Ecuador

Geografische beschrijving

Algemene informatie
Met als hoofdbron de Grote Bosatlas 52e druk, kaartverwijzingen zijn ook in de deze Atlas te vinden

Officiële naam: República del Ecuador
Staatsvorm: Republiek
Hoofdstad: Quito

Oppervlakte: 283.561 km2
Water: 8,8%

Inwoners: 13,1 miljoen
Bevolkingsdichtheid: 46 p/km2

Munteenheid: US Dollar
Taal: Spaans
Tijdsverschil: -5 (in de zomer -6)

Geografisch beeld
Ecuador ligt tussen 1o 28’ NB en 5o ZB, 75o 12’ 81o 1’ WL. Op het (Zuid-) Amerikaans continent. In het westen ligt het aan de kust van de Stille Oceaan. Colombia ligt ten noorden van Ecuador en Peru in het oosten en zuiden. De evenaar loopt 25 km ten noorden van Quito.

Natuurlijke kenmerken

Geologisch geheel
Geheel van noord tot zuid is het Andes-gebergte te vinden. Dit gebergte bestaat deels uit vulkanen, zoals te zien is op kaart 174D. Actieve vulkanen zijn de Cotopaxi(5897 meter) en de Antizana(5703 meter).
Er zijn ook inactieve vulkanen te vinden, zoals de Chimborazo (6310m), dit is de hoogste berg van Ecuador met een permanente ijskap. Andere inactieve vulkanen zijn: De Cayambe(5790 meter) en de El Attar. De Duitse geograaf Alexander von Humboldt doopte een depressie in het gebergte met de vulkanen, met de naam ‘Avenue van de Vulkanen’. In het noordelijke gebied is het vulkanisme van recentere datum dan in het zuidelijke gebied.

Een van noord tot zuid aflopende vlakte, de ‘Hoya de Pastaza’, is een seismisch erg actief gebied. Op kaart 174D is ook te zien dat er na 1900 drie zware (catastrofale) aardbevingen in Ecuador zijn geweest. Plaatsen als Ambato, Latacunga en Riobamba zijn al diverse malen door aardbevingen en lavastromen verwoest.

Klimatologisch geheel
Op de kaarten van pagina 181 is te zien dat Ecuador zich in de Warme of Tropische zone bevindt, de jaarlijkse temperatuurschommelingen daar zijn minder dan 15oC. Jaarlijks valt er tussen de 1000 en 2000 mm neerslag.

Ondanks dat Ecuador qua oppervlakte niet erg groot is, is er wel een grote diversiteit aan klimaten te vinden dit komt door de verschillende landschappen. Zoals te zien is op kaart 182, heerst er aan de kust een Savanneklimaat (Aw en As) hier is het het hele jaar door erg vochtig en warm. De gemiddelde temperatuur overdag is 30 graden. Van mei tot december is het hier veel aangenamer door de koude Humboldt-golfstroom. Ook heeft El Niño een grote invloed op dit gebied. De temperaturen lopen dan hoog op en door de zware regenval komen er overstromingen en landverschuivingen.
Aan de voet van het Andesgebergte heerst een strook Maritiem klimaat met droge winters (Chinaklimaat; Cw) en in de toppen van het Andesgebergte een sneeuw-(en hooggebergte-) klimaat (EF en EH). De temperaturen zijn hier sterk afhankelijk van de hoogte. Zo kan het 's nachts flink vriezen. De temperatuur in de bekkens tussen de bergen schommelt tussen 7 en 20°C. De hooggelegen hoofdstad Quito, kent een "eeuwigdurende lente", hoewel de nachten er vaak zeer koud zijn. Dit betekent dat de temperatuurverschillen in de zomer en winter minder verschillen dan de verschillen die op één dag optreden. Boven de 4800 meter hoogte heerst een hooggebergteklimaat.
In het Amazone-bekken is er sprake van een Tropisch Regenwoudklimaat (Af), het is er het hele jaar door vochtig en warm met temperaturen boven de 25°C. De meeste regen, 3000-4000 mm per jaar, valt in de maanden april tot en met juni, in de vorm van hevige, korte tropische buien.

In Ecuador kent men geen echte zomer of winter. De droge periode noemt men zomer en de natte periode noemt men winter. Door de variatie in hoogte en natuurlijke kenmerken komen er binnen een klein gebied een aantal microklimaten voor met zeer verschillende temperaturen, neerslaghoeveelheden en begroeiing.

In Ecuador groeit vooral tropisch regenwoud (inclusief moessonwoud) en hooggebergtevegetatie. De vegetatie in Ecuador is erg bijzonder. Er komen ongeveer 20,000 verschillende soorten planten voor. Dit grote aantal komt door de grote reliëf- en klimaatsverschillen in Ecuador.

Specifieke natuurlijke gebiedskenmerken
Ecuador kent drie reliëfgebieden; middelgebergten, hooggebergten en het Amazonebekken, zoals te zien is op kaart 175E.
De onderstaande getekende kaart laat zien dat Ecuador verdeeld is in drie gebieden; de kustzone (Costa), het gebergte (Sierra) en het Ecuadoraanse gedeelte van het Amazonebekken (Oriente).

Het meest bepalende aspect van het Ecuadoraanse landschap is het Andesgebergte. Op het kaartje hiernaast is een doorsnede van het gebergte te zien.
De Andes ontstond voor het grootste deel vijftien tot vier miljoen jaar geleden en is dus een jong gebergte. Het strekt zich uit van de noordpunt van Colombia tot in het meest zuidelijke puntje van het continent: Vuurland. Zoals te zien is op kaart 166. De totale lengte is 6500 kilometer. Hoewel het hele gebergte dezelfde naam draagt, is het eigenlijk een aaneenschakeling van verschillende soorten gebergten.

In het verloop van noord naar zuid wisselt het aantal ketens waaruit de Andes is opgebouwd een aantal malen. In Colombia zijn drie ketens te onderscheiden waarvan er twee doorlopen tot in Ecuador. Dit zijn de westelijke keten (Cordillera Occidental) en de oostelijke keten (Cordillera Central). Tussen deze ketens bevind zich de Andesvallei.

