Uitgeverij Bert Bakker
Vlucht voor mij
Herman Brusselmans
Gepubliceerd in 1990
Biografie
Herman Frans Martha Brusselmans wordt geboren op 9 oktober 1957 te Hamme, België. Hij groeit op tot een vrij succesvol voetballer bij de plaatselijke trots Vigor Hamme. Hij besluit Germaanse filologie te studeren aan de Rijksuniversiteit van Gent. Herman loopt de kantjes eraf, zit vaker in het café dan in de collegebanken. Na zijn huwelijk in 1981 vestigde hij zich in Iddergem, later (in 1986) betrok hij een flat in een van de 'hipste' buurten van Gent. Tussen de boeken zittend, raakt hij zelf ook aan het schrijven. Als onderwerp kiest hij zichzelf, maar hij weet het autobiografische gelukkig wel te larderen met de nodige humor. Hoofdthema is 'een existentiële, verlammende huiver voor eenzaamheid, geweld en dood. Zijn debuut verschijnt in 1982: een verhalenbundel met de fraaie titel: 'het zinneloze zeilen'. Herman krijgt de smaak te pakken en blijft schrijven en schrijven. Het ene boek volgt het andere op, een roman volgt op een novelle, en tussendoor schrijft hij ook nog korte verhalen, toneelstukken en essays. Tevens mag hij regelmatig zijn vaak ongezouten mening etaleren op de (Vlaamse) televisie, rijdt hij graag rond op zijn motor, houdt van vrouwelijk schoon, is kettingroker en heeft sinds 17 december 1993 de drank afgezworen.
Geschiedenis
Dit verhaal begint ab ovo, er is dus niet echt van flashbacks of eventuele flashforwards. Een “echt” verhaal is het eigenlijk niet, het is eerder een dagboek of biografisch verhaal. Maar dat is wel bij meerdere boeken van Brusselmans. In dit boek schrijft Herman 4 brieven naar een van zijn fans van zijn boeken, Victor. We krijgen deze vier brieven wel te lezen maar niet de brieven die Victor schreef. Maar Herman schreef altijd in zijn brieven iets kort, of antwoordde op hetgeen dat Victor schreef. Zo kon je als lezer bij het verhaal blijven en sprong je niet van de hak op de tak.
In deze brieven schrijft Brusselmans wat hij allemaal beleefd heeft in de periode tussen 2 brieven. Deze brieven schreef hij niet op een avond, vaak deed hij er een maand over om 1 brief te schrijven, telkens wanneer hij op een andere dag begon te schrijven liet hij eerst wat witregels open. Vaak handelde die verhalen over zijn “moeilijk” liefdesleven dat hij leidde. Hij sprak altijd hou gelukkig hij wel was met zijn vrouw Gloria maar zocht toch nog steeds naar z’n droommeisje. Hij hield ook nog vaak contact met z’n Waalse vriendin Mabiche en met Wittewah, zijn (op dat ogenblik) minnares. Maar vaak was hij veel te dronken (althans dat schreef hij zo in z’n brief) om er verder over uit te wijden.
De gebeurtenissen volgen elkaar zeer chronologisch op al komt het wel eens voor dat hij eens een stuk beschrijft vanuit zijn kindertijd, of hoe het vroeger was met Mabiche. De gebeurtenissen hangen samen, er zijn vaak zaken die terugkeren of die herhaald worden. Zoals het vele drinken of zijn verhalen over zijn literaire optredens die verbazingwekkend allemaal hetzelfde voor hem lijken.
Er is ook nog een vijfde hoofdstuk dat ook geluid is als “Het vijfde hoofdstuk”. Hierin schrijft Herman niet een brief maar begint hij eigenlijk aan een verhaal. Die vier brieven zijn eigenlijk een soort van inleiding op dat vijfde hoofdstuk. In dat vijfde hoofdstuk schrijft herman ook nu weer over zijn liefdesleven en over hoe hij een meisje ontmoet in zijn thuishaven Gent. Het meisje heet Dumb Calf, een als het ware vrij merkwaardige naam. Dat meisje kende hij al eigenlijk van tevoren. Hij schreef hoe hij haar kuste, en dat is nu hetgeen dat ik ook zo raar vind, hij kust wel 4 verschillende vrouwen in zijn verhaal. Bovendien is hij nog getrouwd met Gloria, die al zijn boeken leest voor Brusselmans ze in de rekken brengt, dus moet Gloria ook die stukken gelezen hebben waar hij spreekt over zijn droommeisje, dat niet Gloria heet, en over de 3 andere vrouwen die hij ook kuste.
