Lesotho

Geschiedenis

Lesotho, vroeger bekend als Basutoland (oftewel Basoetoeland), zocht, onder leiding van het toenmalige koning-stamhoofd, na enkele oorlogen met de Zuid-Afrikanen begin 20e eeuw, bescherming bij de Britten. Het koninkrijk werd uitgeroepen tot een Brits protectoriaat(*) en later tot een aparte kolonie van de Britten. Pogingen vanuit Zuid-Afrika in de eerste helft van de 20e eeuw om zeggenschap te krijgen over Basutoland werden bestreden door Mosjoesjoe I en zijn “chiefs”. Basutoland werd onafhankelijk in 1966 en werd Lesotho. Onmiddellijk na de onafhankelijkheids-proclamatie ontstonden er in het land, dat een monarchie was geworden en lid werd van het Britse Gemenebest, ernstige tegenstellingen tussen de premier, Leabua Jonathan, leider van de nationale partij, en de Motlotlehi (de jonge koning Mosjoesjoe), omtrent de bevoegdheden van deze laatste.

Na de verkiezingen verloren te hebben in 1970, kondigde Jonathan meteen de noodtoestand af, ontbond de Nationale Vergadering, en koning Mosjoesjoe II en Mokhehle en andere leden van de (winnende) BCP-partij werden gearresteerd. De verkiezingen werden door hem ongeldig verklaard. In de jaren die volgden bleek “chief” Jonahan niet erg succesvol met het uitbreiden van zijn machtsbasis en de aanmoediging van oppositiepartijen om deel te nemen aan de interim Nationale Vergadering,die in het leven geroepen was in 1973. Verkiezingen die in 1985 werden uitgeroepen werden door alle oppositiepartijen geboycot en gewapende activiteiten vanuit de Lesotho Liberation Army (LLA), de militaire vleugel van de BCP-partij, namen toe. In 1986 vond er een militaire staatsgreep plaats onder leiding van generaal-majoor Justin Lekhanya. De uitvoerende en wetgevende macht kwam in handen van koning Mosjoesjoe II die hierbij geadviseerd werd door een militaire raad en een ministerraad. In 1990 ontwikkelde er zich een conflict tussen Mosjoesjoe II en Lekhanya waarna de eerste werd verbannen. Koning Mosjoesjoe II werd opgevolgd door zijn zoon, koning Letsie III(zie voorblad)

In 1991 werd er opnieuw een staatsgreep gepleegd onder leiding van kolonel (later generaal-majoor) Elias Phitsoane Ramaema, lid van de Militaire Raad. In 1993 werden er verkiezingen gehouden die gewonnen werden door de BCP. Mokhehle werd benoemd tot premier. De BCP bleek echter niet in staat een politieke eenheid te creëren en er was voortdurend sprake van politieke en sociale ongeregeldheden. In 1994 vond een “koninklijke coup(*)” plaats waarbij koning Letsie III de regering van Mokhehle ontbond en delen van de grondwet ongeldig verklaarde, op grond van algemene ontevredenheid met het BCP-bestuur. Onder internationale druk werd koning Letsie (mijn favoriet trouwens, een vriendelijk man!) echter gedwongen het vorige bestuur in ere te herstellen waarbij koning Mosjoesjoe II ook de plaats van monarch weer innam. Letsie werd uitgeroepen tot kroonprins, en volgde Mosjoesjoe II na zijn dodelijk verkeersongeval in 1996 op als koning.

In maart 1997 kondigde Mokhehle aan het politieke toneel te willen verlaten voor de verkiezingen van 1998. Interne rivaliteit binnen de BCP deden hem echter besluiten in juni 1997 een nieuwe partij op te richten, het Lesotho Congress for Democracy (LCD), dat de leidende partij werd. Dit werd Mokhehle niet in dank afgenomen door de oppositie en veroorzaakte politieke onrust.

De meest recente verkiezingen (25 mei 2002) werden gewonnen door de LCD. Kort daarop besloot premier Mosisili het kabinet drastisch te herschikken. Zijn vastberadenheid om de economie te hervormen en decentralisatie(*) tot een centraal thema te maken, heeft de relatie met de donoren(*) sterk verbeterd.

