Astrologie, onzin of niet?

Astrologie, onzin of niet?

Inhoudsopgave:

· Inleiding
· Wat is Astrologie?
· Oorsprong
· Chinese astrologie
· Vedische / Indische astrologie
· Westerse Astrologie
· Astrologie vandaag
· Wat zeggen astrologen er zelf over?
· Kritische vragen
· Wetenschappelijk onderzoek
· Conclusie
· Bronvermelding

Inleiding

Astrologie is iets dat erg geïntegreerd is in het dagelijks leven. In veel bladen staan tegenwoordig horoscopen, iedereen weet zijn eigen sterrenbeeld wel en veel mensen nemen deze informatie ook mee in hun dagelijks leven. Mensen willen niet altijd alleen maar koude harde cijfertjes horen van wetenschappelijke onderzoeken. In een tijd van een overvloed aan informatie en een massale maatschappij zoeken mensen hun toevlucht al gauw in spiritualiteit of wat gevoelsmatigere levensstijlen. Ze hebben er maling aan alles wetenschappelijk te moeten bewijzen. Geïnspireerd door een plaatje uit het ANW boek met sterrenbeelden erop dat in mijn oog sprong, kwam ik op het heldere idee hierover een werkstuk te schrijven. De hoofdvraag van mijn werkstuk luidt: Klopt astrologie, of niet? Om deze vraag te beantwoorden zocht ik in eerste instantie informatie vanuit wetenschappelijk oogpunt, verder ook informatie over astrologie in het algemeen.

Wat is astrologie?

Astrologie of sterrenwichelarij is een filosofie waarbij men er van uit gaat dat het beeld van de sterren de wil van de goden of 'het lot' weergeeft en gebeurtenissen op aarde dus kan voospellen. Een praktische toepassing van de astrologie is het op schrift stellen van gevonden verbanden, bijvoorbeeld in horoscopen.

Er zijn verschillende vormen van astrologie waaronder de Westerse, de Indische en de Chinese astrologie. De grondslag van de Westerse vorm werd gelegd in het oude Mesopotamië. In hun cultuur speelde de sterrenwichelarij zo’n belangrijke rol dat men om astrologisch onheil voor de koning te vermijden soms zelfs een schijnkoning aanstelde.

Binnen de astrologie gaat men er vanuit dat de microkosmos (de mens) verbonden is met de macrokosmos (het heelal). Hierdoor is het mogelijk om aan de hand van sterrenbeelden (de dierenriem of Zodiak), de zon, maan, en planeten te bepalen wat bijvoorbeeld de sterke en de zwakke punten zijn in een persoon. Ieder sterrenbeeld van de zodiak geeft een indicatie, aan de hand van hoe deze staat in elk van de 12 sterrenbeelden, wat een persoons instelling in het leven zou kunnen zijn. Het goed kunnen uitleggen van alle signalen, het resultaat van de astrologie, zou jaren van studie vereisen. Niet alle astrologen leggen dezelfde posities op dezelfde manier uit.
Sommige astrologen zullen er op wijzen dat de sterren 'niet dwingen', het zijn slechts aanwijzingen. Uiteindelijk bepaalt de mens zelf zijn leven. In bijvoorbeeld India echter worden voorspellingen van de astrologie wel als onvermijdelijk gezien. Wellicht doordat de Indiase maatschappij over het algemeen fatalistischer dan de westerse.

Oorsprong

Al in oud-Babylonië werd astrologie beoefend, waarvoor het nodig was de bewegingen van de sterren en planeten, de hemellichamen goed te bestuderen en vast te leggen. Vooral de Chaldeeën werden er beroemd door. Deze werken zijn ook bij de ontwikkeling van de zuiver wetenschappelijke beschouwing van hemellichamen, de astronomie, van nut geweest
De ontwikkeling van de Europese astrologie was een belangrijk onderdeel van Hellenistische mysteriegodsdiensten, die voor de komst van het christendom in Europa een belangrijke rol speelden. Tijdens de Verlichting nam de interesse in astrologie sterk af, maar in de twintigste eeuw kwam er weer meer belangstelling voor.

