Het Orakel van Delphi

Het orakel van Delphi
Inleiding Deze praktische opdracht gaat over: het Orakel van Delphi. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat orakels mij eigenlijk altijd wel boeiden, ze zijn altijd wat mysterieus, en toch hebben ze in de klassieke oudheid een belangrijke rol gespeeld. Ik heb gekozen voor het orakel van Delphi, omdat dit het bekendste orakel is, en dus waarschijnlijk het orakel is, waar het meest over te vertellen valt.

Mijn hoofdvraag bij deze praktische opdracht is:

Hoe werkte het orakel van Delphi en welke verhalen zijn hieraan verbonden?

Deze hoofdvraag is weer opgesplitst in deelvragen:

1. Wat is een orakel? 2. Het orakel van Delphi: hoe is het ontstaan? 3. Hoe werkte het orakel van Delphi? 4. Hoe is het orakel van Delphi aan zijn eind gekomen? 5. Wat was er behalve het orakel nog meer in Delphi? 6. Welke historische verhalen zijn aan dit orakel verbonden? 7. Receptie: Hebben we nu ook nog zoiets als orakels, die nog steeds serieus gebruikt worden?

Omdat het orakel van Delphi jarenlang bestaan heeft, zijn er vele historische gebeurtenissen aan verbonden. Ik kan deze natuurlijk niet allemaal noemen, daarom heb ik mij beperkt tot de meest bekende historische gebeurtenissen die te maken hadden met het orakel van Delphi. Eerst zou ik in mijn praktische opdracht ook nog de mythologische verhalen noemen. Dit heb ik uiteindelijk niet gedaan, omdat het mij toch niet echt van belang leek. Ik dacht niet dat het meer waarde zou geven aan het verslag. En in de verhalen, die ik eerst zou beschrijven had het orakel vaak een beperkte rol en waren andere dingen in het verhaal veel belangrijker. Wat is een orakel? Als je het woord orakel opzoekt in de encyclopedie vind je het volgende:

In de oudheid een instituut of middel om het oordeel, de wil of de bedoeling van bovenmenselijke machten te peilen, ook het antwoord dat deze machten gaven op de gestelde vragen, heet orakel.

Men ging dus naar een orakel om raad aan de goden te vragen over mogelijke beslissingen dus men zou moeten nemen. Veel mensen denken dat men in de oudheid naar een orakel ging om de toekomst te laten voorspellen, maar dit klopt niet helemaal. Men ging er in de eerste plaats niet heen om de toekomst te laten voorspellen, maar om raad te vragen aan de goden. Om raad te vragen aan goden gingen de mensen in de oudheid, niet altijd naar een orakel, ook werden spontaan tekens gegeven door de goden. Bijvoorbeeld: in een dromen.

Er bestonden verschillende orakels in de Griekse oudheid, men had: 1. Het doden- of heroënorakel, deze orakels werden geraadpleegd voor genezingen. 2. Het orakel uit natuurverschijnselen
3. Het extatische of mediamieke orakel, deze orakels beschikken over een medium om de goden om raad te vragen.

Ook kun je de verschillende orakels nog in twee andere groepen opdelen: a) Het orakel waarbij je als raadpleger je rechtstreeks tot de goden keert. b) Het orakel waarbij een medium vereist is.

Het orakel van Delphi, is een mediamiek orakel (zie pt.3), een orakel waarbij een medium vereist is. (zie pt.a) Het orakel van Delphi: Hoe is het ontstaan? Volgens een oude legende was het orakel van Delphi opgericht door Apollo…..

Er zou in de oudheid een monsterlijke slang geweest zijn die het orakel van Gaea in Delphi zou hebben bewaakt. (Gaea was de godin van de aarde) Zij zou eerst een orakel hebben gehad op de plaats waar later het orakel van Delphi is verschenen. Apollo, zoon van Zeus en god van het licht, versloeg de slang of ‘python’. Vervolgens zou hij op die plaats een eigen orakel hebben opgericht met een priesteres, bekend als Pythia. Pythia was het medium, via haar konden mensen raad vragen aan de
goden.

In een andere legende zou Apollo gedood zijn door de slang en vervolgens zou hij toen het orakel van Delphi gesticht hebben.

