Jeanne d'Arc

Deelvragen;

- Hoe begon Jeanne’s strijd om Frankrijk terug te winnen?

Zomer 1415

Jeanne was een doodgewoon boerenmeisje dat was opgegroeid in een dorpje in Frankrijk, Domrémy. Ze speelde als kind met haar vriendinnetjes, en ze ging vaak naar de kerk. Haar leven veranderde toen ze op 13-jarige leeftijd stemmen in haar hoofd hoorde. Dit gebeurde toen ze in haar tuin was. Er verscheen opeens heel veel licht, en de aartsengel Sint Michaël verscheen. Die vertelde haar dat de heiligen Margaretha en Catharina haar ook nog zouden bezoeken. Deze deden dat, en zij vertelden haar dat ze Frankrijk moesten bevrijden van de Engelse bezetters, hierdoor zou de dauphin (de kroonprins Karel de VII) eindelijk officieel gekroond kunnen worden in Reims. Jeanne was altijd al erg gelovig, ze bad elke dag, en hielp de oorlogsslachtoffers die vlak langs haar dorpje liepen. Het was voor haar erg wonderbaarlijk dat zij een opdracht van God kreeg, als een doodgewoon boerenmeisje.

Op een gegeven moment werd door haar ouders aan Jeanne verteld dat ze wordt uitgehuwelijkt. Jeanne is hier heel erg op tegen, en ze zwijgt daarom tegen haar ouders. Ze snapt niet waarom God dit haar aandoet. Dan overlijdt haar zus, en komt haar vader tot inzicht, hij wil niet nog een dochter verliezen. Door dit voorval besloot Jeanne om weer naar de stemmen te luisteren en ze ging uiteindelijk samen met haar oom naar Vaucouleurs. Dit was in mei 1418. Daar moest ze kapitein van die stad overhalen om met haar mee te gaan als begeleiding naar de woonplaats van de kroonprins, Chinon. De kapitein, Boudricourt, geloofde haar, als klein meisje met een boodschap van God niet en stuurde haar weer terug. Ze verbleef bij haar oom in Vaucouleurs, en ze ging elke dag uren bidden in de kerk.

De bewoners van Vaucouleurs hebben Jeanne in de gaten, en hebben al gauw veet ontzag voor haar dat een meisje op zo’n jonge leeftijd al op deze mate aan God is de geweid. De verhalen over haar gaan het hele stadje rond. Deze komen ook aan bij Boudricourt, en nadat ook Orléans veroverd door de Engelsen wordt, wat Jeanne al had voorspeld gaf hij toch de toestemming voor de reis naar Chinon. Jeanne ging toen eindelijk op reis, samen met 6 mannen als bescherming. Jeanne was verkleed als man, inclusief het korte haar, omdat ze door Engels gebied moest reizen.
Er was inmiddels alweer een nieuw jaar begonnen, deze dag van de reis naar Chinon begon in januari 1419.

Na twee maanden, eind februari (Jeanne was inmiddels zeventien jaar) kwamen ze aan in de stad, en Jeanne schreef de kroonprins Karel een brief waarin ze uitlegde dat ze een opdracht van bovenaf had gekregen en dat ze hem graag zou willen ontmoeten. Ook schreef ze dat ze Karel makkelijk zou kunnen aanwijzen in het paleis.

Een paar dagen na haar brief kreeg ze de toestemming om de kroonprins te bezoeken. Karel zelf was nog niet helemaal overtuigd door de brief en besloot haar aan een test te onderwerpen.

Hij plaatste een gezagsuitstralende man van op de troon, maar toen Jeanne binnenkwam herkende ze meteen de echte kroonprins, die tussen de mensen in het paleis stond.
Ze ging naar hem toe, en vroeg om een persoonlijk gesprek. Karel, die onder de indruk van deze gebeurtenis was, stemde toe.
In het gesprek legde ze haar opdracht van God uit, ook liet ze hem bepaalde signalen zien die ze van God had gekregen. Karel was nog niet helemaal overtuigd van haar missie, maar hij had niet echt een andere keus en hij gaf haar toestemming om de strijd aan te gaan.
Jeanne trekt in het paleis van de kroonprins, waar ze erg goed met Karel kan opschieten. Integendeel tot de hertog, de la Tremoille, hij vindt dat Jeanne veels te veel invloed op de dauphin heeft. Hij is ook de reden waardoor Jeanne naar de inquisitie in Poitiers wordt gestuurd.

