Mummies

Mummies zijn lichamen van dode mensen of dieren, die zo bewerkt worden dat ze niet verteren. Dat heet conserveren. Er zijn twee soorten mummies: natuurlijke en gemummificeerde mummies. Natuurlijke mummies zijn bij toeval geconserveerd. Bijvoorbeeld bij hoge temperaturen in een woestijn. Het lijk lig onder het zand en droogt uit. Daardoor verteert het niet. Ook kan het lijk bevriezen, in koude poolgebieden bijvoorbeeld. Dan krijgen de bacteriën ook geen kans om het lijk te laten verteren. Maar er is nog een manier om een lichaam lang te bewaren: mummificeren. Mummificeren is het maken van een mummie, zo’n gemummificeerde mummie is dus door mensen gemaakt. Dat deden de oude Egyptenaren vooral veel.
Maar wat hebben mummies nou eigenlijk met godsdienst te maken? Nou, de Egyptenaren geloofden dat de ziel die bij het lichaam hoorde, later zou terugkeren in het lichaam, om uit te rusten. Ook dachten ze dat het dodenrijk ten westen van het dodenrijk lag, omdat ze geloofden dat de zon iedere dag geboren werd in het Oosten en iedere dag weer stierf in het westen. In het westen moest dus wel het dodenrijk liggen. De meeste graven werden dan ook gebouwd op de westelijke Nijloever.
Een farao kreeg veel mee in zijn graf. De Egyptenaren geloofden dat ze alles wat hij mee kreeg in zijn graf, hij later in het dodenrijk kon gebruiken. Vrouwen kregen bijvoorbeeld make-up en allerlei kostbare sieraden mee. Het was voor een vrouw namelijk erg belangrijk dat de vrouw er aantrekkelijk uit zag in het dodenrijk. Spelletjes werden ook mee gegeven. Maar ook meubels en zo is er nog veel meer te bedenken…
Maar hoe werd nou zo’n mummie gemaakt? Eerst werden de ingewanden uit het lichaam gehaald. Ze stopten die in canopen (kruiken), dan werd het lichaam gewassen met palmwijn en kruiden en bedekt met natron (zout). Dan werd er gesmolten hars over het lijk gegoten en werd het ingewreven met een mengsel van cederolie, was, natron en gom. Dan werd het lijk opgevuld met proppen linnen, zand en zaagsel. Uiteindelijk werd de mummie omwikkeld met linnen lapjes. Dan kreeg de mummie een prachtig (meestal gouden) masker op, om het gezicht te beschermen. Dan was de mummie zelf klaar, alleen moest het nog in een mummiekist. De belangrijke mensen werden dan met mummiekist en al ook nog eens in een sarcofaag gelegd. Een sarcofaag is een doodskist van goud.
Dan moest de mummie nog in een graf. Eerst was dat graf een heuveltje oftewel een koepelgraf. Maar toen dat te gewoon werd, werden de belangrijke mensen in een mastaba (mastaba is Arabisch voor rustbank) begraven. Omdat de farao zich wilde onderscheiden van zijn ambtenaren, liet hij een paar mastaba’s op elkaar bouwen, dat waren de trappiramiden. Even later ging men bij de bouw de ruimte tussen de treden van de trappiramide weglaten. Zo ontstonden de piramiden zoals iedereen ze kent. Maar omdat de graven vaak werden beroofd ging men graven in rotsen uithakken, de rotsgraven. Behalve Egyptische mummies zijn er ook Romeinse en Griekse mummies gevonden. Sommige Grieken hadden zich namelijk in Egypte gevestigd. En de Romeinen kwamen in 30 voor Christus ook naar Egypte. Al gauw namen de Grieken en Romeinen de Egyptische gewoontes over. Ook de mummificatiegewoontes. Maar ze balsemden de lichamen veel slechter dan de Egyptenaren. Alleen het linnen om de mummie heen was veel mooier, ze maakten er een echt patroon in. De mummies werden vaak met meerdere in familiegraven gelegd. De Egyptenaren legden juist één mummie in een gigantisch groot graf. De Romeinse en Griekse mummies hadden een masker op, net als de Egyptische mummies. Maar de Egyptische mummies kregen een gouden masker over hun hoofd. De Romeinse en Griekse mummies kregen een plankje of een stuk gips over hun gezicht heen. Daarop was het gezicht geschilderd van degene die was overleden. Zo zie je maar weer dat er niet alleen Egyptische mummies zijn. Maar de Romeinse en Griekse mummies verschillen wel erg van de Egyptische mummies.
Sommige dieren werden ook gemummificeerd. Bijvoorbeeld het huisdier van iemand. Die werd dan bij zijn baas in het graf gelegd, zo kon hij zijn baasje gezelschap houden in het hiernamaals. Of het dier was heilig, en daarom werd het gemummificeerd. Maar meestal was de reden dat dieren werden beschouwd als vertegenwoordigers of spirituele boodschappers van de goden. Want sommige goden hadden dezelfde eigenschap als een bepaald dier. Bijvoorbeeld de godin Hathor (zij was de godin van de liefde en moederschap) ze werd vergeleken met een koe die liefdevol voor haar kalf zorgt. Bij speciale plaatsen waar goden en godinnen vereerd werden, werden de dieren waarmee de goden vergeleken werden gemummificeerd en daar neergelegd. Even later werden er zelfs dieren speciaal gefokt, alleen maar om gemummificeerd te worden.
Tenslotte wil ik nog vertellen over Toetanchamon. Deze farao was in de oudheid niet zo heel erg bekend. Maar dat veranderde in 1922. Toen werd namelijk door Howard Carter zijn graf in de rotsen ontdekt. Bijna alle graven van farao’s waren namelijk al beroofd, alleen dit graf was nog nooit ontdenkt. Er lagen ontzettend veel schatten in zijn graf. Het graf van Toetanchamon was dan ook een geweldige ontdekking.