Op deze afbeelding zie je Koning Aegeus van Athene, die het orakel consulteert (rechts) Links zit de Pythia op haar drievoet, zij heeft een lauriertak in haar hand en mogelijk een kom gevuld met heilig water. Deze afbeelding is gevonden op een vaas uit de vijfde eeuw.

Hoe werkte het orakel van Delphi? In de zesde en zevende eeuw voor Christus toen het orakel zeer populair was, ondernamen vele pelgrims de tocht naar het heiligdom van Delphi. Deze reis was een hele klimtocht, omdat Delphi zo’n 570 meter boven de zeespiegel ligt. Ondanks dat de tocht zo zwaar was, hebben duizenden mensen deze tocht afgelegd, sommige te voet en anderen per schip. Eenmaal in Delphi aangekomen liepen ze over de Heilige Weg richting de Apollotempel, waarin het orakel zich bevond. Vervolgens moest men zich reinigen in het water van Kastaliabron. Ook moest men een dier offeren, meestal een geit. Deze geit moest je eerst besprenkelen met koud water, en als het beestje dan begon te trillen, dan kon hij geofferd worden en was de god bereid om uitspraken te doen aan de Pythia. Vervolgens moest je betalen bij de mannelijke hulppriester en die schreef dan je vraag op een tablet. Vervolgens werd het tablet voorgelegd aan de Pythia. Deze zat in het hart van de tempel op een drievoet boven een diepe spleet in de aarde. Zij gaf antwoord op de vragen die de pelgrims aan de goden wilden stellen. Maar dit was niet zo maar een antwoord, het waren eigenlijk maar een paar onsamenhangende klanken. Het schijnt dat deze Pythia in trance raakte door het kauwen op laurierbladen en het inademen van de vulkanische gassen uit de spleet. Doordat zij in trance raakte, zou zij met de goden kunnen communiceren en wanneer ze in trance was brabbelde ze allemaal dingen die dan het antwoord zou moeten vormen op de vragen van de pelgrims. De mannelijke priesterhulp luisterde naar het gebrabbel van de Pythia en legde dit vervolgens uit aan de pelgrim.

Deze antwoorden van de Pythia en de mannelijke priesterhulp waren bijna altijd dubbelzinnig, je kon er altijd twee kanten mee op, daardoor zijn ook vele mensen de mist ingegaan door dit orakel. In hoofdstuk 5, zal ik hier nog op terug komen.

Op deze landkaart, kun je goed zien waar Delphi ligt. Nu begrijp je vast ook wel dat de mensen die met een schip naar Delphi kwamen ook nog een aardige voettocht af moesten leggen. Wat er behalve het orakel nog meer was in Delphi…

De stad Delphi bestond natuurlijk niet alleen uit de Apollotempel met hierin het orakel, om deze tempel werd nog veel meer gebouwd…

1) Heilige Weg 2)Bronzen beelden 3)Sicyonisch schathuis 4)Siphnisch schathuis 5) Thebaans schathuis
6) Boeotisch schathuis 7) Atheens schathuis 8)Archaisch schathuis 9) Raadhuis Delphi 10) Sfinx
11) Stoa (zuilengang) 12)Tempel van Apollo 13) Theater 14) Standbeeld van Apollo 15)Waterbekken, Stoa
16) Acantisch schathuis 17) Zaal der magistraten 18) Korintisch schathuis 19 Cyreens schathuis 20) Binnenplein en stoa

Wanneer de bezoekers van het Orakel van Delphi aankwamen in Delphi, kwamen zij aan op het binnenplein met een stoa (zuilengang) van Delphi. Vervolgens ging zij over de Heilige Weg richting de tempel. Aan het begin van de Heilige weg bevinden zich bronzen beelden, die je zeg maar aankijken als je binnenkomt. Als je dan verder liep kwam je een stuk of negen schathuizen tegen, die gebouwd waren door mensen buiten Delphi. Uit trots op hun eigen stad, vandaar dat die schathuisjes ook allemaal genoemd waren naar de woonplaats van degene die hem neergezet had. Deze schathuisjes waren, zoals de naam al zegt, gevuld met kostbare schatten. Ook kwamen de bezoekers lang de Sfinx (nr.10), dit was een geschenk van de bewoners van Naxos. Verder waren in de stad nog een standbeeld van Apollo (nr.14), een theater van wit marmer(nr.13), het gymnasium met open en overdekte renbaan en, en helemaal aan de rand had je nog het heiligdom van Athena Pronaia. Heiligdom van Athena Pronaia Van dit heiligdom is nu alleen de tholos, de ronde tempel, duidelijk zichtbaar. Deze tholos is ontworpen door Theodorus van Phocaea in de 4e eeuw v.Chr. De cella was omringd dit twintig Dorische zuilen, terwijl negen Corintische halfzuilen tegen de binnenwand geplaatst waren.

