Zwellend fruit door Peter Verhelst

1. Titelbeschrijving P. Verhelst, zwellend fruit roman in sprookjes, Amsterdam, 2000 2. Titel: Zwellend fruit is een hoofdstuk in het boek en heeft volgens mij iets te maken met sensualiteit die in het boek naar voren komt. 3. Voorwerk Opdracht: met liefde opgedragen aan
Katrien, Diane Stefan, Wim en Eavesdropper, Luk, Kurt, Stefaan, Johan
En crew ‘AARS!’ En ook aan père Lux
En natuurlijk aan homies

Het boek had geen motto. 4. Samenvatting Regen
Een dorp wordt opgeschrikt door de inslag van een reusachtig object. Dan komen er gigantische overstromingen, havens worden weggespoeld, dijken worden weggevaagd. Sommigen denken dat het einde van de wereld is. Daarna vindt er een soort meteorietenregen plaats: het zijn sprookjes, die met miljarden tegelijk de dampkring binnendringen. Ze slaan op aarde te pletter, versplinteren of verdwijnen in de grond. (voor wie) het meisje (verkiest) In die tijd leeft er een meisje dat haar sprookjes zorgvuldig verborgen in haar har' meedraagt. Jongens zijn erg in haar geïnteresseerd, maar ze schenkt hun geen aandacht. De sprookjes groeien over haar hele lichaam. Ze stapt in een muur. Eens zal ze door iemand gevonden worden en uit de muur gehaald. (voor wie) de jongen (verkiest) In die tijd leeft er ook een jongen die zijn sprookjes zorgvuldig verborgen houdt in zijn hart. Op een dag stapt hij een boom binnen en wordt er één mee. Net als het meisje weet hij dat hij eens door iemand gevonden zal worden. De sprookjes
Vinger in perzik
Er was eens een meisje met een ongelooflijk zachte huid. Ze heette Klytaemnestra. Elke jongen raakte op haar verliefd, maar zij wachtte op de man met 'bliksem in zijn bloed'. Op een dag kwam er een jongen in het dorp, Agamemnon, een jager, behangen met dieren die hij geschoten had en wilde verkopen. Toen hij het meisje aankeek, 'gebeurde het'. Samen verlieten zij het dorp en trokken zij zich terug op een plaats waar ze nog nauwelijks mensen troffen. Zingende aders

Agamemnon voelde letterlijk zijn bloed door zijn aders vloeien. Hij wist dat hij ooit Klytaemnestra zou ontmoeten: in de bloeddruppels van een gedood dier had hij eens de letters van een vrouwennaam gezien. Sprookjes op de rand van de verdampingsgrens
Klytaemnestra droomde dat ze water was. Er was een zeepbel, die was er al zolang dat ze er aan gewend raakte totdat hij oploste en toen miste ze hem. De letteracrobaat
Er waren meer voorspellende tekenen. Agamemnon joeg uitsluitend 's nachts. Hij maakte dan valkuilen voor de dieren en wachtte in een boom op hun komst. Zijn zintuigen waren heel scherp. Als er dieren waren gevangen, liet hij zich uit de boom vallen. Zijn lichaam schreef tijdens die val een letter in de lucht. Altijd was het een letter uit de naam Klytaemnestra. Op een dag liet hij zich vallen en beschreef zijn lichaam voor het eerst een letter die niet in haar naam voorkwam: de letter i. Krokusblaadjes
De zwangerschap had Klytaemnestra veranderd. Als Agamemnon terugkwam van de jacht werd ze misselijk van de geur en als hij zich waste werd ze misselijk van de zeep. Van de bevalling kan Agamemnon zich nog maar weinig herinneren. Hij weet alleen nog dat iemand de baby omhoog hield. Bloemenvuurwerk
Agamemnon kon niet geloven de geboorte van zijn kind ongemerkt aan de wereld voorbij was gegaan. Toen groeide de bloemen en kwam er vuurwerk uit voordat hij met zijn ogen had kunnen knipperen. Vadernacht
Dit bleek de voorbode van de komst van een dochter: Iphigenia. Na haar geboorte ging hij achter zijn vrouw staan en schoot een pijl af. Geblinddoekt ging hij met een mes, touw en een zak achter de pijl aan. Na veel moeite vond hij de pijl, ingeslagen in de bast van een boom. Met de pijl groef hij een gat, waarin hij de moederkoek begroef. Toen pas deed hij de blinddoek af. Zwellend fruit