Chinese astrologie

In China en in de landen die door de Chinese cultuur zijn beïnvloed is er altijd belangstelling voor astrologie geweest, ondanks pogingen van de communistische leiders in de Chinese Volksrepubliek hier een eind aan te maken. De Chinese astrologie is minstens net zo oud als de Europese en heeft zich onafhankelijk van de westerse astrologie ontwikkeld. Oorspronkelijk is het ontstaan uit boeddhistische astrologie. Volgens de overlevering riep Boeddha alle dieren van China tot zich aan de zijde van zijn bed maar er kwamen er slechts twaalf opdagen. Omdat hij deze dieren wilde eren voor hun toewijding aan hem creëerde hij voor ieder dier een jaar. De twaalf dieren die aan de zijde van Boeddha’s bed verschenen waren: de rat, os, tijger, haas, draak, slang, paard, schaap, aap, haan, hond en het varken. Ieder dier heeft zijn speciale karaktertrekken en veel mensen geloven dat deze karaktertrekken van toepassing zijn op gebeurtenissen gedurende dat jaar. Ze geloven zelfs dat mensen die in dat jaar zijn geboren de karaktertrekken van het betreffende dier zullen overnemen.

Vedische / Indische astrologie

De Vedische astrologie was in gebruik in India en in Perzië in de tijd van de oude Vedische culturen, ongeveer 3000 v.C. Het schijnt dat deze vorm van astrologie ook invloed heeft gehad in China en het Midden Oosten en dat Pythagoras daarmee in contact is gekomen gedurende zijn vele reizen in het Oosten. Vedische astrologie wordt ook Hindoe astrologie genoemd of Jyotisch, wat ‘kennis van het licht' betekent.

Westerse astrologie

Het belangrijkste verschil tussen Westerse en Vedische astrologie is dat ze gebruikmaken van verschillende dierenriemen. De Westerse dierenriem is gebaseerd op de Zon. De Zon symboliseert bewustzijn en het centrum van de psyche. De Westerse astrologie functioneert daarom ook het meest in de psychologische astrologie. De westerse astrologie is oorspronkelijk gebaseerd op de Vedische astrologie en is dus ook later pas ontstaan.

Astrologie vandaag

Astrologie is een traditie waarin wordt geprobeerd te bepalen wat de invloed is van de posities van de zon, maan, sterren en planeten op een specifiek moment, op een specifieke plaats. Binnen de astrologie gaat men er vanuit dat uit de posities van deze hemellichamen informatie geeft over menselijke karakters en gebeurtenissen. Zo kan bijvoorbeeld een horoscoop worden gemaakt van een geboorte.
Posities van de hemellichamen zijn te berekenen, ook waar deze zich in de toekomst zullen bevinden. Op die manier kunnen de invloeden op toekomstige tijdstippen worden bepaald. Zodra deze invloeden bepaald zijn volgt interpretatie van deze gegevens. Over de interpretatie ervan wordt veel gediscussieerd, onder andere omdat de redenen voor het gebruik van de astrologie uiteenlopen. Zo zijn er bijvoorbeeld astrologen die voorspellingen doen en anderen die adviezen geven waarmee iemand voordeel zou kunnen halen.

Wat zeggen astrologen / sterrenwichelaars er zelf over?

Astrologen stellen dat astrologie een heel ingewikkelde wetenschap is die niet zomaar door iedereen kan worden beoefent. Het moet niet alleen met feiten maar ook met gevoel worden gedaan. De symbolen moeten op een juiste manier worden geïnterpreteerd; ze hebben namelijk erg abstracte betekenissen. Doordat deze symbolen meestal te simpel of verkeerd worden vertaalt kloppen de voorspellingen vaak niet. Astrologie is een kunst, in die zin dat degene die de astrologie beoefent in staat moet zijn om door middel van een analyse die voor een deel tegenstrijdige factoren inhoud, te komen tot een totaalplaatje, dat logisch en duidelijk moet zijn.