Dit verhaal heeft een zeer open einde, wat wel meer voorkomt in biografische verhalen, want er komt nog veel meer na die kleine episodes van Hermans leven. Hoe het nu verder gaat met zijn 4 vrouwen weten we tevens ook niet.
Motieven/Thema
Het belangrijkste motief of thema dat hier naar boven komt is eigenlijk wel eenzaamheid. Herman praat vaak over zijn eenzaamheid en de brieven die hij schrijft zijn naar Victor, ook een oude eenzame man. Oké, Herman zal zich wel niet eenzaam gevoeld hebben met die vier vrouwen rond hem maar binnen zichzelf voelt hij zich leeg, eenzaam.
Een ander thema, niet zozeer het hoofdthema is relaties. Zoals je al weet spreekt Herman in zijn verhaal over vier vrouwen, Mabiche, Gloria, Dumb Calf en Wittewah. Met deze 4 vrouwen zegt hij dat hij al met hen naar bed is geweest. Men weet dat herman een zwak heeft voor vrouwen en voor standvaste relaties. Want die vier vrouwen zijn niet de enige vrouwen in die in zijn leven voorkomen, neen helemaal niet. Zo is er het jonge zangeresje A.D. (volle naam werd niet gegeven) dat hij steeds op tv. Zag en eigenlijk zelfs verliefd op werd. Hij ontmoete dit meisje enkele keren, eerst omwille van een interview dat hij wou afnemen met haar voor het weekblad H. (Humo dus). Hij kwam haar wel nog eens tegen in een café en wou met haar eens verder afspreken maar, de volgens hem beschreven “oude doos van een moeder” zat steeds bij het jonge kind. Hierbij twijfel ik nog steeds of dit ook niet zo een van de scènes die niet echt gebeurd is. Welk jong zangeresje gaat nu met haar “oude doos van een moeder” op café?
Ik denk dat dus ook de titel “Vlucht voor mij” te maken heeft met dit thema relaties. “Vlucht voor mij” betekend denk ik dat hij de vrouwen eigenlijk van hem weg wil houden, tegen zijn zin weliswaar, zodat hij niet weer een niets-betekende relatie moet opkroppen en de bijhorende emotionele pijn te verwerken.
Een motto zelf vind je niet echt terug in het boek tenzij “vlucht voor mij” dat je eenmaal terugvindt op pagina 111 in de vierde brief naar Victor.
Tijd
Eigenlijk zit dit verhaal vol met flashbacks, maar je merkt die niet zo echt. Mede door de schrijfstijl. Natuurlijk is het zo dat als je een brief schrijft dat je gebeurtenissen uit het verleden zal opschrijven en niet hetgeen dat je op dat moment aan het doen bent, want dat is nogal vrij eentonig namelijk “een brief schrijven naar jou”. Dus er is wel degelijk spraak van flashbacks, maar dan hele kleine en chronologisch gerangschikt, of hij kondigt ze aan zoals, “net zoals in mijn kindertijd, ik herinner het me nog goed …”.
Ruimte
De ruimte waar dit verhaal zich afspeelt is zeer beperkt. Af en toe spreekt Brusselmans wel eens dat hij over straat loopt maar voor de rest bevindt hij zich in zijn eigen kamer.
De sfeer die herman probeert te creëren is een rustige sfeer, een sfeer waar hij alles probeert te relativeren en te kritiseren (wat wij ook moeten doen als we zijn verhalen lezen).
Wat we wel mogen zeggen is dat zijn beschrijvingen van mensen, gebouwen en situaties altijd zeer nadrukkelijk zijn uitgewerkt. Tot in de puntjes uitgewerkt.
