Der Untergang (2004)

Der Untergang DE 2004 2:30
Genre: Oorlog
Van: Oliver Hirschbiegel
Met: Bruno Ganz, Alexandra Maria Lara

De vorm Het verhaal speelt zich voornamelijk af in Berlijn, in de schuilbunker van Hitler en zijn volgelingen. Omdat het om een verfilming van een waar gebeurd verhaal gaat, lijken de spelers zo veel mogelijk op de mensen die zij vertolken. Verder hadden de meeste spelers een Duits uniform aan. Door de bunker waarin het verhaal zich afspeelt en het voortdurende lawaai van artillerievuur en bommen krijgt het hele verhaal een grimmige sfeer. Er is nauwelijks in de buitenlucht gefilmd. De muziek in de film diende vooral als achtergrond. Er kwamen geen grote stukken in voor, alleen zacht achtergrond piano gepingel en iets wat wel wat weg had van een irritante mobiele telefoon die constant afging. De speciale geluidseffecten bestonden slechts uit het geknal van geweren en bommen. Het verhaal werd in geheel chronologische volgorde verteld, maar omdat het een terugblik is van de secretaresse van Hitler, zou je het geheel ook als een flashback kunnen zien. De scène waarin de vrouw van Goebbels haar kinderen vergiftigd is me het meest bijgebleven, gewoon omdat deze echt heel wreed is. Hierbij zijn er close-ups gemaakt van de gezichten van de kinderen terwijl ze stierven. Ook in de rest van de film zijn er veel close-ups gemaakt zodat je de belangrijkste spelers goed leerde kennen. Je kunt de film het beste indelen bij een dramatische oorlogsfilm, maar omdat het een waarheidsgetrouw verhaal verteld, zou je het ook kunnen indelen bij het genre documentaire.

Inhoud ‘Der Untergang’ gaat over de laatste periode dat Hitler aan de macht is, wanneer de Russen zijn verblijfplaats Berlijn binnenvallen. Hitler is duidelijk over zijn hoogtepunt heen, en heeft de situatie niet meer in de hand, maar hij weigert te capituleren. Het schetst een beeld van de gevoelens van de Nazi’s toen ze realiseerden dat ze de oorlog praktisch verloren hadden. Het draait vooral om de conflicten tussen Hitler en zijn manschappen, omdat niet al zijn bevelhebbers het eens zijn met zijn beslissingen. Maar het draait ook om de vrouwen die in de bunker aanwezig zijn, en de manier waarop zij met de situatie omsprongen. Vooral ook draait het om de secretaresse van Hitler, en de manier waarop zij bij dit alles betrokken is.

De belangrijkste personages:

Hitler
Een driftig mannetje wat altijd zijn zin moet hebben. Hij houdt er enkele enge opvattingen op na wat betreft zijn superioriteit. Hitler is de leider, de ‘Führer’ van de Nazi’s. Hij verwacht van al zijn volgelingen onvoorwaardelijke trouw en opvolging van zijn bevelen. Desondanks leer je in de film ook een merkwaardig zorgzame kant van Hitler kennen.

Traudl Junge
De privé-secretaresse van Hitler. In de film leer je haar kennen als een zorgzame, ietwat onzekere jonge vrouw. Ze lijkt niet echt een duidelijke mening te hebben over Hitler en zijn opvattingen en praktijken, ondanks dat ze hem onvoorwaardelijk steunt.

Het echtpaar Goebbels
Beiden meedogenloos. De heer Goebbels weigert, ook na de dood van Hitler, om te capituleren. Mevrouw Goebbels vergiftigd meedogenloos haar eigen kinderen omdat ze vindt dat ze te goed zijn om te moeten leven in een wereld zonder Nazi’s. Aan het einde van de film zie je hoe ze beiden koelbloedig zelfmoord plegen.

De verdere personages zijn nogal oppervlakkig weergegeven, je leert ze niet echt kennen, hoewel het wel handig is om hun namen te onthouden, omdat die in de loop van het verhaal nog regelmatig terugkomen en het best moeilijk is om daar de juiste gezichten bij te zoeken.

De personages zijn allen Nazi’s. Traudl in een wat minder extreme versie, het wordt eigenlijk niet eens echt helemaal duidelijk of ze wel achter dat standpunt staat, maar de overige personages zijn heel extreem in hun standpunten. Ik heb toch het meest meegeleefd met Traudl, omdat ze niet echt overduidelijke een Nazi blijkt, maar meer een beetje een meeloper. Zij heeft er weliswaar bewust voor gekozen om in deze situatie te zitten, maar die keuze had ze duidelijk niet genoeg overdacht. Eigenlijk krijg je een beetje het idee dat ze onterecht daar zit.

De functie Volgens mij wil de film een boodschap overbrengen en informatie verstrekken. Er is erg veel commotie om de film geweest, omdat je zelfs een beetje met Hitler mee gaat leven, terwijl hij toch verschrikkelijke dingen heeft gedaan. Je beseft in de loop van het verhaal dat Hitler menselijk was. De boodschap is denk ik, dat alle misdadige Nazi’s ook mensen zijn, met allemaal ook hun goede kanten. De film schetst verder een beeld van de laatste dagen dat Nazi-Duitsland de dienst uitmaakte, en de laatste machtsstrijd van Hitler. De regisseur heeft vooral emotie in de film gestopt, hij heeft er op de een of andere manier voor gezorgd dat je bij bepaalde personages betrokken raakte.