als eerste het verhaal van Maat voor Maat en als tweede de dialoog tussen Antigone en Ismene.

Isabella’s broer zit gevangen en zal onthoofd worden omdat hij ‘ontucht’ gepleegd zou hebben (hij heeft zijn vriendin zwanger gemaakt voordat ze getrouwd waren). De plaatsvervangende machthebber, Angelo heeft veel gelijkenissen met Kreon. Niet alleen is hij ook plaatsvervangend, ook qua karakter hebben ze veel gemeen. Beide heren houden van de macht die ze hebben en bij beiden stijgt die macht ze een beetje naar het hoofd. De wet is heilig en iedereen heeft zich er aan te houden zoals zíj dat willen, anders wordt direct de meest rigoureuze maatregel genomen: de doodstraf. Wat Angelo en Kreon ook gemeen hebben is dat ze aan het twijfelen worden gebracht door andermans wijze woorden, voor Angelo zijn dat de woorden van Isabella en voor Kreon die van Teiresias. Het verschil zit in het eind; Angelo eindigt gelukkig zonder dat er uiteindelijk iemand gestorven is en Kreon eindigt zeer ongelukkig met alleen maar doden om zich heen.
De broers van Isabella en Antigone hebben gemeen dat hun zusjes voor hen aan het vechten zijn omdat zij iets gedaan hebben in strijd met de wet. Hun misdaden verschillen wel wezenlijk, maar het idee is hetzelfde. Toch ligt het voor Antigone wel anders dan voor Isabella, Antigone vecht voor de rust en eer van haar broer, Isabella voor het leven van haar broer. Isabella lijkt ook iets minder een vechter dan Antigone. Ook tussen deze twee karakters zit het grote verschil in het einde, Antigone eindigt dood en ongelukkig, Isabella levend en gelukkig. Wat ook een overeenkomst is tussen die twee is het feit dat ze er allebei vrijwel alleen voor staan. Antigone heeft dan weliswaar een zus en Isabella niet, de steun van Ismene krijgt ze niet en dus moet ook Antigone het alleen opknappen.

Het verschil tussen de dialoog in het toneelstuk en de gelezen tragedie is de manier van vertalen, de scène uit het toneelstuk is veel vrijer en beknopter vertaald. Ook vind ik de Ismene uit het toneelstuk feller overkomen dan uit de tragedie. In het toneelstuk weet Ismene al min of meer waar Antigone mee komt, wat ze haar voor wil gaan stellen. In de tragedie is ze wat meer ingehouden en in het toneelstuk doet ze meer haar best om Antigone te stoppen. Qua inhoud lijken de beide dialogen verder op elkaar, de tragedie is veel uitgebreider maar heeft daardoor ook niet de kracht die het toneelstuk heeft.

II

“ARS AMATORIA” ~ OVIDIUS (53 V. CHR. – 17 N. CHR.)

Deel: Boek III
Lengte: r. 129-525, circa 10 bladzijden
Genre: Leerdicht
Vertaling: Micha Kat

Mijn motivatie voor het lezen van “Ars Amatoria”

Van klasgenoten had ik het één en ander gehoord over “Ars Amatoria”, het zou een grappig en leuk boekje zijn. Dat is eigenlijk de reden dat ik het ben gaan lezen, het leek me niet al te zwaar op de hand en dat leek me wel goed aangezien ik ook al een stuk van Plato in deze praktische opdracht heb behandeld. Ik heb voor boek III gekozen omdat het me verraste dat Ovidius lessen over liefde voor vrouwen geschreven heeft. Ik was wel benieuwd waar over en wat hij daarover schrijven zou.

Samenvatting van de stukjes

“Ars Amatoria” is ingedeeld in drie boeken en die drie boeken zijn allemaal weer ingedeeld in korte ‘paragrafen’, in elke paragraaf wordt weer iets anders beschreven, haardracht, kleding, houding, enzovoorts. Omdat er vrij weinig samenhang is tussen die verschillende stukjes, zal ik van elk stukje dat ik gelezen heb kort de inhoud weergeven.

DE DRACHT VAN HET HAAR
Ovidius beschrijft hier welke haardrachten bij welke vorm van het gezicht past. Hij geeft aan dat mannen een hekel hebben aan haar dat in de war zit, dat vrouwen pruiken dragen vinden zij echter niet erg, net zomin vinden zij het erg dat vrouwen hun grijze haren verven.

KLEDING
Ovidius maakt eerst duidelijk dat mannen niet op ontzettende dure kleren zitten te wachten. Immers, als de mooie kleuren elders goedkoper te krijgen is, waarom dan het dure kopen? Vervolgens beschrijft hij de verschillende kleuren die de kleding hebben kan en als laatste vertelt hij welke kleuren door welke vrouwen gedragen horen te worden.

