Toen kwam moeder met een mes door Nicolien Mizee

A. Beschrijving

Schrijver
Nicolien Mizee

Titel
Toen kwam moeder met een mes

Druk
Tweede druk

Uitgever, jaar, plaats
Nijgh & Van Ditmar, 2003, Amsterdam

Jaar van eerste druk
2003

Aantal pagina’s
207

Opdracht In liefdevolle herinnering opgedragen aan mijn broer Bastiaan Mizee en mijn oom Frans Willem Andriessen

Indeling Het boek is ingedeeld in hoofdstukken genummerd van 1 tot en met 11

Samenvatting van de inhoud Het verhaal gaat over Ida Servaas. Zij is een schilderes. Ida heeft een zus genaamd Trude en een overleden zusje Sannie. Trude is een actrice. Ida gaat veel met haar oom Melchior om. Melchior heeft een eigen pianowinkel. Als Melchior erachter komt dat Ida problemen heeft met de woningbouwvereniging wil hij haar helpen. Maar Ida wil dat niet. Toch doet Melchior een poging om Ida bij Lodewijk in te laten trekken. Dat werd niks omdat Ida nog steeds niet uit haar eigen huis wilde. Ida vertelt aan haar moeder dat ze het even rustig aan wil doen met haar werk. Haar moeder, Ellie, bedenkt dan nog een klusje voor Ida bij een goede vriendin van haar Babs Bijvoet. Ida zegt dat ze er over na zal denken. Ellie ziet dat Ida veel eelt onder haar voeten heeft. Nu ze dat weet, stuurt ze Ida naar de pedicure mevrouw Koopmans. Ida vond het een fijn gevoel als zij haar voeten masseerde. Ze raakte in een soort trance. Ida werd uit die trance gehaald door de vraag van mevrouw Koopmans of ze last heeft van haar darmen. Daar heeft Ida dus wel last van. Mevrouw Koopmans adviseert Ida naar de dokter te gaan. Op een gegeven moment zegt mevrouw Koopmans dat het huis van Ida gevaar loopt. Nu wil Ida meteen weg gaan bij mevrouw Koopmans. Ze schrok van haar opmerking. Als Ida na de pedicure thuiskomt, vraagt moeder of ze ook nog naar Babs Bijvoet is geweest. Daar was ze op een woensdag middag heen geweest. Ida vond haar en afschuwelijk mes en is daarom bij haar weggelopen. Nu probeert moeder Ida ervan te overtuigen dat Babs wel een leuk mens is. Ida blijft bij haar mening en dat kan Ellie niet hebben. Daarop besluit Ida weg te lopen. Ellie raakte daardoor helemaal van de kaart en ging vrijwillig naar een psychiatrische inrichting. Als Melchior daar ook van hoort, wil hij Ida en haar vader Toon ervan overtuigen dat ze Ellie terug in huis moeten nemen. Maar dat willen ze helemaal niet. Ida gaat samen met Melchior naar het ziekenhuis voor haar darmen. Ida krijgt in de behandelkamer een vloeistof ingespoten waarvan ze heel erg naar de wc moet. Als ze klaar is verteld ze aan Melchior in de auto wat ze moest doen. Ze gaan nog ergens wat met z’n tweeën eten. Opeens stopt Ida met vertellen. Ze moet weer heel nodig naar de wc. Net op tijd weet Melchior haar naar de wc te brengen in het restaurant waar ze wat gaan eten. Doordat Ellie in een inrichting zat, ging Ida veel meer met haar zus Trude om. Ze hebben het er wel eens over gehad om hun moeder op te zoeken, maar dat vonden ze toch niet zo’n goed plan. Op een dag besluit Ida toch maar de woningbouwvereniging toe te gaan. Die beloofd haar een nieuw huis in een nieuw flatgebouw. Ida wordt hier helemaal vrolijk van. Op een dag belt de psychiater van Ellie op. Ze wil dat de familie bij elkaar komt om te praten. Ze zagen er heel erg tegenop, maar ze zijn toch maar gegaan. Toen ze daar zaten begon Ellie weer over Babs Bijvoet. Omdat daar niet echt iemand naar luisterde, rende Ellie de kamer uit. Ze gaan dus maar weer terug naar huis. Daar verteld Ida aan Trude dat mevrouw Koopmans helderziend is. Trude heeft daarom een afspraak net haar gemaakt. Mevrouw Koopmans verteld hoe Sannie is overleden. Als ze daarna weer bij Ida thuis zijn krijgen ze een telefoontje. Hun moeder is ontsnapt uit de inrichting. Nu gaat Ellie Ida, Trude, Toon en mevrouw Koopmans stalken. Dan op een dag komt Babs Bijvoet langs. Hieruit begrijpen Ida en Trude dat hun moeder bij Babs woont. Ida heeft Babs hierom weggejaagd. De volgende dag krijgen ze een telefoontje van hun vader. Ellie staat met een broodmes voor hem. Ze dreigt hem wat aan te doen als Ida en Trude niet naar haar toe komen. Ida legt neer en ze vertelt aan Trude wat moeder zei. Trude vindt dat ze niet moeten gaan. Dan opeens gaat de deurbel. Moeder staat met het mes voor de deur. Ida laat haar niet binnen, maar ze besluit naar buiten te gaan. Ondertussen heeft Trude de politie gebeld. Die komen even later aanrijden. Ze nemen Ellie mee naar het bureau. Later op de avond horen ze dat Melchior is overleden aan een hartaanval.

