Veteranenziekte

Inleiding

Wij gaan onze keuzeopdracht over de veteranenziekte doen. Wij doen het over deze ziekte, omdat er momenteel veel aandacht voor dit onderwerp. Voorbeelden hiervan zijn Bovenkarspel en in België. Er is veel over deze ziekte geschreven. Wij willen graag onderzoeken wat eventuele oorzaken en gevolgen voor de mens zijn. Ook willen we te weten komen hoe deze ziekte bestreden en genezen kan worden. Er is nog niet zoveel bekend over deze aandoening, omdat dit virus nog maar zeer kort bekend is. De veteranenziekte wordt veroorzaakt door de legionella-bacterie, die een aantal verschillende infectie ziekten kan veroorzaken. De veteranenziekte behoort bij de zeldzame ziekten die als een griep beginnen. Ook hoort deze ziekte bij de bacteriële infecties. Deze ziekte is zeer zeldzaam en werd ontdekt in juli 1976 in de VS. Er trad een hevige uitbarsting in een hotel in Philadelphia op. Daar vond een bijeenkomst van veteranen van het Amerikaanse leger plaats. Vandaar dat deze ziekte ook wel de veteranenziekte wordt genoemd. Meer dan tweehonderd mensen werden ziek en kregen ernstige luchtweginfecties van onbekende aard. Er stierven 34 mensen. De onbekende bacterie die deze ziekte veroorzaakte kreeg later de naam Legionella pneumophila. Per jaar worden er in Nederland ongeveer 45 ziektegevallen gemeld. Circa de helft heeft deze infectie opgelopen in het buitenland.

Oorzaken van de veteranenziekte

De legionella bacterie komt van nature voor in een vochtige omgeving zoals in oppervlaktewater en in de bodem. Ook kan deze bacterie in lage aantallen voorkomen in koud drinkwater bijvoorbeeld doordat het waterleidingbedrijf gebruik moet maken van oppervlaktewater. Zolang het om lage aantallen gaat, is het geen probleem. De legionellabacterie is riskant wanneer zij zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Dit kan gebeuren in water met een temperatuur tussen 25 en 55 graden Celsius. Hierbij kunnen grote aantallen bereikt worden als het water langere tijd stilstaat. Er zijn dan namelijk ook voedingstoffen voor de bacterie aanwezig in de vorm van slib, afzettingen en biofilm. De bacterie sterft bij een temperatuur van 60 graden Celsius en hoger. Infectie met de legionellabacterie is voor zover bekend alleen mogelijk door het inademen van zeer kleine waterdruppeltjes, die voldoende legionellabacteriën bevatten. Deze waterdruppeltjes ontstaan bij het versproeien of nevelen van water, zoals bij douches, whirlpools en luchtbehandelinginstallaties. Het drinken van besmet water kan geen oorzaak van deze ziekte zijn. Ook is besmetting van mens tot mens nog nooit aangetoond. Legionellabacteriën planten zich vaak voort in warme vochtige omgeving. Zij verspreiden zich door middel van waternevel. Ouderen en zieken lopen extra risico, net zoals stevige rokers en drinkers. De kans op besmetting bij bezoek aan (tropisch) zwembad, sauna, park met waterattracties of verblijf op een camping is zeer klein. Zwembaden zijn niet gevaarlijk wanneer er volgens voorschrift voldoende chloor is toegevoegd. Bij een sauna zou je wel denken aan een vergroot risico, vanwege de waternevels, maar hier wordt zeer streng gecontroleerd. Het water wordt minstens één maal per maand getest op legionellabacterie. In het buitenland, vooral in warme gebieden, bestaat meer risico om besmet te worden.

Gevolgen na besmetting met de legionella-bacterie

De veteranenziekte begint gewoonlijk met lichte hoofdpijn en het zich niet lekker voelen. Meestal denkt men een griepje onder de leden te hebben. De tijd tussen de besmetting en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen is circa twee tot tien dagen. Spierpijn, hoesten met slijm, kortademigheid, pijn in de borst, koude rillingen en koorts (boven de 39 graden Celsius) zijn de eerste symptomen. Het is van belang dat de patiënt zo snel mogelijk wordt opgenomen in het ziekenhuis. Ongeveer een kwart van de patiënten heeft maagddarmstoornissen zoals misselijkheid en braken, diaree en pijn in de buik. Hierbij moet de zieke oppassen voor uitdroging. De longen, nieren en het centrale zenuwstelsel worden aangetast. Men krijgt longontsteking. Als er niet goed gehandeld wordt kunnen de longen onherstelbaar beschadigd worden, wat veelal tot de dood leidt. Het duurt enige weken voordat men genezen is. In deze tijd wordt het bacterie bestreden en heeft men nog het gevoel een griepje te hebben. Men moet niet in de war raken met de legionella-griep. De legionella-griep kenmerkt zich door gedurende twee tot vijf dagen griepachtige verschijnselen zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. Deze vorm van legionella infectie is niet gevaarlijk en de klachten gaan zonder behandeling over. De gevolgen van besmetting met het legionellabacterie waren onlangs ook in Nederland waar te nemen. In Bovenkarspel en in bejaardenoord het Hoge Heem in Uithoorn brak onder andere de ziekte uit. Zie de artikelen hieronder.