Ze wordt daar ondervraagd, maar Jeanne laat zich niet zo makkelijk intimideren.
3 weken lang moet Jeanne elke ochtend voor de commissie verschijnen, ook wordt haar hele privé leven in de gaten gehouden. Op grond van Jeanne’s uitspraken kan de commissie er niets op aan merken, en dit onderzoek wordt als positief opgeschreven. Maar de ergste beproeving van Jeanne kwam daarna, een lichamelijk onderzoek. Men geloofde niet dat een meisje door God was gestuurd, en dacht dat, of ze een tweeslachtig wezen, of door de duivel gestuurd, of toch de Heilige Maagd, zoals ze bekend staat bij iedereen, was.
Ook deze test was positief, ze was de zuivere maagd.
Nu mag Jeanne eindelijk een leger mee om Frankrijk te bevrijden. Ook heeft Karel speciaal voor haar een harnas gemaakt. Jeanne had alleen nog een nieuw zwaard nodig, en zo stuurde ze iemand naar de kerk van St. Catharina om daar een zwaard op te halen dat begraven lag onder het altaar. Het was voor iedereen een grote verrassing toen deze er ook nog echt lag. Het was een erg bijzonder zwaard, met vijf kruisen op de kling. Zelfs het hogere adel wisten niet van dit bestaan af.
Ook werd er een vaandel voor Jeanne gemaakt, met een afbeelding van God, Franse lelies en knielende engelen. De tekst erop was ‘Jhesus Maria’.

Uiteindelijk ging ze eind april 1419 op weg naar Orléans, om deze stad als eerst te bevrijden. Iedere Franse inwoner in Frankrijk had zijn of haar hoop op de heilige maagd gericht. Ook sluiten de 2 broers van Jeanne zich aan bij de kruistocht, wat nu inmiddels tot een erg groot leger is gegroeid. Dit maakt het voor haar wat vertrouwder, want ze zat er nog steeds mee dat ze zonder de officiële toestemming van haar ouders was weggegaan.

Nu is voelt alles weer helemaal goed aan bij Jeanne. Ook is ze er erg van verwonderd dat iedereen zo goed naar haar luistert. Na 2 dagen komen ze aan bij Orléans, wat omringd is door vijandelijke kampen.

’s Avonds maakt Jeanne met haar leger haar opmars naar de stad, en tegen de verwachtingen in komen ze zonder problemen Orléans in, met dank aan de onoplettendheid van de bezetters. Ze wordt er gastvrij ontvangen door alle bewoners, die inmiddels van geen raad meer weten. Ze brengen er de nacht door, en wachten op het meest gunstige moment om aan te vallen.
Na een paar dagen arriveren er nog andere, onverwachtste legers om Jeanne’s leger te helpen, en eindelijk kunnen zij met z’n allen aanvallen. Zij komen heel vroom aan, met heel mooi gezang, de geestelijken zijn gekleed in kerkgewaden en de Engelsen kijken ze vol ongeloof na, totdat het leger binnen de muren is.
Jeanne is erg verrast, maar geniet nu eindelijk een keer van de rust, en gaat een rustig slaapje doen. Dan wordt ze ineens midden in haar slaap gewekt met de boodschap dat de burgers van Orléans de Engelsen zelf hebben aangevallen.
Een dag daarna valt zij ook met haar leger aan, en ze behalen de overwinning.
Daarna besluiten de mannen met een hogere bevoegdheid gezamenlijk dat ze niet verder aan gaan vallen, maar dat ze wachten op hulptroepen, dit zonder overleg met Jeanne. Jeanne komt hiertegen in opstand, en samen met de burgers van Orléans valt zij toch aan. Deze keer worden ze gedwongen om zich terug te trekken.
Maar de middag erop vallen opnieuw aan, en Jeanne wordt door een pijl geraakt in haar schouder. De pijl wordt eruit gehaald, maar Jeanne wil doorvechten, en uiteindelijk hebben de Fransen deze veldslag weer gewonnen.

