Sil de strandjutter door Cor Bruijn

Ze ontvangen weer een brief van Wietse met z’n verblijfadres in Friesland. Sil is de hele tijd somber om Wietse. Lobke schrijft Wietse een brief, ondanks dat het eerst niet van Sil mocht, maar voor de zoveelste keer kon hij het dit kind niet weigeren. Lobke gaat met Jelle mee een rit maken over het strand. Hij laat haar merken dat hij op haar verliefd is. Lobke moet hier niets van weten. Plotseling barst er een storm los en het water gaat al stijgen. Grauw, het paard, slaat op hol. Dus moeten ze naar het duin rennen, maar Lobkes enkel verstuikt. Dus draagt Jelle haar. Sil is ongerust en gaat hen zoeken en vindt hen in het duin. Lobke is nog een paar dagen ziek. Na de oogst is er een opperîd-tocht, al het jongvolk gaat dan naar de Bosplaat om feest te vieren. Lobke wil niet mee want het loopt er op vrijen uit waar ze zich te jong voor voelt. Die avond lopen er allemaal jongens verkleed buiten die iedereen pakken die buiten komt. Aan het eind van die avond wordt er gedanst waar Lobke ook heen gaat met Maam. Lobke danst met de strohoed-dame die volgens haar Aike is en Maam danst met een kater die volgens haar Jelle is. Lobke en “Aike” rusten geen
moment, Lobke houdt ongemerkt van de strohoed- dame. Als de maskers verdwijnen ziet ze tot haar verontwaardiging dat het niet Aike is maar Jelle, Jelle heeft haar voor gek gezet en ze haat hem. Ze voelt zich verraden. Die nacht hoort ze Jelles stem bij haar bed, die zegt dat hij zo van haar houdt. Lobke wil hem wegsturen maar Sil, die wakker was geworden, is woedend op Jelle en verbiedt hem Lobke ook alleen maar aan te raken. In de zomer is er weer een opperîd-tocht. Lobke gaat in Aikes kar en Jelle gaat in Maams kar mee. Sil is tevreden. Hij wil dat Jelle met Maam trouwt, want Maam is rijk. Lobke vindt er snel niet veel meer aan en stapt tot tegenzin van Aike uit. Maam wordt de volgende ochtend dronken in het veld gevonden. Na een feestje brengt Aike Lobke thuis en wil met haar vrijen. Lobke weigert, maar Maam wil wel omdat Jelle haar laat staan. Die nacht dringt Jelle Lobkes kamer binnen en vrijt met haar. Lobke waarschuwt hem nog maar Sil ontdekt het. Sil beheerst zich niet en is woedend. Die avond loopt ook Jelle weg. Die nacht is er weer een schip in nood. Sil ziet dat Jelle probeert het te redden, maar Jelle valt van zijn paard in zee en sterft. Ondanks zijn woede is hij trots op zijn zoon die geprobeerd heeft levens van mensen te redden. Wel wordt Sil wordt gekweld door schuldgevoelens. Lobke ziet op de terugweg van de markt ineens Wietse. Wietse vertelt dat hij niet voorgoed thuis wilde komen zoals Lobke hem had geschre-ven. Lobke had dit echter niet bedoeld. Maar als Wietse van Jelles dood hoort, besluit hij niet meer naar zee te gaan. Maam Smit is zwanger en ze zegt dat het kind van Jelle is. De Droevigers geloven dit niet. Dus gaat Wietse praten met de Smits. Als het kind van Jelle is dan zal hij met Maam trouwen om de slechte naam weer goed te maken. Als Maam dit hoort bekent ze dat het kind van Aike is. Niet alleen Wietse is hier blij om maar ook Lobke en dus vertellen ze hun ouders dat ze van elkaar houden. Jaakje en Sil (ook al had Sil het liever anders gezien) gaan hiermee akkoord. Sil koopt een ander huis en Wietse en Lobke trouwen en nemen Sils boerderij.

