Schutblad

Naam van de schrijver:
Het boek “Reinaert de vos” is samengesteld door Hubert Slings. Het originele middeleeuwse verhaal is geschreven door Willem.

Titel:
Reinaert de vos, Tekst in Context Amsterdam University Press, Amsterdam, 1999, 104 blz. (Er staat niet bij welke druk het is). Het boek is gebaseerd op twee andere boeken namelijk:
- “Van den vos Reynarde” , diplomatisch uitgegeven naar bronnen van rond het jaar 1500, uitgegeven in 1952.
- “Van den vos reynarde” uit 1983.

Genre:
De genre van het verhaal is een fantasieverhaal, omdat de dieren in het verhaal met elkaar omgaan als mensen. Wat in het echt natuurlijk niet zo is.

Samenvatting
Wie vertelt het verhaal?
Het verhaal wordt vertelt door de ministreel Willem.

Hoeveel en welke personen komen er in het verhaal voor?
Deze 17 personen hebben een redelijk belangrijke taak in het verhaal:
Willem, Reinaert, Nobel, Isengrijn, Tibeert, Pancer, Grimbeert, Cantecleer, Coppe, Bruun, Tibeert, Martinet, Julocke, Hermeline, Gentel, Cuwaert en Belijn.

Wat gebeurt er, waar en wanneer?
Reinaert neemt verschillende dieren op een listige manier te grazen. In het begin van het verhaal proberen verschillende dieren (Bruun en Tibeert) Reinaert te dagvaarden, maar die worden het door Reinaert betaald gezet. Ten slotte gaat Grimbeert Reinaert dagvaarden en dan komt hij wel, want Grimbeert vertelt dat hij anders zeker vermoord zal worden. Uiteindelijk wordt besloten dat Reinaert opgehangen zal worden, maar weer zal Reinaert weten te ontsnappen. Hij neemt de koning en de koningin in de maling en ze geloven hem. Zo kan hij uiteindelijk weer de benen nemen.

Hoe loopt het verhaal af?
Het verhaal eindigt met dat Reinaert met zijn gezin op de vlucht moet slaan, omdat hij gelogen heeft tegen de koning over dat hij een schat zou hebben die de koning nu mocht hebben. Daarnaast heeft hij Cuwaert vermoord en opgegeten. Het verhaal heeft dus eigenlijk een open einde. Je weet niet of Reinaert uiteindelijk toch nog gevonden en opgehangen wordt of dat hij op vrije voeten blijft en streken blijft uithalen.

Wat is het probleem dat als rode draad door het verhaal loopt?
Reinaert de vos is het probleem dat als een rode draad door het verhaal loopt. Hij zorgt steeds dat andere dieren de dupe zijn van dingen die hij gedaan heeft. Hij bedriegt iedereen doordat hij een paar keer zegt nu de goede weg te kiezen, terwijl hij dat zeer zeker niet van plan is.

De samenvatting
Als het hofdag is komen alle dieren bij de koning behalve Reinaert de vos. Hij heeft zoveel slechte daden gedaan, dat hij beter niet op de hofdag kan komen. Zo heeft hij bijvoorbeeld de vrouw van Isengrijn (de wolf) verkracht. De dieren die door Reinaert zijn beetgenomen, bedrogen, bestolen enz. dienen hun klachten in bij de koning genaamd Nobel (de leeuw). Courtois (de hond) dient ook een klacht in over dat Reinaert een worst van hem gestolen zou hebben, maar Tibeert (de kat) bekent dat hij de worst bij de molenaar gestolen had. Pancer (de bever) heeft een klacht over het feit dat Reinaert, Cuwaert het credo zou leren en hem hiervoor tussen zijn benen had genomen. Hij zag net op tijd hoe Reinaert Cuwaert bij de keel greep. Hij had hem wel kunnen onthoofden. Deze daad had plaatsgevonden tijdens de koningsvrede wat het hele tafereel alleen maar verergerde.

Grimbeert (de das) neemt het op voor Reinaert, omdat hij tot zijn clan behoort. Hij zegt dat Reinaert kluizenaar is geworden en hij z’n leven daardoor wil beteren. Op dat moment komt Cantecleer (de haan) met een lijkbaar aangelopen met daarop Coppe (een kip). Coppe is door Reinaert doodgebeten en onthoofd. Cantecleer vertelde dat Reinaert tegen hem had gezegd dat hij kluizenaar was geworden en dat hij het vlees had afgezworen, zodat Cantecleer en z’n kinderen niet meer binnen de betonnen muren hoefden te leven, maar dat ze gewoon naar buiten konden. Cantecleer geloofde hem, maar Reinaert had gelogen en vermoorde Coppe.

