Situatie en ontwikkelingssamenwerking Ghana

Algemeen Ghana

Naam: Republic of Ghana
Hoofdstad: Accra
Oppervlakte: 238.533 km² = 7x zo groot als Nederland
Bevolking: 23,4 miljoen (2008)
Bevolkingsdichtheid: 88 inwoners per km² (2005) Nederland heeft een gemiddelde bevolkingsdichtheid van 452 inwoners per km²
Bevolkingsgroei: De Ghanese bevolking telt naar schatting 23,4 miljoen personen; de bevolkingsgroei is 2 procent per jaar. Nederland telt 16.miljoen inwoners. De bevolkingsgroei is 0,55%.
Taal: Engels is de officiële taal. Daarnaast worden nog ongeveer 75 andere talen en dialecten gesproken, elk geassocieerd met een etnische bevolkingsgroep, waarvan Akan met 40% de grootste is.
Landschap: De republiek Ghana ligt aan de Golf van Guinea in West-Afrika.
In het zuiden en midden is Ghana wild begroeid. Er zijn stukken tropisch regenwoud en veel landbouwgebieden. Naar het noorden toe wordt het landschap meer open en savanneachtig. Het is een redelijk vlak land, maar in het oosten zijn enkele bergtoppen tot 8- of 900 meter. Het landschap in het oosten wordt gedomineerd door het enorme Lake Volta, het grootste stuwmeer ter wereld.
Leuk weetje: 200.000 telefoons - 30.000 mobiele telefoons.

Sociaal-economisch.

BNP: Ghana heeft een BNP van $10.340 miljoen Nederland heeft een BNP van $ 629.391 miljoen.
Inkomen per inwoner: $1.900 (1999). In vergelijk met NL = $ 24.400
Armoede, werkloosheid.: De armen wonen vooral buiten de hoofdstad, op het platteland. Daar is vaak geen drinkwater, geen elektriciteit. Er is geen ziekenhuisje of kliniek en er zijn geen goede wegen. Het overgrote deel van de bevolking leeft van de landbouw en verbouwt met moeite genoeg om zich in leven te houden. De inflatie is torenhoog en bijna de helft van de bevolking moet overleven van minder dan € 1,- per dag. 44,8% van de bevolking leeft van minder dan $1 per dag, 78,5% leeft van minder dan $2. Velen, vooral jonge kinderen, zijn ondervoed. Maar ook in de hoofdstad Accra heerst grote armoede. Dat komt omdat duizenden,in de hoop iets te kunnen verdienen, naar deze stad trekken. Echte banen zijn schaars. Naar schatting is de werkloosheid 20%. Toch hoort het land niet bij de minst ontwikkelde landen van de wereld.
Ontwikkeling: Ghana heeft de laatste jaren grote vooruitgang geboekt in het bestrijden van de extreme armoede. De extreme armoede is gehalveerd, waarmee Ghana als eerste land in Sub-Sahara Afrika Millennium Ontwikkelingsdoel 1 (In 2015 zijn extreme armoede en honger uitgebannen) heeft bereikt.
Import/Export: Ghana importeert vooral voedingsproducten, aardolie, chemische producten, textiel, machines en transportmiddelen. Aan export wordt verdiend met goud, cacao, tonijn, hout, aluminium en diamant. Nederland, groot Brittannie, Duitsland, Nigeria en Japan zijn de belangrijkste handelspartners van Ghana. Ghana heeft een open economie. Ze staan open voor export en import met andere landen. Ook vinden ze het goed als er andere landen hun bedrijf in Ghana vestigen.
Economie: De Ghanese economie steunt met name op de landbouw, landbouw draagt voor 40-45% bij aan het BNP. De Ghanese economie is extreem gevoelig voor droogten, plagen en internationale prijsveranderingen. In 1999 en 2000 zorgden sterk gedaalde wereldmarktprijzen voor cacao en goud voor tegenvallende overheidsinkomsten. Daarnaast hadden de gestegen prijzen van olie-importen een forse stijging van de overheidsuitgaven tot gevolg.
Deze combinatie van factoren leidde tot een sterk verslechterde betalingsbalans in 2000 en 2001. Inmiddels is deze weer redelijk hersteld.
Schuldenlast: Ghana heeft een schuldenlast van $7,2 mld. De investeringen blijven achter bij de verwachte resultaten. Buitenlandse bedrijven worden afgeschrikt door de financiële instabiliteit in Ghana er wordt eigenlijk alleen geïnvesteerd in de goudmijnen en het toerisme.
Analfabetisme: Moeilijk te zeggen, er worden op internet verschillende percentages genoemd, het aantal ligt ergens tussen 50% en 65%, in Nederland is slechts 1,5% van de bevolking analfabeet.
Onderwijs: Het basisonderwijs is gratis. Officieel gaat meer dan driekwart van de kinderen naar school maar veel leerlingen haken vroegtijdig af omdat ze thuis mee moeten werken om wat extra inkomen te vergaren. Of ze kunnen niet naar school omdat hun ouders geen geld hebben om een schooluniform (verplicht), lesboeken, schriften of pennen te betalen.
Gezondheidszorg: De situatie in de gezondheidszorg is alarmerend. Artsen en ander medisch personeel verlaten Ghana aan de lopende band, op zoek naar een beter inkomen in rijkere landen. Volgens een recent onderzoek betreft deze afname 80 procent van het pas afgestudeerde medisch personeel. Dat is een gigantisch probleem voor Ghana. Grote gezondheidsproblemen zijn Malaria en ziektes door slecht drinkwater. Arme mensen hebben vaak geen geld voor medische zorg, maar voor sommige dingen worden zij in grote ziekenhuizen gratis geholpen. In veel Ghanese ziekenhuizen werken Nederlandse artsen.
0-49% van de mensen heeft toegang tot essentiële medicijnen.
Levensverwachting: mannen: 58,65 jaar, vrouwen: 60,35 jaar, in Nederland is dat man 76 jaar, vrouw 81 jaar.
Criminaliteit: Terrorisme is niet van toepassing, op incidentele (gewapende) overvallen en berovingen na is Ghana een redelijk veilig land. De criminaliteit is laag.

