Ciske de rat (1984)

Een samenvatting van de film:

Het begint ermee dat Ciske Vrijmoeth, een onhandelbaar kind, een inktpot leeg gooit over het hoofd van zijn lerares. Hij wordt van school gestuurd. Die avond gaat hij werken in de kroeg waar zijn moeder (Marie) ook werkt. Daar komt een man, Hennie, binnen die met Marie begint te praten. Hennie blijkt een pooier te zijn en wil Marie later gebruiken als hoer. Ciske heeft dit blijkbaar door en geeft hem een schop zodat hij op de grond valt. Zijn moeder wordt boos en geeft Ciske een klap. Op zijn beurt gooit Ciske een glas water in Marie haar gezicht. Ze worden naar huis gestuurd. Thuis aangekomen krijgen ze ruzie als Ciske weigert zijn excuses aan te bieden. Zijn moeder gooit per ongeluk een olielamp om en hierdoor vliegt het huis in de fik. De moeder zegt tegen de politie dat Ciske het heeft gedaan en hij komt terecht op een tuchtschool.

Als hij thuis terugkomt heeft zijn moeder een nieuwe school voor hem geregeld. Hij gaat er voor de eerste dag heen en merkt dat de directeur hem niet echt mag. Meneer Bruis (zijn leraar) daarin tegen wel. Er zit een jongen in de klas, Jan, die hem pest samen met zijn twee maten. Als hij die dag van school komt is zijn vader weer in het land. Ze gaan samen naar de dierentuin. Zijn vader vertelt hem dat hij een nieuwe vriendin heeft en Ciske krijgt een mes(je). Waarmee hij een tijdje later Jan mee in zijn hand snijd omdat hij hem, Dorus en hun vriendinnetje treiteren. Dan gaat zijn vader mee naar zijn moeder in het café, hij stelt voor om te gaan scheiden omdat het zo toch geen zin heeft, hij betaald elke maand alimentatie, het enige wat hij wil is Ciske. Marie stemt niet in, ze gelooft niet dat hij zal betalen. Die avond gaat Ciske weer werken in de kroeg bij zijn moeder. Als zijn moeder zegt hem naar huis te gaan, raakt hij verwikkeld in de rellen op straat. Hij gooit stenen naar de politie en word opgepakt.

De volgende dag mag hij weer naar huis. Als hij dan op school komt is er een nieuwe jongen in de klas; Dorus, een erg zieke jongen. Als ze op schoolreisje naar het strand wil Ciske graag dat hij mee gaat. Eerst mag het niet van Dorus zijn vader maar pas als Ciske belooft dat Dorus geen kou zal vatten mag hij mee.

Ciske zijn vader wil toch graag dat hij kan scheiden van Marie en vraagt aan Ciske of hij wil kijken wie er zoal bij zijn moeder over de vloer komt. Ciske vat dit iets té letterlijk op en als hij zijn moeder bezig hoort in haar slaapkamer gaat hij kijken. Hij wordt betrapt en wordt geslagen door Hennie. Hij gaat naar tante Jans die zijn blauwe oog en riemstriemen op zijn rug ziet. Zij gaat hiermee naar meneer Bruis die inmiddels de voogdij over Ciske heeft opgeëist.
Ondertussen is Dorus erg ziek geworden en komt in het ziekenhuis te liggen. Na een tijdje is Dorus overleden en zijn vader geeft Ciske de schuld. Dorus zijn moeder ziet dat Ciske erg verdrietig is en geeft hem een boek die zij van Dorus aan hem moest geven. Als Ciske ‘s avonds dat boek wil kaften en zijn moeder hem verteld hem naar bed te gaan maar dat niet doet, pakt zijn moeder het boek en scheurt de bladzijdes eruit. Ciske word zo boos dat hij een keukenmes pakt en haar doodsteekt. Hij rent naar Tante Jans en verteld haar wat hij heeft gedaan. De volgende dag komt de politie om Ciske op te halen. Hij wordt weer van school getrapt en moet naar de gevangenis. Daar noemen ze hem moedermoordenaar en wordt hij erg gepest. Als hij vrij komt gaat hij bij zijn vader wonen in het huis van zijn moeder. Hij vindt een hondje, die eigenlijk niet mag blijven omdat ze het al niet zo breed hebben maar toch mag het. Tante Jans wil zijn vader niet meer zien, maar heeft wel een tweeling van hem gekregen.