Het einde van het Orakel van Delphi… Na de 5e eeuw ging het minder goed met het Orakel van Delphi, de onpartijdigheid van het orakel werd betwist. Het was namelijk soms zo dat de priesters die de uitspraken van de Pythia moest uitleggen niet altijd eerlijk bleek te zijn. Of uitlegde wat hij wilde uitleggen. Het Orakel van Delphi was helemaal niet populair toen ze de kans koos van de machtige staten Athene en Sparta, bij een vraag van bewoners van de kleinere staatjes. In de tweede eeuw voor Christus namen de Romeinen de stad Delphi over, en daarmee ook het orakel. De invloed en het aanzien van het orakel ging steeds verder achteruit. Keizer Nero (54-68) roofde in die tijd meer dan vijfhonderd beelden uit Delphi. Alle mooie gebouwen van Delphi sleten langzaam maar zeker. In de tijd van keizer Julianus (306-366) is er nog een keer een vragensteller naar het orakel van Delphi geweest…maar er was toen al bijna niks meer van over. Het orakel van Delphi zou aan de vragensteller van Julianus het volgende hebben gezegd: ‘Zeg de koning dit: de glorieuze tempel is een ruïne geworden; Apollo heeft geen dak meer boven zijn hoofd; de laurierbladeren spreken niet meer; de voorspellende bronnen en fonteinen zijn opgedroogd.’ Tegen deze tijd kwam ook het Christendom opzetten, Constatijn XI, de christelijke keizer kwam aan de macht. Minder mensen geloofden in de betrouwbaarheid. En uiteindelijk werd het in 357 na Christus gesloten door de christelijke keizer Theodosius. De cultus van Apollo, die de cultus van de Aardegodin had opgeslokt, was opnieuw opzij geschoven voor een nieuwe godsdienst, het Christendom.

Dit is wat er nu nog over is van het eens zo mooie Delphi…… Welke historische verhalen zijn verbonden aan het orakel van Delphi? Koning Croesus van Lydia (ongeveer 560 v.Chr – 547 v.Chr)

Croesus, koning van Lydia, was in zijn tijd een machtig en heerszuchtig heerser met een buitensporige haat tegen de vijanden die hem omringden; er brak een tijd aan dat de Perzen het oneens waren over enkele van zijn activiteiten. Koning Croesus twijfelde of hij met de Perzen oorlog zou voeren of niet. Omdat hij voor zijn optreden goddelijke volmacht wenste te verkrijgen, zond hij zijn vertegenwoordigers naar Delphi om de God Apollo te vragen: ‘Moet koning Croesus oorlogvoeren tegen de Perzen?’ Het antwoord van het orakel luidde: ‘Als koning Croesus tegen de Perzen oorlogvoert, zal koning Croesus een machtig rijk vernietigen’. Croesus dacht in zijn dwaasheid en zelfzucht dat deze goddelijke belofte betekende dat zijn zelfzuchtige plannen zouden slagen. Hij voerde oorlog tegen Perzië – en raakte zijn machtige koninkrijk kwijt! Croesus had nooit gedacht dat met een machtig rijk ook zijn eigen rijk bedoeld zou kunnen worden – dit kostte zijn rijk de ondergang.

Het orakel van Delphi had bij het verhaal van koning Croesus een erg dubbelzinnige uitspraak gedaan, het orakel kon ook recht door zee gaan….

Alexander de Grote (356-323 v.Chr)

Ook Alexander de Grote is eens naar het orakel van Delphi geweest. Het orakel van Delphi zei het volgende tegen hem: ‘Mijn zoon, niemand kan u weerstaan’ Het orakel bedoelde dus dat Alexander onoverwinnelijk was – later zou blijken dat dit klopte, want Alexander de Grote is een lange tijd een machtige heerser geweest van een groot rijk.