Politiek.

Regeringsvorm: Constitutionele Democratie, hierbij worden de rechten in de democratie bepaald in de grondwet van het land.
Staatshoofd: President John Atta Mills
Geschiedenis: De eerste politieke bewegingen die opkwamen werden geleid door hoog opgeleide elites. In 1951 werden de eerste constitutionele verkiezingen voor een nationale regering gehouden, onder het gezag van de Britse kolonisator. In 1957 verwierf Ghana als eerste Afrikaans land volledige onafhankelijkheid. Tot 1981 kwamen machtsovernames geregeld voor. Militaire en burgerregimes wisselden elkaar af. In 1992 werd een democratische grondwet (gebaseerd op de grondwet van de Verenigde Staten) per referendum goedgekeurd en werden presidentsverkiezingen gehouden. Rawlings won de verkiezingen met ruime voorsprong. Hij werd hiermee de eerste gekozen president sinds de onafhankelijkheid. Sinds de meest recente presidentsverkiezingen van 2008 is sociaal-democraat John Evan Atta Mills de president van Ghana.
Ghana staat bekend als één van de weinige politiek stabiele landen in West-Afrika.
Corruptie: Onder eerdere leiderschappen heeft Ghana veel onder corruptie te lijden gehad, maar de huidige president Mills staat erom bekend niet corrupt en wel rechtvaardig te zijn.
Mensenrechten: De Ghanese overheid is veel bezig met het tegengaan van schending van mensenrechten. Zij werken hierbij samen met andere landen, presenteren verdragen en rapporten en in de grondwet zijn een aantal artikelen opgenomen die ingaan op mensenrechten. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over persoonlijke vrijheid, tegengaan van slavernij en gedwongen arbeid en iedereen moet behandeld worden naar de algemene mensenrechten. De overheid wordt geholpen door organisaties als Amnesty International.
politiek stabiele landen in West-Afrika.

Sociaal Cultureel.

