Prachtige ogen door Herman Brusselmans

Waarom heb je dit boek gekozen? Ik lees alleen boeken, als iemand mij zegt dat ik dat bepaalde boek eens moet lezen. Ik vroeg mevr. Sas dus om advies voor een boek om mijn verslag over te schrijven, Zij liet mij dit boek zien en vertelde waar het over ging. Ik had er al wel eens van gehoord, en vooral de schrijver kende ik al wel. Het leek mij interessant, dus ik besloot het te gaan lezen.

Wat verwachte je van het boek? En in hoeverre zijn die verwachtingen uitgekomen? Ik wist dat Herman Brusselmans bekend staat om zijn grof taalgebruik. Ik had alleen nog nooit een boek van hem gelezen. De beschrijving op de achterkant van het boek maakte wel duidelijk dat het boek niet echt speciaal was en dat het een realistisch verhaal zou kunnen zijn. Het is inderdaad een grof boek met veel scheldwoorden. En het zou voor een deel wel autobiografisch kunnen zijn. Realistisch is het zeker omdat hij de simpele dingen zo goed kan beschrijven en er geen rare en onwaarschijnlijke dingen in gebeuren.

Je eerste reactie op het boek. De beschrijving van het verhaal op de achterkant doet anders vermoeden dan dat het boek eigenlijk is. Ik dacht namelijk dat Julius Cramp in het begin van het verhaal een keuze zou maken en dat er in de rest van het verhaal de gevolgen van deze keuze beschreven zou staan. Dit is in zekere zin wel zo, maar Brusselmans verteld in het verhaal alleen maar over één dag. Op deze dag maakt Cramp de keuze om om vijf uur niet naar huis te gaan. Dit is wel belangrijk voor het verhaal, omdat dit de oorzaak is voor de dingen die staan te gebeuren. Hierdoor verwacht je iets anders van het boek dan dat het blijkt te zijn. En daarom komt het eind ook als een verrassing. Dit is dus anders dan andere boeken die ik heb gelezen en dat vind ik leuk juist omdat het weer net iets anders is.

Beknopte samenvatting. Julius Cramp verteld in dit boek over de dag dat hij de beslissing maakte om zijn dagelijkse sleur te doorbreken. Hij gaat zoals normaal met de trein naar school, tijdens deze rit besluit hij om ‘s middags om vijf uur niet terug naar huis te gaan. Wat hij wel gaat doen weet hij niet en dat maakt hem verder ook niet uit. In de bus van de trein naar school kan Cramp de verleiding niet weerstaan om een revolver uit de holster van een onoplettende militair te jatten, wat hij met de revolver verder wil doen weet hij ook niet, maar hij jat hem wel. Op school doet hij gewoon zoals altijd. Hij volgt alleen colleges als hij daar zin in heeft en voor de rest zit hij samen met vrienden op een bankje in de gang. Daar kijken ze naar iedereen die voorbijloopt. Cramp droomt hierbij van een meisje met hele mooie ogen dat hij ook wel eens door de gangen ziet komen. Later besluit hij om zich met Toreman in het café te gaan bezatten. In het café komt hij meerdere vrienden tegen, en hier ziet hij hoe er voor het café een demonstratie plaatsvindt. De ME moet er zelfs aan te pas komen. De studenten willen dat studenten en arbeiders een front gaan vormen tegen de regering. Veel van de door de ME verwonden studenten komen het café binnen. Ondertussen is Cramp stront bezopen. Als de demonstratie voorbij is, ziet Cramp tot zijn verbazing in het café ook zijn leraar Rix zitten, hij heeft ook meegedaan aan de demonstratie. Cramp voelt, vooral door de alcohol in zijn bloed, opeens een ontzettende haat tegen Rix ontstaan. Als Rix even later het café verlaat volgt Cramp hem, Johnny de barman probeert hem nog tegen te houden. Maar tot ieders en tot zijn eigen verbazing, sdchiet Cramp zijn leraar Rix neer. Hierna wordt Cramp ineens weer heel rustig, en verlangt hij naar huis, en naar het meisje met de prachtige ogen.

Technische analyse: motieven. Brusselmans beschrijft in dit boek Julius Cramp. Julius Cramp is een student die eerst doet, en dan pas denkt. Dit is een belangrijk motief, maar ook meteen een leidmotief. Het verhaal gaat er namelijk over dat Cramp zomaar ineens besluit ‘s middags niet naar huis terug te keren. Hier denkt hij verder niet bij na, maar hij doet het wel. Ook speelt alcohol een grote rol in het verhaal, omdat dit een groot effect heeft op Cramp, die hierdoor iemand neerschiet met een revolver die hij (ook zonder eerst na te denken) in een reflex heeft gestolen van een onoplettende militair.