De wond die de pijl heeft veroorzaakt wordt verzorgd, maar dan komt er de boodschap dat de Engelsen zijn teruggekomen en Jeanne sprintte meteen weer in haar harnas en op haar paard.
Ze besluit om niet aan te vallen, maar om weer hun vrome tocht voort te zetten,
hierdoor krijgen de Engelsen in de gaten dat het echt een delegatie van God is.
Opkijkend tegen hun zelfverzekerdheid trekken de Engelsen zich terug.
Er wordt een groot bevrijdingsfeest in Orléans georganiseerd, die dagenlang duurt. Maar Jeanne rust niet voordat Reims ook is veroverd, en de dauphin eindelijk gekroond kan worden.
Met een leger van twaalfduizend man gaat Jeanne op weg. Ze komen er aan, en de Engelsen worden de stad uitgejaagd. Op een mooie zonnige dag in juli wordt de dauphin dan eindelijk tot koning van Frankrijk gekroond, koning Karel de VII.
Op die dag zit Jeanne ook eindelijk haar vader weer.
Sinds de kroning van Karel is hij aan het onderhandelen met de Engels -Bourgondische troepen, en hij heeft een wapenstilstand afgesloten met de hertog van Bourgondië, iets waar Jeanne het totaal niet mee eens is.
Er wordt besloten dat ze Parijs gaan heroveren. Op acht september komt de slag om Parijs, maar deze wordt een drama. Opnieuw wordt Jeanne weer geraakt door een pijl, deze keer in haar dij. De slag om Parijs is een grote nederlaag voor Jeanne.

Jeanne wil de volgende dag nog een keer aanvallen, maar deze keer steekt de koning daar een stokje voor, hij wil niet nog meer manschappen verliezen.

Jeanne gaat zelf met haar eigen leger bezette steden bevrijden, deze overwinnen ze allemaal. De koning gaat steeds minder achter haar staan, hij vindt dat ze teveel haar eigen ding doet, en hij besluit om haar te bedanken voor haar diensten.
Op een koude dag in december 1429 wordt Jeanne tot adel benoemd, en ze krijgt een eigen wapenschild. Wat haar niet was verteld is dat met het krijgen van de titel haar opperbevel is ontnomen.
De koning had ook een Franse stad aan de hertog van Bourgondië gegeven, maar deze zou pas worden overgedragen als de vredesverhandelingen waren getekend. De hertog is zijn eigen gang gegaan, en heeft de stad door zijn troepen laten belegerd. Hierdoor krijgt Jeanne weer toestemming om een leger te leiden om Compiègne te bevrijden. Dan zeggen de stemmen in haar hoofd opeens ze vóór Pinksteren gevangen zal worde genomen, en dat ze terug moet gaan.

Toch gaat ze door. Eerst zijn de Bourgondiërs compleet verrast door de uitval, en is het leger van Jeanne aan de winnende hand, maar dan komt er opeens onverwachte versterking, en Jeanne’s leger is gedwongen om zich terug te trekken.
Jeanne wacht tot iedereen terug is en dan was ze van plan om zelf te gaan, maar dan valt ze van haar paard. Ze is in handen van de Bourgondiërs gevallen, en ze wordt gevangen genomen. Ze wordt zwaar bewaakt, en begin juni wordt ze in het diepste geheim overgebracht naar een ander kasteel. Ze wordt hier niet als een gevangene, maar als een gast behandeld. De oude gravin mag Jeanne erg, en wil dan ook niet dat ze wordt doorverkocht aan de Engelsen.
De graaf stemt hier mee toe, maar alleen omdat hij anders wordt onterft. Maar dan sterft de oude gravin. Jeanne sterft liever dan dat ze wordt uitgeleverd aan de Engelsen, en ze springt uit het raam. Maar ze overleeft deze sprong, wel heeft ze een ernstige hersenschudding en diverse kneuzingen. Nu wordt ze door de graaf verkocht aan de Engelsen, voor tienduizend frank. In Rouen wordt ze in februari 1431 voor de rechtbank geleid op beschuldiging van hekserij.
Ze wordt hier helemaal geboeid ondervraagd door de bisschop Couchon. Jeanne weet overal gevatte antwoorden op te geven, waardoor Couchon niet veel verder komt met zijn beschuldiging. Daarom wordt de zitting opgeheven, en zit Jeanne weer opgesloten. Dan krijgt ze de boodschap dat de rechtbank al tot een oordeel is gekomen, en dat de brandstapel al in orde wordt gemaakt.
Maar tot haar grote verrassing wordt ze eerst nog voor de rechtbank geleidt, en wordt ze weer ondervraagd. Weer kan Couchon haar nergens van beschuldigen, en wordt ze weer opgesloten. Eind april wordt ze voorgeleid om de akte van haar beschuldiging, dat ze zich boven de kerkelijk wetgeving stelt, aan te horen. Maar Jeanne bekent geen schuld. In haar gevangenschap komt Couchon haar waarschuwen dat ze maar beter kan toegeven, dan wordt het vonnis ingetrokken.
Maar Jeanne blijft volhouden dat ze alles in opdracht van God heeft gedaan.
Ze blijft erin geloven dat God haar zou helpen, en dat ze vrij zou komen zonder schuld te bekennen.
Een paar dagen daarna wordt ze uit haar cel opgehaald, en naar het schavot gebracht. Dan wordt voor de laatste keer gevraagd of ze haar goddeloosheid wil afzweren. Weer antwoord Jeanne dat ze zich onderwerpt aan God en aan de Heer de Paus. Dan ziet ze de brandende toorts en wordt ze heel bang. Ze tekent, ze bekent schuld. Ze moet zich omkleden in vrouwenkleren, en wordt weer vast geboeid in een kerker. Ook wordt ze betast door de soldaten, omdat ze er nu eindelijk weer uitziet als een mooie vrouw. Dan begrijpt ze wat haar te wachten staat, levenslange gevangenisstraf in een donkere, vochtige kerker, met geen ander vooruitzicht om ooit te sterven. ’s Nachts hoort ze weer de stemmen van St. Catherina, zie zeggen dat ze binnenkort bevrijdt zal worden.