Nobel besluit om zijn afgezant Bruun naar Maupertuus (het kasteel waar Reinaert woont) te sturen om Reinaert te dagvaarden. Als Bruun Reinaert gedagvaard heeft is Reinaert zeker niet van plan om mee te gaan, dus hij verzint een list. Hij maakt misbruik van de gulzigheid van Bruun. Hij zegt dat hij heel veel honing heeft en dat hij het zat is dat te moeten eten. Reinaert weet dat Bruun (die immers een beer is) gek is op honing. Bruun is meteen vergeten welke slechte daden Reinaert allemaal gedaan heeft en hij zegt wel wat honing te lusten. Reinaert wijst een boomstam aan die in tweeën gekliefd is en zegt dat die boom vol zit met honing. Bruun is zo gulzig dat hij meteen z’n kop erin steekt en vast komt te zitten. Reinaert gaat snel weg, want Lamfroit (de eigenaar van de honing) komt eraan, wanneer hij de beer in de boomstam zit zitten haalt hij er een heleboel dorpelingen bij om Bruun aan te vallen. Bruun hoort het lawaai en probeert zich snel los te maken, daardoor scheurt de vacht van z’n voorpoten en van zijn kop en verliest hij een oor. Hij wordt flink door de menigte afgeranseld, maar wanneer de menigte wordt afgeleidt doordat Julocke (de vrouw van de pastor) met nog een paar andere vrouwen in de rivier is gevallen, vlucht Bruun er zo snel mogelijk vandoor. Hij is bijna dood, dus zo snel gaat hij niet. Als hij bij het kasteel van koning Nobel aankomt schrikt koning Nobel natuurlijk heel erg. Daarop stuurt hij andere afgezant naar Reinaert om hem te dagvaarden, namelijk Tibeert de kater.

Tibeert zag het helemaal niet zitten, omdat hij bang was dat er ook iets ergs met hem zou gebeuren. Als hij Reinaert gedagvaard heeft zegt Reinaert dat Tibeert beter kan blijven eten en overnachten, omdat het al zo laat is en dat ze dan morgen naar het hof zullen gaan. Tibeert stemt hiermee in en Reinaert zegt wel een plek te weten waar veel lekkere vette muizen zijn. Tibeert ziet dat wel zitten en samen gaan ze naar de schuur van de pastoor. Reinaert weet dat Martinet (de zoon van de pastoor) een val heeft neergezet, omdat Reinaert vlak ervoor een haan had gestolen. Tibeert gaat de schuur binnen en komt in de val te zitten. Reinaert bekijkt het vanaf een afstand, want de pastoor, Julocke en Martinet komen eraan. Tibeert zit vast, want er zit een strop om z’n nek en als hij beweegt komt het alleen maar strakker te zitten. De priesterfamilie begint de arme kater te slaan. De pastoor is naakt en Tibeert grijpt met z’n klauwen tussen de benen van de pastoor. Hierdoor raakt de pastoor gecastreerd en Julocke is helemaal in paniek. De pastoor valt flauw en hierdoor kan Tibeert de strop doorbijten en ontsnappen. Zo ontkomt Reinaert weer.

Als de koning ziet dat Reinaert weer één van z’n afgezanten heeft beetgenomen wil hij hem meteen berechten, maar Grimbeert (een neef van Reinaert) zegt dat hij Reinaert wel zal dagvaarden. De koning stemt hiermee in. Grimbeert vertelt Reinaert dat hij nu echt mee moet komen, omdat hij anders zeker de doodstraf krijgt. Reinaert neemt het advies aan en gaat mee. Aan Grimbeert biecht hij alles op wat hij heeft gedaan en als straf hiervoor krijgt hij van Grimbeert veertig stokslagen. Wanneer ze bij het paleis aankomen wordt Reinaert berecht tot de doodstraf. Tot vreugde van velen.

