Klonen

Klonen, iets van de laatste tijd? Klonen. Iets wat de laatste jaren veel in het nieuws is. Iedere keer zijn er weer nieuwe ontwikkelingen voor klonen in de wereld van de wetenschap. Klonen bestaat zeer lang. Onder het begrip klonen kunnen de handelingen worden verstaan die leiden tot het ontstaan van een of meer individuen waarbij de verkregen individuen genetisch of vrijwel identiek zijn aan het oorspronkelijke individu. Voorbeelden van klonen zijn goed te zien in de natuur. Voor verscheidene planten en bacteriën is klonen een wijze van voortplanting. Klonen komt ook voor bij eeneiige tweelingen. Het verschijnsel klonen is dus niet iets nieuws in onze wereld. Wel is nieuw dat de wetenschap zich er mee is gaan bemoeien en nu zo ver is dat ze zelf kan gaan klonen. De wetenschap wilde zich al een geruime tijd bemoeien met de voortplanting van mens en dier. Het begon in 1902 toen Spemann voor het eerst een embryosplitsing toepaste voor het kloneren van gewervelde dieren. Vaak werden deze niet ouder dan het oorspronkelijke diertje, maar men kreeg de techniek steeds beter onder de knie. Embryosplitsing is op te vatten als het kunstmatige totstandbrengen van een eeneiige meerling. Na deze ontdekking van Spemann bleef het even rustig, maar in en vooral na de Tweede Wereldoorlog is de ontwikkeling van klonen in een stroomversnelling gekomen. In de jaren vijftig werden kikkervisjes gekloond met behulp van een nieuwe techniek. De kerntransplantatie. Bij de kerntransplantatie wordt de kern uit een eicel verwijderd en vervolgens geïnjecteerd in een vroeg embryonale cel. Het zo totstandgekomen embryo bleek in staat uit te groeien tot kikkervisje. Later werd de kerntransplantatie ook uitgevoerd bij zoogdieren. Dat ging nog niet zo goed. De embryo’s die waren ontstaan door transplantatie van embryonale celkernen ontwikkelden zich slechts vier dagen. In de jaren zeventig deed een nieuwe techniek haar intocht, de verbeterde embryosplitsing. De gekloonde dieren habben nu de capaciteit om zich volledig te ontwikkelen. Tevens is deze methode duizend maal efficiënter dan de kerntransplantatie. Bovendien zijn de risico’s vermoedelijk kleiner. Om deze redenen heeft embryosplitsing de voorkeur boven kerntransplantatie. Begin jaren negentig werd door J. Hall aangetoond dat ook mensen geschikt zijn voor de techniek van het klonen. Dit werd gedaan met behulp van embryo’s die overtollige waren bij reageerbuisbevruchtingen. De klonen lukte niet helemaal, maar dit kwam mede doordat Hall er bewust voor had gekozen om embryo’s te gebruiken die nooit tot een normale vrucht zouden kunnen uitgroeien. Dit experiment bewees echter wel dat het klonen van mensen wel degelijk mogelijk is in de toekomst. In 1997 was het dan eindelijk zo ver. Het eerste gekloonde schaap zag het levenslicht. Dit lam Dolly was opgekweekt uit een uiercel en genetisch volkomen identieke aan het donorschaap. Van af toen vond het kloneren in een razend tempo ingang in de veeteelt. Het klonen van dieren werd van toen af aan deels goedgekeurd door de verschillende regeringen en machthebbers. Het werd daarna ook veelvuldig gedaan. In november van dit jaar was de laatste doorbraak op het gebied van klonen. Er waren, door een Amerikaans bedrijf, klonen van menselijke embryo’s gecreëerd. Wetenschappelijk was dit experiment met menselijke embryo’s grotendeels mislukt omdat de embryo’s niet lang leefden, maar de stap tot het klonen van mensen komt steeds dichter bij. Hoe het verder gaat weet niemand nog, maar dat de wetenschap zich verder ontwikkeld op het gebied van klonen is zeker.