Rico's vleugels door Rascha Peper

Samenvatting

Eduard en Cecile Rochel hebben een gigantische schelpenverzameling. Ze wonen in de Filippijnen, maar gaan terug naar Nederland om hun verzameling aan het SEBA -instituut over te dragen. Dr. Ernst Bol, directeur van het instituut, helpt ze daarbij. Als Cecile voor een paar dagen naar haar zus toe moet, en ook dr. Bol niet kan helpen, schakelt dr. Bol per toeval Rico in. Rico wil graag geld verdienen en neemt het baantje aan. Eduard is hier erg blij mee. Hij krijgt al snel gevoelens voor Rico en hij laat Eduard zijn gang gaan. Als Cecile ontdekt dat Rico Eduard helpt met de schelpen, komt ze eerder terug en ze stuurt Rico weg. Rico is woedend dat hij zijn baantje kwijt is en steekt hun huis in brand. Dan ziet hij dat Eduard nog in het huis is, en hij gooit een steen naar binnen, zodat Eduard naar buiten gaat. Ook Cecile komt naar buiten, en Rico probeert Cecile neer te steken. Hierna steekt hij Eduard neer, en rent weg. Eduard rent hem achterna, maar sterft op het strand. Als dr. Bol dan bij het huis aankomt, ziet hij het in vlammen opgaan. Hij gaat op zoek naar Eduard en vindt hem dood op het strand.

Personages

Rico Gabrieli is een veertienjarige jongen die op de LTS zit, maar hij heeft het er niet naar zijn zin en spijbelt veel. De laatste paar weken is hij helemaal niet meer op school verschenen. Hij wil geld verdienen zodat hij wat meer kan doen met zijn leven. Hij komt uit een kansarm milieu. Zijn ouders zijn geen goede voorbeelden voor hem en hij kan het ook niet goed met ze vinden. Zijn vader werkt bij de visafslag en hij is de hele dag dronken. Zijn moeder werkt soms als prostitué in de bouwkeet. Over haar zegt hij dat ze dood is. [‘Me moeder is dood,’zei Rico effen. (Pagina 132) Hij heeft ook geen broertjes of zusjes.
Zijn kleding vindt hij erg belangrijk. [De meeste jongens zou dat niets kunnen schelen, maar op het gebied van kleren had Rico uitgesproken opvattingen. Ze moesten heel zijn en schoon en uitsluitend zwart, behalve T-shirts. (Pagina 6)] Als een van zijn T-shirts weg is, dan is hij daar ook helemaal niet blij mee.
Ook zijn brommer, die hij heeft omgebouwd tot een soort Harley Davidson motor, is alles voor hem. [‘Wat d’r gebeurd is?’ herhaalde hij met een stem die hij nauwelijks in bedwang had. ‘Me brommer is in beslag genomen! Dat is er gebeurd!’ (Pagina 181)]
Hij heeft een paar vrienden, met wie hij afspreekt, maar toch heeft hij niet echt een klik met ze. Zij vinden hun leven prima, maar Rico wil meer, hij wil rijk worden. Hij is dan ook erg blij met zijn baantje, waarbij hij schelpen moet inpakken. Met Eduard Rochel kan hij ook het goed vinden. Hij mag hem, en vindt de verhalen die hij vertelt leuk. Hij ziet hem als een soort goede vaderfiguur die hij nooit gehad heeft. Maar als blijkt dat Eduard hem meer dan leuk vindt, dan weet hij eerst toch niet helemaal wat hij daar van vindt. Toch laat hij Eduard zijn gang gaan, omdat hij dan denkt dat hij weg kan komen en met hem mee kan gaan naar de Filippijnen. [‘Nou…’ zei hij ten slotte, ‘ik wou dat… as u teruggaat naar de Filistijnen, dat ik dan mee mocht. Om bij u te werken!’ (Pagina 191)] Maar het komt allemaal niet zo ver.

Eduard Rochel is een rustige en aardige man die goed verhalen kan vertellen, maar die niet veel over zichzelf vertelt. Hij is getrouwd met Cecile, die hem liefkozend Eddy noemt. Hun relatie is platonisch. [In de bijna veertig jaar dat ze getrouwd waren, had hij misschien veertig keer het bed met Cecile gedeeld en dan haast nog uitsluitend in de eerste twee jaren. (Pagina 101, 102)] [Hij leefde verder naast Cecile, als broertje naast een grote zus. (Pagina 104)] Ze hebben geen kinderen, maar de schelpencollectie was als hun kindje. Ze waren daar altijd mee bezig en al hun geld en vrije tijd ging er aan op.
Eduard heeft gevoelens voor jonge jongens, maar dit had hij pas laat door. [Je kon wel stellen dat ‘laatbloeier’ een eufemisme was in zijn geval. Wat een Mexicaanse straatjongen van twaalf, dertien jaar in één oogopslag doorhad, daar had hij veertig jaar voor nodig gehad. (Pagina 106)] Eduard heeft al eens eerder wat met een jongen gehad, in Tunis, maar daar was Cecile achter gekomen, en toen zijn ze verhuisd. Eduard vindt het heel leuk dat Rico hem helpt met de schelpen. Hij doet het rustig aan met Rico, en vertelt verhalen aan hem. Maar als hij merkt dat Rico hem vertrouwt en het toelaat, dan gaat hij verder met hem. Het lijkt allemaal goed te gaan, maar dan komt Cecile thuis en gaat alles fout. Uiteindelijk steekt Rico Eduard met een mes en rent hij het strand op. Eduard rent hem achterna, om alles uit te leggen, maar hij sterft op het strand.