Reinaert realiseert zich dat hij nu echt in de problemen zit. Hij vraagt aan de koning of hij voor het hele volk z’n schuldbekentenis mag houden. Reinaert vertelt over hoe hij vroeger een hele brave vos was totdat hij voor het eerst bloed proefde. Toen ging het mis. Hij vertelt ook over dat hij met Isengrijn vroeger een verbond gesloten had. Dat ze alles wat ze buitmaakten zouden delen, maar dat Reinaert achtergesteld werd. Reinaert vertelt dat hij vroeger een schat gestolen heeft en dat als hij dat niet had gedaan er een moordaanslag op de koning gepleegd zou zijn. De vader van Reinaert had namelijk een schat gevonden en hij werd daardoor overmoedig. Hij stuurde Tibeert op pad en hij kwam Bruun tegen. Samen besloten ze dat ze Bruun koning zouden maken. Grimbeert en Isengrijn zaten ook in het complot en met z’n allen zwoeren ze op de dood van de koning. Reinaert kwam hierachter doordat Grimbeert, toen hij aangescho-ten was, tegen Hermeline (de vrouw van Reinaert) alles tot in detail vertelde. Reinaert zorgde ervoor dat hij de schat in handen kreeg zodat dit plan niet door kon gaan.

De koning en de koningin zijn door dit verhaal van Reinaert erg nieuwsgierig geworden naar de schat. Reinaert vertelt waar de schat ligt en in ruil daarvoor krijgt hij nog een kans. Reinaert vraagt hiernaast ook vergeving voor zijn zonden en hij besluit op pelgrimstocht te gaan om tot zichzelf te komen en een beter persoon te worden. De koning laat van stukken vacht van Bruun, Isengrijn en Hersint een pelgrimstas en schoenen voor Reinaert maken. Cuwaert en Belijn lopen het eerste stukje van zijn reis met Reinaert mee. Reinaert zegt dat hij eerst nog even afscheid wil nemen van zijn gezin. Ze lopen alledrie naar Maupertuus. Cuwaert de haas loopt nog even mee naar binnen, maar dat wordt hem fataal. Terwijl Belijn buiten staat te wachten, wordt Cuwaert door Reinaert en z’n gezin vermoord en opgegeten. Reinaert gaat naar buiten waar Belijn nog steeds staat te wachten en zegt tegen hem dat Cuwaert nog even bij hun blijft, maar dat Belijn wel alvast mag vertrekken. Reinaert geeft Belijn zijn pelgrimstas mee en zegt dat daarin een brief voor de koning zit en hij vraagt of Belijn die aan de koning wil geven, maar Belijn weet niet dat in de tas eigenlijk de kop van Cuwaert zit. Reinaert zegt dat Belijn maar tegen de koning moet zeggen dat hij meegeholpen heeft met de brief te schrijven, zodat dat hem tot eer zal strekken. Belijn is dat zeker van plan. Wanneer hij bij de koning aankomt vertelt hij dat hij een brief bij zich heeft van Reinaert en dat hij hem praktisch bijna helemaal voor hem heeft geschreven. Dan maakt de koning de tas open en tot iedereens schrik haalt hij de kop van Cuwaert uit de tas. Iedereen begrijpt dat het Reinaert weer gelukt is om te ontsnappen en dat het allemaal maar een leugen was. Het komt Belijn duur te staan dat hij, zoals hij heeft gezegd, met deze praktijken van Reinaert heeft meegeholpen. Ondertussen is Reinaert al snel met zijn gezin gevlucht en is niet van plan om ooit nog terug te komen.

Verhaaltechniek

Ruimte, plaats en tijd
Ruimte: Het verhaal speelt zich af op de hofdag bij het huis van koning Nobel, bij een rivier, bij/in Maupertuus en bij het huis van de pastoor. Waar al deze gebouwen en plaatsen zijn is niet echt duidelijk, maar als je het zo leest krijg je het idee dat het allemaal in en bos is. De tijd die in het verhaal vertstrekt is ook niet duidelijk, maar ik denk sowieso twee dagen. Want in het boek staat dat wanneer Tibeert Reinaert gedagvaard heeft, Reinaert zegt dat Tibeert maar beter kan blijven eten en slapen omdat het al zo laat is. Dit gebeurt ongeveer halverwege het boek, dus ik denk dat het dan een dag of twee is. De rest wat erna nog kwam kan denk ik niet allemaal aan het eind van een dag gebeurd zijn. Het verhaal wordt vertelt (door een ministreel) in de middeleeuwen, dus het speelt zich ook zo ongeveer in die tijd af.
Plaats: Het verhaal speelt zich af op de hofdag bij het huis van koning Nobel, bij een rivier, bij/in Maupertuus en bij het huis van de pastoor.
Tijd: Het verhaal speelt zich waarschijnlijk gedurende twee dagen of meer af. Het verhaal speelt zich hoogstwaarschijnlijk in de middeleeuwen af, omdat het wordt voorgedragen door een ministreel. Er komen in het verhaal flashbacks en dialogen voor. De flashback is wanneer Reinaert vertelt over zijn jeugd.