(*): Achteraan verklaard in de verklarende woordenlijst
De staat
Lesotho is nu een constitutionele monarchie(*). De koning, wiens positie overerfbaar is, is het staatshoofd maar heeft geen uitvoerende of wetgevende verantwoordelijkheden. De uitvoerende macht ligt bij het kabinet, onder leiding van de premier. De premier is tevens hoofd van de militaire eenheden. De wetgevende macht wordt uitgeoefend door de Nationale Vergadering met, tegenwoordig, 120 leden die tenminste elke vijf jaar worden gekozen in de context van een meerpartijen-systeem. De Senaat bestaat uit 22 zogenaamde traditionele “chiefs” en 11 door de koning genomineerde leden.

Binnenlandse politiek
Er heerst reeds een geruime tijd een voedselcrisis in Zuidelijk Afrika. Lesotho heeft hier ook onder te lijden; het heeft 2 achtereenvolgende slechte oogsten gehad. Momenteel zijn er in Lesotho 650.000 mensen afhankelijk van voedseldonaties. Dit aantal zal naar alle waarschijnlijkheid alleen maar toenemen, aangezien er de komende tijd nog meer droogte wordt voorspeld.

Mensenrechten
De rechten van de mens worden over het algemeen door de overheid van Lesotho gerespecteerd, al is er in bepaalde gebieden sprake van problemen op dit vlak. Tussen de overheid, de politie, de veiligheidsdienst en de militaire eenheden bestaat geen duidelijke vertrouwensrelatie wat de huidige onrustige sociaal-politieke situatie niet ten goede komt. De grondwet voorziet in een onafhankelijk rechtsstelsel, maar in de praktijk blijkt er toch een grote invloed uit te gaan van de overheid. De omstandigheden in de gevangenissen zijn slecht te noemen(net als in Zuid-Afrika trouwens), maar niet levensbedreigend. De rechten van vrouwen zijn beperkt maar er bestaan verschillende vrouwenorganisaties die de participatie van vrouwen in het democratiseringsproces proberen te bevorderen. In commerciële ondernemingen is er veelal sprake van kinderarbeid. Vrijheid van meningsuiting wordt wel gerespecteerd. Er zijn verschillende onafhankelijke kranten in omloop die het regeringsapparaat kritiseren. Er bestaan echter geen onafhankelijke radio- en televisiestations. Sinds 1993 is het mogelijk om publieke bijeenkomsten te organiseren zonder toestemming van de politie.

Sociale situatie Onderwijs Alhoewel er in Lesotho sprake is van een hoge alfabetiseringsgraad kan de onderwijssector de vraag nauwelijks bijhouden. Er hebben de laatste tijd geen verbeteringen plaats gevonden van de onderwijsfaciliteiten en de uitslag van de examens heeft een achteruitgang in de resultaten aangetoond. In 1996 is er een nieuwe wet op het onderwijs aangenomen waarmee wordt gestreefd het schoolmanagement te verbeteren en het effect van de onderwijsinspecties te vergroten. 75% van de meisjes volgt lager onderwijs, wat één van de hoogste cijfers is in sub-sahara Afrika(*) .Het cijfer voor de jongens is mij onbekend. Er bezoeken echter veel minder meisjes en jongens het hoger onderwijs, respectievelijk 31% en 21% (1996). Dat minder jongens dan meisjes onderwijs genieten is een gevolg van het feit dat jongens betrokken zijn bij het hoeden van vee waardoor zij vaak voor langere tijd van huis zijn. Het veehoeden heeft een belangrijke rituele betekenis en is een vereiste voor een jongen om \'man\' te worden. Ze worden hier dus gemaakt naar het stereotyp, zoals de buitenstaanders ze kennen, of toch de Zuid-Afrikanen… Een probleem is wel dat het onderwijs niet verplicht is en dat vooral kinderen in de rurale gebieden(*) vaak thuisblijven om mee te helpen. Lesotho voorziet sinds kort ook in technische en andere beroepsopleidingen en er is een universiteit aanwezig waar echter niet zo veel studenten aan verbonden zijn als zou mogen worden verwacht. Wel natuurlijk de vrouw van onze Letsie, kb is haar naam (zie video-fragment) Gezondheidszorg Met de gezondheidszorg is het redelijk gesteld in Lesotho. 80% van de bevolking heeft toegang tot diensten verleend door de gezondheidszorgsector. Wat hoog is vergeleken met het gemiddelde van 57% voor sub-sahara Afrika. Slecht sanitair (+ hygiëne) bevordert echter het ontstaan van bepaalde ziektes en er is ook sprake van ondervoeding wat verergert in tijden van droogte. Het aantal AIDS-gevallen neemt ook enorm toe waarvoor nu een speciaal programma is ingesteld, gericht op preventie en controle.