B. Structuurelementen
Tijd Wanneer het verhaal zich afspeelt wordt niet duidelijk aangegeven. Maar ik denk dat het zich nu heeft afgespeeld. Het is moeilijk te achterhalen hoeveel tijd het gebeuren in beslag neemt, omdat er veel flashbacks in zitten. Maar ik denk enkele jaren. Het verhaal is dus niet chronologisch verteld. Er zijn ook veel terugblikken.

Plaats Het boek speelt zich af in de winkel van Melchior, thuis bij Ida en Trude, in de inrichting de Vogelenzang, bij de pedicure mevrouw Koopmans. De ruimte staat in verband met de gebeurtenissen.

Personen -Ida Servaas: zij is het hoofdpersoon. Ze heeft wat rare gewoontes, zoals dingen in evenwicht doen.

-Trude Servaas: zij is de zus van Ida. Zij is een actrice. Ze heeft twee kinderen en is gescheiden.

-Sannie Servaas: het overleden zusje van Ida en Trude. -Ellie Servaas: moeder van Ida en Trude. Zij laat zich later in het verhaal vrijwillig opnemen in een inrichting.

-Toon Servaas: hij is de vader van Ida en Trude.

Perspectief en verteller Het is een ik-perspectief vanuit meerdere personen.

Verhaalconventie Het is een realistisch verhaal

Stijl Nicolien Mizee gebruikt lange en korte zinnen. Er staan ook veel beschrijvingen in het boek. En dan vooral van de gedachtes.

C. Bedoeling
Verklaring van de titel Ik denk dat ze titel niet letterlijk genomen moet worden. Ik dat er bedoeld word dat Ellie een einde wil maken aan haar leven met Toon, Trude en Ida. Dus dat ze die band wil verbreken.

Verklaring van het motto Er was geen motto

Motieven Het motief van dit boek is een slechte moeder-dochter verhouding. Ida kan heel slecht met haar moeder omgaan. Ze probeert ook los van haar te komen

Leidmotieven/herhalingen Dat Ida probeert los te komen van haar moeder.

Thema Het thema is angst

Idee Angst omdat je misschien nooit kan loskomen van je dominante moeder

D. Schrijver

Nicolien Mizee is geboren in 1965 in Haarlem. Ze groeide op als tweede kind in een gezin van vier kinderen. Haar vader was leraar Nederlands, haar moeder pianolerares. Na de lagere school begon volgens Nicolien de ellende. Ze deed nauwelijks iets aan haar huiswerk, ze bleef dus ook een paar keer zitten. Op haar vijftiende ging ze helemaal niet meer naar school. Ze is later nog naar een volwassen school gegaan. Nicolien heeft nooit kunnen begrijpen dat mensen kunnen werken. Over Nicolien Mizee is verder niet zoveel te vinden. Ik weet dus niet wat haar stroming is en plaats van werk in oeuvre. Ze heeft geen literaire prijzen, maar ze was wel een keer genomineerd voor de Debutantenprijs voor het boek ‘Voor God en de Sociale Dienst.’

E. Beoordeling

Ik vond het wel een onderwerp, omdat het voor zou kunnen komen in mijn omgeving. De belevingswereld in het boek is wel duidelijk anders dan in mij eigen wereld. Ik heb geen problemen met mijn moeder en ik geloof ook niet in dingen in evenwicht doen, zoals Ida. Door het boek ben ik wel gaan nadenken over een slechte moeder-dochter verhouding. Omdat ik daar zelf geen last van heb, sta je daar nooit bij stil. Ik vond dat de moeder-dochter verhouding goed werd behandeld, het was duidelijk waarom Ida haar moeder niet mocht. Van mij had er nog wel iets meer diepgang in gemogen. Ik het boek zijn de gevoelens en gebeurtenissen beide erg belangrijk, omdat de gevoelens tot de gebeurtenissen leiden. Ik vond dat er wel te veel gebeurde in het boek, maar dat kwam door de vele flashbacks. Daardoor raakte ik op een gegeven moment de tijd kwijt. Sommige gebeurtenissen wekten bij mij wel medelijden op. Zoals dat Ida het huis uit zou moeten en dat ze dan geen meer huis heeft. En ook haar moeder, hoe die doet en hoe ze op dingen reageert. Toen ik las hoe Sannie dood was gegaan, vond ik dat toch wel triest. De afloop van het boek vind ik te onduidelijk. Het eindigt als die moeder door de agenten wordt meegenomen. Maar wat gebeurt er verder met haar? Bij dit onderwerp vind ik het fijner als het boek helemaal wordt afgesloten, zodat je er niet verder over na hoeft te denken. Ik vond het onderwerp namelijk toch wel een beetje triest. De personen in het boek vond ik levensecht. Het is een grote familie waarin Ida opgroeit en je ziet dat sommige oom en tantes wel rijk zijn en de anderen niet. Het boek vond ik eerst wel moeilijk om doorheen te komen. Dat kwam door die flashbacks. Later wende ik daar wel aan. Het taalgebruik in het boek vind ik wel makkelijk. Er worden niet veel moeilijke woorden gebruikt. Maar de beschrijvingen vond ik niet altijd even makkelijk, zoals met die paddestoel op bladzijde 12. In het boek hadden van mij wel wat meer gesprekken in mogen staan in plaats van de gedachtes van iedereen en die flashbacks. Ik vind dat gesprekken toch wat makkelijker lezen dan gedachtes.