De bestrijding van de legionellabacterie

Het is noodzakelijk zo snel mogelijk te worden opgenomen, nadat men de symptomen van de veteranenziekte heeft ontdekt. Om de diagnose veteranenziekte te stellen, zal de arts een röntgenfoto van de longen laten maken en monsters te nemen van het bloed en sputum (slijm uit de longen) om de aanwezigheid van de bacterie vast te stellen. De bacterie is gevoelig voor een aantal antibiotica, onder andere rifampicine, cefoxitine en erytromycine. De arts behandelt de besmette patiënten dus met deze antibiotica. Het kan dus ook noodzakelijk zijn vocht toe te voeren via de aderen. Dit vochtverlies kan veroorzaakt zijn door de hoge koorts of door de diaree. Toediening van extra zuurstof kan ook nodig zijn. Rust is natuurlijk altijd noodzakelijk. De ziekte wordt gewoonlijk de eerste vier tot zes dagen ernstiger en er kunnen nog vier tot vijf dagen voorbijgaan voordat het herstel begint, ook al verloopt de ziekte bij sommige patiënten lichter. De longontsteking blijft meestal nog enige dagen bestaan nadat de koorts verdwenen is. De longen worden het ergst aangetast en kunnen onherstelbaar beschadigd raken. Het sterftecijfer van alle mensen die deze ziekte krijgen is ongeveer 4%. Er hoeft geen blijvend letsel over te blijven na een goede behandeling. Als de behandeling te laat begint kan er blijvend letsel aan de longen zijn veroorzaakt. Als er geen blijvend letsel is kan men dus gewoon verder leven zonder enige complicaties. Als de longen wel beschadigd zijn, kunnen de patiënten ademhalingsproblemen houden. Besmetting met legionella-bacteriën kan voorkomen worden door maatregelen te nemen, die gericht zijn op het wegnemen van omstandigheden die gunstig zijn voor het vermenigvuldigen van de legionella-bacterie. Bij centrale warmtapwatersystemen is het van belang een voldoende hoge watertemperatuur te onderhouden en ook in alle onderdelen van de installatie. De temperatuur van het water dient zestig graden Celsius of hoger te zijn. Bij deze temperatuur heeft de bacterie geen kans op overleven. Bij (koud) drinkwaterinstallaties moeten ze de temperatuur van het water zo laag mogelijk houden en het water moet goed kunnen doorstromen. Voorkomen van de legionella bacterie kan dus worden bereikt door een temperatuur hoger dan zestig graden en lager dan twintig graden Celsius aan te houden. Daarnaast is voldoende doorstroming noodzakelijk om de voorkomen dat er plaatsen ontstaan waar het water blijft stilstaan waardoor de legionella-bacterie zich kan vermenigvuldigen. Is de bacterie eenmaal geconstateerd dan is het niet eenvoudig deze weer te verwijderen. Het beste zou zijn als de leverancier van water deze bacterie er uit zou kunnen halen. Helaas blijkt dit technisch niet mogelijk. In 1992 is er door de overheid, in overleg met de sauna- en zwembadorganisatie een wet tot stand gekomen. In de wet, genaamd de \"Wet Hygiëne en Veiligheid Zwembaden\" (WHVZ) is vastgelegd, hoe en op welke wijze we het water in onze baden moeten behandelen wil er sprake zijn van \"veilig water\". Vaak staat dat in behandeld water volgens de normen van WHVZ de legionella-bacterie niet voor kan komen. Waakzaamheid op niet behandeld water is nodig en stilstaand water in zwembaden mag in Nederland niet voorkomen. De Nederlandse verenigingen zijn hier zeer alert op en blijven legionella-bacterie keuren.

Logboek

Wanneer hebben we wat gedaan? Wat hebben we gedaan? Wat moeten we nog doen? 14 december 1999 Folder gevonden Boeken zoeken in de bibliotheek. 17 december 1999 Boeken gezocht. Internet deed het niet op school. Op internet kijken. 20 december 1999 Boeken gezocht Nog meer boeken zoeken en op internet kijken. 3 januari 2000 Op internet gezocht. Best veel gevonden. Naar de bibliotheek in Zetten geweest. Twee boeken gevonden. Ook nog naar dokter en apotheek geweest. Daar was geen verdere informatie. De keuze- opdracht in het klad geschreven. Het werkstuk gaan schrijven op de computer. 6 januari 2000 Het werkstuk op de computer getypt. Verder nog naar krantenartikelen gezocht op internet. We zijn klaar. Alleen nog inleveren.

Gebruikte bronnen

? Encyclopedie ? Medisch gezondheidsboek ? Geneeskunde voor het hele gezin ? Internet: www.telegraaf.nl
www.na.nl
www.postbus51.nl
www.minvws.nl
en meer