OVERIGE ADVIEZEN TER VERGROTING VAN SCHOONHEID
Hier gaat Ovidius in op het gebruik van schmink. Hij vindt dat vrouwen dat zeker gebruiken moeten, maar zij moeten dit niet publiekelijk doen; niet schminken als er mannen in de buurt zijn, zij moeten slechts het resultaat kunnen zien. Bij het kappen van het haar mag wel een man aanwezig zijn, tenzij een vrouw lelijk haar heeft.

HET VERBERGEN VAN LICHAMELIJKE GEBREKEN
De schrijver vertelt dat mooie vrouwen zijn leerdicht niet raadplegen. Verder geeft hij aanwijzingen om lichamelijke minpuntjes zoveel mogelijk te verdoezelen, of het nou gaat om lengte, postuur, gelaatskleur of mondgeur gaat.

LACHEN, HUILEN, SPREKEN, LOPEN
Vrouwen leren mooi te lachen, dus niet een lomp en uitgelaten harde lach maar een klein, bevallig lachje. Ook leren zij mooi te huilen, hun tranen stromen waar zij dat willen. Bovendien maken zij expres fouten in het spreken want dat is juist de charme. Ook aan het lopen moet de vrouw aandacht schenken, ook al loopt de één anders dan de ander.

MUZIEK, LITERATUUR EN DANS
Vrouwen moeten mooi kunnen zingen, vindt Ovidius, want dat is verleidelijk. Lezen moeten ze ook, en goed kunnen dansen is voor alle vrouwen een vereiste.

GEZELSCHAPSSPELEN
Volgens Ovidius moeten vrouwen zich inhouden bij het spelen van spellen, als een soort evenwicht voor de mannen die schelden en vechten omdat zij slecht tegen hun verlies kunnen. Vrouwen moeten ook goed van de regels op de hoogte zijn.

WAAR JE DE MANNAN ZOEKEN MOET
Specifieke plaatsen worden genoeg gegeven, maar het komt erop neer dat een vrouw zich vooral onder het volk begeven moet. Zij moet niet ongezien blijven als ze gezien wil worden, overal kunnen potentiële mannen rondlopen.

VERSCHILLENDE SOORTEN MANNEN
Ovidius waarschuwt voor een aantal ‘foute’ mannen; zo moeten vrouwen uitkijken voor de gladde prater, de man die al minnaar van zo velen geweest is. Toch zijn ze verleidelijk want zij zien er piekfijn uit, maar het zijn grote bedriegers.

LIEFDESBRIEVEN
Als een vrouw een liefdesbrief ontvangen heeft, moet zij eerst kijken of hij wel eerlijk geschreven is. Niet direct terugschrijven maar ook niet te lang wachten, zo verlangt de minnaar wel maar is ook onzeker. Het taalgebruik moet zo normaal mogelijk. Eigenlijk moet een vrouw meerdere handschriften kunnen hanteren, zodat zij de brief aan een minnaar niet hoeft te laten schrijven door een slaaf of slavin die haar vervolgens weer verraden kan.

HOUDING EN GELAATSUITDRUKKING
Ovidius meent dat vrouwen hun woede in moeten houden, een vriendelijk gezicht trekt de liefde aan. Arrogantie is ook iets waar Ovidius niks van hebben moet, een vrouw moet terugkijken als een man haar aankijkt en teruglachen als hij lacht. Een droevig gezicht trekt hem ook niet aan, een vrolijke man valt voor een vrolijke vrouw.

Persoonlijke reactie

Dit korte stukje uit “Ars Amatoria” heeft mij zeker geamuseerd. Ik vind het erg leuk om te lezen dat men twee eeuwen geleden ook al zo met etiquette, - want eigenlijk is dit gewoon een etiquette boekje - schoonheid, liefdesbedrog en al van dat soort zaken bezig was. Ik ben door dit korte stukje ook nieuwsgierig geworden naar de rest van het boekje. Ik vind het leuk dat Ovidius ook allemaal aanwijzingen geeft, het lijkt alsof hij er wel verstand van heeft. Ik vind het ook een heel origineel stuk tekst voor die tijd, naast allemaal heldendichten, spannende verhalen en ingewikkelde intriges is zo’n licht stukje tekst een welkome afwisseling. Het leest, omdat het thema zo licht is, ook heel makkelijk weg en omdat het allemaal korte stukjes zijn kan je je er niet helemaal in mee laten gaan maar kun je alles dwars door mekaar heen lezen, af en toe eens een stukje is ook goed. Wat ik mooi vind is dat hij alle tips, op- en aanmerkingen voorziet van anekdotes van andere mythen en verhalen. Nu ken ik niet alle figuren en verhalen die beschreven worden, maar het ‘versiert’ de tekst.

III

“SYMPOSIUM” ~ PLATO (427-347 V. CHR.)