Vaak wordt ook deze ruimte eigenlijk decoratief gebruikt, bevoorbeeld, een van zijn conversaties in een café, dit kon evengoed bij hem thuis beschreven zijn.
En natuurlijk doet de ruimte waarheidsgetrouw aan, het is namelijk zeer realistisch geschreven (op sommige delen na, bv als hij daar de muziekinstallatie ineenslaat in een café) wat ook wel verwacht wordt in biografisch materiaal.
Personages
In “Vlucht voor mij” vinden we vooral round characters. Maar toch zijn er hier en daar wel een paar flat characters terug te vinden zoals de barmannen. Natuurlijk is Herman en beschrijft hij zich zowel innerlijk als uiterlijk zeer goed. Hij vertelt altijd wat er op dat ogenblik door zijn hoofd ging. Ook uiterlijk beschrijft hij zich, maar in mindere mate. Iedereen weet wel dat hij een huidziekte heeft, kettingroker is en zeer lang haar heeft.
Feitelijk zijn er niet echt andere hoofdpersonages, al kun je zeggen dat Gloria, alhoewel er bitter weinig dialoog met haar voorkomt in het boek, een hoofdpersonage is. Dus zo kan je niet echt haar karakter te weten komen als lezer. Veel wordt er ook niet over haar innerlijk beschreven, je zou eigenlijk kunnen stellen dat Gloria ook een flat character is.
Perspectief
Er wordt bijna constant met een indirecte verteltechniek gewerkt behalve dan in de dialogen. Er wordt dus (wat normaal is bij een (auto-)biografie) van de “ik-vertelinstantie” gebruik gemaakt. Het is ook een personele vertelinstantie want Herman beleeft uiteraard zelf de acties en de handelingen in het verhaal.
Het perspectief verwisselt niet gedurende het hele verhaal aangezien het altijd vanuit Hermans ogen is dat het verhaal verteld wordt.
Stijl en taalgebruik
Herman Brusselmans heeft een welgekende typische stijl van schrijven. Vele mensen kunnen deze stijl appreciëren, anderen dan weer niet.
Je kan eigenlijk niet zeggen dat er verteld wordt in moeilijk taalgebruik, helemaal niet. Er komen zelden of geen moeilijke woorden in voor, en als hij dan moeilijk woorden zou gebruiken legt hij ze meestal uit (in de vier brieven naar Victor toch, want Herman acht hem debiel).
Qua woordkeuze zit Brusselmans soms wel beperkt bezig, hij gebruikt volgens mij te vaak het woord “doch”. Maar dat zal wel aan zijn typische schrijfstijl behoren want zo hoor je hem ook wel eens bezig op televisie.
Interpretatie/evaluatie.
Ikzelf vond dit een zeer aangenaam boek om te lezen, het was ook mijn eerste ervaring met “een Brusselmans”. En dat is me zeer goed bevallen.
Soms heb ik mij wel eens afgevraagd of Herman enkele handelingen wel echt uitgevoerd zou hebben. Ik denk hier dan speciaal terug aan het voorval in een café waar Herman de muziekinstallatie ineenslaat (begin pg 176 tot midden pg 177). Hij gaf me namelijk een zeer rustige indruk wat betreft zijn karakter. Blijkbaar was dat toch niet zo. Dit is ook een van de handelingen die ikzelf zou niet zo hebben gedaan. Je kon eigenlijk ook de barman gewoon negeren en naar buiten wandelen. Ik zeg niet dat dit de beste oplossing zou geweest zijn voor dit voorval maar de muziekinstallatie in stukken slaan is het zeker ook niet.
Ikzelf hou wel van dit soort boeken, vooral van realistische verhalen. En biografieën zijn dit zeker. Het is niet de eerste keer dat ik een biografie las, ik las al ongeveer gelijkaardige boeken zoals: “Broere”, “Koppain” (dat eerder een dagboek is), “Het neusgatenperspectief” (een aanrader voor biografielezers!),… Vergeleken met deze 3 genoemde boeken behoort “Vlucht voor mij” zeker bij deze 3 toppers.