Agamemnon droomt over hoe hij vroeger op zoek was naar zijn spiegelbeeld in een vrouw. En dat hij dacht dat hij haar gevonden had in Klytaemnestra. Geschubde zon

Kruidenmengsels en het plezier dat hij ondervond door de omgang met zijn dochter verdreven zijn onlustgevoelens. Zij bleek dol op de natuur, met name op zonlicht, lucht, vogels en water. Hij liet haar in het hart van een bos het 'wonder' van de zonsopgang en -ondergang zien, de weerspiegeling van het water en de glans van vissenschubben. Iphigenia volgde stiekem haar vader, als die 's nachts ging jagen
Diamanten jurk
Toen Klytaemnestra en Agamemnon elkaar net kenden lagen ze dagen in het mos en ging Agamemnon voor Klytaemnestra jagen om haar honger te stillen. Warme handschoen
Agamemnon raakt Klytaemnestra aan, maar ze is zo zacht dat hij haar niet goed kan voelen. Het beangstigd hem dat hij haar nooit geheel zal voelen. Koortshemel
Iphigenia luistert graag naar de dieren. Agamemnon heeft moeite met dieren vangen en zegt dat Iphigenia met de dieren praat en ze laat weten waar de jagers zijn. Hij vond haar in haar kamer met een rood gezicht en ze voelde koud aan. Ze heeft koorts. Witte nacht
De lente kwam er aan en Agamemnon en Iphigenia keken naar boven op zoek naar vogels en Klytaemnestra lag te zonnen. De zoon
Er werd een tweede kind geboren: Orestes. Na diens geboorte kon Agamemnon het niet meer over zijn hart krijgen om dieren te doden. Dagenlang was hij in de weer met de aanleg van tuinen en het bouwen van stallen, kooien en omheiningen, waarin hij honderden konijnen, hazen, wilde varkens, fazanten, patrijzen en bosduiven verzamelde. Sindsdien was hij bezig met het onderhoud van zijn fruitbomen en de verzorging van zijn dieren. Agamemnon en de maan
Agamemnon dacht dat de maan vrouwen gek maakte. Hij verzorgde de dieren. Hij kleedde zich uit en had niet in de gaten dat zijn dochter zich verstopt had

Orestes droom
Klytaemnestra werd wakker. Haar zoon lag te dromen en bewoog zich wild. Iphigenia vond haar broer in zijn kamer hij was blauw en lag te schokken. Ze had hem naar de kamer van de ouders gedragen. Rode kamer
Het was zomer en Agamemnon en Klytaemnestra oogsten het fruit. Ze waren zo druk bezig dat ze niet in de gaten hadden wat Iphigenia aan het doen was. Agamemnon en Klytaemnestra waren hun kinderen kwijt en vonden hen in de kamer. Iphigenia had alles rood gemaakt met frambozen. Agamemnon, Klytaemnestra, Iphigenia en Orestes
Elke avond sneed Klytaemnestra de pels van de konijnen en Iphigenia keek uit het raam. Agamemnon stal de pelzen en vulde ze met hooi. Er waren te veel dieren en ze brachten er een paar naar het bos. Toen ze de volgende dag gingen kijken waren ze allemaal dood. Sprookje dat in de spiegel moet worden gelezen
Niemand lette op Orestes behalve Iphigenia. Als ze kwijt waren lag hij meestal bij de konijnen. Deze keer was hij niet bij de konijnen hij was het bos ingelopen, omdat hij gedroomd van een spiegel en die dacht te zien. Toen ze hem die avond in bed stopte bleef hij snikken. Tongvorminge droom / Tandvormige droom
Maar het naderende onheil kondigde zich aan. Zo waren er de muggen die Agamemnon lastigvielen en die op zijn onderbuik in de vorm van een hart vijf letters vormden: H E L N A. Er waren de gevoelens van Iphigenia voor haar vader en de sluimerende haat jegens haar moeder. Er was de toenemende toenadering tussen zoon en dochter, die zich aan elkaar spiegelden alsof ze één waren. Er was het moment dat Klytaemnestra voor het raam roodgloeiende letters zag neerdwarrelen: H E L N A en het moment dat Orestes zonder aanleiding praatte over de naderende dood van zijn vader. Ssspelletjes voor het hele gezin