Als hij op een dag terug naar school loopt zegt de directeur dat hij hem nooit mee wilt zien en zijn vrienden laten hem allemaal vallen. Hij gaat naar de toren in de haven waar hij wel vaker zit. Dan komen Jan en zijn maten, Jan wil met hem vechten. Eerst spuugt hij Ciske in zijn gezicht. Als hij hem wil slaan doet Ciske een stap opzij en valt Jan naar beneden in het water. Hij kan niet zwemmen. Ciske besluit in het water te springen en Jan te redden. Als hij dat heeft gedaan kan hij zelf niet meer en ligt even later in het ziekenhuis. Dan zitten zijn vader en Tante Jans aan zijn bed en hebben ze het weer goed gemaakt. Als hij weer uit het ziekenhuis komt krijgt hij een medaille voor zijn heldendaad. Hij maakt vrienden met Jan en mag weer terug komen op school. Zijn vader en tante Jans trouwen en Ciske komt bij zijn vader te wonen. Zo komt alles weer goed.

Lees/kijkervaring:

Ik vond het een leuke film om te kijken vooral hoe hij van personage veranderd bij zijn moeder en zijn vader. Bij zijn vader is hij altijd heel erg rustig en bij zijn moeder veranderd hij in een keer in een brutaal jochie die van alles en nog wat doet om in de gevangenis te komen. Ik vond het een boeiende film omdat hij van alles en nog wat deed met zijn vrienden en hij allemaal verschillende vrienden had op school als thuis bij zijn moeder, want op school had hij een jongen die net ziek was geweest en iedereen pesten dat kindje maar bij zijn moeder had hij vrienden en pesten hij met die vrienden alleen maar mensen en viel hij iedereen lastig met zijn brutale gedrag. En zijn leraar probeerden hem bij zijn moeder weg te halen wat ik wel goed vond want hij maakten zich wel zorgen over de risico’s die hij loopt als hij bij zijn moeder blijft en probeert hem daar weg te halen vind ik ook wel goed van die meester om Ciske te reden wat niet echt lukten wat ik wel jammer vond want anders was hij ergens geweest waar hij wel goed werd op gevoed en dat hij dan niet werd op gevoed door zijn moeder maar door waarschijnlijk een betere moeder. Bij zijn moeder reageerden hij ook altijd hetzelfde wat ik niet raar vond want zijn moeder gebruikten hem eigenlijk als een slaafje wat hij niet leuk vond en hij zich daarom ook ging verzetten tegen zijn moeder en waardoor hij ook een paar keer in de gevangenis en waardoor hij zijn moeder ook later dood stak wat hij eigenlijk niet wou maar hij was aan de ene kant ook weer opgelucht dat hij van zijn moeder af was wat ik wel raar vond want als ik me moeder zou kwijt raken zou ik niet blij zijn maar in zijn situatie zou ik wel opgelucht zijn. Het verhaal zit trouwens ook goed in elkaar want het gaat iedere keer weer ergens anders over door dat hij eigenlijk iedere keer veranderd met zijn gedrag daarom blijft het verhaal ook zo boeiend en blijf je ook kijken als je eenmaal aan het kijken ben. Door zijn taalgebruik blijft het ook erg leuk om te zien en te horen want hij praat echt Amsterdams en bij zijn moeder is dat heel agressief en bij zijn vader, op school en in de gevangenissen waar hij gezeten heeft is hij heel netjes en beleefd en praat hij heel keurig ook nog wel Amsterdams maar niet zo hard en schreeuwend maar gewoon zachtjes gepraat en heel rustig, hij wordt door zijn stiefmoeder ook heel er rustig en help haar mee in de winkel die ze zelf heeft bijvoorbeeld de was opvouwen want ze heeft een stomerij.