Eigenlijk heb ik zeer genoten van die typische schrijfstijl van Brusselmans. Iedereen weet wel hoe hij praat zoals men wel eens hoort op tv enzo en dan is het zo grappig terwijl je leest je je inbeeld hoe hij het weer zou zeggen. En die bepaalde stijl van humor ligt we wel. Ik hou heel veel van ironie, zelf schrijf ik ook ironische tekstjes. Hierbij zijn Herman Brusselmans en Kamagurka mijn grote voorbeelden. Velen houden niet van deze soort humor en dan kun je ze maar best een Brusselmans afraden. Want je moet er echt wel voor zijn om zo’n boek te lezen. Natuurlijk moeten we ons wel wat kritisch opstelen tegenover hetgeen dat hij allemaal wel schrijft. Maar je moet wel nog van je boek kunnen genieten. Ik vind zon Brusselmans eigenlijk ontspannende lectuur die vrij snel vorderd eens je gestart bent.
Ik ga deze bespreking afronden met een zin zoals Herman zijn brieven afrondde:
“Thans is het tien over een des nachts en ben ik redelijk bezopen en het liedje dat ik op tape beluister heet Dear God van XTC.” (pagina 32)
In realiteit luidde deze zin:
“Thans is het twintig over acht des avonds en ben ik, mja niet dronken en het liedje dat ik op cd beluister heet All my life van Foofighters.”
(Relativeren en kritiseren die lectuur van Brusselmans!!!!)
Vlucht voor mij
Herman Brusselmans
Gepubliceerd in 1990
Biografie
Herman Frans Martha Brusselmans wordt geboren op 9 oktober 1957 te Hamme, België. Hij groeit op tot een vrij succesvol voetballer bij de plaatselijke trots Vigor Hamme. Hij besluit Germaanse filologie te studeren aan de Rijksuniversiteit van Gent. Herman loopt de kantjes eraf, zit vaker in het café dan in de collegebanken. Na zijn huwelijk in 1981 vestigde hij zich in Iddergem, later (in 1986) betrok hij een flat in een van de 'hipste' buurten van Gent. Tussen de boeken zittend, raakt hij zelf ook aan het schrijven. Als onderwerp kiest hij zichzelf, maar hij weet het autobiografische gelukkig wel te larderen met de nodige humor. Hoofdthema is 'een existentiële, verlammende huiver voor eenzaamheid, geweld en dood. Zijn debuut verschijnt in 1982: een verhalenbundel met de fraaie titel: 'het zinneloze zeilen'. Herman krijgt de smaak te pakken en blijft schrijven en schrijven. Het ene boek volgt het andere op, een roman volgt op een novelle, en tussendoor schrijft hij ook nog korte verhalen, toneelstukken en essays. Tevens mag hij regelmatig zijn vaak ongezouten mening etaleren op de (Vlaamse) televisie, rijdt hij graag rond op zijn motor, houdt van vrouwelijk schoon, is kettingroker en heeft sinds 17 december 1993 de drank afgezworen.
Geschiedenis
Dit verhaal begint ab ovo, er is dus niet echt van flashbacks of eventuele flashforwards. Een “echt” verhaal is het eigenlijk niet, het is eerder een dagboek of biografisch verhaal. Maar dat is wel bij meerdere boeken van Brusselmans. In dit boek schrijft Herman 4 brieven naar een van zijn fans van zijn boeken, Victor. We krijgen deze vier brieven wel te lezen maar niet de brieven die Victor schreef. Maar Herman schreef altijd in zijn brieven iets kort, of antwoordde op hetgeen dat Victor schreef. Zo kon je als lezer bij het verhaal blijven en sprong je niet van de hak op de tak.
De gebeurtenissen volgen elkaar zeer chronologisch op al komt het wel eens voor dat hij eens een stuk beschrijft vanuit zijn kindertijd, of hoe het vroeger was met Mabiche. De gebeurtenissen hangen samen, er zijn vaak zaken die terugkeren of die herhaald worden. Zoals het vele drinken of zijn verhalen over zijn literaire optredens die verbazingwekkend allemaal hetzelfde voor hem lijken.