Orestes brabbelde de hele dag door en iedereen probeerde hm stil te krijgen maar dat lukte niet. Tijdens het ontbijt griste Orestes een ei weg bij zijn moeder. Agamemnon probeerde het ei te breken maar het lukte niet. Orestes nam het ei tussen wijsvinger en duim en brak het ei. Iedereen keek verbluft. Meer Ssspelletjes voor het hele gezin
Agamemnon kwam dronken thuis. Hij viel neer en de kinderen dachten dat hij dood was maar toen opende hij zijn ogen. Klytaemnestra boog over hem en toen ze merkte dat hij dronken was stapte ze boos weg en gooide ze een emmer water over zijn hoofd. In het bos, daar… Er werd een derde kind geboren: Elektra. Agamemnon besloot weer 's nachts op jacht te gaan. Hij genoot van de oude opwinding die zich van hem meester maakte, toen hij een konijn ving en vilde. Toen pas zag hij dat het konijn zwanger was geweest. Terwijl hij tot zijn polsen in het vlees zat, hoorde hij geritsel in de struiken achter zich. Hij aarzelde niet, draaide zich om en haalde uit met zijn mes. Even later hoorde hij de stem van zijn vrouw die zijn naam riep en die van zijn dochter. Toen dook Klytaemnestra op tussen de bomen. Wat later zagen ze beiden Iphigenia in de struiken: 'Haar jurk rood en glanzend in de ochtendlucht'. Nawoord: landschap met muur en boom
De muur (de wet van Troje) Het meisje zat in de muur. Er was een parel die in haar keel werd geperst.De muur werd overwoekerd. De boom ( de wet van Orestes) Orestes had gevochten in een oorlog. Hij raakte zijn groepsgenoten kwijt en hij vond hulp in een dorp. Hij kreeg hun hulp omdat hij voedsel bij had. Hij had zijn paard gedood ze namen hem op als een zoon. De boom ( de wet van Newton) Een jongen omarmde een boom zo hevig dat de bast over hem heen groeide. De boom werd grote en trok de jongen uit elkaar. De muur ( de wet van Elektra) Elektra stapte in een muur. Ze werd gevoed door sprookjes. Als de sprookjes in haar waren brandde ze op. Tot het laatste sprookje op was en de muur uiteen viel. 5. Genre Het is een roman met sprookjes. Het heeft wel iets van een historische roman weg. De personages heeft hij gehaald uit een oud verhaal. Dit las ik in secondaire literatuur, want ik heb geen idee waar hij het vandaan had. 6. Tijd Er is geen duidelijke tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Het kan in elke tijd afspelen. Het heden en het verleden. De vertelde tijd is ongeveer de tijd van een heel leven. Je leert Klytaemnestra en Agamemnon kennen als kinderen en je maakt het opgroeien van hun kinderen mee. De vertel tijd is 143 bladzijden. 7. Personages De hoofdpersonages zijn Klytaemnestra en Agamemnon. Peter Verhelst heeft deze namen gehaald uit tragedies die geschreven zijn door oude Grieken. Hun namen zijn Aischylos, sofokles en Euripides. De personages zijn karakters. Je ziet ze als kinderen en wanneer ze ouderen zijn. Je ziet hoe hun leven en hoe dat hun zicht op het leven verandert. Agamemnon bijvoorbeeld houdt eerst van het doden van dieren. Maar wanneer hij een zoon krijgt kan hij dat niet meer doen. Hij neemt de dieren dan mee naar huis zodat hij niet meer hoeft te jagen hij gaat zelfs slapen bij de dieren. 8. Ruimte Het grootste deel van de tijd speelt het verhaal zich af in het huis bij het bos en in het bos zelf. Dit zijn afgelegen gebieden die overal zouden kunnen zijn en hebben verder geen betekenis dan dat het bos de plaats is waar je dieren kunt vangen.