Het kustgebied ten westen van de Andes is vrij vlak. Alleen langs de kust in de provincies Manabí en Esmeraldas ligt een heuvelland, maar deze heuvels zijn nergens hoger dan 900 meter.

Een belangrijke grondstof en energiebron voor de Ecuadoraanse economie is de aardolie. De oliereserves werden ontdekt in 1967. Toch zijn deze reserves niet groot, en men denkt dat het over 20 jaar niet meer de belangrijkste inkomstenbron zal zijn. Ook wordt er goud, zilver, koper en zwavel gewonnen. Verder is er zink, antimoon en uraan gevonden, maar dit is nog niet te exploiteren.

Menselijke inrichtingskenmerken

Landbouw
In Ecuador is er over het gehele land sprake van primitieve zelfvoorzienend akkerbouw (deels shifting cultivation, deels sedentair), zoals op kaart 185 te zien is. Slechts op een aantal plekken is er plantagelandbouw.
De bewoners van Ecuador leven in een gevarieerd, vruchtbaar landschap dat meestal van rijke landeigenaren is. De boeren hebben een zeer hard bestaan, zowel die van de Sierra als die van de Costa.
Één van de belangrijkste landbouw producten voor de boeren in Ecuador zijn de bananen. Ecuador is de grootste bananenexporteur ter wereld. De bananen zorgen ook voor veel werkgelegenheid. Ruim 2 miljoen mensen werken in de bananenindustrie. Op de 2e en 3e plaats van belangrijkste exportproducten zijn garnalen en koffie te vinden. Zoals te zien is op kaart 168E.

Inrichting
De jaarlijkse toename van de stedelijke bevolking in de periode 1980-1998 lag tussen de 1,5 – 3,0%. Dit is te zien op kaart 192D. Dit cijfer ligt gelijk met dat van Nederland in die periode.
Een duidelijk verschil is natuurlijk wel dat Nederland al in grote mate verstedelijkt was in die tijd, en Ecuador echter veel minder. De nederzettingstypen verschillen erg in Ecuador. De Costa (tot de lijn Quito - Guayquil) kent miljoenensteden en stadjes. Ten westen van het Andesgebergte zijn vooral primitievere nederzettingen te vinden die ook veel meer verspreid liggen

In sommige gebieden is het aantal waterwegen groter dan het aantal autowegen. Het gebruik van een boot als vervoer middel is in het noordelijke kustgebied en de Oriente dan ook heel gewoon. Voor reizigers is de bus het belangrijkste vervoersmiddel. Er is een goed stadsbussensysteem en er zijn interprovinciale bussen waarmee elke uithoek van het land te bereiken is. Er zijn nog enkele spoorwegen, maar dit is een aflopende zaak. De regering in Ecuador steekt vele geld in het uitbreiden van het wegennet waardoor het spoorwegennet minder belangrijk wordt. Er zijn plannen om het spoorwegennet gedeeltelijk te privatiseren, hiermee wordt het vervoer per trein voor de Ecuadoranen zelf onbetaalbaar, het net zal dan alleen voor toeristen dienen. Het vliegtuig is ook een belangrijk onderdeel van het binnenlandse transport. Duurder dan de bus, voor onze maatstaven nog steeds goedkoop en meer comfort door de kortere reistijden!

Demografische kenmerken

Bevolking
Er wonen 13,1 miljoen inwoners in Ecuador. Zoals te zien is op kaart 192C, verwacht men dat de bevolking zich tussen 25 en 50 jaar (exact 35 jaar) zal verdubbelen. Per 1000 inwoners worden er jaarlijks 26 baby’s geboren en per 1000 inwoners overlijden er 5, hierdoor kent Ecuador in 2001 een geboorteoverschot van 21. In vergelijking met Nederland is dit een hoog overschot, in Nederland was het geboorteoverschot in 2001, 3. Uit dit hoge geboortecijfer in combinatie met het lage sterftecijfer valt te concluderen dat de bevolking in Ecuador steeds ouder wordt en toeneemt.
De gemiddelde levensverwachting voor Ecuadoraanse bevolking is 71 jaar, hierin verschilt Ecuador maar 7 jaar met Nederland, de Nederlandse levensverwachting is 78.

De bevolkingsdichtheid in Ecuador is 46 inw./km2, en daarmee de hoogste van heel Zuid-Amerika. Op kaart 169A is te zien dat de verschillen qua bevolkingsdichtheid erg groot zijn, de meeste mensen wonen in en rondom Quito. De bevolkingsspreiding is zeer divers. In de Oriënte woont 2% van de bevolking, terwijl dit gebied 50% van de totale oppervlakte van Ecuador inneemt, de overige bewoners zijn gelijk verdeeld over de Costa en de Siërra. Dit is ook duidelijk te zien op het kaartje hiernaast.

Culturele kenmerken

In Ecuador is 94% van de bevolking rooms-katholiek, zoals te zien is op kaart 190C.
De bevolking van Ecuador bestaat voor 60% uit Mestiezen maar verder leven er ook Europeanen, Indianen, Mulatten en Afrikanen, zoals te zien is op kaart 169B.

De officiële taal in Ecuador is Spaans, ook wel Castellano genoemd. De Indianen in de Sierra spreken overwegend Chibcha en Quechua. In de Oriente worden vele andere indianentalen en dialecten gesproken.

Basisonderwijs is verplicht tussen de zes en twaalf jaar. Het is kosteloos. Middelbaar onderwijs duurt zes jaar. Daarna is universitair onderwijs mogelijk. Kaart 196A laat zien dat 9,0% van de bevolking boven de 15 jaar analfabeet was in 1998. Dit is hoog in vergelijking met Nederland, waar het analfabetisme in 1998 op 1,0% lag. Toch lag het aantal analfabeten tientallen jaren geleden een stuk hoger. In 1944 werd er een campagne opgestart om het analfabetisme in Ecuador terug te dringen.

Economische kenmerken

Ecuador is sinds 21 januari 1996 lid van de World Trade Organization (WTO). De WTO is het enige internationale orgaan dat zich bezig houdt met de regels van handel tussen landen.

‘Asociación LatinoAmericana De Integración’, houdt zich bezig met de uitbreiding en verdieping van de Latijns-Amerikaanse integratie. Ook wil de ALADI de lidstaten helpen om de onderlinge handel te vergemakkelijken.