Religie: Ghana heeft vrijheid van religie. Er zijn diverse religies die aangehangen worden. De religie met de grootste aanhang in Ghana is het Christendom (63%), gevolgd door de Islam (16%) en de Traditionele Afrikaanse godsdiensten (21%). Al deze religies leven in vrede met elkaar. Het noorden van Ghana is overwegend Islamitisch. Dit komt doordat er in het verleden veel gehandeld werd met islamitische landen. Het zuiden heeft meer invloed gehad van de Europeanen, wat ervoor heeft gezorgd dat het Christendom daar zijn intrede heeft gedaan. In Ghana heb je nog veel traditionele feesten die uit het verleden komen, toen de traditionele godsdiensten nog overheersten. In de traditionele godsdiensten zijn voorouders erg belangrijk, net als de personen die met de goden kunnen praten, zoals de Fetish Priest. Via die mensen kan de bevolking met de goden kunnen communiceren.
Etnische tegenstellingen: Samenlevingsvormen staan sterk onder invloed van religie. Dat zorgt voor grote verschillen tussen godsdienstige groepen. Ghana kent net als de meeste landen in West-Afrika een grote etnische en religieuze diversiteit. Relatief voordeel is dat niet één enkele etnische groep de absolute meerderheid heeft en zo zijn wil aan andere groepen kan opleggen. Opvallend is dat de verschillen tussen de drie grote religies –Islam, Christendom en traditioneel geloof – niet vaak tot spanningen leiden. Anders dan in de buurlanden leven de religieuze gemeenschappen in Ghana vreedzaam naast elkaar. De echte spanningen liggen op etnisch gebied. De vroegere overheersing door de Ashanti zit veel stammen in het noorden nog dwars. Stammen uit Noord en Zuid staan tegenover elkaar en gaan niet of moeizaam met elkaar om.
Cultuur: Muziek en dans weerspiegelen de etnische diversiteit van Ghana. Iedere bevolkingsgroep heeft zijn eigen uitingsvormen. Het hele jaar door zijn er overal in Ghana traditionele festivals waar alles op het gebied van dans en muziek uit de kast gehaald wordt. Aanleiding is vaak de opening van het oogstseizoen, of van het visseizoen. Een nader kleurrijk schouwspel zijn de begrafenissen in het weekend. De familie spant zich hiervoor enorm in want ‘je begrafenis is het grootste feest van je leven’. Bekend zijn de fraaie doodskisten waar Ghanezen de voorkeur aan geven.
Man/vrouw verschillen: Traditioneel zijn het mannen die als gezaghebbers optreden, belangrijke beslissingen nemen en meer respect krijgen van de gehele samenleving. En ze zijn verantwoordelijk voor het welbevinden van hun vrouw(en) en kinderen.
Ondanks hun ondergeschikte positie ten opzichte van mannen, spelen vrouwen een belangrijke rol in de samenleving. Ghana wordt wel “het land van de sterke vrouwen’ genoemd . Vrouwen spelen een actieve rol thuis, in de handel, in de politiek en in de beroepswereld. Zij hebben in de stad vaak redelijk goede banen. Thuis zijn vrouwen de voornaamste verzorgers voor hun kinderen en zijn ze verantwoordelijk voor het huishouden. Hoewel de vader niet meehelpt bij de verzorging van de kinderen, wordt de zorg voor de kinderen meestal met andere familieleden gedeeld. Onder de hoogopgeleide Ghanese vrouwen zijn er een aantal die een belangrijke functie in de politiek bekleden op lokaal, regionaal en nationaal niveau. Buiten de politiek zijn er vrouwen die een carrière hebben als bijvoorbeeld doctoren, advocaten en rechters. Vrouwen hebben de mogelijkheid om hoger op de beroepsladder te klimmen en er zijn geen loonsverschillen tussen mannen en vrouwen in een bep. Sector.

Ecologisch.