Ze komt tot inzicht, en overdag zegt ze tegen Couchon dat ze fouten heeft gemaakt, en dat ze daarvoor wil boeten. Ze heeft haar eigen doodvonnis getekend.
Op 30 mei 1431 wordt ze opgehaald, ze wordt nog wel bijgestaan door een geestelijke. Ze mag voor de laatste keer biechten, en dan wordt ze naar de brandstapel geleid, voor de tweede keer. Omringd door een grote menigte wordt ze aan de brandstapel vastgemaakt. Voor het laatst hoort ze stemmen, die haar vel moed inspreken, ze is niet alleen en straks is alles voorbij. Ze put haar laatste hoop uit een kruis, dat iemand in de menigte vasthoudt, en dan wordt de brandstapel aangestoken. Schreeuwend van pijn wordt haar lichaam verbrand, en dan is het leven van Jeanne d’Arc beëindigd.
Jeanne d’Arc, 1412 - 1431

- Wat heeft Jeanne d’Arc voor de geschiedenis gedaan?

Jeanne heeft heel veel voor de geschiedenis gedaan, ze heeft ervoor gezorgd dat Karel de VII eindelijk tot koning is gekroond. Ook is dankzij haar Frankrijk bevrijd, anders zou deze misschien nu nog steeds wel bezet zijn door de Godons.
Jeanne zelf was een eenvoudig boerenmeisje, die niet kon lezen of schrijven. Wel is ze uitgegroeid tot één van de grootste heldinnen van Frankrijk.
Dit gaf veel mensen veel inspiratie, vooral voor de conservatievellingen.

Ook heeft Napoleon haar tot politiek symbool uitgeroepen.
Dankzij haar is er ook eindelijk een eind aan de 100-jarige oorlog, de grote middeleeuwse strijd tussen de Engelsen en de Fransen.
Door haar hebben veel vrouwen zich sterker gevoeld, want Jeanne wou maagd blijven, daarom trok ze mannenkleren aan.
Ook is de aanhang van de kerk veel minder geworden, want heel veel mensen met dezelfde komaf als Jeanne geloofden in haar, en waren het er totaal niet mee eens. Zij zagen de kerk als oorzaak van haar dood, en keerden zich daarom ertegen.

- Wat was de rol van de kerk toen Jeanne d’Arc als heilige maagd naar Noord Frankrijk trok?
De Rooms-Katholieke kerk was had enorm veel invloed, bijna iedereen was in de 15e eeuw christen, dit kwam door de kerstening. De kerk had heel veel aanhangers, en iedereen geloofde erin. Kerk stond boven de burgers die bijna geen eigen mening hadden. De kerk zei wat goed was, en wat slecht was.
In het dagelijks leven moest men hard werken, de meeste mensen gingen wel naar de mis, en sloegen vaak een kruis, ze brachten een offer als het eens tegen zat, maar daar hield het eigenlijk wel mee op.
Mensen moesten hard werken om genoeg brood op de plank te krijgen en om zichzelf en hun gezin in leven te houden. Men had niet echt het idee, dat God ook heel dichtbij hun kon zijn, Hij was heilig, ze mochten alleen tot Hem bidden door middel van Maria, deze heilige en God stonden heel ver van hun af.