Van 1973 tot 1992 zat Ecuador ook nog in de OPEC.

Ecuador is een economisch zwak land, de kredietwaardigheid voor buitenlandse investeerders was in 2000 zeer laag met 18,3, ter vergelijking de kredietwaardigheid van de VS is 91,6. De bijbehorende kaart is te vinden op kaart 195B.

Het BNP per hoofd is € 2.820,--, het Nederlands BNP ligt op € 24.410,--. Ecuador is een land met middeninkomens en een land met matige schulden, aldus kaart 194C. 7,3% van de bevolking werkt in de landbouw, 21,4% in de industrie en 71,3% werkt in de dienstensector.

Politieke kenmerken

Op 8 december 2004 werd de Zuid-Amerikaanse Staten Gemeenschap (ZASG) of Comunidad Sudamericana de Naciones (CSN), opgericht. De CSN voegt de Andesgemeenschap (Bolivië, Colombia, Ecuador, Peru en Venezuela) en de Mercosur (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) samen met Chili. Guyana en Suriname zullen later lid worden. De CSN vormt een vrijhandelszone, de douanetarieven voor ongevaarlijke producten zal in 10 jaar vervallen, voor gevaarlijke producten zal dit nog 15 jaar duren. Over de organisatie van de nieuwe gemeenschap zal vergaderd worden tijdens de eerste CSN-vergadering, die zal gehouden worden in Brazilië, in april 2005. Een grondwet zal eveneens worden opgesteld in 2005.

Verder is Ecuador sinds 21 december 1945 lid van de Verenigde Naties. Ook is Ecuador nog lid van UNESCO sinds 22 januari 1947.

Zoals te zien is op de kaarten 195C/D, werkt Ecuador samen met andere Amerikaanse staten binnen de ‘Organization of American States’. De OAS heeft vele doelen, de belangrijkste willen we even noemen. De democratieën binnen de Amerika’s beschermen, mensenrechten beschermen, men wil de regio veiliger maken, vrije handel die er is beschermen, drugshandel bestrijden en corruptie tegengaan. Natuurlijk doet deze organisatie nog meer maar om alles te noemen zou te veel worden.
In de Cordillera del Cóndor, dat is in het zuiden van Ecuador, vond in begin 1995 een militaire confrontatie plaats met buurland Peru. Het conflict tussen beide landen bestond al jaren, maar dit laaide plotseling op in deze confrontatie. In man op man confrontaties wordt gestreden om iedere meter grond. Destijds verklaarde de president van Ecuador, Sixto Durán Ballén, dat hij geen millimeter zou wijken. Zijn Peruaanse tegenstander Alberto Fujimori kondigt een staakt-het-vuren af nadat enkele Ecuadoraanse grensposten zouden zijn veroverd. Volgens de Ecuadoranen gaat de eeuwige rivaliteit terug naar de tijd van de Inca’s.

Ecuador heeft al veel gemaakt, hiervan geven we een beknopt overzicht:

Tot 1500: Ecuador behoorde vóór de komst van de Spanjaarden tot het noordelijke deel van het Inca-rijk. Bij de dood van de Inca Huayna Capac, nam Atahualpa de leiding van het Incarijk over.
1533: De Spanjaarden trekken onder leiding van Pizarro het grondgebied binnen. Sebastián de Benalcazar, een van Pizarro’s kompanen, verovert Ecuador in 1534. Ecuador behoorde in de koloniale periode tot het onderkoninkrijk Lima.
17e eeuw: Tijdens de kolonisatieperiode werken kerk en staat intensief samen om de indiaanse bevolking te onderwerpen. In de Sierra worden de indianen samen- gebracht in encomienda’s (een groep indianen die als schatplichtigen aan de aan de Spanjaarden werden toegewezen, vaak bijgestaan door een priester) en reducciones (indianen die in afgelegen gebieden in dorpjes werden samengebracht, vaak onder voogdij van een jezuïetenmissie).
18e eeuw: Wegens hoge sterfte onder de indianen worden negerslaven ingevoerd voor arbeid op de kustplantages.
1809-1822: Onafhankelijkheidsstrijd. In 1812 verslaat Antonio José de Sucre de Spaanse troepen definitief.
1822-1830: Ecuador maakt deel uit van Gran Colombia (Ecuador, Colombia en Venezuela), uitgeroepen door Simon Bolivar.
1830: Gran Colombia valt uit elkaar. Ecuador wordt een onafhankelijke republiek.
1830-1925: Veertig verschillende regimes volgen elkaar op.
1933-1972: Periode van ‘Velascisme’. Velasco Ibarra wordt tot vijf maal toe president, onderbroken door staatsgrepen.
1964: Landhervormingen worden doorgevoerd waarbij het feodale hacienda-huasipungosysteem wordt afgeschaft. Belangrijkste doel hiervan is het moderniseren van landbouw.
Begin ’70: Ontdekking van olievelden in het Amazonewoud. In 1973 wordt Ecuador lid van de Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) en er worden nog meer landhervormingen doorgevoerd.
1972-1978: Ecuador wordt door generaals bestuurd.
1979: Na democratische verkiezingen komt Jaime Roldos aan de macht.
1981: Grensconflict met Peru laait weer op. Vijfdaagse oorlog volgt. In mei van datzelfde jaar komt Roldos tijdens een verdacht vliegtuig ongeluk om het leven. Hij wordt opgevolgd door zijn vice-president Oswaldo Hurtado.
1984-1988: De neoliberaal León Febres Cordero aan de macht.
1988-1992: De sociaal democraat Rodrigo Borja aan de macht. Hij slaagt er niet in de economische puinhoop die zijn voorganger heeft aangericht op te ruimen.
1992: Sixto Durán Ballén aan de macht.
1998: Jamil Mahuad wordt president
2000: President Jamil Mahuad moet het veld ruimen naar grootscheepse protesten door een coalitie van indianengroepen, soldaten en welzijnsorganisaties. Gustavo Noboa Bejarano volgt hem op.
2002: Oud-generaal Lucio Gutierrez president.

