Reis door de nacht door Anne de Vries

Bijpersonen: Gre de Boer (moeder) Frits de Boer (broertje van Jan) Guusje de Boer (zusje van Jan) Oom Gerrit (tuinman van Familie de Boer) Wim (eerste onderduiker)

Delen: 1. De duisternis in
2. De storm steekt op
3. Ochtendgloren
4. De nieuwe dag

Fragment: Het leek alsof hij nog maar even geslapen had, toen vaders hand hem wakker schudde. Ergens werd hard gebonsd, een rauwe stem schreeuwde onverstaanbare woorden en de schel klonk schril en zonder ophouden daardoorheen. \'Een inval!\' zei vader. \'De Duitsers zijn er! Kom er dan toch uit jongen! Vlug!\' Hij klapte het bed op en trok het gordijn ervoor. Toen deed hij iets aan een revolver en stak die in zijn pyjamazak. \'Pak je tas en je kleren en kom mee!\' Op de overloop was het een gedraaf van mensen door elkaar. De meisjes, wankelend van de slaap, voortgetrokken door Roel en tante Fie; het echtpaar arm in arm, de vrouw zacht kermend; opa, die in zijn kamerjas naar beneden ging. Tante Stien strompelde in haar nachtpon de kamer door. \'Bid en u zal gegeven worden,\'zei ze. De kast stond al open, het luik omhoog. Maar hoe kregen ze nou die oude vrouw door het luik? Ze zat er al half in, maar durfde zich niet te laten zakken, omdat ze geen grond voelde. Vader moest haar handen met geweld losmaken van de rand; ze gilde het uit van angst. Met de oude heer ging het gemakkelijker. Jan wierp zijn kleren en zijn tas naar beneden en dook er ook in, vader viel boven op hem, sprong weer op en sloot het luik. Als tante Stien nu de kast maar dichtdeed. Jan voelde een matras, een blik, de benen van de vrouw. Ze kermde nog steeds. \'Druk haar de hand op de mond,\' fluisterde vader. \'Ik blijf hier, bij het luik...\' Maar de man wasl al bij haar. \'Hou je mond!\' zei hij zacht. \'Hou je mond...! O, Here Zeobath...\' Jan duwde hem opzij en legde de vrouw languit op de matras. Hij voelde een kussen en hield het gereed om het op haar hoofd te drukken. Maar ze zweeg nu. Ze hoorde zeker ook dat de Duitsers al binnen waren...Zware laarzen stampte door het huis. Er klonk een bons en geluid van brekend glas. ´Sie lugen, Sie lugen!´schreeuwde een rauwe stem. Het klonk als een gehuil. Deuren sloegen open en dicht, een paar kerels vlogen de trap op, Jan voelde de planken onder zich trillen. Hij was niet bang. Zijn enige angst was dat de vrouw weer zou gaan kermen. Hij hield het kussen al klaar boven haar hoofd... Nu waren ze op de kamer, ze stonden misschien op geen twee meter afstand. Ze bonsden met hun geweren op de vloer en tegen de wanden. ´Wer sind Sie?\' schreeuwde er een. Van tante Stiens zachte antwoord was alleen het woord \'krank\' te verstaan, ze stampten de laarzen op de kamers rond. En daar kraakte de kastdeur, handen tastten langs de planken, een vreselijke bons boven hun hoofd deed hen ineenkrimpen, toen werd het stil. Hoe was het mogelijk, ze waren niet ontdekt! De voetstappen verwijderden zich, tante Stien werd de kamer af gesleurd en naar beneden gebracht. Maar er waren nog soldaten boven, Jan hoorde ze praten op een andere kamer. \'Hier hat einer geschlafen, das Bett ist warm!\' En een andere stem: \'Wacht maar, wij zullen ze wel vinden, die schurken!\' Een Nederlander, een verrader, die naar zijn eigen landgenoten liep te zoeken om ze uit te leveren aan de vijand... En hij vond ze, in de andere schuilplaats, hij snauwde ze toe, om voor de dag te komen. Luid klonk zijn smerige lach, toen hij de jammerende meisjes naar beneden dreef. Toen vloekte hij luid, er was een hevig lawaai. Roel verzette zich, maar werd geslagen en geschopt en de trap af gesmeten. Het was alles duidelijk aan de gevolgen te volgen en Jan beet zijn tanden op elkaar om zich te beheersen. Ze konden niets doen, met één revolver tegen al die kerels waren ze machteloos. Het zou gekkenwerk zijn om voor de dag te komen en de anderen te helpen. Stil zijn en afwachten dat was het enige. Het ergste gevaar was misschien voorbij. Dat er nóg een schuilplaats kon zijn, scheen niet in de hoofden van de kerels op te komen. Lachen en schreeuwend stampten ze de trap af naaar beneden. Jan zweette over zijn hele lichaam, zijn haar zelfs was nat. Angst? Hij had geen angst gevoeld, alleen een rauwe pijn in zijn borst, alsof daar iets op springen stond. Van beneden drongen nu minder duidelijk de geluiden door, een schreeuw, een bons, een daverend gelach. Toen een stem, die hoog opkermde: \'Hou op, hou op, ik weet het immers niet!\' \'De schoften!\' zei vader halfluid. En de vrouw begon plotseling weer zacht te jammeren, maar het geluid werd door het kussen gesmoord. Toch was het een hele poos stil beneden. In de straat gromde de zware motor van een auto, die stopte voor het huis. UIt de geluiden was op te merken dat de slachtoffers werden ingeladen en weggevoerd. Die arme zieke tante Stien ook...? Ze hoorden een deur dichtslaan en de motor aanzetten. Waren de moffen weg? Konden ze te voorschijn komen...? Ze zaten met ingehouden adem te luisteren. Er waren nog geliuden in huis: een stoel die verschoven werd, het gekraak van een kastdeur. Iemand haalde luid zijn neus op. Met ontstellende zekerheid drong het tot hen door dat ze nog niet veilig waren dat het hius bezet gebleven was. Hoelang kon dat duren? Het was benauwd warm in de kleine ruimte en de lucht begon al onfris te worden. De luchtkoker zat misschien verstopt. Jan tastte de wand langs om die te zoeken. Hij vond hem bij zijn vader, die stond er met de rug tegenaan. Het was maar een nauwe opening, een kachelpijp leek het wel. Er zat een prop papier in, zeker tegen de regen. Hij trok die eruit en ademde even diep de koele nachtlucht in met zijn mond voor het gat. Toen tastte hij naar zijn kleren, trok zacht zijn broek aan over zijn pyjama en zette zich aan de voeten van de vrouw op de matras. Zij was nu heel stil, misschien sliep zij. De oude man naast haar murmelde zacht een joods gebed...

