Boekverslag volgens Laagland Module 1.

Beschrijvingsopdracht

Titelbeschrijving Mirjam Boelsums, Slangen aaien. Amsterdam 1998 (eerste druk)

Motivatie boekkeuze Ik heb het boek Slangen aaien gekozen omdat de titel me erg aansprak. Een titel als Spoorloos verdwenen zegt al veel over een verhaal. Bij de titel Slangen aaien kon ik me geen beeld vormen over het verhaal en dat heeft me uitgedaagd om dit boek te gaan lezen. De achterflap van het boek heeft ook een rol gespeeld bij mijn boekkeuze. Een kort fragment uit het boek en de inleidende tekst maakten me erg nieuwsgierig. Ik had nog nooit gehoord van het boek Slangen aaien of de auteur Mirjam Boelsums. Ook dat heeft meegespeeld. Het leek me namelijk niet leuk om een heel bekend boek te gaan lezen omdat iedereen dan dezelfde opdrachten maken moet.

Korte weergave van de inhoud De zeventien jarige Mariecke Grayson verblijft in een jeugdinrichting omdat ze bij de dood van haar leraar Nederlands betrokken is. Lipstick is de bijnaam van de reclasseringambtenaar die met de zaak van Mariecke belast is. Lipstick moet erachter komen wat er precies gebeurd is in de nacht van het ongeval (29 juli,zatedag- op zondagnacht, in de jaren \'90) waarbij de leraar van Mariecke om het leven is gekomen. Maar Mariecke werkt niet mee. Ze vertelt de reclasseringambtenaar weinig tot niets. De belangrijkste wending in het verhaal wordt veroorzaakt doordat Lipstick een miskraam krijgt. Ze blijft een poosje weg en na haar terugkomst wil ze de nog openstaande zaak van Mariecke afronden. Maar daarvoor heeft ze de handtekening van Mariecke nodig want dat staat \'netter\' op het dossier. Mariecke is teleurgesteld, ze wil weten waarom Lipstick niets meer van haar wil weten maar Lipstick laat niets los. Dan wordt Mariecke heel gemeen; ze begint over de miskraam. Ze beweert dat mensen die een miskraam hebben gekregen dat aan zichzelf hebben te danken. Dat is de druppel voor de reclasseringambtenaar en ze geeft woedend toe dat het verhaal van Mariecke haar niet interesseert. Daarop vertelt Mariecke eindelijk haar verhaal aan Lipstick want Mariecke is, naar eigen zeggen, wel gewend te praten tegen mensen die niet in haar geïnteresseerd zijn. In de flashbacks komen een behoorlijk aantal personages naar voren die wat te maken hebben met de ontknoping van het verhaal maar voor de samenvatting niet relevant zijn. De verhaallijn die ik heb beschreven is namelijk verreweg de belangrijkste, het is de basis van het verhaal.

Eerste persoonlijke reactie Het eerste wat ik deed toen ik het boek uitgelezen had was de laatste bladzijden nog een keer lezen. Het boek eindigde heel abrupt. Dat was het enige bijzondere aan het boek. Het boek was aan de ene kant heel makkelijk om te lezen maar aan de andere kant was het verhaal juist ook weer vaag. De schrijfster heeft geprobeerd een goede roman te schrijven die indruk maakt op de lezer waardoor haar verhaal juist oppervlakkig overkomt. In de uitgewerkte persoonlijke reactie zal ik dit toelichten.

Uitgewerkte persoonlijke reactie

Onderwerp Over het boek Slangen aaien wordt gezegd: \'Slangen aaien is een wrange, scherpe roman, met een stuwende, onverbiddelijke beat. Nu eens genadeloos geestig over praalzieke volwassenen, dan weer onzeker en tastend, als een puber die overgelaten aan haar lot het zelf wel zal uitzoeken: een debuut dat indruk maakt.\' Dat heeft de uitgeverij mooi bedacht maar het boek gaat eigenlijk gewoon over een meisje dat de weg een beetje is kwijtgeraakt. Het was beslist geen \'wrange, scherpe roman\'. In het boek zijn de verhaallijnen zodanig opgezet dat alles heel scherp, onverwacht maar toch logisch in elkaar zou grijpen maar dit effect heeft de schrijfster, bij mij in ieder geval, niet bereikt.