De doodstraf is in Ecuador afgeschaft. Toch vonden er in 2002 in gevangenissen nog wel martelingen en mishandelingen plaats. Mensen die voor de rechten van de mens opkwamen, zoals advocaten en getuigen in mensenrechtenzaken werden bedreigd. Een ander punt wat in 2002 nog speelde was dat homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transseksuelen werden vervolgd en mishandeld.

Ecologische kenmerken

Omvang van de natuur
De Oriente (Het Amazone regenwoud) beslaat 131000km2 tropisch regenwoud, iets minder dan de helft van de totale oppervlakte van het land, maar ongeveer 3,5 keer zo groot als Nederland. 20% van deze oppervlakte is nationaal park of wildreservaat. Toch wordt het regenwoud, ondanks de parken en reservaten bedreigd. Vooral ontbossing is een grote vijand. Kaart 177D laat zien dat het bosgebied jaarlijks met minimaal 1,5% afnam in de periode 1990-1995.

De voornaamste vorm van bodemaantasting door de mens in Ecuador is het afstromende water. Dit is vooral in het gebied rondom het Andesgebergte. Aan de westkant van het Andesgebergte is nauwelijks bodemaantasting door de mens te vinden. Dit is te zien op kaart 177B. De natuur is aanzienlijk aangetast door de aardoliewinning die op gang gekomen is de laatste jaren. Aardoliepijpleidingen lekken overal. Hierdoor zijn in totaal bijna 400.000 vaten met aardolie het Amazone regenwoud ingestroomd. Maar er zijn ook andere bedreigingen, zoals de uitbreiding van woestijnen, zoals te zien is op kaart 176A.
Op kaart 176B is te zien dat langs de kust van Ecuador voortdurende vervuiling van de wereldzee plaats vindt, deze vervuiling hoopt zich plaatselijk opeen.

De koolzuurgasproductie in Ecuador lag in 1996 op 2,1 ton per inwoner, zoals kaart 177A laat zien.
Het CFK-verbruik in Ecuador lag in 1990 op 69 gram per inwoner. Dit is zeer laag in vergelijking met Nederland, waar het CFK-verbruik in 1990 op 1177 gram per inwoner lag. Dit verschil is duidelijk te zien op kaart 176C.

Relaties met andere gebieden

Toerisme
Een belangrijke economische activiteit is het toerisme. De landschappen van de Andes, de indiaanse bevolking, de stranden, het regenwoud en de Galápagoseilanden zijn belangrijke toeristische attracties.De gemiddelde groei van het aantal toeristen ligt op dit moment op ca. 10% per jaar. In 1995 werd besloten om het aantal bezoekers per jaar te stellen op maximaal 75.000. Op dit moment worden de eilanden door 50.000 à 60.000 toeristen per jaar bezocht, waarvan driekwart uit het buitenland en één kwart uit Ecuador zelf.

Handelspartners
Ecuador heeft een aantal vaste handelspartners waar ze naar exporteren, zoals de Verenigde Staten, Colombia, Italië, Chili en Peru. Vaste handelspartners waar ze uit importeren zijn de Verenigde Staten, Colombia, Venezuela, Japen en Mexico. Kaart 169D laat zien dat de Verenigde Staten en de Europese Unie de belangrijkste handelspartners zijn, in zowel in- als uitvoer. In 1997 voerde Ecuador voor €4.526,-- miljoen in, en voor €4.771,-- miljoen uit.

Samenhang tussen de verschijnselen

Landbouwactiviteiten
Zoals eerder gezegd vind in Ecuador vooral primitieve zelfvoorzienende akkerbouw plaats, op een enkele plek ook plantagelandbouw. Deze vorm van landbouw vindt vooral plaats in landen in Midden en Zuid-Amerika, en in midden Zuid-Afrika en in Indonesië. Duidelijke gebieden in de wereld waar de algemene ontwikkeling in een nog niet vergevorderde status is. Landen als deze zijn economisch domweg nog niet ver genoeg gevorderd om zaken als commerciële landbouw in welke vorm dan ook te kunnen ondersteunen.

Bevolkingsspreiding
In de Oriente woont maar 2% van de bevolking, in de Oriente begint het Amazonewoud. Het is logisch dat er minder mensen wonen in een warm tropisch regenwoud, dan in het laagland in de kustregio, de Costa. Het valt misschien te verwachten dat er ook minder mensen in de Sierra (hier loopt het Andesgebergte doorheen) wonen, maar 98% van de bevolking woont gelijk verdeelt over de Costa en de Sierra. Dit zal waarschijnlijk komen door de goede verbindingen tussen alle gebieden in het land.

Demografische kenmerken in relatie met economische kenmerken
Zoals als vaker in economisch zwakkere gebieden, wonen veel mensen in steden, zoals in Quito, 1,4 miljoen inwoners, Guayaquil met 1,9 miljoen inwoners. Natuurlijk zijn de voorzieningen ook in deze grote plaatsen veel meer aanwezig dan in het Amazonewoud, dit is dus een verklaring waarom Ecuadoranen hoofdzakelijk in steden leven.

Spreidingspatroon van verontreiniging
Aangezien in Ecuador landbouw hoofdzakelijk uit primitieve zelfvoorzienende akkerbouw bestaat, is de verontreiniging uit deze kleinschalige vorm van landbouw ook erg klein. De industrie is ook nog erg kleinschalig in Ecuador, daarom zorgt ook deze voor weinig vervuiling. In 1996 was de koolzuurgasproductie 2,1 ton per inwoner, voor Nederland was dat in 10 ton per Nederlander en in de Verenigde Staten 19,7 per inwoner. Het CFK gebruik is aanzienlijk lager dan dit verbruik in Nederland. De algemene oorzaak voor deze zaken is waarschijnlijk dat Ecuador op verscheidene vlakken (industrieel, economisch etc.) minder ver gevorderd is dan Nederland.

Spreidingspatroon van toerisme
De landschappen van de Andes, de indiaanse bevolking, de stranden, het regenwoud en de Galápagoseilanden zijn belangrijke toeristische attracties, dit ligt voor de hand omdat dit toeristisch aantrekkelijke gebieden zijn. Deze plaatsen geven een beeld van de schoonheid van Ecuadoraanse natuur.

Vraagstelling

De onderstaande vragen hebben wij opgesteld omdat wij diepgang wouden geven aan deze PO, en de hoofdvraag zo compleet mogelijk wilden beantwoorden. Dit door middel van deelvragen die alle aspecten van de hoofdvraag aan bod stellen.