Ook had de kerk wel wat invloed in de honderdjarige oorlog tussen de Engelsen en Fransen. De kerk was het erg niet mee eens dat in deze oorlog christenen elkaar afslachten, terwijl zij beter de ongelovigen konden bestrijden. Mede daarom pleitte de kerk ook vaak voor een wapenstilstand of de vrede.
Soms hadden deze resultaat, zoals bijvoorbeeld in 1343, als tussen de koningen van Frankrijk en Engeland een wapenstilstand wordt gesloten die bemiddeld is door kardinalen van de Rooms-katholieke kerk.
Jeanne roept de Fransen, maar ook de Engelsen op, om na zich te hebben verzoend, gezamenlijk een kruistocht te ondernemen.
Het oorlog voeren en het sluiten van vrede, wordt op deze wijze gestimuleerd. Men wilde dat men zich in zou zetten voor de de kerk, en dus op die manier voor God. Dat men de vijanden van het christendom zou bestrijden.

- Hoe was het voor Jeanne d’Arc om als vrouw in de 15e eeuw te leven?
Het was niet bepaald een pretje voor vrouwen in de 15e eeuw, vaak werden zij als zij maar even iets verdachts deden als heks gezien. Ook was de man de baas, zij werden gezien als leiders. Men wist niet beter. Veel mensen geloofden ook niet dat Jeanne als vrouw opdrachten van God had gekregen, daarom kreeg ze ook een lichamelijk onderzoek om te zien of ze geen tweeslachtige was. Ook geloofden ze haar niet omdat mannen van het sterkere ras waren, veel van het adel kon zich niet voorstellen dat God geen opdrachten aan een man hadden gegeven, en daardoor geloofden ze Jeanne niet.

Jeanne heeft later veel voor de feministische bewegingen betekend, zij heeft laten zien dat zij als jong meisje, een heel land in vrijheid kon laten leven.
Ze kwam op voor haar naasten, en deinsde nergens voor terug. Jeanne was soms wel erg bang, zoals bij de ondervragingen door de inquisitie, maar daar liet ze niets van merken. Al met al een heel knappe prestatie van haar.

- Hoe is het uiteindelijk met Jeanne d’Arc en Frankrijk afgelopen?
Jeanne is, zoals je kan lezen in de eerste deelvraag verbrand.
Frankrijk was daarna een vrij land, op Calais na, wat nog steeds bezet was. Ook hebben 6 jaar na Jeanne’s dood de Fransen Parijs weer ingenomen.
Jeanne is in de 19e eeuw tot politiek symbool uitgeroepen door Napoleon.
Verder was Jeanne erg links opgevoed, waardoor zij een groot voorbeeld is voor de
conservatievellingen. Van na haar dood tot nu is Jeanne nog steeds levendig, zij is waarschijnlijk het geschiedenisfiguur waarover het meest geschreven etc. is. Zij speelde een grote rol in de beeldende kunst ook is haar hele levensverhaal door de eeuwen vele malen verfilmd en nagespeeld, wat leidt tot heel veel films en toneelstukken over Jeanne.

Ook nog een belangrijk feit, wat niet ononthouden mag worden is dat in 1449 Karel VII de paus vroeg of er een nieuw proces voor Jeanne d'Arc mocht worden gehouden. Want dankzij Jeanne d'Arc was hij koning geworden. Omdat Jeanne als ketter verbrand was, was dit slecht voor zijn imago. Maar de paus wees zijn verzoek af. Zes jaar later deed de moeder van Jeanne ook zo’n verzoek. Dit had wel succes. Er werd een nieuw proces gehouden en het oude proces werd in 1456 ongeldig verklaard en de naam van Jeanne d'Arc werd in ere hersteld.
In april 1909 werd Jeanne d'Arc zalig verklaard en in 1920 werd ze in Rome heilig verklaard. Ook werd er bepaald dat ze op 30 mei wordt herdacht, de dag dat ze stierf. Jeanne d'Arc is de uitgeroepen tot de patroonheilige van Frankrijk.