Kritische vragen

Hieronder staan enkele stellingen, die vaak als de kritiekpunten tegen astrologie gebruikt worden. Deze argumenten kunnen worden gebruikt door iemand die niet in astrologie gelooft, maar zogezegd het bewijs vanuit het tegengestelde gebruikt. De vragen worden gesteld met de vanzelfsprekendheid dat de astrologie een echte wetenschap is.

· Waarom wordt er geen rekening gehouden met de afstanden tot de hemellichamen?
o Achtergrondredenering: het is eigenlijk mogelijk dat de hemellichamen via een of andere voor de wetenschap nog onbekende soort straling invloed op de mens kunnen uitoefenen. Maar de intensiteit van elke bestaande of hypothetische straling moet afnemen met de afstand tot de stralingsbron (beginsel uit de fysica).

· Waarom is het geboortemoment zo belangrijk?
o Achtergrondgedachte: de geboorte is toch niet het begin van een nieuw leven. Logisch gezien moet de mens nog voor zijn geboorte voor de hypothetische invloed van de hemellichamen vatbaar zijn. Anders moet men concluderen dat de foetus door het lichaam van de moeder volledig van die invloed afgeschermd is. Waarom kunnen dan andere materialen geen afscherming bieden?

· Welk tijdstip wordt genomen als geboortemoment?
o Achtergrondgedachte: tussen eeneïge tweelingen bestaan soms grote overeenkomsten, maar soms ook grote verschillen. Astrologen verklaren deze verschillen door te stellen dat het verschil in geboortetijd van meestal slechts enkele minuten zorgt voor significante astrologische verschillen tussen de tweeling. Maar de geboortetijd wordt in de praktijk meestal vastgesteld op het moment dat de verloskundige even tijd heeft om op de klok te kijken, waarbij deze klok dan ook nog eens perfect gelijk moet lopen om exact te zijn. Het lijkt dus aannemelijk dat vrijwel niemands geboortetijd op de minuut nauwkeurig vastligt. Hoe kunnen astrologen dan ooit een correcte horoscoop maken. Daarnaast is de vraag wanneer iemand 'astrologisch' gezien geboren is. Bij de eerste weeën? De eerste ademhaling? Het moment dat de verloskundige op de klok kijkt?

· Waarom ontwikkelen verschillende astrologische stromingen steeds uit elkaar?
o Achtergrondgedachte: uit de geschiedenis van de wetenschap blijkt, dat verschillende wetenschappelijke stromingen altijd naar één stroming evolueren, dat wil zeggen, dat men vanuit verschillende uitgangspunten tot hetzelfde conclusie komt, die we als de waarheid beschouwen. Bij astrologie is het precies het tegenovergestelde.

· Waarom hebben astrologen geen enkele planeet ontdekt?
o Als planeten echt invloed op de mensen konden uitoefenen, dan zou men na verloop van tijd een tegenstelling vaststellen, die erop zou wijzen dat ook onbekende planeten invloed op de mensen uitoefenden. Bijvoorbeeld: omdat van de afwijkingen in de baan van Uranus kwam men tot conclusie dat er buiten zijn baan zich nog een planeet was, namelijk Neptunus.

· Waarom hebben astologen nog nooit enige juiste voorspelling kunnen doen?
o Als astrologie een echte wetenschap is, zou je verwachten dat er correcte voorspellingen gedaan zouden worden. Dit is echter nog nooit gebeurd. Achteraf redeneringen zijn er genoeg en deze houden waarschijnlijk ook het geloof in astrologie in stand, maar werkelijke voorspellingen vooraf heeft de astrologie nog nooit gemaakt. Hierbij reken ik niet de voorspellingen in bijvoorbeeld verkiezingen waarin er van elke kandidaat wel door een bepaalde astrologische stroming voorspeld is dat ze zouden winnen. In dat geval zijn er natuurlijk altijd mensen die triomfantelijk roepen; ‘Zie je wel!’.