Cecile Rochel is de vrouw van Eduard Rochel. Ze houden van elkaar als broer en zus. Vandaar dat ze ook accepteert dat hij gevoelens heeft voor jongens. Toch probeert ze dit zoveel mogelijk te voorkomen. Ze is dan ook fel tegen de hulp van een student, en als ze weet dat Rico helpt, komt ze gelijk terug. Ze is een dominante vrouw en Eduard vindt dat dan prima. Haar schelpen zijn haar lust en haar leven, ze heeft er alles voor over, en wil dan ook liever niet naar haar zus toe, ze wil bij de schelpen blijven.

De tijd

Het boek is geschreven in 1993 en ik denk dat het ook afspeelt in deze tijd. In het boek zit Rico op de LTS, en deze bestaat nu niet meer. Ook dragen al Rico ’s vrienden fel gekleurde kleding, wat in de jaren ‘90 heel erg in was. Ik denk dat de tijd waarin het verhaal speelt, niet heel erg van belang is, zolang het maar na 1945 was. Ik kan me voorstellen dat dit verhaal nu zou kunnen spelen. De tijd is dan ook niet zo heel erg belangrijk voor het verhaal, aangezien er van de jaren ‘90 tot nu geen grote veranderingen hebben plaatsgevonden. Iedereen is tegen pedofilie, dat was toen zo, en dat zal zo blijven ook. Daarbij werd het in de jaren ‘90 al heel normaal gevonden om te scheiden, dus dat zal voor Cecile ook geen belemmering geweest zijn, toch is ze wel bij Eduard gebleven.

De plaats / ruimte

Het verhaal speelt zich in het geheel af in een dorpje aan zee, voornamelijk in de gehuurde villa van Eduard en Cecile Rochel. Daar worden alle schelpen gesorteerd en bloeit Eduard zijn liefde voor Rico op. Voordat ze in de villa kwamen, woonden Eduard en Cecile in de Filippijnen, maar daar werd het te gevaarlijk en daardoor besloten ze in de villa de schelpencollectie te sorteren en daarna naar het instituut te brengen. De villa ligt buiten het dorp en daardoor moet Rico er elke keer met zijn brommer naar toe. Dit zorgt ervoor dat zijn brommer afgepakt wordt. Ook het klimaat heeft een rol in het verhaal. Het is warm en daardoor doet Rico zijn T-shirt uit. Hierdoor bloeien de gevoelens van Eduard op.
De verhalen die Eduard vertelt, spelen in andere landen af; landen waar ze gewoond hebben en naar schelpen hebben gezocht.

De opbouw

Het verhaal wordt chronologisch verteld, er zitten wel verschillende flashbacks in het verhaal. Sommige worden verteld, en sommige zijn gedachtes. Verschillende flashbacks gaan over Eduards gevoelens. De flashbacks gaan tot veertig jaar terug in de tijd, wanneer Cecile en Eduard elkaar ontmoeten. Door de flashback worden de gevoelens van Eduard duidelijk, en daardoor snap je ook beter hoe hij zich gedraagt.
Er zijn twaalf hoofdstukken die worden aangeduid met Romeinse cijfers.
Het verhaal heeft een gesloten einde. Eduard is overleden en de schelpencollectie is in vlammen op gegaan. Het verhaal ging toch vooral om Eduard en dat deel is nu afgelopen. Natuurlijk houd je vragen over hoe het verder ging. Wat er met Rico gebeurt nadat hij is weggelopen en of de schelpen nog intact zijn. Ook zou ik wel willen weten hoe het verder gaat met Cecile, wat zij gaat doen.

Vertelstandpunt

Het vertelstandpunt is vanuit een wisselend personaal perspectief. Je leest zowel over de gevoelens en gedachtes van Rico, als Eduard. Hierdoor kom je veel te weten over beide personages en snap je beter waarom ze dingen doen.
Het had veel uitgemaakt als het vanuit een ander standpunt was geschreven. Als het vanuit Rico ’s perspectief werd geschreven, dan wist je niet wat Eduard dacht en waarom hij zo handelde. Je wist dan ook het verleden van Eduard niet. Als het vanuit Eduards perspectief was, dan wist je weinig over Rico, en kon je begrijpen waarom hij Eduard zijn gang liet gaan.