Milieuproblemen: Droogte, ontbossing; gronderosie; watervervuiling, tekort aan drinkwater; stroperij. Ghana kent bijna geen natuurrampen, behalve overstromingen door langdurige regenval in het regenseizoen.
Natuurlijke hulpbronnen: goud, hout, diamant, bauxiet, mangaan,vis, rubber,
Ontbossing: De laatste jaren zijn grote delen van de oerwouden van Ghana verdwenen. In minder dan 50 jaar is de oppervlakte aan tropisch regenwoud met 90 procent afgenomen. Ontbossing heeft grote gevolgen voor de leefomstandigheden van lokale bewoners, maar ook leidt het tot verstoring van het ecosysteem. Als de ontbossing in het huidige tempo doorgaat, zal over 45 jaar al het bos in Ghana verdwenen zijn. De bossen worden gekapt voor houthandel en brandhout, of om plaats te maken voor cacaoplantages.
Drinkwater: De steden in Ghana hebben vaak te kampen met vervuilde leidingen, en dus vervuild drinkwater. Ook functioneren de leidingen niet goed, veel meer huishoudens hebben een aansluiting op het waternet, dan dat er ook werkelijk toevoer van schoon water hebben. De mensen zijn afhankelijk van openbare waterpompen, die vaak ook vervuild zijn. Op het platteland hebben nog minder mensen toegang tot veilig drinkwater. Vaak zijn leidingen kapot en de waterbedrijven hebben geen geld om deze te repareren. Veel kinderen sterven aan ziektes, veroorzaakt door vervuild drinkwater. Nu hebben in Ghana ongeveer 7 miljoen mensen toegang tot veilig drinkwater. Dit is dus minder dan de helft van de totale bevolking.
Hygiëne: De hygiëne in Ghana is slecht, vooral in arme dorpen hebben mensen niet eens wc’s e.d. Mensen sterven aan ziektes die zij oppikken door onhygiënische omstandigheden. Het afgelopen decennium is er wel aanzienlijke vooruitgang geboekt door intensieve vaccinatieprogramma’s en doordat men, ook op het platteland, toegang heeft gekregen tot drinkbaar water en latrines. Hierdoor is de hygiëne aanzienlijk verbeterd. Dit komt vooral door projecten in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Organisaties als Vitens, Unicef en het Rode Kruis houden zich bezig met drinkwater en hygiëne in Ghana.
Leuk weetje: In tien dagen stoot de gemiddelde Nederlander net zoveel CO2 uit als een gemiddelde Ghanees per jaar.

Geschiedenis

Geschiedenis: Het koninkrijk Ghana bestond vroeger uit verschillende gebieden.
De eerste Europeanen waar Ghana handel mee dreef waren de Portugese ontdekkingsreizigers die in de 15e eeuw naar Afrika kwamen.
Het werd de belangrijkste goudleverancier aan Europa voordat het rijke Latijns-Amerikaan ontdekt werd. In de 16e eeuw zorgde ook de slavenhandel met de Portugezen in Afrika voor interesse van Europa in het Ghanese gebied.
In de 17e eeuw verdreven de Nederlanders de Portugezen uit het Ghanese gebied en kregen zo zowel de goud- als de slavenhandel in handen. Vele Europese gebieden begonnen daarna Nederland uit te dagen, hieronder ook de Britten. Er kwam een oorlog die gewonnen werd door de Nederlanders. De Britten hielden echter vol en kochten uiteindelijk het hele kustgebied rond Ghana op. In 1874 werd Ghana een kolonie van de Britten.
Na de tweede wereldoorlog kwam een snelle politieke ontwikkeling op gang, de Britten werden geconfronteerd met een streven naar onafhankelijkheid van Ghana en stond een zekere mate van zelfbestuur toe. Samen werkten zij toe naar de volledige onafhankelijkheid van Ghana. Op 6 Maart 1957 werd Ghana onafhankelijk en twee dagen later werd het land lid van de Verenigde Naties.
Vanaf het moment dat Ghana onafhankelijk werd, begon de politiek instabiel te worden. Onder leiding van de eerste president Nkrumah ging het slecht met de Ghanese politiek, er werd corrupt geregeerd, er was weinig orde en er ontstond ontevredenheid onder de bevolking. Dit werd echter allemaal weer hersteld toen Rawlings de verkiezingen won in 1992, hij stelde een plan op dat inflatie tegenging, hulp uit het westen aantrok, de landbouw verbeterde en de knellendste staatsschulden werden grotendeels afbetaald.
Historische oorzaken onderontwikkeling: De belangrijkste historische oorzaak van de onderontwikkeling is het zwakke politieke systeem in Ghana na de Britse kolonisatie. President Nkrumah was niet geliefd maar werd na zijn dood toch geëerd omdat hij er deels voor gezorgd had dat Ghana onafhankelijk werd. Het kon echter nog niet op eigen benen staan en daardoor is de economie waarschijnlijk ingestort en de politiek en ontwikkeling verslechterd. Het politieke systeem onder Nkrumah was corrupt, en de oneerlijk verdeelde handel zorgde dat de rijkeren alleen maar nog rijker werden en daardoor de armen nog armer.
Huidige oorzaken onderontwikkeling: Die zijn er niet zoveel, de ontwikkeling van Ghana gaat behoorlijk goed. Wel een probleem blijft de armoede; het onderwijs en de gezondheidszorg in Ghana is wel vrij goed, maar mensen hebben geen geld om er gebruik van te maken. Verder zorgen droogte en drinkwaterproblemen nog voor een deel van de onderontwikkeling maar ook hier wordt aan gewerkt.