· Waarom is er geen enkel casino dat rekening houdt met astrologie?
o In horoscopen wordt vaak vermeld dat bepaalde sterrenbeelden in een bepaalde periode veel of juist weinig geluk zullen hebben. De winstmarges van casino's zijn klein, ze moeten het hebben van de grote aantallen gokkers. Met dergelijke kleine marges zou het interessant moeten zijn voor casino's om die mensen te lokken die weinig geluk in het spel kunnen verwachten: deze maand 2 gratis drankjes voor watermannen bijvoorbeeld. Dit gebeurt nergens ter wereld. Ook verzekeringsmaatschappijen, die normaal hun premies differentiëren per risicogroep, houden totaal geen rekening met astrologische invloeden.

Wetenschappelijk Onderzoek

Uit onderzoek naar de sterrenbeelden van soldaten die bij grote veldslagen in de Eerste Wereldoorlog zijn gesneuveld blijken de sterrenbeelden gelijk verdeeld te zijn over de doden. Als de astrologie enige invloed zou hebben zou de verwachting zijn dat bepaalde sterrenbeelden meer of minder voorkomen onder de gesneuvelden. Dit blijkt niet het geval.
Uit onderzoeken door verzekeringsmaatschappijen blijken bepaalde sterrenbeelden vaker betrokken te zijn bij ongelukken dan anderen. Het is aan de andere kant niet meer dan logisch dat een sterrenbeeld het vaakst bij ongelukken betrokken is en een sterrenbeeld het minst. Het verschil tussen de sterrenbeelden is niet significant. Bovendien blijkt dit elk jaar en in elk land een ander sterrenbeeld te zijn. Als je deze gegevens bij elkaar voegt vallen zelfs de niet-significante verschillen tussen de sterrenbeelden weg.
De populaire horoscopen uit kranten e.d. maken gebruik van sterrenbeelden geplaatst in een bepaalde maand. Doordat de stand van de sterren jaarlijks een beetje verandert door de precessie van de aarde, staan deze sterrenbeelden echter niet meer op dezelfde plek aan de hemel als toen dit systeem werd bedacht. Mensen worden dus onder een heel ander sterrenbeeld geboren dan volgens hun horoscoop. Hiermee wordt blijkbaar geen rekening gehouden.
Verder is een meningsverschil in de astrologie dat er jaarlijks geen 12 sterrenbeelden door de dierenriem lopen, maar 13. Het sterrenbeeld slangendrager wordt vergeten. Ook zijn de sterrenbeelden nogal verschillend van grootte wat tot gevolg heeft dat de een korter aan de hemel staat dan de ander, iets waarmee ook weer geen rekening gehouden lijkt te worden.
De ecliptica, oftewel de dierenriem, is verdeeld in precies 12 delen van 30 graden en kreeg daarna pas de naam van het achterliggende sterrenbeeld. Daarom is het niet helemaal juist om van sterrenbeelden te spreken, waar iedereen het altijd over heeft, maar kun je het beter hebben over zonnetekens, omdat de plaats van de zon bepalend is voor het teken waaronder je geboren bent.

Conclusie:

Mijn conclusie is dat er geen wetenschappelijk bewijs te vinden is om aan te tonen dat astrologie klopt. Er zijn echter wel genoeg argumenten die de astrologie tegenspreken. Het gebruik van horoscopen vind ik dan ook klinkklare onzin, daarentegen heb ik zo nog mijn twijfels over de karaktereigenschappen die met sterrenbeelden worden gekoppeld. Deze twijfel heeft niets te maken met wetenschappelijk bewijs maar puur omdat ik in praktijk vaak heb gezien dat het heel precies opgaat bij veel mensen. Ook ben ik niet iemand die alleen maar in de wetenschap gelooft; ik geloof dat er meer is tussen hemel en aarde waardoor de optie om in astrologie te geloven open staat voor mij. Ik ben bij mezelf tot de conclusie gekomen dat ik in het algemeen niet in astrologie geloof, maar ik geloof wel dat er af en toe waarheden in zitten.

Bronvermelding:

De Astrologie door Paul Couderc (1951)
http://www.dirah.nl/westast.htm
http://www.sterrenkunde.nl/sterrenbeelden/01c414937f0f9b907/01c41493e20beeb01/01c41493e210fda01/index.html
http://www.icaquarius.nl/intro%20vedische%20astrologie.htm
http://home.tiscali.nl/levendegedachten/