Gebeurtenissen De gebeurtenissen die plaatsvonden waren niet geloofwaardig. De personages waar Mariecke \'toevallig\' mee in aanraking kwam waren te extreem. Ook de gedachten van Mariecke waren erg ver gezocht. Tijdens het lezen kon je duidelijk merken dat de schrijfster zeer lang over alles heeft nagedacht, daardoor heeft het verhaal zijn geloofwaardigheid verloren. Een voorbeeld: 1. Mariecke zou met haar ouders naar Genève gaan omdat haar vader daar een prijs uitgereikt zou krijgen voor zijn geweldige werk op medisch gebied. 2. De vrijdagavond voordat ze moet vertrekken wil ze beslist nog uitgaan. 3. Ze gaat naar een bar met de naam Medley, daar ziet ze uit haar ooghoeken haar Duitse lerares van haar barkruk glijden die vervolgens bewusteloos op de grond blijft liggen. 4. Ze zoekt uit waar haar lerares, Freibach genaamd, woont en brengt haar thuis. 5. Bij haar lerares thuis leeft Freibach even op omdat er een man in het portiek staat te plassen maar daarna zakt ze weer weg op de bank. 6. Het kleed dat over de bank was gespreid gleed samen met Freibach op de grond en in die val viel ook het NRC open op de middenpagina. 7. Het oog van Mariecke valt op een artikeltje waarin vermeld staat dat haar vader de MEDAC Nobel Science Award in ontvangst zou nemen in Genève. 8. Op het moment dat de betekenis van dat artikel tot Mariecke begint door te dringen ontwaakt Freibach uit haar katatonische verlamming en begint dingen uit het raam te gooien. 9. Dan gaat de telefoon en begint Freibach met een gesprek; Mariecke vertrekt. 10. Mariecke gaat naar huis en daar aangekomen besluit ze Daniëlle, een oude vakantievriendin van haar te bellen. Dit is nu wat ik bedoel. Ik vind het zeer vergezocht dat Mariecke tot het besef komt dat ze werkelijk naar Genève moet doordat de krant openvalt op juist de pagina waar het krantenartikel over haar vader staat terwijl ze bij haar Duitse lerares thuis is die ze in de kroeg bewusteloos heeft gevonden… Eerder in dit verslag heb ik het volgende geschreven: \'In de flashbacks komen een behoorlijk aantal personages naar voren die wat te maken hebben met de ontknoping van het verhaal maar voor de samenvatting niet relevant zijn.\' De scène uit het boek die ik in de punten 1 t/m 10 beschreven heb is hier een voorbeeld van.

Personages In de flashbacks komen heel wat personages naar voren. Allemaal met een eigen extreme rol. De schrijfster laat Mariecke steeds terug denken aan een bepaalde gebeurtenis met een bepaald persoon waardoor de lezer erachter komt wat er nu eigenlijk gebeurd is. Het is onmogelijk om alle gebeurtenissen die tot de ontknoping van het verhaal hebben geleid op te schrijven want dan zou ik het boek over moeten schrijven maar ik kan wel een soort schema maken met de naam van enkele personages en een korte toelichting:

Naam personage / waarom bijdrage aan ontknoping Lipstick, Reclasseringambtenaar Zij zorgt ervoor dat Mariecke haar verhaal vertelt... De Specialist, vader Omdat hij arts is moet hij naar Genève. Daar zal hij een prijs uitgereikt krijgen voor zijn werk… Jessica, vriendinnetje Een vriendinnetje van Mariecke dat vroeger voor de ogen van Mariecke is mishandeld door een groep jongens. Het meisje was in een shock en liep de zee in en uit. Enkele dagen daarna stierf het meisje aan longontsteking. De blik in de ogen van Jessica zal Mariecke nooit vergeten… Freibach, lerares Mariecke brengt haar Duitse lerares thuis nadat ze haar bewusteloos in een kroeg heeft gevonden. Doordat ze bij Freibach thuis is valt haar oog op een krantenartikel over haar vader en dan beseft ze dat ze naar Genève moet… Daniëlle, vriendin Mariecke heeft Daniëlle leren kennen op een vakantie. Daniëlle aait graag slangen. Wanneer Mariecke naar Genève moet zoekt ze haar toevlucht bij Daniëlle. Daar maakt ze een hele grote fout: ze geeft Daniëlles hele maandvoorraad drugs weg aan een woedende man. Om het goed te maken moet Mariecke iemand aanwijzen die makkelijk te beroven is: van Brunschot. Maar Mariecke maakt nog een fout. Ze laat van Brunschot een zelfgemaakt gedicht van Daniëlle lezen… Van Brunschot, leraar Van Brunschot heeft Mariecke aangerand daarom wijst Mariecke hem aan om te beroven. Nadat Daniëlle en Mariecke Van Brunschot dronken hebben gevoerd en hem hebben bestolen gaan ze naar het strand om te zwemmen. Als ze alledrie in de zee zijn begint van Bruschot opeens gedeeltes uit het gedicht van Daniëlle te schreeuwen. Daniëlle verstijft en van Brunschot begint haar te betasten. Mariecke weet nu wat ze moet doen, deze blik is dezelfde als die van Jessica vlak voor haar dood: ze zwemt naar Van Brunschot toe en kijkt de slang diep in de ogen… Met dit schema wil ik de rol van de personages in het verhaal aangeven. Ik kan wel zeggen dat de flashbacks van Mariecke niet belangrijk genoeg zijn voor in de korte samenvatting maar ze zijn wel belangrijk genoeg om hier genoemd te worden, want zonder deze personages was er natuurlijk geen verhaal geweest. Ik heb dus in het bovenstaande schema de rol van de personages aangegeven en nog eens de onwaarschijnlijkheid van het verhaal belicht. De karakters van de bovengenoemde personages zijn door de schrijfster goed beschreven. Eigenlijk leer je gaandeweg de personages kennen doordat Mariecke met ze omgaat en omdat je leest hoe Mariecke over ze denkt. Ik vind Mariecke beslist geen heldin. Eigenlijk vind ik haar een slachtoffer van de hersenspinsels van Mirjam Boelsums. Ik vind dat Mariecke in haar rol als \'vechtster tegen de denkwereld van de volwassen\' faalt…

Opbouw Het boek Slangen aaien was geen moeilijk boek. De afwisseling tussen de tegenwoordige tijd en de verleden tijd -de flashbacks- waren zeer duidelijk. Ik vind het lezen van een verhaal met veel flashbacks niet vervelend. Het vereist een zekere concentratie tijdens het lezen maar dat is juist mooi; dan geniet je met volle teugen van een verhaal! Doordat je de gebeurtenissen in het boek Slangen aaien door de ogen van een persoon zag werd het verhaal af en toe een beetje spannend. In het geval van Slangen aaien ervaar je het verhaal alleen maar vanuit Mariecke\'s oogpunt, daardoor weet je niet wat de andere personen uit het verhaal denken en voelen en dat levert spanning op. Aan het einde van het boek blijf je met vragen zitten want het antwoord op de vraag: hoe is de leraar omgekomen wordt niet beantwoord want Mariecke weet het zelf niet eens. Ook weet je bijvoorbeeld niet hoe het met Daniëlle is, van Mariecke weet je dat ze in een jeugdinrichting terecht is gekomen maar over Daniëlle lees je niets. En hoe loopt het met Mariecke af? Moet ze in de jeugdinrichting blijven of wordt ze vrijgelaten…

Taalgebruik De stijl van schrijven van Mirjam Boelsums past ontzettend goed bij de onverschillige Mariecke. Ik denk eerlijk gezegd dat het dan ook niet de stijl van de auteur is maar dat ze zich heel goed ingeleefd heeft in Mariecke en zichzelf vervolgens dit maniertje heeft opgelegd. De auteur houdt deze stijl van schrijven tot het einde van het boek vol. Op een gegeven moment dacht ik zelfs: \'Daar heb je Mariecke weer, hoor!\' Die koele manier van beschrijven gaat je echt op je zenuwen werken. Ik denk dat dat de bedoeling van de schrijfster is geweest en dat vind ik heel knap!