Ontwikkelingsrelatie met Nederland

Ontwikkelingshulp: Nederland geeft Ghana 25 miljoen euro per jaar. Ghana krijgt over het algemeen meer geld dan andere landen omdat ze voldoen aan de criteria voor het geven van grotere begrotingssteun (economisch beleid, armoedebeleid, goed bestuur). Op deze manier van ontwikkelingshulp wordt dus bijgedragen aan het nationale armoedebeleid.
Nederland zal de komende drie jaar ongeveer 70 miljoen in Ghana investeren. Waarvan 19,5 naar de gezondheidssector gaat.
Verder zijn veel organisaties bezig met ontwikkelingssamenwerking in Ghana, hiervoor krijgen zij echter geen geld van de Nederlandse Overheid.

Twee van die organisaties zijn:

Stichting Help Ghana: Stichting Help Ghana is een kleine club vrijwilligers uit Nederland. Met hulp van donateurs en sponsoren steunen ze kleine ontwikkelingsprojecten in Ghana.
Wat doen ze in Ghana: Op dit moment vooral gericht op onderwijs en gezondheidszorg.
Waarom: De oprichters van de stichting waren naar Ghana op vakantie. Ze werden geconfronteerd met de vreselijke toestanden en besloten de mensen daar te helpen.
Wie betaalt het: Sponsors en donoren.
Wat zijn de doelen en bereiken ze die: Er zijn al vele projecten geslaagd afgerond. Nu lopende projecten zijn zorgen voor meubilair op scholen, het bouwen van een opleidingscentrum, de restauratie van een kleuterschool, etc.

Tamaa Ghana: Deze stichting staat in het teken van de vrouw. In Ghana worden, zoals in veel ontwikkelingslanden de vrouwen nog steeds achtergesteld, hoewel het in percentages erg meevalt. Toch krijgen vrouwen minder onderwijs dan mannen, daar willen ze wat aan doen.
Wat doen ze in Ghana: Ze houden zich vanaf het begin bezig met een educatieproject voor jonge meisjes in Noord-Ghana. Ook zorgen ze voor renovaties van schoolgebouwen, is er een vocational training center om een vak te leren.
Waarom: De oprichter van de stichting is zelf een Ghanees. Hij zat vroeger op school in Ghana en hij miste vrouwelijke medeleerlingen.
Wie betaalt het: Donoren. Op de site staat vermeld dat ‘omdat de organisatie alleen met vrijwilligers werkt, u er zeker van kunt zijn dat het geld echt naar goede doelen gaat’.
Wat zijn de doelen en bereiken ze die:
Doelen:
- Meisjes steunen zodat ze toegang krijgen tot het basisonderwijs.
- Faciliteiten van scholen en gebouwen verbeteren.
- Vrouwen een vak leren in het vocational training center
Bereiken ze die: Ze zijn er hard mee bezig. De faciliteiten op de scholen zijn nu erg slecht, er is één bureau per drie kinderen, er zijn klassen van rond de 90 kinderen, lokalen hebben geen deuren en ramen, etc. Zoals ze zelf zeggen: ‘educatie is de sleutel van ontwikkeling’