Verhaalfiguren
Hoofdfiguren
- Willem: De ministreel die het verhaal geschreven heeft en het verhaal voordraagt in het verhaal. Het is dus in weze een verhaal in een verhaal.
- Reinaert: De vos die de hoofdpersoon speelt in het verhaal van Willem. Hij haalt continu streken uit en houdt iedereen voor de gek.

Bijfiguren
- Nobel: De leeuw die de koning is en moet beslissen over het lot van Reinaert. Aan het eind van het verhaal wordt hij beetgenomen door Reinaert, omdat Reinaert zegt dat hij een schat heeft en de koning gaat erachter aan. In werkelijkheid heeft Reinaert geen schat, maar zei hij dat om weg te komen.
- Isengrijn: De wolf die een belangrijke positie heeft in het koninkrijk. Zijn vrouw wordt door Reinaert verkracht en Isengrijn dient daarvoor een aanklacht in bij de koning.
- Tibeert: De kater die Reinaert moet dagvaarden en die daarom door Reinaert wordt beetgenomen via een val.
- Pancer: de bever die zag dat Cuwaert bijna werd onthoofd door Reinaert en hierover een klacht indiende.
- Grimbeert: De dasdie tot de clan van Reinaert behoort en het voor hem opneemt. Hij is de laatste die Reinaert dagvaardt en dan gaat Reinaert wel mee.
- Cantecleer: De haan die door Reinaert werd beetgenomen, want Reinaert zei dat hij een kluizenaar was geworden. De kinderen van Cantecleer konden volgens Reinaert dus gewoon buiten lopen, maar Reinaert had gelogen en beet de kop van de kip Coppe eraf.
- Bruun: De beer die Reinaert moet dagvaarden, maar Reinaert neemt hem beet door hem honing te laten eten uit een boom van Lamfroit. De beer wordt daarvoor mishandelt door een menigte woedende mensen.
- Tibeert: De kater die Reinaert moet dagvaarden, maar hij wordt beetgenomen door Reinaert. Reinaert laat Tibeert met een list in een val lopen die eigenlijk voor hem bedoelt was.
- De pastoor, Martinet (zoon), Julocke (pastoorsvrouw): Zijn de pastoorsfamilie. Tibeert loopt in hun val en ze slaan hem met stokken. Tibeert castreert de pastoor, waardoor Julocke in de stress schiet.
- Hermeline: De vrouw van Reinaert.
- Gentel: De vrouw van koning Nobel, zij zorgt ervoor dat ze Reinaert uiteindelijk weer vertrouwen en achter z’n schat aangaan.
- Cuwaert: De haas, hij gaat het eerste stuk van de reis van Reinaert mee en wordt vervolgens door Reinaert opgegeten.
- Belijn: de ram, gaat ook met Reinaert mee en wordt beetgenomen door Reinaert. Reinaert stuurt hem namelijk naar de koning met een zogenaamde brief in een pelgrimstas, maar het blijkt het hoofd van Cuwaert te zijn.

Vertelwijze
Het verhaal wordt in derdepersoonwijze geschreven, of ook wel een auctoriaal verhaal genoemd. Het wordt namelijk vertelt door een ministreel.

Motieven
- De personen die keer op keer door misbruik van hun zwakke punten beet worden genomen door Reinaert.
- De koning die zich laat overtuigen door z’n vrouw.
- Reinaert die steeds weer met smoesjes weet te ontsnappen.
- Reinaert die ervoor zorgt dat steeds anderen de schuld krijgen voor de dingen die hij heeft gedaan.

Thema
Het thema is het misbruiken en beetnemen van personen op een niet leuke manier. Het is moeilijk om hiervoor een allesomvattend woord te vinden.

Titelverklaring
De titel van het verhaal is “Reinaert de vos” wat een hele voor de hand liggende titel is, omdat de hoofdpersoon Reinaert heet en een vos is.