Economische situatie Lesotho behoort tot de armste landen ter wereld en het grootste deel van het nationaal inkomen wordt gegenereerd door arbeiders die in Zuid Afrika in de mijnen werkzaam zijn. In de landbouwsector is er sprake van een achteruitgang wat onder meer een gevolg is van de periodes van droogte in afgelopen jaren. De overheid probeert hier wel verbetering in aan te brengen door middel van kleinschalige irrigatieprojecten en een algehele verbetering van de watervoorziening. Tot 1988 heeft de staat een grote rol gespeeld betreffende de economische ontwikkeling van Lesotho, maar de geïnitieerde ontwikkelingsprogramma\'s(*) bleken weinig resultaten op te leveren. Vanaf 1988 is er met behulp van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) een structureel aanpassingsprogramma doorgevoerd. Het doel was de efficiëntie van de publieke sector te vergroten en algemene economische mogelijkheden te verbeteren, en Lesotho is hier redelijk in geslaagd. Een privatiseringsprogramma is van start gegaan en het belastingssysteem en bankwezen zijn verbeterd. De economische vooruitzichten lijken rooskleuriger te zijn geworden door de exploitatie(*) van water en hydro-elektriciteit(*) in Zuid-Afrika. Onder de “Africa Growth and Opportunities Act” (AGOA) wordt textiel geëxporteerd naar de VS. In sommige kringen wordt gemord over de “sweatshops” die hiertoe zijn opgezet. Het goede verloop van de verkiezingen afgelopen mei heeft het vertrouwen in de economie doen groeien. Milieubeleid De ecologische situatie in Lesotho is zeer fragiel te noemen. Dit wordt veroorzaakt door de bergachtige omgeving, een dunne bodemlaag en weinig vegetatie. Ten gevolge van een groeiende bevolking en veestapel wordt het milieu meer belast. Gevolgen hiervan zijn o.a. het verdwijnen van de bovenste bodemlaag, wat de agrarische productie doet afnemen en heeft geleid tot verzilting van de grond in bepaalde gebieden; erosie, waardoor minder land beschikbaar is voor agrarische activiteiten; het verdwijnen van bomen welke door de bevolking gebruikt worden als brandhout; het beschadigen van jonge bomen door vee; en een verslechtering van grasland veroorzaakt door overbegrazing. Op internationaal niveau is Lesotho betrokken bij milieuverdragen betreffende biodiversiteit, klimaatverandering en desertificatie.

Buitenlands beleid en veiligheidsbeleid Mede door Lesotho\'s geografische ligging is het land zeer afhankelijk van ontwikkelingen in Zuid-Afrika. In het verleden verliep de relatie tussen de landen zeer moeizaam, onder andere omdat Lesotho altijd kritiek uitte ten aanzien van de apartheidspolitiek. Na de militaire coup in 1986 echter zijn de contacten verbeterd. Vanaf 1992 is er officieel sprake van een diplomatieke relatie tussen Zuid-Afrika en Lesotho. Nelson Mandela, mijn runner-up, heeft een belangrijke rol gespeeld in het herstellen van de BCP-regering in 1994 door koning Letsie III. De diplomatieke relatie met Zuid-Afrika is echter niet zonder spanningen. Zo besloot Zuid-Afrika bijvoorbeeld om gekwalificeerde Basotho mijnwerkers een permanente verblijfsvergunning aan te bieden wat niet in dank werd afgenomen door Lesotho. Familieleden van de mijnwerkers zouden ook richting Zuid-Afrika vertrekken en verwacht werd dat dit zou leiden tot een afname van 25% van de inkomsten die de overheid indirect ontvangt van terugkerende migranten, een aanzienlijk deel van het Bruto Nationaal Product. Van de andere kant was Lesotho ook weinig gelukkig met de uitzettingen van Basatho mijnwerkers uit Zuid-Afrika op het moment dat mede t.g.v. de dalende goudprijs steeds meer mijnen werden gesloten. Voor de ontwikkeling van het Lesotho Highlands Water Development Project (LHWDP) is een stabiele relatie tussen Lesotho en Zuid-Afrika van groot belang. In 2001 is een bilaterale commissie(*) met Zuid-Afrika opgericht ter ondersteuning van de economische ontwikkeling in Lesotho. De relatie met Zuid-Afrika is echter het laatste jaar onder druk komen te staan door de grote hoeveelheid criminaliteit aan de grenzen. Lesotho onderhoudt diplomatieke relaties met ongeveer 70 landen, waaronder de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In 1997 besloot Lesotho om de Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA) te verlaten om meer aandacht aan de samenwerking met de SADC te kunnen besteden. Binnen SADC heeft Lesotho de verantwoordelijkheid voor de regionale coördinatie op het gebied van bodem, water en toerisme. Daarnaast is Lesotho lid van de “South African Customs Union” (SACU).