Fragment: Het leek alsof hij nog maar even geslapen had, toen vaders hand hem wakker schudde. Ergens werd hard gebonsd, een rauwe stem schreeuwde onverstaanbare woorden en de schel klonk schril en zonder ophouden daardoorheen. \'Een inval!\' zei vader. \'De Duitsers zijn er! Kom er dan toch uit jongen! Vlug!\' Hij klapte het bed op en trok het gordijn ervoor. Toen deed hij iets aan een revolver en stak die in zijn pyjamazak. \'Pak je tas en je kleren en kom mee!\' Op de overloop was het een gedraaf van mensen door elkaar. De meisjes, wankelend van de slaap, voortgetrokken door Roel en tante Fie; het echtpaar arm in arm, de vrouw zacht kermend; opa, die in zijn kamerjas naar beneden ging. Tante Stien strompelde in haar nachtpon de kamer door. \'Bid en u zal gegeven worden,\'zei ze. De kast stond al open, het luik omhoog. Maar hoe kregen ze nou die oude vrouw door het luik? Ze zat er al half in, maar durfde zich niet te laten zakken, omdat ze geen grond voelde. Vader moest haar handen met geweld losmaken van de rand; ze gilde het uit van angst. Met de oude heer ging het gemakkelijker. Jan wierp zijn kleren en zijn tas naar beneden en dook er ook in, vader viel boven op hem, sprong weer op en sloot het luik. Als tante Stien nu de kast maar dichtdeed. Jan voelde een matras, een blik, de benen van de vrouw. Ze kermde nog steeds. \'Druk haar de hand op de mond,\' fluisterde vader. \'Ik blijf hier, bij het luik...\' Maar de man wasl al bij haar. \'Hou je mond!\' zei hij zacht. \'Hou je mond...! O, Here Zeobath...\' Jan duwde hem opzij en legde de vrouw languit op de matras. Hij voelde een kussen en hield het gereed om het op haar hoofd te drukken. Maar ze zweeg nu. Ze hoorde zeker ook dat de Duitsers al binnen waren...Zware laarzen stampte door het huis. Er klonk een bons en geluid van brekend glas. ´Sie lugen, Sie lugen!´schreeuwde een rauwe stem. Het klonk als een gehuil. Deuren sloegen open en dicht, een paar kerels vlogen de trap op, Jan voelde de planken onder zich trillen. Hij was niet bang. Zijn enige angst was dat de vrouw weer zou gaan kermen. Hij hield het kussen al klaar boven haar hoofd... Nu waren ze op de kamer, ze stonden misschien op geen twee meter afstand. Ze bonsden met hun geweren op de vloer en tegen de wanden. ´Wer sind Sie?\' schreeuwde er een. Van tante Stiens zachte antwoord was alleen het woord \'krank\' te verstaan, ze stampten de laarzen op de kamers rond. En daar kraakte de kastdeur, handen tastten langs de planken, een vreselijke bons boven hun hoofd deed hen ineenkrimpen, toen werd het stil. Hoe was het mogelijk, ze waren niet ontdekt! De voetstappen verwijderden zich, tante Stien werd de kamer af gesleurd en naar beneden gebracht. Maar er waren nog soldaten boven, Jan hoorde ze praten op een andere kamer. \'Hier hat einer geschlafen, das Bett ist warm!\' En een andere stem: \'Wacht maar, wij zullen ze wel vinden, die schurken!\' Een Nederlander, een verrader, die naar zijn eigen landgenoten liep te zoeken om ze uit te leveren aan de vijand... En hij vond ze, in de andere schuilplaats, hij snauwde ze toe, om voor de dag te komen. Luid klonk zijn smerige lach, toen hij de jammerende meisjes naar beneden dreef. Toen vloekte hij luid, er was een hevig lawaai. Roel verzette zich, maar werd geslagen en geschopt en de trap af gesmeten. Het was alles duidelijk aan de gevolgen te volgen en Jan beet zijn tanden op elkaar om zich te beheersen. Ze konden niets doen, met één revolver tegen al die kerels waren ze machteloos. Het zou gekkenwerk zijn om voor de dag te komen en de anderen te helpen. Stil zijn en afwachten dat was het enige. Het ergste gevaar was misschien voorbij. Dat er nóg een schuilplaats kon zijn, scheen niet in de hoofden van de kerels op te komen. Lachen en schreeuwend stampten ze de trap af naaar beneden. Jan zweette over zijn hele lichaam, zijn haar zelfs was nat. Angst? Hij had geen angst gevoeld, alleen een rauwe pijn in zijn borst, alsof daar iets op springen stond. Van beneden drongen nu minder duidelijk de geluiden door, een schreeuw, een bons, een daverend gelach. Toen een stem, die hoog opkermde: \'Hou op, hou op, ik weet het immers niet!\' \'De schoften!\' zei vader halfluid. En de vrouw begon plotseling weer zacht te jammeren, maar het geluid werd door het kussen gesmoord. Toch was het een hele poos stil beneden. In de straat gromde de zware motor van een auto, die stopte voor het huis. UIt de geluiden was op te merken dat de slachtoffers werden ingeladen en weggevoerd. Die arme zieke tante Stien ook...? Ze hoorden een deur dichtslaan en de motor aanzetten. Waren de moffen weg? Konden ze te voorschijn komen...? Ze zaten met ingehouden adem te luisteren. Er waren nog geliuden in huis: een stoel die verschoven werd, het gekraak van een kastdeur. Iemand haalde luid zijn neus op. Met ontstellende zekerheid drong het tot hen door dat ze nog niet veilig waren dat het hius bezet gebleven was. Hoelang kon dat duren? Het was benauwd warm in de kleine ruimte en de lucht begon al onfris te worden. De luchtkoker zat misschien verstopt. Jan tastte de wand langs om die te zoeken. Hij vond hem bij zijn vader, die stond er met de rug tegenaan. Het was maar een nauwe opening, een kachelpijp leek het wel. Er zat een prop papier in, zeker tegen de regen. Hij trok die eruit en ademde even diep de koele nachtlucht in met zijn mond voor het gat. Toen tastte hij naar zijn kleren, trok zacht zijn broek aan over zijn pyjama en zette zich aan de voeten van de vrouw op de matras. Zij was nu heel stil, misschien sliep zij. De oude man naast haar murmelde zacht een joods gebed...

