Essay toekomstvisies

Er zijn zo’n beetje net zoveel mensen op aarde als dat er verschillende toekomstvisies zijn. Om er maar meteen een te noemen (ik citeer m’n moeder): ‘Ooh, als dit zo doorgaat is de wereld over twintig jaar vergaan!’ Zij ziet echt overal complottheorieën in en denkt dat alles op ieder willekeurig moment kan escaleren. Het contrast met mijn vader is enorm: als je hem naar de toekomst vraagt krijgt je gegarandeerd een antwoord in de trant van ‘ik zie wel joh, zo’n vaart zal het allemaal niet lopen’. Om even kort een beeld te schetsen van wat je van de toekomst zou kunnen verwachten, zal ik drie toekomstvisies bespreken: een naar mijn idee pessimistische, een optimistische en een realistische.

In dystopian novels wordt een beeld geschetst van een maatschappij waarin alles fout is gegaan in een poging de perfecte maatschappij te creëren. Dit soort romans kan gebruikt worden om te waarschuwen waar het met de huidige maatschappij heen kan als de huidige koers wordt voortgezet. Een voorbeeld hiervan is Brave New World van Aldous Huxley, daarin wordt de hele wereld gecontroleerd door technologie en is er geen natuurlijke voortplanting meer. Iedereen wordt geconditioneerd om tevreden te zijn met zijn of haar positie. Emoties, geschiedenis en boeken en God zijn verbannen. Dit is volgens de schrijver, en volgens mij ook, geen maatschappij om naar uit te kijken. Wat blijft er over van de wereld als zoveel vrijheden van mensen zoals het geloof en emoties worden opgeofferd om een stabiele maatschappij te creëren?

Een beweging die een tamelijk positief beeld heeft van wat er uiteindelijk met de wereld zal gebeuren is New Age. New Age gaat ervan uit dat het menselijk bewustzijn van de kosmos zich steeds verder zal ontwikkelen. De mens is een geestelijk wezen dat in opeenvolgende tijdperken nieuwe eigenschappen ontwikkelt onder invloed van veranderende kosmische energieën. Nu het Watermantijdperk is ingetreden zullen we een tijdperk krijgen van toenemende harmonie en een groeiend bewustzijn. Als mensen zich maar genoeg bewust zijn van de goddelijkheid in hunzelf, zullen we een schitterende toekomst tegemoet gaan.

Als laatste heb ik een toekomstvisie die ik ongelofelijk cool vind klinken, en waarvan het helemaal niet zo onwaarschijnlijk is dat dat zou kunnen over een bepaalde tijd: onsterfelijkheid. Futuroloog Ray Kurzweil betoogt dat binnen korte tijd mensen door exponentiële groei van technologieën onsterfelijk kunnen worden. Over een bepaalde tijd kan de intelligentie en de mentale capaciteit van computers hoger worden dan die van het menselijk brein. Voorwaarde is wel dat het menselijk brein volledig ontrafeld moet worden, maar dat is in volle gang. Hyperintelligente nanorobotjes zouden dan in ons lichaam kunnen reizen om dat te repareren en te verbeteren. In theorie zou dat uiteindelijk kunnen resulteren in onsterfelijkheid, die dan wel grotendeels technologisch is.

Wat er nou allemaal echt gaat gebeuren van deze toekomstvisies weet ik uiteraard niet. Het zou in principe helemaal fout kunnen gaan waarbij de maatschappij een Brave New World-achtige kant op gaat, maar waarom zou de wereld ook niet ten goede veranderen? Hoe eventuele onsterfelijkheid op deze aarde eruit zou zien kan ik me nauwelijks voorstellen. Het eeuwige leven dat God geeft daarentegen, is volgens mij wel realiteit. We zullen ons lichaam verliezen, maar toch verder leven. Op grond hiervan kan ik ook zeggen: ‘Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des HEEREN hand’.