9. Perspectief Er is een alwetende vertelsituatie. Hierdoor weet je wat er gebeurt met alle personages en hoe zij op de gebeurtenissen reageren. Je weet ook wat ze dromen en wat voor effect dat op hun gedrag overdag heeft. 10. Structuur Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel heeft drie hoofdstukken en leidt het verhaal in en introduceert de personages. Het tweede deel bestaat uit drieëntwintig hoofdstukken. Hierin wordt de liefde en de ondergang van de liefde tussen Klytaemnestra en Agamemnon. In het laatste deel wordt het einde beschreven van het meisje en het jongetje. 11. Thema en motieven Het thema is liefde en ouderschap. Het gaat over de liefde tussen Klytaemnestra en Agamemnon en de liefde tussen de ouders en de kinderen. Het gaat over het ouderschap omdat je ziet hoe Klytaemnestra en Agamemnon omgaan met de kinderen en hoe het ouderschap hun leven verandert. Er zit een historisch motief in, omdat de namen van de personages uit historische verhalen komen. Hij heeft de namen uit werken van oude Griekse schrijvers gehaald.
12. Taalgebruik Het taalgebruik heeft een literaire functie. In de tekst wordt in verschillende hoofdstukken het zelfde gezegd. Dit is duidelijk in het tweede en derde hoofdstuk. In het eerste hoofdstuk heeft hij het over het meisje, maar hij begint met een verhaal over het dorp en de sprookjes. In het derde hoofdstuk begint hij het zelfde als in het tweede hoofdstuk. Hij doet dit om het verband tussen het meisje en het jongetje aan te duiden. 13. Recensies en mening vergelijken De recensie uit het NRC handelsblad zegt dat het hem niet lukte om er iets bij te voelen. De recensie uit de Volkskrant vindt dat hij zijn verhalen uit het heden moet halen en niet uit oude verhalen. De overeenkomst tussen de recensies was volgens mij dat ze allebei niet positief waren over het boek. Ik ben het wel met hen eens, het verhaal zegt mij niets en dat maakte het lastig om me te concentreren of om iets bij het verhaal te voelen. Het enige dat ik voelde was verwarring. 14. Auteur Peter Verhelst is een schrijver die niet in een duidelijke wereld schrijft en sprookjes gebruikt voor zijn verhalen. Zij verhalen komen overeen met mythen en sprookjes. Hij vindt dat je boeken niet hoeft te snappen en maakt geen plot. 15. Persoonlijke reactie. Ik vond het boek nieuwsgierigmakend, omdat ik wilde weten waar de samenhang was. Ik wilde het boek proberen te begrijpen en open plekken vullen. Ik hoopte dat als ik het boek uit had dat dan alles op zijn plaats zou vallen. Aan het eind bleek dat ik er nog niet veel van begreep. Ik vond het boek onbegrijpelijk, omdat hij steeds sprookjes en letters gebruikte die in het verhaal gestolen konden worden of uit mensen hun mond kwam en dat je die kon bewaren in je zak. Dit snapte ik niet en kon ik niet mijn denkwereld thuis brengen. Ik vond het ingewikkeld, omdat er weinig samenhang was en ik bij ieder hoofdstuk moest nadenken waar ik in het verhaal was en wat het met het vorige hoofdstuk te maken had. Dit vond ik wel vervelend. Ik vond het boek onsamenhangend, omdat in het eerste hoofdstuk begint hij met een verhaal en in het tweede begon hij weer met een ander verhaal. Aan het eind van het boek doet hij dat nog een keer. Ik vond het boek origineel, omdat ik nog nooit een boek had gelezen die zo geschreven was. Er was geen plot en aan het eind begreep ik nog niet geheel waar het over ging, dit was mij nog niet eerder overkomen.
Bijlagen Bronvermelding
Recensies
Arnold Heumakers, Bedolven onder aardlagen, NRC Handelsblad
Arjan Peters, Pamflet tegen de onttovering, De Volkskrant