Tijdens het maken van het Geografisch Beeld viel het ons direct op dat Ecuador al voor lange tijd politiek onstabiel is. Wij vroegen ons af of dit verklaard kan worden, en daarom hebben we voor deze hoofd- en deelvragen gekozen:

Hoofdvraag:
Hoe komt het dat Ecuador politiek zo onstabiel is?

Deelvragen:
- Hoe is de politieke situatie in Ecuador?
- Welke rol hebben de fysisch geografische kenmerken in de politieke onstabiliteit?
- Welke rol hebben de bevolkingsdiversiteit en –spreiding in de politieke onstabiliteit?
- Welke rol heeft de chronische armoede in de politieke onstabiliteit?
- Welke rol hebben bezitsverhoudingen in de politieke onstabiliteit?
- Wat wordt eraan gedaan om de onstabiliteit van de politiek te verminderen?

Deelvraag 1

Hoe is de politieke situatie in Ecuador?

Geschiedenis
Het oudste bewijs dat er mensen leefden in Ecuador was gevonden ten oosten van Quito, bij de El Inga archeologische vindplaats. Dit bewijs dateert waarschijnlijk van jagers en verzamelaars die 10.000 jaar voor Christus leefden. De culturen binnen Ecuador bleven zich vanaf dit begin uitbreiden.

Rond 1200 bezaten de Inca’s de Cuzco vallei in Peru. In de 15e eeuw groeiden de Inca’s uit tot de meest geciviliseerde samenleving van pre-Columbiaans Zuid-Amerika. Rond 1460 ging de Inca Tupac Yupanqui het huidige Ecuador veroveren, samen met 200.000 man. Door nogal wat tegenstand op verschillende plaatsen bereikte de zoon van Tupac, Huayana Capac pas in 1495 noord Ecuador.

19e eeuw
Na lange tijd kwamen de Spanjaarden aan in Ecuador. De naam Republiek Ecuador is te danken aan het feit dat de evenaar (Spaans: ecuador) dwars door het land loopt. Lange tijd werd Ecuador alleen door Europese onderzoekers bezocht. Men zag Ecuador als een natuurlijk laboratorium. Sinds de komst van de Spanjaarden kreeg het rooms-katholieke geloof invloed op het dagelijks leven van de Ecuadoranen. In deze tijd was er al sprake van politieke moorden en verschillende militaire regimes.

Onze thematische kaart, voor uitleg zie pagina 22

Richting onafhankelijkheid
De Spaanse macht verzwakte op haar koloniën, zo ook op Ecuador. De eerste staatsgreep vond plaats toen Napoleon de macht greep in Spanje en zijn broer Jozef tot koning kroonde. Het verzet hiertegen waaide op in de koloniën. Deze eerste opstand werd neergeslagen door Spaanse troepen uit Nieuw-Granada en Peru. Harde maatregelen volgden om de bevolking in de hand te houden, maar twee jaar later braken er nieuwe opstanden uit. Nu zelfs met een grondwet voor een nieuwe onafhankelijke staat. Alleen Quito kwam deze keer in de greep van de opstandelingen, maar dit kon ook al snel onderdrukt worden.

De hang naar onafhankelijkheid was echter niet meer te stuiten, ook niet toen de oud-koning Ferdinand na de val van Napoleon weer koning werd. El Liberator (de Venezolaan Simón Bolívar) werd de centrale figuur in de strijd tegen de Spanjaarden. Na Nieuw-Granada (Colombia) en Venezuela veroverd te hebben werd het rechtsgebied in mei 1822 bereikt. De federatie Gran Colombia werd opgericht. In 1830 viel de federatie echter al. De Venezolaanse gezaghebber van Quito, generaal Juan José Flores, riep in september 1830 de republiek Ecuador uit, deze had dezelfde lansgrenzen als het oude Rechtsgebied Quito. Omdat de landsgrenzen niet duidelijk waren, ontstonden er al snel grensconflicten tussen Peru en het nieuwe Ecuador.

1830-Nu
De huidige tegenstelling tussen het conservatieve Quito en het liberale Guayaquil, een tweedeling die in feite is gebaseerd op de rivaliteit tussen de Costa en de Sierra, vind zijn grondslag in de tijd dat de Ecuadoraanse elite de macht greep na het sterven van El Liberator op 17 december 1830.

President Flores bood de liberale leider Vicente Rocafuerte aan bij toerbeurt het land te regeren, het militaire gezag zou wel in Quito gevestigd blijven. In 1843 kwam Flores zelf zijn aanbod niet na, had trad niet terug toen het zijn beurt was. Hij kocht Rocafuerte af. De liberalen grepen echter twee jaar later alsnog de macht.

Tussen 1845 en 1860 kende Ecuador elf regeringen en de grondwet werd drie keer herschreven. De economie stagneerde en er vond nauwelijks handel met het buitenland plaats. Grensgeschillen laaiden op met Colombia en Peru. De burgemeester van Guayaquil verpachtte het zuiden zelfs enige tijd aan Peru.

In 1860 kwamen de conservatieven op nieuw aan de macht door een opstand. Als voorman hadden zij Gabriel García Moreno, hij is ontzettend belangrijk in de Ecuadoraanse geschiedenis. Hij maakte het katholicisme nog belangrijker, instellingen als ‘Wachters van de Maagd’ en ‘Soldaten van Jezus’ benadrukte dit. Vrijheid van drukpers en meningsuiting werden afgeschaft. Politieke tegenstanders werden gevangengezet of het land uitgejaagd.

Ondanks alle nadelen zorgde hij voor groei, door aanleg van (spoor)wegen, hij bouwde ziekenhuizen, indianen en vrouwen kregen de mogelijkheid tot scholing, hij moderniseerde de haven van Guayaquil, de landbouwindustrie werd productiever door de invoering van nieuwe gewassen. Moreno zorgde hoofdzakelijk voor rust en een eigen identiteit.