Er is ook nog een vijfde hoofdstuk dat ook geluid is als “Het vijfde hoofdstuk”. Hierin schrijft Herman niet een brief maar begint hij eigenlijk aan een verhaal. Die vier brieven zijn eigenlijk een soort van inleiding op dat vijfde hoofdstuk. In dat vijfde hoofdstuk schrijft herman ook nu weer over zijn liefdesleven en over hoe hij een meisje ontmoet in zijn thuishaven Gent. Het meisje heet Dumb Calf, een als het ware vrij merkwaardige naam. Dat meisje kende hij al eigenlijk van tevoren. Hij schreef hoe hij haar kuste, en dat is nu hetgeen dat ik ook zo raar vind, hij kust wel 4 verschillende vrouwen in zijn verhaal. Bovendien is hij nog getrouwd met Gloria, die al zijn boeken leest voor Brusselmans ze in de rekken brengt, dus moet Gloria ook die stukken gelezen hebben waar hij spreekt over zijn droommeisje, dat niet Gloria heet, en over de 3 andere vrouwen die hij ook kuste.
Dit verhaal heeft een zeer open einde, wat wel meer voorkomt in biografische verhalen, want er komt nog veel meer na die kleine episodes van Hermans leven. Hoe het nu verder gaat met zijn 4 vrouwen weten we tevens ook niet.
Motieven/Thema
Het belangrijkste motief of thema dat hier naar boven komt is eigenlijk wel eenzaamheid. Herman praat vaak over zijn eenzaamheid en de brieven die hij schrijft zijn naar Victor, ook een oude eenzame man. Oké, Herman zal zich wel niet eenzaam gevoeld hebben met die vier vrouwen rond hem maar binnen zichzelf voelt hij zich leeg, eenzaam.
Een ander thema, niet zozeer het hoofdthema is relaties. Zoals je al weet spreekt Herman in zijn verhaal over vier vrouwen, Mabiche, Gloria, Dumb Calf en Wittewah. Met deze 4 vrouwen zegt hij dat hij al met hen naar bed is geweest. Men weet dat herman een zwak heeft voor vrouwen en voor standvaste relaties. Want die vier vrouwen zijn niet de enige vrouwen in die in zijn leven voorkomen, neen helemaal niet. Zo is er het jonge zangeresje A.D. (volle naam werd niet gegeven) dat hij steeds op tv. Zag en eigenlijk zelfs verliefd op werd. Hij ontmoete dit meisje enkele keren, eerst omwille van een interview dat hij wou afnemen met haar voor het weekblad H. (Humo dus). Hij kwam haar wel nog eens tegen in een café en wou met haar eens verder afspreken maar, de volgens hem beschreven “oude doos van een moeder” zat steeds bij het jonge kind. Hierbij twijfel ik nog steeds of dit ook niet zo een van de scènes die niet echt gebeurd is. Welk jong zangeresje gaat nu met haar “oude doos van een moeder” op café?
Een motto zelf vind je niet echt terug in het boek tenzij “vlucht voor mij” dat je eenmaal terugvindt op pagina 111 in de vierde brief naar Victor.
Tijd
Eigenlijk zit dit verhaal vol met flashbacks, maar je merkt die niet zo echt. Mede door de schrijfstijl. Natuurlijk is het zo dat als je een brief schrijft dat je gebeurtenissen uit het verleden zal opschrijven en niet hetgeen dat je op dat moment aan het doen bent, want dat is nogal vrij eentonig namelijk “een brief schrijven naar jou”. Dus er is wel degelijk spraak van flashbacks, maar dan hele kleine en chronologisch gerangschikt, of hij kondigt ze aan zoals, “net zoals in mijn kindertijd, ik herinner het me nog goed …”.
Ruimte
De ruimte waar dit verhaal zich afspeelt is zeer beperkt. Af en toe spreekt Brusselmans wel eens dat hij over straat loopt maar voor de rest bevindt hij zich in zijn eigen kamer.
De sfeer die herman probeert te creëren is een rustige sfeer, een sfeer waar hij alles probeert te relativeren en te kritiseren (wat wij ook moeten doen als we zijn verhalen lezen).
Wat we wel mogen zeggen is dat zijn beschrijvingen van mensen, gebouwen en situaties altijd zeer nadrukkelijk zijn uitgewerkt. Tot in de puntjes uitgewerkt.
