Normen en waarden in politiek

Normen en waarden in de binnenlandse politiek

Normen en waarden in de politiek van een land zijn afhankelijk van de cultuur die in dat land heerst. Hier in Nederland leven we in een redelijk vrije cultuur, dus ook de politiek is ‘vrij’.
Door ontwikkelingen in een cultuur verschuiven ook de normen en waarden. Vroeger was het bijv. de man het hoofd van het gezin, maar nu is dat niet vanzelfsprekend meer. De Staatkundig Gereformeerde Partij denkt nog steeds zo ‘ouderwets’. Vrouwen worden namelijk niet in het bestuur van de partij geaccepteerd.
Samen met de cultuur veranderen dus de normen en waarden en het is aan de politiek en de samenleving om de normen en waarden steeds te actualiseren en te handhaven.

De laatste vijfentwintig jaar zijn de opvattingen over het huwelijk, het gezin en de dood veranderd. Het is dan ook de politiek die daarop heeft gereageerd. In de tijd van ‘Paars’ zijn bijv. het homohuwelijk en euthanasie legaal verklaard. Dat betekent echter niet dat elke politieke partij het daarmee eens is. De al eerder genoemde SGP en het Christen Democratisch Appel zijn het met euthanasie totaal niet eens. Dat wijst er dus op dat normen en waarden tussen partijen sterk kunnen botsen. Die verschillen kunnen zorgen voor felle discussies tussen politieke partijen.

De laatste jaren is er een ontevredenheid ontstaan met betrekking tot de normen en waarden in Nederland. Kinderen schelden leraren uit, er wordt niet meer opgestaan voor ouderen en een groot deel van de bevolking heeft lak aan het welzijn van hun naasten. De politiek merkt die verandering en speelt daar op in.
Normen en waarden zijn een heus politiek punt geworden. Volgens een NIPO-peiling in december vinden de kiezers ‘normen en waarden herstellen’ het op één na belangrijkste verkiezingsthema. Dat wijst erop dat de bevolking zeer ontevreden is.
Naast het gezin en school speelt de politiek een rol in het overbrengen van normen en waarden. Zoals in het verkeer. Maar dat roept vragen op; welke rol speelt en denkt de politiek te spelen in het overbrengen van normen en waarden?
Gek genoeg hebben het CDA en de SP het zelfde idee over de plaats van de overheid in het overbrengen van normen en waarden. Beide zien zij de overheid als een ‘baken’. ‘Schuift het baken naar rechts of links, het zal hoe dan ook gevolgen hebben voor de samenleving en de betekenis die waarden en normen voor de mensen hebben.’ Zegt Jan Marijnissen van de SP. Het CDA vindt dat de overheid wetten een regels moet handhaven en het goede voorbeeld moet geven.
Bijna alle partijen vinden dat het door de eerdere ‘vrije’ en asociale politiek de mist in is gegaan met de normen en waarden. Jan Marijnissen stelt zich de vraag: “Vriendjespolitiek, partijpolitieke benoemingen, omkopingen, we hebben nu de parlementaire enquête, als dat op het hoogste niveau kan, waarom zou de burger zich dan onderwerpen aan normen en waarden?” Zou dat dan betekenen dat de overheid zich autoritair moet opstellen en dat de burgers zich maar moeten betuttelen?

Sinds Pim Fortuyn wordt er niet raar opgekeken als er bij politieke debatten het er zeer fel aan toe gaat. De media creëerde door middel van ‘sappige’, spectaculaire verhalen een soort onwerkelijk en onserieus beeld van de politiek. Er werd gevochten en gescholden. Het respect, wat zo belangrijk is in een democratisch land, leek even verdwenen. De media heeft het opgeblazen, maar het lag, of ligt, niet alleen bij de media. Als iedere partij een ander beeld heeft van de waarden en normen, hoe kan zij die dan het best overbrengen?
‘Onze’ Pim sprak alles uit en Balkenende kiest voorzichtig zijn woorden. Welke vorm is dan acceptabel en het meest efficiënt?

Blijkbaar zijn er veel vragen over hoe de overheid en de politieke partijen moeten omgaan met de normen en waarden in de Nederlandse cultuur. We leven in een vrij land en iedereen heeft dan ook zijn eigen beeld van de normen en waarden die we zouden moeten handhaven.
Het handhaven en opleggen van sommige kwesties ligt volgens alle partijen in de handen van de overheid. Ook de ‘verloedering’ van de normen en waarden is volgens vele door de politiek veroorzaakt. Het is dus wel duidelijk dat de overheid en de politieke partijen een rol spelen in deze maatschappelijke kwestie.