Lengte: blz. 21-28, 32-37
Genre: Filosofie
Vertaling: Gerard van Koolschijn

Mijn motivatie voor het lezen van “Symposium”

Eigenlijk was ik helemaal niet van plan iets van Plato te lezen, maar toen ik een les mijn spullen niet bij me had heb ik dit boek van iemand geleend er ben er maar in begonnen. Toen interesseerde het me wel wat ik las en zodoende besloot ik een stuk uit dit boek te kiezen voor deze praktische opdracht, hoewel ik het vrij pittig vond.

Samenvatting van het verhaal

Het is vrij lastig om een samenhangende samenvatting te maken, in het verhaal komen namelijk verschillende heren aan het woord. Zij zijn op een diner bij Agathon en daar vertelt ieder zijn kijk op Eros en het zijn nogal verschillende verhalen. Ik zal hieronder kort, per gast, de inhoud van zijn monoloog weergeven.

FAIDROS
Faidros vertelt dat mensen, als zij zich in een beschamende situatie bevinden, zich het meest schamen voor hun geliefde. Met andere woorden, als er een soort leger van geliefden bestond zou men zichzelf minder vaak in een beschamende situatie plaatsen en zodoende beter functioneren. Ook vertelt hij over de enorme energie die mensen krijgen als ze verliefd zijn en ze zijn bereid te sterven voor hun geliefde. En dat laatste is waar de goden veel respect voor hebben en wat ze belonen. Faidros zegt dus dat Eros kan bepalen of een mens moedig en gelukkig wordt.

PAUSANIAS
Pausanias begint met het maken van een onderscheid tussen twee Eros-goden. Hij zegt dat er twee Aphrodite’s zijn, een Hemelse en een Alledaagse. Zo is er ook een Hemelse en een Alledaagse Eros. De liefde van de Alledaagse Aphrodite is een ‘luchtige’ liefde, mensen die deze liefde voelen vallen zowel voor vrouwen als voor jongens en zij vallen vooral op het uiterlijk. Ze doen wat ze willen, of het nou goed of slecht is wat ze doen.
De Hemelse liefde daarentegen richt zich alleen op het mannelijke en deze liefde gaat ook veel dieper, men gaat er vanuit dat ze hun hele leven verder bij elkaar zullen blijven.
Vervolgens praat hij over de normen die gehanteerd worden in de liefde. Het wordt namelijk heel erg gestimuleerd als je bekent verliefd te zijn, een verliefde kan álles doen voor de persoon op wie hij verliefd is en toch zal hij aangemoedigd blijven worden. Het is dus goed veel te doen voor de persoon op wie je verliefd bent. Aan de andere kant is het ook weer zo dat ouders van jongens hun kind nogal eens afsluiten van de buitenwereld om hem te beschermen tegen een verliefde. Nu hangt het er volgens Pausanias van af wat voor een liefde het is, is hij goed of slecht? Een slechte liefde is een alledaagse liefde, een liefde die niet blijvend is. Dus wordende verliefden ‘getest’, dat gaat door middel van afwijzing en de vraag wat het werkelijk is waarvoor je valt. Een andere norm is dat je alles voor een persoon mag doen, als het je algemene ontwikkeling ten goede komt.

ARISTOFANES
Aristofanes begint met een stukje geschiedenis over de mens. Zo waren er vroeger namelijk drie seksen, de mannelijke, de vrouwelijke en het manwijf. De mens was helemaal rond en had acht ledematen, vier armen en vier benen. Omdat zij zo erg mobiel en bewegelijk waren, werden zij een gevaar voor de goden. Daarom besloot Zeus ze doormidden te snijden. Dat betekende dus dat elk mens nu een helft miste, een helft waar ze hevig naar terugverlangde en dus naar ging zoeken. Eenmaal gevonden willen ze daar nooit weer van scheiden, ze zullen altijd samen willen zijn en als het ware één willen worden. Dat weer compleet willen worden heet liefde.

Persoonlijke reactie

Ik heb dit deel van “Symposium” met veel plezier gelezen en ik moet ook zeggen dat ik veel wat de verschillende mannen laten horen, heel aannemelijk vind klinken. Ik vind het verhaal van Aristofanes een beetje eens sterk verhaal, maar wel heel mooi. Faidros zegt naar mijn mening hele ware dingen, evenals Pausanias, ik vind het onderscheid dat hij maakt tussen de twee soorten liefde heel scherp. Wat mij opvalt is dat er in die tijd al zoveel over man-man en vrouw-vrouw liefde gesproken wordt en dat daar absoluut geen taboe over bestaat. In het verhaal worden mannen ook vaak door mannen heel mooi gevonden, terwijl dat men tegenwoordig een beetje vreemd in de oren klinkt, als je zoiets zegt als man wordt je al snel als homoseksueel afgedaan. Ik vind het bijzonder om te lezen dat er toen ook al sprake was van homoseksualiteit omdat zo zichtbaar wordt dat dat niet iets is van de laatste tijd, iets wat weleens door mensen beweerd wordt. Zo wordt duidelijk dat dat tussen toen en nu een hele revolutie heeft ondergaan, van het zeer goed bespreekbaar zijn tot het zijn van een taboe.