Rond 1900 kwam de liberaal Eloy Alfaro aan de macht. Hij verbeterde het lot van de indianen, moderniseerde de grondwet en voerde een scheiding tussen Kerk en Staat in, maar werd door katholieke fundamentalisten vermoord. Dit luidde het begin van veel politieke onrust in, die eigenlijk tot op dit moment doorgaat. José María Velasco Ibarra, die tussen 1933 en 1972 vijf termijnen president was, was een typische populist hij had mooie woorden en bond hierdoor de bevolking aan zich. Hij personifieerde de natie.

Ecuador was de eerste Latijns-Amerikaanse natie met een democratische regering. In 1978 stelde het leger een grondwet op die ook de 750.000 analfabeten van het land stemrecht gaven. Nieuwe regeringen zorgde voor vermindering van het analfabetisme en verbeteringen voor arbeiders. Het kelderen van olieprijzen zorgde echter voor een economische crisis, waardoor een militaire staatsgreep wederom dreigde. De president uit die tijd Roldós kwam in 1981 om bij een vliegtuigongeluk, zijn Vice-president Osvaldo Hurtado volgde hem plichtsgetrouw op en ging goed om met de zware El Niño overstromingen in 1982.

In 1984 kwam Léon Febres Cordero aan de macht, hij ondersteunde de groei van de economie. Hij kwam echter ten val door beschuldiging van het smokkelen van overheidsgeld richting Israël.

1988 Leek voor verbeteringen te zorgen, de sociaal-democraat Rodrigo Borja Cevallos volgde een eerlijke politieke koers, hij ging goed om met stakingen en studentenrellen. De inflatie liep zelfs terug, de buitenlandse schuld werd regelmatig afgelost, buitenlandse investeringen werden aangetrokken, zijn opvolger Sixto Durán Bellén bleef ook deze koers volgen. Nadat Sixto privatisering maatregelen wilde invoeren werd hij impopulair.

De populistische Abdala Bucaram kwam in 1996 met zijn partij de Ecuadoraanse Roldosista Partij (ERP) met een verrassingsoverwinning aan de macht. Hij was hiervoor burgemeester van Guayaquil geweest, deze functie had hem de bijnaam El Loco (de gek) opgeleverd. Hij zorgde voor belachelijke prijsstijgingen, hij beloofde de armen te helpen maar hij hiep hen uiteindelijke verder de grond in. Buiten dit alles was hij ook nog een schaamteloos corrupt.

Na een staking van twee dagen werd Bucaram door het Congres in februari 1997 afgezet door een clausule in de grondwet, dit hield in dat hij werd afgezet op grond van ‘geestelijk onvermogen’.

Corruptie ging nog even door, ook na de afzetting van Bucaram. In augustus 1998 kwam Jamil Mahuad aan de macht. Deze man had aan Harvard gestudeerd en wou daadwerkelijk wat gaan doen aan de economische terugval, die ook nog eens waren versterkt door overstroming van El Niño. Hij zorgde voor succesvolle vredesonderhandelingen met Peru, hij was echter minder populair omdat hij leningen veilig stelde bij het IMF. De waarde van de sucre daalde dramatisch. Mahaud gaf ten einde raad alle banken de opdracht alle rekeningen voor een jaar lang te bevriezen.

Toen ook dit niet werkte startte Mahuad de dollarisering, hopend hiermee de 60 procent inflatie om te buigen, de rente te verlagen en investeringen aan te moedigen. Inheemse groeperingen accepteerde de dollarisering niet en rukte op naar Quito. Op 21 januari 2000 moest Mahuad vluchten uit Quito, toen duizenden het Congresgebouw bestormden. Het militaire hoofd nam de macht, maar trad na enkele uren al weer af omdat de V.S. dreigde met internationale isolering.

Gustavo Noboa (vice-president onder Mahuad) kreeg de macht. Hij zette de dollarisering door. Zijn taak was om de totale bevolking het vertrouwen in de regering terug te geven, de economische crisis, die in 70 jaar nog nooit zo erg is geweest, tegen te gaan.

In november 2002 werd de vulkaan El Reventador (3560 meter) na een onderbreking van 26 jaar weer actief. De berg begon een grote hoeveelheid gas, rook en as uit te stoten. De berg ligt ongeveer 100 kilometer ten oosten van de hoofdstad Quito, en veroorzaakte zelfs daar de nodige overlast.

Eind november 2002 werd oud-generaal Lucio Gutierrez tot president gekozen. De 45-jarige linkse rebel nam in 2000 nog deel aan een staatsgreep poging in het land. Gutierrez voerde fel campagne tegen de corruptie onder de blanke elite. Gutierrez versloeg de bananenmiljardair Noboa, een vertegenwoordiger van de bovenlaag.

Politieke situatie
Wij vinden dat Ecuador getekend is door haar politieke onstabiliteit, van de onafhankelijkheidsstrijd tot het verjagen van de president uit het Congresgebouw op 21 januari 2000. Nog nooit is er een regering geweest die haar beloftes waar maakte, dat gebeurd natuurlijk ook niet altijd in Nederland, maar er wordt hier wel nagestreefd. Het lijkt in Ecuador meer regel dan uitzondering dat beloftes niet nagekomen worden. Presidentskandidaten lijken telkens met veel goede moed aan hun ambtstermijn te beginnen, maar worden dan met problemen geconfronteerd die zij niet aankunnen. De bevolking komt in opstand, en de situatie is voor de volgende president telkens slechter dan voor de vorige.

Deelvraag 2

Welke rol hebben de fysisch geografische kenmerken in de politieke onstabiliteit?

Om een antwoord op deze deelvraag te geven willen wij eerst de fysisch geografische kenmerken beschrijven die volgens ons van invloed zijn op de politieke onstabiliteit. Ten eerste het Andesgebergte, dit gebergte snijdt dwars door Ecuador. Het Andesgebergte verdeelt Ecuador in 3 delen. De Costa, de Sierra en de Oriente. Doordat het landschap door het gebergte moeilijk begaanbaar is, maar ook door de slechte infrastructuur, komt de bevolking uit deze drie delen nauwelijks met elkaar in aanraking. Het gebergte zorgt dus niet alleen voor een natuurlijke opdeling, maar de barrière heeft ook voor de ontwikkeling van drie verschillende culturen gezorgd. Culturen die elkaar niet met open armen ontvangen. Zo waren de inheemse indianen het niet eens met het beleid van president Mahuad, en bestormde zij het Congresgebouw. De bevolking is niet een.