Thema en motieven

Het thema is verboden of onmogelijke liefde. Eduard heeft pedofiele gevoelens voor Rico. Rico weet niet echt wat hij ermee aan moet, maar hij gaat mee met Eduard, hij probeert die gevoelens te beantwoorden, om er geld mee te verdienen. Ook Cecile weet van Eduards pedofiele neigingen, maar probeert deze zo veel mogelijk te beperken, door hem niet met jongens om te laten gaan. Als hij toch met Rico bezig gaat, dan moet hij het uiteindelijk met de dood bekropen.

Het motief is schelpen, die Cecile en Eduard verzamelen. Ze hebben een grote passie voor het verzamelen van schelpen en ze zijn er dan ook constant mee bezig, en de schelpen zijn uiteindelijk ook de oorzaak dat Eduard doodgaat. Als de schelpen er niet geweest waren, dan hoefden ze niet terug naar Nederland om de schelpen naar het SEBA- instituut te brengen, en dan zouden Rico en Eduard elkaar nooit ontmoet hebben, en dan was het nooit zo met hem afgelopen.
Er komen vele schelpen voor in het verhaal, waar ik nog nooit van gehoord had. Ik dacht dat er maar een paar schelpensoorten waren.
[In deze laden, kisten en dozen lag haar leven, het resultaat van vijftig jaar verzamelen, vanaf de allereerste Strawberry Tops, als meisje van vijftien van de rotsen geplukt op Ceylon, tot de mooiste Gloriamaris die in de annalen van the Hawaiian Shell Club met zes sterren was opgenomen. (Pagina 52)]

Titel / ondertitel

De titel, Rico ’s vleugels slaat op een aantal dingen. Allereerst denk ik dat het gaat over de gevoelens die bij Eduard loskomen, als hij Rico ziet. Het geeft hem vleugels, hij voelt zich anders en leeft helemaal op met Rico in de buurt. Ook heeft Rico een poster, waarop een meisje staat met vleugeltjes op haar arm getatoeëerd. Daarbij zit in het motto van Harley Davidson vleugeltjes verwerkt. De titel wordt letterlijk genomen wanneer Rico een XTC pil neemt. Hij voelt zich als een vogel. [Hij zat met een touw aan de Honda vast en doorkliefde een meter of tien boven Dijk de lucht als een speedwing. De boulevard herkende hij wel en de Duinweg ook, maar toch was het een vreemd, uitgestorven landschap waarboven hij vloog. Hij was een aderlaar die rees als Dijk gas gaf en daalde als hij vaart minderde... (Pagina 219)]

Betekenis / mening

Het onderwerp boeide mij wel, ik had er niet veel verwachtingen van en ik had van tevoren niet echt een idee wat er zou gaan gebeuren in dit boek. In het begin vond ik het ook wat langdradig en saai omdat er nog niet echt spanning in het verhaal zat. Toen ik verder was met het boek, dacht ik ook dat het niet zo goed zou gaan aflopen, maar ik had niet verwacht dat Rico Eduard zou vermoorden. Het onderwerp kreeg wel diepgang, bijvoorbeeld bij de flashbacks, zodat je meer wist over de personages. Ik vond wel dat het in het boek nog over veel andere zaken ging, die niet veel met het onderwerp te maken hadden. Ik ken geen andere boeken die over dit onderwerp gingen.

Ik denk dat de gebeurtenissen het belangrijkst zijn in dit boek. Eerst zijn vooral de gedachtes en gevoelens van de personages belangrijk, maar wanneer Eduard zijn gevoelens voor Rico uit, dan worden de gebeurtenissen belangrijker, met als hoogtepunt wanneer Rico Eduard neersteekt. Ik vond de gebeurtenissen behoorlijk echt, ze werden verteld als een waargebeurd verhaal. Dit komt natuurlijk niet dagelijks voor, maar ik kan me wel voorstellen dat dit wel eens gebeurt. Ik vond het wel ongeloofwaardig dat Rico Eduard neerstak en de schelpencollectie in vlammen opging. Dat lijkt me wel wat te heftig voor een avond. Ik had verwacht dat Eduard en Cecile weer zouden verhuizen en dat daarmee het verhaal voor Rico en Eduard eindigde.

De personen kwamen behoorlijk echt op mij over. Ik kan het al helemaal voor me zien hoe Rico zit op zijn brommer, en hoe hij praat. Ook kon ik me voorstellen hoe Cecile deed tegenover haar man. Ze is behoorlijk dominant tegen hem, maar ze accepteert het dat hij gevoelens heeft voor jongens, en wil niet van hem scheiden. Dat is juist helemaal niet dominant. Ik vond het best erg dat Rico zo veel overhad voor geld, hij wou wel wat met Eduard beginnen, als hij daarmee geld kon verdienen.