Socrates (469-399 v.Chr)

Het orakel van Delphi heeft Socrates de wijste man van Griekenland genoemd. Socrates vatte dit zo op dat zijn wijsheid, in tegenstelling tot die van anderen, bestond uit het besef hoe weinig hij wel wist. Dus hij was wijs, omdat hij wist hoeveel hij niet wist.

Palanthos De Spartaan Palanthos vroeg zich af wanneer het de beste tijd was om de stad Tarentum te veroveren. Dus ging hij naar het orakel van Delphi om om raad te vragen. Het orakel vertelde hem het volgende: ‘Je verovert de stad Tarentum, wanneer je regen voelt vallen uit een heldere hemel’ Dit leek onmogelijk, maar.. Enkele dagen later voelde Palanthos de tranen van zijn huilende vrouw Aithra in zijn nek. Dit symboliseerde de uitspraak van het orakel, want de tranen sloegen natuurlijk op de regen en de naam Aithra betekende letterlijk ‘heldere hemel’ Daarop veroverde Palanthos de stad Tarentum.

Receptie Allereerst moet je jezelf afvragen hoe het kan dat zoveel mensen geloofden in orakels, hoe kwam het dat orakels zo populair waren? Het antwoord op deze vraag is niet ver te zoeken: de orakels waren zo populair omdat mensen van nature nieuwsgierig zijn en graag willen weten wat er in de toekomst zal gebeuren. Als zij een keuze moeten maken, of beslissingen moeten nemen willen zij graag de zekerheid over wat de juiste beslissing of keuze is. Dit was niet alleen het geval in de oudheid, maar is vandaag de dag ook nog steeds precies hetzelfde…. Nog steeds wil men weten wat je in de toekomst te wachten staat. Vandaar dat het niet zo vreemd is dat na het orakel van Delphi, in deze tijd ook nog een soort ‘orakels’ bestaan. Deze modernere soorten van orakels zal ik hieronder bespreken.

I-Ching Orakel
Je hebt het I-Ching orakel, dit is een orakel van deze tijd, die vrij veel aanhangers heeft. Dit orakel is een soort boek, gebaseerd op Jin & Jang. In dit boek schijn je al je antwoorden voor de toekomst kunnen vinden. Dit I-Ching Orakel, vind je ook in de bijlage. Zodat u het ook zelf eens kan proberen. Ik vond het artikel over dit orakel in de Fancy!, het leek me wel bij mijn verslag passen en daarom heb ik hem erbij gedaan.

Ouija bord
Ook heb je nog het Ouija bord, dit geeft de mogelijkheid om met geesten en entiteiten te communiceren. Dat is dus net als in de oudheid bij het Orakel van Delphi, waarbij ook contact werd gelegd met de goden. Het Ouija bord is een stuk papier, een stuk karton of een houten bord met letters, cijfers en de woorden \'ja\' en \'nee\' dat gebruikt kan worden om met een glas of pendel boodschappen door te geven.

Een Ouija bord

Priestess of Delphi

Hieronder zie je een schilderij van John Collier, een Engels schilder uit de 19e eeuw. Hij schilderde vooral vrouwen uit de oudheid, vaak mythologische figuren. Maar hij heeft dus blijkbaar ook de Pythia van het Orakel van Delphi afgebeeld. Op dit schilderij zie je de Pythia op haar drievoet boven de spleet met de bedwelmende gassen afgebeeld. In haar hand heeft zij een lauriertak, waar ze op kauwde om in trance te komen.

Priestess of Delphi 1891
John Collier 1850-1934 Conclusie Ik denk dat ik niet een beknopt antwoord kan geven op mijn hoofdvraag:

Wat was het orakel van Delphi en welke verhalen zijn hier aan verbonden?

Ik denk dat mijn verslag gewoon het antwoord is op die vraag, en dat ik als conclusie kan trekken dat het orakel van Delphi eens een belangrijk middel was voor de oude Grieken om de toekomst te voorspellen. De verhalen die hier aan verbonden zijn heb ik reeds genoemd op bladzijde 11/12. Ik heb niet alle verhalen gedaan, maar een selectie gemaakt van een aantal verhalen. Toch meen ik wel dat ik de hoofdvraag correct beantwoord heb. En dat ik in dit verslag een duidelijk, en misschien wel meer dan duidelijk antwoord op de vraag heb kunnen geven.