Betrekkingen met België De betrekkingen tussen België en Lesotho zijn goed maar niet intensief. De Belgische steun aan het “Environmental Youth Corps”, dat werk verschaft aan jongeren door hen milieu-activititeiten te laten uitvoeren, is inmiddels beëindigd. Medio 2002 heeft België in het kader van de regionale voedselschaarste in zuidelijk Afrika, behalve bijdragen aan het “World Food Programme” (WFP), tevens voedselhulp ter waarde van € 45.000 aan Lesotho gegeven.

Wat nog enigszins interessant is om weten… Klimaat

In de zomer, heeft Lesotho te maken met ideale weersomstandigheden, gaande van de hitte in “the lowlands” tot de koelte in “the highlands”. Temperaturen schommelen dan tussen de 18°C en de 30°C, ideaal zo lijkt me. De regens zijn meestal rond de tijd van maart en mei, en oktober en november.De winters in Lesotho kunnen wel berekoud zijn, vooral in “the highlands”. In theorie dus continentaal, met hete zomers en koude winters. Munteenheid De standaardmunteenheid is de Loti (Mv Maloti). Het is gelijklopend met de Zuid-Afrikaanse Rand, en het wordt opgedeeld in 100 Lisente. De Loti, spreekt uit als “loeti”, net als “Basoetoe”, is verbonden met de Rand op een 1:1-basis. In feite worden de Rands eveneens aanvaard, om de wissel-ruzies te beperken. Het enige wat je als toerist in je achterhoofd moet bewaren is dat je het land verlaat met enkel Rands in je zakken. Maloti worden namelijk niet aanvaard in Zuiderlijk Afrika. Vandaag de dag is 1 euro gelijk aan 9.99 Maloti ( of Rands dus). Tijd Lesotho zit in de Southern African time zone —GMT plus 2 uur gans het jaar door. Taal De officiële talen in Lesotho zijn Sesotho en Engels. Water

Kraantjeswater is overal drinkbaar, zonder enige kans op welke vreselijke Basotho-ziekte dan ook. Stromend water in de bergen is wellicht het properste en zuiverste water dat je ooit drinken zou. In sommige dorpen, zijn een hoop waterstromen smerig van het wassen erin of van het vee dat erin kakt. Luchtverkeer

Lesotho’s belangrijkste internationale luchthaven is de Mosjoesjoe I International Airport. Ze is gelegen op 27 km van de hoofdstad Maseru. Wat grappig is, er is slechts 1 luchtvaardmaatschappij (South African Airways) die regelmatig vluchten van en naar Lesotho onderneemt, en u kunt wel raden hoe volzet die zijn… Nog enkele belangrijke cijfers en letters