5. Karakters

Sil Droeviger: Er moet gebeuren wat hij wil, gebeurt dit niet dan heeft hij zich niet in de hand en doet dingen waar hij later spijt van heeft. Zo komt hij er achter (door gesprekken) dat er niet altijd kan gebeuren zoals hij het wil. Hij kan alleen niet tegen Lobke op doordat hij zo veel van haar houdt, als zij dan ook wat wil kan hij dit niet weigeren en zegt: “Je doet maar, m’n famke.” Sil heeft erg veel moeite mee dat z’n kinderen zelfstandig worden. Hij is fors gebouwd en heel sterk en probeert van de zee te winnen.

Wietse Droeviger: Is zachtmoedig. Laat alles eerst over zich heenkomen doet eerst net of het hem niets kan schelen en laat dan merken wat hij wil door naar zee te gaan, zonder te vragen. Wat minder breed als Jelle maar het zeemansleven verandert dat.

Jelle Droeviger: Is wispelturig. Probeert alle meisjes uit. Lijkt het meest op z’n vader. Bekommert zich niet om z’n ouders en doet wat hij zelf wil. Hij heeft lang haar.

Sils Lobke Swede: Is eerlijk. Weet niet altijd raad met zichzelf, bijv. of ze nu van Jelle houdt of niet, het ene moment haat ze hem en het andere moment gaat er een warme gloed door haar als ze hem ziet. Ze heeft er een hekel aan als haar “vader” zich niet kan beheersen. Ze is knap, blond en groot. Ze houdt er niet van dat jongens haar proberen te versieren. Ook is ze een echte mensenkenner, ze weet bijv. wat Wietse wil en denkt.

Hun karakters worden uitvoerig beschreven en zijn het hele boek hetzelfde behalve dat van Sil, dat verandert wel wat door gesprekken met dominee en meester over het opvoeden van zijn kinderen. Toch blijft hij er moeite mee houden dat hij zijn kinderen moet loslaten.

6. perspectief

Het boek is vanuit het auctoriaal perspectief geschreven, dat houdt in dat je het verhaal niet vanuit een persoon volgt, maar vanuit meerdere personen waarvan je hun gedachten en alles wat er in hun omgaat weet.

7. Opbouw

Het is opgebouwd uit hoofdstukken die chronologisch opgebouwd zijn. Het wordt afgesloten met een epiloog. Er komen zowel tijdsprongen als tijdvertragingen in voor. Een hoogtepunt is als Sil Lobke redt en Wietse weer thuis komt. Een dieptepunt is als Wietse vertrekt en Jelle sterft. Het verhaal is helemaal afgesloten.

8. Titel

Het hele boek gaat over Sil Droeviger die strandjutter is, vandaar: Sil de strandjutter.

9. Taal en stijl

Er komt veel dialect in voor. (bijv. Ta en Mim=pa en ma, famke=meisje) Verder is het taalgebruik alledaags en er is weinig dialoog. De stijl is nogal sober en omslachtig.

10. Auteur

Cornelis Pieter Bruijn is geboren op 17 mei 1883 te Wormerveer. Hij heeft tot zijn 17e jaar in Zaan (in het Gooi) gewoond, hierover schrijft hij ook in zijn boeken. Hij heeft een opleiding als onderwijzer gehad aan de Rijkskweekschool in Haarlem. Het was een echte onderwijsvernieuwer. Vanaf 1942 heeft hij zich volledig aan het schrijven overgegeven. Zijn boeken hebben een positieve levensvisie en er wordt geschreven over vrede, praktische naastenliefde en uitbuiting van alcohol. De hoofdfiguren hebben het niet gemakkelijk. Hij laat zien dat optimisme belangrijker is dan rijkdom, zo zijn z’n boeken niet al te prekerig. Enkele andere boeken door hem geschreven zijn: -Langs de waterkant (1917) -Lasse Länta (1955) -Het witte rendier (1958) -Australië, doe open! (1962-1963)

11. Beoordeling

Ik vind het een mooi boek om te lezen hoe het leven van een strandjutter vroeger op Terschelling was, hoe ze probeerden mensen van de zee te winnen. Af en toe is het dialect wat moeilijk te begrijpen, maar aan de andere kant is het interessant. Er is ook veel afwisseling tussen leuke, spannende en dan weer droevige momenten, wat het boek niet saai maakt.