Schrijfstijl
Het verhaal is oorspronkelijk in de middeleeuwse taal geschreven, maar is aangepast aan de moderne Nederlandse taal. Het is anders bijna niet te begrijpen.

Plaats in de literatuurgeschiedenis
Zodra Willem zijn verhaal aan zijn opdrachtgevers heeft voorgedragen en ze tijdelijk exemplaar zit zijn taak erop. De reis duurt voor Reinaert echter eeuwen langer.

In de 13de en 14de eeuw wordt het verhaal enkele keren gekopieerd. Behalve complete versies zijn er ook losse stukken gevonden van teksten van het verhaal die vroeger ook volledige teksten moeten zijn geweest. Tegen het eind van de 14de eeuw wordt “Van de vos Reynaerde” bewerkt tot een nieuwe tekst, die “Reinaerts historie” wordt genoemd. Eerst functioneren deze twee Reinaert verhalen naast elkaar, maar wanneer de boekdrukkunst wordt uitgevonden (zo rond 1450) wordt Willems versie door populariteit van “Reinaerts historie” verdrongen. Een van de eerste Nederlandse boekdrukkers, Geraert Leeu uit Gouda, drukt “Reinaerts historie” en dat is het begin van een lange reeks van uitgaven. Het boek van Leeu werd vrijwel direct vertaald in:
- Het Engels (The Historye of Reynart the foxe, 1481)
- Het Duits (Reynke de Vos, 1498)

Aan het begin van de 19de eeuw werd “Reinaerts historie” eigenlijk alleen nog maar in sterk versimpelde versies op de basisschool gelezen. Willems verhaal was compleet vergeten. Dat veranderde toen aan het begin van de 19de eeuw het Comburgse handschrift, dat eeuwenlang in een Duitse kloosterbibliotheek had gelegen, werd herontdekt. Daarmee begon de herwaardering van het oorspronkelijke verhaal, waardoor “Reinaerts historie”compleet vergeten werd. Sindsdien zijn er van “Van den vos Reynaerde” ruim 100 edities, bewerkingen en vertalingen in modern Nederlands gemaakt, waaronder een flink aantal voor kinderen en voor schoolgebruik. Daarbij werd er in de meeste gevallen gecensureerd: de castratiescene werd weggelaten of vervangen door een minder beladen variant. In de Reinaert-versies die sinds de jaren zeventig verschenen, werd deze passage juist weer in de oude staat hersteld, soms zelfs met een afbeelding die niks aan de verbeelding overliet.

Iedereen intrepeteert het verhaal op een andere manier. Robert van Genechten schreef in 1941 een antisemitische versie, terwijl Louis Paul Boon in 1954 de strijd tussen Reinaert en Isengrijn in zijn boek “Wapenbroeders” verwerkte als scherpe satire tegen de rooms-katholieke kerk en de communistische partij.

Reinaert de vos is, sinds hij in de “Ysengrimus” tot leven kwam, inmiddels zo’n 850 jaar oud, maar hij maakt het dus nog steeds goed. Er is uitgerekend dat vanaf de uitvinding van de boekdrukkunst tot op heden er gemiddeld elke twee jaar een uitgave van “Reinaert” verschenen is; en dat dus al ruim 500 jaar lang. Dat aantal wordt in de Nederlanden waarschijnlijk alleen door de bijbel overtroffen.

In menig opzicht heeft de twintigste eeuw een verbreding van de Reinaerttraditie gebracht. Het zijn niet meer alleen tekstuitgaven die de andacht trekken. Het is nauwelijks mogelijk alle vormen van “Reynaerdofilie” op te sommen. Er zijn verschillende toneelbewerkingen gemaakt en opgevoerd. Her en der zijn standbeelden verrezen van de vos zelf of van scènes uit “Reinaert”. Wetenschappers en liefhebbers richtten een eigen tijdschrift op: “Tiecelijn. Tijdschrift voor Reinaerdofielen”. En in de Nederlands-Vlaamse grensstreek waar de “Reinaert” zich afspeelt, heeft Reinaert sinds enkele jaren een eigen fietsroute, die langs verschillende plaatsen voert die op grond van Willems verhaal te lokaliseren zijn. Reinaert de vos is aan zijn tweede jeugd begonnen.