Oppervlakte: 30.344 km² Hoofdstad: Maseru
Inwonersaantal: 2.21 miljoen
Bevolkingsdichtheid: 73 inwoners per km² Godsdienst: Christenen (+-90%), overigen zijn voornamelijk inheemse godsdiensten
Percentage volwassenen met HIV/Aids: 31% Wat nog enigszins leuk is om weten… Communicatie
Over gans het land zijn er 5 locale radiostations, 3 daarvan waarvan de uitzend-taal voornamelijk Engels is. Er zijn ook 2 tv-stations, de ene zendt 1 uur per dag uit (tussen 18u en 19u), de andere 24 uur. Feestdagen - Nieuwjaar (1 januari), wonderwel - Mosjoesjoe’s Day (11 maart) - Heroes’ Day (4 april) - Feest van de Arbeid (1 mei) - Verjaardag van de koning (17 juli) - Nationale onafhankelijkheids-dag (4 oktober) - Kerstdag (25 december) - … Verkeersregels
In Lesotho moeten automobilisten (ponyrijders eveneens) net als in het grote Britse rijk, aan de linkerkant rijden. Veiligheid
Meestal zijn de Basotho-people zeer vriendelijk en behulpzaam (hopelijk heeft u ook geluk) Schandalen Voor meer informatie contacteer: Ministry of Tourism, Sports and Culture
P.O. Box 52
Maseru 100, Lesotho
Tel: (09-266) 313034
Hoe toeristen worden overtuigd?

Bijgevoegde documentatie (video)

Bijgevoegd bij deze bespreking eveneens een reportage over de zoektocht naar de ideale vrouw van King Letsie David Mohato III, die er, in tegenstelling tot zijn voorouders, op uit is om slechts te trouwen met die ENE vrouw die hij kan liefhebben en graag kan zien, en dus niet een ganse harem. De reportage geeft ook een mooie kijk op het alledaagse leven in Lesotho, het (ongerepte, alles-op-zijn-tijd, ongeregelde) temperament van de Basotho’s en hun (enigszins corpulente, doch uiterst zachtaardige) koning Mohato. Of hij ook slaagt in zijn “opdracht”? Ja, dat doet hij,, in februari 2000 is er een waar volksfeest omwille van, u kan het wel raden, ja, het huwelijk met de enige echte. Het feest vond plaats in het nationale sportstadion in Maseru en was het grootste evenement in de geschiedenis van Lesotho.Er waren 10.000’en mensen aanwezig met enkele topgasten als Nelson Mandela,Swati van Swaziland en Prins Charles. Deze trouwpartij zorgde ervoor dat het geslacht van één van de oudste koninkrijken in Afrika, de kans krijgt op opvolging in de 21e eeuw. Leve de koning.

Verklarende woordenlijst

In deze lijst worden alle met (*)-aangeduide woorden verklaard

-protectoriaat: Volkenrechtige verhouding tussen 2 staten waarbij de zwakkere zich in een toestand van afhankelijkheid tov de sterkere bevindt. -koninklijke coup: Hetzelfde als een staatsgreep. -decentralisatie: Spreiding met betrekking tot het bestuur van een land: aan de onderdelen een grote zelfstandigheid geven in verhouding met het centraal gezag. -donoren: Hetzelfde als schenkingen (van voedsel en geld in dit geval) -constitutionele monarchie: Een alleenheerser volledig zoals de grondwet het voorschrijft. -sub-sahara Afrika: Het deel van Afrika gelegen onder de Sahara-woestijn. -rurale gebieden: Gebieden met een agrarisch karakter (let wel, tussen het agrarische karakter in Lesotho en het agrarische karakter in België bestaat een wereld van verschil). -geïnitieerde ontwikkelingsprogramma’s: Het begin van nieuwe ontwikkelingsprogramma’s, nieuwe ontwikkelingsprogramma’s die worden ingewijd en ingeleid. -exploitatie: Het winstgevend maken. -hydro-elektriciteit: Door waterkracht opgewekte elektriciteit -bilaterale commissie: Een commissie waar men moeite doet vanuit de 2 partijen

Bronnen

- Wereldmozaïek (Encyclopedie van alle landen en volken)- deel 11- Afrika - Zoekrobot Google
o http://home.wanadoo.nl/a.overgaag/lesoth2.htm (info en kaartjes van Lesotho) o http://www.lesotho.gov.ls/lstourism.htm (Toeristische site van Lesotho, vol met overdreven verbloeming) o http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/lt.html (Het “factbook” van de cia, alle cijfers die je je maar kan bedenken) o http://www.lesotho.gov.ls (deze site is van de regering zelf, maar regelmatig defect, vanwege het hoge bezoekersaantal hoogst waarschijnlijk) o http://www.metsi.com/dwaf/ (Het waterproject volledig uitgelegd, schandalen worden toegelicht) o … - De wandelende informatie-bronnen: Craig Van Zeyl, Norman en Mark. Zij zijn reeds terug naar hun land.