En natuurlijk doet de ruimte waarheidsgetrouw aan, het is namelijk zeer realistisch geschreven (op sommige delen na, bv als hij daar de muziekinstallatie ineenslaat in een café) wat ook wel verwacht wordt in biografisch materiaal.
Personages
In “Vlucht voor mij” vinden we vooral round characters. Maar toch zijn er hier en daar wel een paar flat characters terug te vinden zoals de barmannen. Natuurlijk is Herman en beschrijft hij zich zowel innerlijk als uiterlijk zeer goed. Hij vertelt altijd wat er op dat ogenblik door zijn hoofd ging. Ook uiterlijk beschrijft hij zich, maar in mindere mate. Iedereen weet wel dat hij een huidziekte heeft, kettingroker is en zeer lang haar heeft.
Feitelijk zijn er niet echt andere hoofdpersonages, al kun je zeggen dat Gloria, alhoewel er bitter weinig dialoog met haar voorkomt in het boek, een hoofdpersonage is. Dus zo kan je niet echt haar karakter te weten komen als lezer. Veel wordt er ook niet over haar innerlijk beschreven, je zou eigenlijk kunnen stellen dat Gloria ook een flat character is.
Perspectief
Er wordt bijna constant met een indirecte verteltechniek gewerkt behalve dan in de dialogen. Er wordt dus (wat normaal is bij een (auto-)biografie) van de “ik-vertelinstantie” gebruik gemaakt. Het is ook een personele vertelinstantie want Herman beleeft uiteraard zelf de acties en de handelingen in het verhaal.
Het perspectief verwisselt niet gedurende het hele verhaal aangezien het altijd vanuit Hermans ogen is dat het verhaal verteld wordt.
Stijl en taalgebruik
Herman Brusselmans heeft een welgekende typische stijl van schrijven. Vele mensen kunnen deze stijl appreciëren, anderen dan weer niet.
Qua woordkeuze zit Brusselmans soms wel beperkt bezig, hij gebruikt volgens mij te vaak het woord “doch”. Maar dat zal wel aan zijn typische schrijfstijl behoren want zo hoor je hem ook wel eens bezig op televisie.
Interpretatie/evaluatie.
Ikzelf vond dit een zeer aangenaam boek om te lezen, het was ook mijn eerste ervaring met “een Brusselmans”. En dat is me zeer goed bevallen.
Soms heb ik mij wel eens afgevraagd of Herman enkele handelingen wel echt uitgevoerd zou hebben. Ik denk hier dan speciaal terug aan het voorval in een café waar Herman de muziekinstallatie ineenslaat (begin pg 176 tot midden pg 177). Hij gaf me namelijk een zeer rustige indruk wat betreft zijn karakter. Blijkbaar was dat toch niet zo. Dit is ook een van de handelingen die ikzelf zou niet zo hebben gedaan. Je kon eigenlijk ook de barman gewoon negeren en naar buiten wandelen. Ik zeg niet dat dit de beste oplossing zou geweest zijn voor dit voorval maar de muziekinstallatie in stukken slaan is het zeker ook niet.
Ikzelf hou wel van dit soort boeken, vooral van realistische verhalen. En biografieën zijn dit zeker. Het is niet de eerste keer dat ik een biografie las, ik las al ongeveer gelijkaardige boeken zoals: “Broere”, “Koppain” (dat eerder een dagboek is), “Het neusgatenperspectief” (een aanrader voor biografielezers!),… Vergeleken met deze 3 genoemde boeken behoort “Vlucht voor mij” zeker bij deze 3 toppers.
Ik ga deze bespreking afronden met een zin zoals Herman zijn brieven afrondde:
“Thans is het tien over een des nachts en ben ik redelijk bezopen en het liedje dat ik op tape beluister heet Dear God van XTC.” (pagina 32)
In realiteit luidde deze zin:
“Thans is het twintig over acht des avonds en ben ik, mja niet dronken en het liedje dat ik op cd beluister heet All my life van Foofighters.”
(Relativeren en kritiseren die lectuur van Brusselmans!!!!)
REACTIES
1 seconde geleden