Voorlopig eindoordeel Op dit moment ben ik nog neutraal. Ik ben niet heel positief of heel negatief gestemd over het boek. Ik weet dat ik in mijn uitgewerkte persoonlijke reactie overwegend negatief ben geweest maar dat neemt niet weg dat ik het boek leuk vond om te lezen. Ik vond het interessant om kennis te maken met literatuur maar als ik me er in ga verdiepen in het verhaal borrelt er bij mij allerlei kritiek op en dat heeft u kunnen lezen. Ik denk dat een mening persoonsgebonden is. Ook al heb ik een aantal kantjes met argumenten getypt die mijn mening ondersteunen; een ander zou evenveel kunnen typen maar toch een andere mening kunnen hebben. Ik vond Slangen aaien, nogmaals, een leuk boek om te lezen en tijdens het lezen van het boek stonden mij de ongeloofwaardigheden niet tegen maar zodra ik me in het verhaal ging verdiepen moest ik wel de minpunten van het verhaal belichten.

Verdiepingsopdracht

Verwachting Toen ik dit boek uit de mediatheek van onze school haalde verwachtte ik niet zoveel van dit boek. Het is heel eigenlijk heel grappig hoe het gegaan is: De titel en de flaptekst van het boek Slangen aaien hadden me erg nieuwsgierig gemaakt naar het boek. Maar het was niet zo dat ik verwachtte een super mooie roman te lezen; integendeel. Ik ging dit boek lezen met het idee \'We zullen nog wel eens zien of dit zo\'n indrukwekkende roman is!\'. En nu ik het boek gelezen heb ben ik inderdaad van mening dat de flaptekst een mooi stukje bedenksel is van de uitgever en dat het wel meevalt met de impact van het boek. Ook al komt de voorspelling van de uitgeverij niet uit wat betreft een \'wrange, scherpe roman\' toch blijft het boek mooi, alleen niet op de manier die op de achterflap beschreven is.

Open plekken In het boek Slangen aaien zijn veel open plekken. Ik heb vier verschillende open plekken kunnen ontdekken in het door mij gelezen boek: -Belangrijke open plekken die opgevuld worden -Belangrijke open plekken die niet opgevuld worden -Minder belangrijke open plekken die opgevuld worden -Minder belangrijke plekken die niet opgevuld worden
Ik zal van elk vorm een voorbeeld noemen. -Een belangrijke open plek die opgevuld wordt zijn de vraagtekens rond Jessica. Ze wordt voor het eerst genoemd op pagina 17. Af en toe wordt ze in het verhaal eens aangehaald maar tot op bladzijde 152 wordt er nooit uitgelegd wat er met haar gebeurd is en wat dat te maken heeft met Mariecke. Maar na pagina 152 vallen de puzzelstukjes op zijn plaats en weet je het. -Een belangrijke open plek die niet opgevuld wordt zijn de vraagtekens rond Van Brunschot. Hij wordt in het verhaal wel veel genoemd en je weet ook wel dat hij ging zwemmen met Daniëlle en Mariecke maar je komt er nooit achter hoe hij om het leven is gekomen. Heeft hij een hartaanval gehad in het water of is hij verdronken zonder reden? Je komt er niet achter. -Een minder belangrijke open plek die opgevuld wordt zijn de vraagtekens rond de titel Slangen aaien. \'Waar slaat dat nu op denk je\', als je begint in het boek. Het gaat helemaal niet over slangen. Dat denk je totdat je op pagina 57 komt. Daar ontmoet Mariecke Daniëlle voor het eerst. Daniëlle jaagt Mariecke de stuipen op het lijf door een slang te aaien. -Een minder belangrijke open plek die nooit opgevuld wordt zijn de vraagtekens rond Daniëlle\'s analfabetisme. Hoe kan het dat een meisje van in de twintig niet lezen kan? Heeft ze geen onderwijs gehad vroeger? Je komt er niet achter.