Ik heb dit fragment gekozen omdat je in dit stukje kan zien wat voor angst die mensen hadden. Steeds die angst of dat ze gevonden konden worden, niet goed kunnen bewegen omdat je bang bent dat je teveel lawaai maakt. Dit soort fragmenten maken dit verhaal spannend!

De Auteur­: Zelf dacht ik dat Anne de Vries een vrouw was, dus voor de mensen die hetzelfde dachten, heb ik het even opgezocht. Anne de vries werd geboren in Assen op 22 mei 1904. Hij was een onderwijzer in Exloermond. Ook heeft hij gewerkt voor het Blindeninstituut Bartiméus in Zeist. Zijn eerste boek heeft hij geschreven voor de lagere school: Evert in Turfland. Na zijn boek Bartje (zijn bekendste boek) heeft hij zijn baan als onderwijzer gedag gezegd, en werd hij (fulltime)schrijver.

Enkele andere boeken die hij heeft geschreven zijn: Evert in Turfland, 1930
Jongens van de straat, 1934
Bartje, 1935
De stroper, 1935
Op de grote heide, 1937
De grote veenbrand, 1937
Groot vertelboek voor de Bijbelse geschiedenis, 1939
Verhalen voor Kersttijd, 1948
Honderd vertellingen uit de bijbel, 1949
Het boek van Jan Willem, 1950
Reis door de nacht, 1951-1958 4 delen
Jaap en Gerdientje, 1955
Kinderkleurbijbel, 1961

Commentaar: Dit boek is een spannend, leuk, goed verhaal. Jammer is dat het niet zo goed geschreven is. Dat is iets waar ik mij ongeloofelijk aan ergerde. Ik had na een tijdje willen stoppen, ben blij dat ik door heb gelezen. Dus voor de mensen die dit willen gaan lezen (wat ze zeker moeten doen), het eerste stuk moet je door heen zien te komen! De titel vind ik een beetje onduidelijk, hij had misschien een kreet moeten gebruiken, een woord dat hij veel gebruikt heeft in het boek, zoals: \'O zo!\' Voor mensen die zich interesseren voor oorlogsverhalen is dit zeker een aanrader!

conclusie: goed verhaal, spannend,slecht geschreven.