De opbouw was eenvoudig, ik kon het goed begrijpen, en de flashbacks die erin voorkwamen, maakten het nog duidelijker. Ik vond dat er niet heel veel spanning in het boek zat, ik vond het pas spannend worden vanaf dat Cecile weer thuis kwam. Vanaf toen was ik wel echt benieuwd wat er zou gaan gebeuren. Ik vond de afloop een beetje jammer, ik had er meer van verwacht, en iets wat geloofwaardiger zou zijn. Dit was namelijk wel heel heftig voor iedereen.

Het taalgebruik was vrij makkelijk, alleen in het begin had ik probleem met sommige woorden, maar dat bleken uiteindelijk de schelpen te zijn, dus dat snapte ik dan ook weer. Er kwamen veel dialogen in het boek voor en deze werden natuurlijk weergeven. Ik vond het ook leuk dat in de dialogen Rico ’s accent verwerkt was, zodat je wist hoe hij praatte.

Verwerkingopdracht

Motto

Make this go on forever

Please don't let this turn into something it's not
I can only give you everything I've got
I can't be as sorry as you think I should
But I still love you more than anyone else could

All that I keep thinking throughout this whole flight
Is it could take my whole damn life to make this right
This splintered mast I'm holding on
won't save me long
Because I know fine well that what I did was wrong

Snow Patrol – Make This Go On Forever

Ik heb dit motto gekozen omdat ik een motto wou dat Eduards gedachten beschreef, waardoor hij gevoelens voor Rico had en wat hij ermee wou bereiken. Ik was opzoek naar een liedje en toen ik dit liedje in mijn Itunes afspeellijst zag, vond ik de titel al heel mooi bij het verhaal passen, omdat Eduard heel gelukkig was met Rico en wou dat hij samen met hem verder kon en hij weg kon gaan van zijn normale leventje. Ook Rico was blij met Eduard, hij wou met hem mee naar de Filippijnen en wou dat dit zo door ging. Uiteindelijk gaat Eduard dood en dus gaat het niet voor eeuwig door. “Please don't let this turn into something it’s not” beschrijft dat Eduard wil dat Rico ‘s gevoelens echt zijn voor hem, en niet dat Rico hem gebruikt om weg te kunnen uit zijn leventje. In de zin “I can only give you everything I've got” zegt Eduard dat hij Rico alles kan geven wat hij bezit, hiermee bedoelt hij geld, maar ook zijn liefde. Eduard wil hem liefkozen, hem vasthouden, hij wil hem zijn liefde voor hem laten voelen. Met “But I still love you more than anyone else could” zegt Eduard dat hij van Rico houdt, meer dan dat wie dan ook van hem houdt. Dat klopt ook wel, want Rico heeft een niet zo goed band met zijn ouders, en voor de rest houdt ook niemand zoveel van hem als Eduard. Bij “All that I keep thinking throughout this whole flight” dacht ik dat Eduard nadenkt nadat hij is overleden, over Rico en wat hij had fout gedaan en hoe hij het wel had moeten doen. Met de vlucht wordt bedoeld van de aarde naar de hemel. Hij heeft vleugels gekregen van Rico, waarmee hij naar de hemel kan vliegen. De zinnen “Is it could take my whole damn life to make this right” en “I can't be as sorry as you think I should” gaan over de eerste keer dat hij wat met een jongentje had, ze gaan over zijn gevoelens voor Cecile, hij heeft het idee dat hij zich zijn hele leven moet verontschuldigen voor wat er toen gebeurd was. Ook kan het gezegd worden tegen Rico, dat hij er zoveel spijt van heeft, dat hij het alleen goed kon maken door dood te gaan, dat het beter was voor Rico, dat Eduard dood zou zijn. “This splintered mast I'm holding on won't save me long” gaat over Eduard nadat hij is neergestoken. Hij gaat ligt op het strand en gaat bijna dood. Hij krijgt een droom over Rico, waardoor hij het nog even volhoudt, maar daarna overlijdt hij toch. De laatste zin, “Because I know fine well that what I did was wrong” gaat over Eduards gevoelens voor Rico, en al zijn gevoelens voor jongens. Hij weet dat het fout is om op jongentjes te vallen en dingen met ze te doen, maar toch geeft hij zich er aan over en doet hij het. Hij heeft er spijt van, en daardoor vindt hij het niet erg dat hij overlijdt. Als hij overlijdt, heeft hij dan ook een grote glimlach op zijn gezicht, omdat hij aan een gelukkige tijd met Rico dacht.