Spanningsboog In het bovenstaande stukje noem ik een open plekken die ook deel uitmaken van een spanningsboog: De titel Slangen aaien.Titelblad Marieckes eerste ontmoeting met Daniëlle waarbij Daniëlle Mariecke uitdaagt om de slang ook te aaien. Mariecke durft dat niet ondanks dat Daniëlle haar verzekert dat slangen niets doen zolang je ze maar in de ogen kijkt.Pagina 57 Wanneer Van Brunschot delen van Daniëlles gedicht uitschreeuwt en hij haar betast weet Mariecke Van Brunschot te stoppen door hem (de slang) recht in de ogen te kijken.Pagina 156

De mishandeling en het overlijden van Jessica.Pagina 152 Het feit dat Mariecke haar vader, De Specialist, minacht omdat doet of er niets is gebeurd met Jessica.pagina 17 Omdat Mariecke niet mee wil naar Genève belt ze Daniëlle en komt Mariecke uiteindelijk in een jeugdinrichting terecht. (ze wil dus niet mee omdat ze haar vader minacht)Hele boek

Fictie, Proza of Literatuur In Laagland zijn literaire boeken literatuur omdat ze artistieke erkenning krijgen. Artistieke erkenning houdt in dat kenners zoals recensenten van dag- en weekbladen, docenten in het voortgezet onderwijs zo\'n tekst als zodanig erkennen. Ik heb recensies gelezen over het boek Slangen aaien van Mirjam Boelsums op Internet die afkomstig waren van erkende recensenten. Ik mag er dus van uit gaan dat het door mij gelezen boek literatuur is. Slangen aaien is een fictionele tekst die tot de literatuur gerekend wordt. Ook is het door mij gelezen boek proza want de regels in mijn boek zijn helemaal vol geschreven.

Evaluatie

Eindoordeel Ik ben na het schrijven van de verdiepingsopdracht niet van mening veranderd over het boek Slangen aaien van Mirjam Boelsums. Het volgende stuk zal dus gedeeltelijk hetzelfde zijn als mijn voorlopige eindoordeel: Ik weet dat ik in mijn uitgewerkte persoonlijke reactie overwegend negatief ben geweest maar dat neemt niet weg dat ik het boek leuk vond om te lezen. Ik vond het interessant om kennis te maken met literatuur maar als ik me ga verdiepen in het verhaal borrelt er bij mij allerlei kritiek op en dat heeft u kunnen lezen. Ik vond Slangen aaien, nogmaals, een leuk boek om te lezen en tijdens het lezen van het boek stonden mij de ongeloofwaardigheden niet tegen maar zodra ik me in het verhaal ging verdiepen moest ik wel de minpunten van het verhaal belichten. Na het uitvoeren van de verdiepingsopdracht ben ik nog steeds niet van mening veranderd…

Tevredenheid Ik moet zeggen dat ik het maken van dit boekverslag moeilijk vond. Dat komt vooral door het boek dat ik gekozen heb. Het verhaal was moeilijk samen te vatten. Ik heb meerdere samenvattingen gemaakt maar steeds was ik niet tevreden. Op een gegeven moment kwam ik op het idee om alleen de basis van het boek in de samenvatting te zetten zodat ik de beschrijvingsopdracht zonder veel toelichting kon schrijven. Ik heb dus de samenvatting gebruikt als een soort kapstok waaraan ik de flashbacks van Mariecke heb gehangen. In de beschrijvingsopdracht was veel ruimte om het uitgebreid over de verschillende personages te hebben dus ik denk dat ik ondanks de \'kapstoksamenvatting\' wel een totaalplaatje van het boek heb geschetst. Ik ben tevreden over dit boekverslag maar dat mag ook wel na negen uren schrijfwerk. Ik vond het leuk om dit boekverslag te maken maar ik hoop de volgende keer minder tijd nodig te hebben.

Een volgende keer Voor een volgende keer ga ik het boek met meer aandacht lezen. Ik heb het boek Slangen aaien gelezen tussen de drukte door. Ik had toen ik bezig was met de opdrachten vaak dat ik hele stukken opnieuw moest lezen en dat kost heel veel tijd. Je kunt een boek beter in een keer goed lezen dan twee keer half. Ook ga ik proberen een volgende keer minder tijd te besteden aan het maken van een boekverslag. Dan bedoel ik niet dat ik bewust slechter werk in ga leveren, maar ik ga proberen gewoon wat sneller een tekst af te hebben.