Naast de natuurlijke deling waar het Andesgebergte voor zorgt, zorgen de olierijkdommen voor veel spanningen in Ecuador. Corrupte regeringen die hun slaatje willen slaan uit de olie-industrie. De totale economie stort in als de olie-industrie verzwakt. Olie is nog steeds het belangrijkste exportmiddel voor Ecuador, dus de spanningen rondom de olie zijn wel begrijpelijk.

Buiten deze twee elementen die constant aanwezig zijn heeft Ecuador ook vaak te maken met milieurampen en problemen zoals El Niño, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen. Presidenten en regeringen worden geëerd of gehaat door de manier waarop zij met deze omstandigheden omgaan.
Overstromingen in Guayaquil tijdens El Niño

We kunnen hieruit concluderen dat de fysisch geografische kenmerken van Ecuador een grote rol spelen in de politieke onstabiliteit. Deze kenmerken delen de bevolking in 3 delen, de olierijkdommen zorgen voor veel spanningen en de regering weet moeilijk om te gaan met de natuurrampen. Samen dragen ze eraan bij dat de regering het land moeilijk kan regeren, en er dus veel onstabiliteit ontstaat.

Deelvraag 3

Welke rol hebben de bevolkingsdiversiteit en –spreiding in de politieke onstabiliteit?

De bevolking in Ecuador is grofweg in drie groepen te verdelen. De bevolking in de Costa, de Sierra en de Oriente. Hoewel alle drie de groepen voornamelijk leven van de landbouw, hebben ze een heel andere manier van bestaan.
In de Oriente woont slechts 2% van de bevolking. De slechte infrastructuur maakte de Oriente moeilijk begaanbaar. De bevolking daar heeft dus altijd in een isolement geleefd.
De bevolking in de Sierra leeft in en rondom de grote steden, waar veel kolonisten zich hebben gevestigd. Het gevolg van de komst van de kolonisten is dat zij hun leven lang zijn geteisterd door discriminatie. Ook hier leeft de bevolking in een isolement vanwege de slechte infrastructuur. De kerk speelt voor deze mensen een erg belangrijke rol.
De bevolking in de Costa is, in tegenstelling tot de Sierra en de Oriente, veel mobieler. Veel afstammelingen van slaven die naar Ecuador kwamen wonen hier, maar ook steeds meer kolonisten vestigen zich in de Costa. De bevolkingsdiversiteit is hier bijzonder groot.

Naast deze driedeling in de spreiding van de bevolking, is er ook nog de bevolkingsdiversiteit die een grote rol speelt. In elk van deze gebieden wonen tal van verschillende groepen mensen.
De machtsverhoudingen tussen de verschillende groepen inwoners zijn niet gelijk. De kolonisten hebben de macht over de landbouwgronden en de rest van de bevolking is voornamelijk in dienst van hen, en heeft niets te zeggen. De positie van de oorspronkelijk bewoners, de indianen, is zeer slecht. Ze worden onderdrukt en er zijn bijvoorbeeld nauwelijks indianen in het parlement vertegenwoordigd. Blanken en mestiezen beschouwen de indianen als tweederangs burgers en racisme is daarom ook niet weg te denken. De blanken zijn nog steeds de machtigste bevolkingsgroep ondanks dat ze relatief maar een klein deel van de bevolking uitmaken. Ze bezitten de meeste economisch en politiek belangrijke posten. De rijke Ecuadoranen hebben dus alle mogelijke luxe, terwijl de grote meerderheid van het land in grote armoede leeft

Duidelijk is dus dat er onder de bevolking geen eenheid heerst, de tegenstellingen zijn ontzettend groot. Bovendien zijn er ook de verschillen in belangen van de inwoners in de Oriente, de Sierra en de Costa, want in elk van deze delen wordt op een heel andere manier geleefd.
Dit maakt het moeilijk om Ecuador als één land te regeren, want het is één land, maar duidelijk niet één volk.

Foto’s: ‘Insight Guid Ecuador’, pagina 62-63

Deelvraag 4

Welke rol heeft de chronische armoede in de politieke onstabiliteit?

Ecuador beschikt over veel natuurlijke rijkdommen, maar toch leeft 2/3 van de bevolking onder het bestaansminimum. Niet alleen in de steden is veel armoede, maar ook de boeren hebben het erg zwaar. De boeren die een stukje grond bezitten worden geconfronteerd met de productiekosten die sneller stijgen dan de opbrengsten van hun stukje land. Goedkope kredieten of technologische bijstand zijn er niet of nauwelijks. Ook neemt de criminaliteit door de armoede toe.

Veel Ecuadoranen leven in een zodanige armoede dat ze er alles voor over hebben om het financieel beter te krijgen. Arme Ecuadoranen stemmen dan ook niet op presidentskandidaten om de politieke ideeën, zij stemmen op de persoon wiens beloftes het gunstigst voor hen zijn, terwijl ze in hun achterhoofd allang weten dat ook deze man zijn beloftes niet waar kan maken, maar wat moet je dan?

In de jaren ’70 is 1 kwart van de Ecuadoraanse bevolking verhuisd van het platteland naar de steden. Hier was Ecuador niet tegen opgewassen. Nog steeds ondervindt men daar nu de problemen van, er zijn miljoenen huizen tekort, en als men al een huis heeft is het vaak zonder stromend water en elektriciteit.
De verschillende regeringen die volgden hebben geprobeerd de gezondheidszorg, bijstand voor kleine boeren, voedselhulp, goedkope huisvesting, zorg voor jongeren en bestrijding van werkeloosheid te verbeteren. Dit blijkt niet te lukken, en er is altijd een geldtekort.

Duidelijk is dat de bevolking door de armoede wanhopig is, en roekeloos stemt op de persoon met de meest belovende woorden. De regering heeft wel plannen om de armoede te verminderen, maar simpelweg door het geld tekort worden de plannen niet compleet, of zelfs helemaal niet, uitgevoerd. De chronische armoede in het land maakt het de regering dus moeilijk om het land stabiel te houden, laat staan op te kunnen bouwen

Deelvraag 5

Welke rol hebben bezitsverhoudingen in de politieke onstabiliteit?