Beoordeling

Welke verhaalelementen hebben voor jou een positieve werking?
De verhaalelementen die voor mij een positieve werking hebben zijn er niet echt veel, omdat ik vind dat Reinaert niet genoeg gestraft wordt voor de verkeerde dingen die hij heeft gedaan. Hier vertel ik meer over bij vraag 3. Welke elementen wel een positieve werking hebben zijn wanneer Reinaert bv. 40 stokslagen krijgt van Grimbeert voor alle verkeerde dingen die hij heeft gedaan, al vind ik de straf niet streng genoeg. Verder ook als hij berecht wordt, maar de straf gaat niet door en dat vind ik dan weer negatief.

Welke passage spreekt je het meest aan en waarom?
De passage die mij het meest aanspreekt is wanneer allemaal dieren hun klacht hebben ingediend bij de koning en Grimbeert net voor alles een verklaring heeft gegeven en dat dan op dat moment Cantecleer aangelopen komt met een onthoofde Coppe. Alle dingen die Grimbeert dan net heeft goedgepraat worden weer serieus genomen, als het dus blijkt dat Reinaert helemaal geen vrome kluizenaar is geworden maar gewoon gelogen heeft. Zo krijg je in het begin van het verhaal, als lezer, gelijk een goed beeld van hoe Reinaert werkt, namelijk als een leugenachtige bedrieger.

Welke verhaalelementen hebben voor jou een negatieve werking?
Er zijn veel verhaalelementen die voor mij een negatieve werking hebben. Bijvoorbeeld aan het einde van het verhaal, als Reinaert zogenaamd een pelgrimstocht gaat maken en Cuwaert en Belijn een stukje met hem meelopen. Dat Reinaert Cuwaert dan opeet en het hoofd in de pelgrimstas doet en meegeeft aan Belijn en ervoor zorgt dat Belijn de schuld krijgt. Ik vind dat zo gemeen en ik vind het oneerlijk dat Reinaert dan alsnog ontkomt, terwijl Belijn de schuld krijgt. Ik vind het boek dus niet fijn einigen. Reinaert had nog of streng gestraft of goed teruggepakt moeten worden of allebei natuurlijk. Verder vind ik dat veel elementen heel vies en langdradig omschreven worden. Bijvoorbeeld als Tibeert de pastoor casteert. Ik heb persoonlijk niet de behoefte om dat allemaal tot in detail te lezen.

Kun je dit boek met andere boeken of een film vergelijken?
Ik weet geen ander boek of film die op “Reinaert de vos” lijkt.

Wat is je oordeel over het thema van het boek?
Ik vind het op zich wel een goed thema, als de slechterik maar teruggepakt of gestraft wordt. Zoals het thema hier gebruikt wordt vind ik het geen fijn thema, omdat de slechterik steeds ontkomt. Ik vind dat op zich wel leuk om de spanning op te bouwen, als hij aan het eind maar als nog op zijn nummer gezet wordt.

Wat vind je van het taalgebruik?
Omdat het een middeleeuws verhaal is, is het naar het hedendaags Nederlands vertaald. Dat is op zich goed te begrijpen, maar de originele middeleeuwse tekst zeer zeker niet.

Wat is je eindoordeel van dit werk?
Ik vind het aan de ene kant een leuk verhaal, omdat er fantasie in wordt gebruikt. De dieren gedragen zich namelijk als mensen wat in het echt natuurlijk niet kan. Aan de andere kant vind ik het een irritant verhaal, omdat Reinaert steeds allemaal streken en slechte dingen uithaalt en daar nooit voor gestraft wordt. Dat irriteert me. Het liefst zou ik aan het eind zien dathij eens goed op z’n nummer gezet wordt of levenslange gevangenisstraf krijgt, maar daat gebeurd jammer genoeg niet.

Zou je een ander aanraden om dit boek te lezen? Waarom?
Ik zou een ander niet aanraden om dit boek te lezen, omdat sommige dingen in het verhaal heel vies besproken worden. Bijvoorbeeld als Bruun vastzit in de boomstam en hij zich losrukt en daarmee zijn oor en stukken huid eraf trekt. Dat wordt zo smerig omschreven, niet echt prettig om te lezen. Verder eindigt het verhaal gewoon onbevredigend, omdat Reinaert gewoon weer ontsnapt.

Bronvermelding
Ik heb het boek waar ik het verhaal in gelezen heb ook gebruikt voor de secundaire lieteratuur, omdat het een text in context boek is. Ik heb daarvoor blz. 88 t/m 91 gebruikt van het boek “Reinaert de vos”dus.