Ondanks de landhervormingen van 1964 en 1973 is de landbouwgrond nog grotendeels in handen van grootgrondbezitters: ca. 10% van de eigenaren beschikt over driekwart van de grond. Meer dan 70% van de landbouwbedrijven is kleiner dan 5 ha. De agrarische hervormingen hebben ook geen einde kunnen maken aan de traditionele vorm van deelpacht (huasipungo), waarbij de "pacht" voldaan wordt door arbeid te verrichten voor de grootgrondbezitter.

Officieel is dit systeem al in 1964 afgeschaft maar in de praktijk is dit nog steeds op veel plaatsen terug te vinden. In 1990 maakte de regering een plan om de gronden gedeeltelijk te verdelen onder de Indianen, de oorspronkelijke eigenaars van de gronden. In 1994 wilde de regering deze wet al weer afschaffen, omdat ze onder druk gezet werden door grootgrondbezitters en de industriëlen. Dit is niet gebeurd, maar in de praktijk hebben de grootgrondbezitters nog steeds de macht over de gronden, ze ‘verdelen’ het onder de boeren, die voor hen werken. Van verdeling van land onder de landloze arme boeren is dus nog steeds geen sprake.
De manier waarop de bezitsverhoudingen verdeeld zijn is nog steeds verre van eerlijk. Corruptie is helaas niet weg te denken. De grootgrondbezitters maken deel uit van de rijkste bevolking van Ecuador. Zij hebben ook politiek veel macht, want met geld is hier alles te verkrijgen, zelfs een diploma kan men gewoon kopen.

Duidelijk is dus dat de bezitsverhoudingen een rol spelen in de politieke onstabiliteit. Aan de ene kant staan de boeren die voor de landhervormingen zijn, en aan de andere kant de grootgrondbezitters. Tussen deze twee groepen is voortdurend spanning, en beide proberen ze de regering te beïnvloeden. De grootgrondbezitters hebben echter veel geld, en dit zorgt ervoor dat de landhervormingen stil gezwegen worden, in plaats van worden aangepakt.

Deelvraag 6

Wat wordt er gedaan om de onstabiliteit van de politiek te verminderen?

De bevolking koos in 2002 massaal voor Lucio Gutierrez, men zag hem als de hoop op verandering. Hij belooft o.a. de corruptie, de dollarisering en de privatiseringen tegen te gaan. Of dit ook echt goed zal uitpakken, of dat het slechts belovende woorden zijn, dat is natuurlijk de vraag. Gezien de geschiedenis van Ecuador zou dit echter niet verbasend zijn.
Toch doet de regering in Ecuador hard zijn best om de politieke situatie te verbeteren. Een klein detail, maar zeker niet onbelangrijk, lichtte het Algemeen Dagblad uit. President Lucio Gutierrez laat hierin weten dat hij vanaf dat moment op tijd wil komen bij zijn afspraken. In Ecuador is het eerder regel als uitzondering dat men zijn afspraken niet nakomt. Door middel van dit kleine gebaar wil de regering een aanzet geven om te laten zien dat ook zij hun best doen de situatie in het land te verbeteren.

Niet alleen Ecuador zelf werkt aan het verminderen van de onstabiliteit, ook andere landen helpen Ecuador. Nederland is één van deze landen. Per jaar besteedt Nederland 0,8% van het BNP aan ontwikkelingssamenwerking. Hiervan gaat een deel naar Ecuador. In 2003 besloot Nederland echter de ontwikkelingssamenwerking te beperken tot een aantal landen. Ecuador hoort hier niet bij, en daarom wordt deze samenwerking langzaamaan afgebouwd.

De Verenigde Staten biedt Ecuador veel steun op alle vlakken. Dit samenwerkingsverband bestaat al jaren. Dankzij de steun van de V.S. heeft Ecuador programma’s op kunnen zetten om de economie in het land te verbeteren.
De Verenigde Staten biedt
Ecuador veel steun op alle vlakken

Van allerlei kanten wordt er hulp aangeboden, om te zorgen dat de Ecuadoraanse politiek stabieler wordt. Niet alleen vanuit de bevolking zelf, maar ook vanuit het buitenland komt er allerlei steun. Het kost echter veel tijd en geld, om de politiek stabiel te krijgen, maar duidelijk is wel dat iedereen vindt dat de situatie zoals deze nu is, niet kan blijven bestaan.

Hoofdvraag

Hoe komt het dat Ecuador politiek onstabiel is?

Alle aspecten waarvan wij verwacht hadden dat ze van invloed waren op de politieke onstabiliteit in Ecuador, waren dat ook. Zo lijken de presidenten van Ecuador een aaneenschakeling van mannen die hun beloftes niet waar kunnen of willen maken. Daarbuiten de vele verschillende bevolkingsgroepen die over en weer weinig begrip hebben. De deling die het Andesgebergte veroorzaakt, de immense armoede onder de bevolking, en de kleine groep mensen die bijna alle grond in bezit hebben.

Gelukkig lijkt er nu een president te zijn die open staat voor vele verbeteringen. Vooral de VS, natuurlijk ook gedeeltelijk uit eigen belang, bieden Ecuador veel hulp.

Ook de fysisch-geografische kenmerken als het Andesgebergte, die naast een natuurlijke barrière ook de splitsing is tussen drie bevolkingsgroepen in dit ene land. Daarnaast zijn er de natuurrampen, waar zowat iedere president mee te maken krijgt.

Het erge voor de inwoners is dat ondanks dat zij in een democratie leven, alleen maar kunnen stemmen op de kandidaat die hen de mooiste dingen belooft. Eigenlijk weten zij allang dat die beloftes niet waar gemaakt zullen worden, maar wat moeten zij dan?

Wij hopen vooral voor de arme bevolking van Ecuador dat president Lucio Gutierrez zijn beloftes zal waarmaken, dat het hem (en zijn toekomstige opvolgers) zal lukken om van Ecuador een vooral stabiel land te maken. Ecuador heeft genoeg natuurlijke rijkdommen en andere aspecten die voor een ongekende handel van Ecuador met andere landen kan zorgen. Wij denken dat de mogelijkheden er zijn, nu nog een leider die wat met deze mogelijkheden gaat doen.