Technische analyse: personages. De hoofdfiguur in het verhaal is Julius Cramp, hij vertelt in het boek over zichzelf. Hij is duidelijk een karakter, je weet namelijk alles van hem. Hoe hij zich voelt wat hij denkt, wat hij juist niet denkt en wat hij doet en zegt. De andere figuren zijn eigenlijk allemaal typen. Dat komt omdat Cramp over hen verteld, Cramp weet natuurlijk ook niet wat zij denken enz. dus dit kan hij ook niet vertellen. Wel verteld hij hou hij over deze personen denkt, dit doet hij vrij uitgebreid zodat je toch wel veel over ze te weten komt. Deze personen zijn bijvoorbeeld: Professor Rix, professor in de Engelse literatuur. Hij loopt wat voorovergebogen. Sprak engels met een redelijk zware Antwerpse tongval. Hij had een grijs omkranste kaalkop, hij had gelige ponytanden en hij was niet al te best gekleed. Cramp heeft een hekel aan hem, dit komt omdat Rix Cramp tijdens een college voor gek heeft gezet in bijzijn van heel veel medestudenten door zijn naam verkeerd op te lezen. Eigenlijk heeft Cramp aan alle professoren een hekel, “al is het alleen maar omdat het professoren zijn.” Verder beschrijft Cramp Toreman als een vriend. Toreman is ook student bij Cramp op school. Verder verteld hij niet veel over deze man. Behalve dan dat Johnny (de barman) hem nooit uitdaagde met biljarten omdat Toreman heel goed kon biljarten, en dat Toreman veel durft en naar vreemde mensen riep. Een andere vriend van Cramp heet Boutsen, hij studeert ook Germaanse filosofie. Hij woog ongeveer 100 kilo en at in het café altijd een sandwich Martino met een Gueuze. Verder komen we in het verhaal niet meer te weten over de personages.

Technische analyse: perspectief en verteller. In dit boek wordt duidelijk gebruik gemaakt van een ik-perspectief en een ik-verteller. Het is namelijk in de eerste persoon geschreven, en het boek is eigenlijk een groot verslag van de dingen die gebeuren en die Cramp meemaakt. Cramp is dan ook de verteller van het verhaal, hij maakt hierbij wel veel gebruik van flashbacks, en dat maakt het af en toe moeilijk te begrijpen.

Technische analyse: ruimte. Het verhaal speelt zich af in België, waar precies is onbekend maar wel in een grote stad. Daar zit Julius Cramp op school, hier speelt zich ook een groot gedeelte af. De rest, en de belangrijkste gebeurtenissen spelen zich in een café af. Dit café heet De Poort. Het café wordt best goed beschreven, althans de dingen die voor het verhaal belangrijk zijn om te weten. Hetzelfde geld voor de school. Brusselmans verteld bijna nooit meer dan nodig is.

Technische analyse: stijl. Het eerste wat mij opviel toen ik in het boek begon was het taalgebruik van Brusselmans. Hij gebruikt om de drie woorden wel een scheldwoord, zoals stront, godbetert, kloterij. Ook als bijvoeglijk naamwoord gebruikt hij scheldwoorden als kolere… en stront……. Dit was in het begin vrij irritant, maar al gauw wen je eraan en stoort het je niet meer. Er is niets opvallend aan zijn zinnen, ze zijn niet erg kort of erg lang. Ook zijn woordkeuze is niet moeilijk, hij houdt niet van moeilijk doen en gebruikt daarom ook geen moeilijke of aparte woorden. Er komen verder ook niet veel dialogen in voor, omdat het verteld wordt. Soms worden er alleen een paar zinnen geciteerd.

Technische analyse: thema. Het verhaal gaat over Julius cramp die besluit om ’s middags om vijf uur niet naar huis te gaan. Hij denkt hier verder niet over na, maar doet het gewoon. Julius doet bijna alles zonder er eerst over na te denken. Dit is dan ook een belangrijk thema in het verhaal.

Technische analyse: tijd. Julius Cramp verteld over zijn studententijd als in een flashback, wanneer hij dit verteld is onduidelijk. Wel weten we dat hij in het eerste deel verteld over 1976 \ 1977. En in het tweede deel speelt het verhaal zich af op drie, zeven of veertien december ’77. Dit zijn zijn letterlijke woorden, dit heeft hij zo gedaan omdat het niet uitmaakt welke dag het precies was. Maar dat wat er die drie, zeven of veertiende gebeurde is belangrijk. Het is dus een grote flashback, maar deze wordt wel chronologisch verteld.

Technische analyse: titelverklaring. Op school keek Cramp altijd naar de voorbijgaande meisjes, op een keer zag hij een meisje met sprekende (prachtige) ogen. Het laatste gedeelte uit het boek is: “Geheel kalm wierp ik de revolver weg. Ik draaide me om en begon te stappen. Ik beeldde me in dat ik op weg was naar het meisje met de prachtige ogen. Nog een miljoen stappen, dacht ik, en ik ben thuis.” Hierin staan een aantal dingen die we al een paar keer eerder in het boek zijn tegen gekomen. Cramp vertelde al eerder dat hij er een hekel aan had dat hij zijn stappen telde. Ook valt hij hier terug op het meisje dat hij zo in de gangen wel eens tegen kwam, het meisje met de prachtige ogen.

Eindoordeel over het boek. Het verhaal was niet moeilijk te lezen of te begrijpen omdat Als je dronken bent ben je tot veel in staat, zeker een jongen als Julius Cramp. Hierdoor komen de (belangrijkste) gebeurtenissen in het boek ‘echt’ op je over. Tot een moord zou ik nooit in staat zijn, ook ken ik geenm mensen die dit wel hebben gedaan. Maar het gevoel van dronken zijn ken ik ongeveer wel, en dit wordt door Herman Brusselmans heel goed beschreven. Hier hou ik wel van, ik heb graag realistische boeken. Verder had ik nooit verwacht dat Cramp zo in koele bloede zijn leraar neer zou schieten. Dit kwam dus als een schok. Verder beschrijft Cramp zichzelf heel goed, maar van de andere personages zegt hij alleen wat hij van hen weet. Deze personen, en vooral Cramp gingen voor mij echt leven, omdat hij ook goed de emoties beschreef. En daardoor kon ik me in een heleboel goed inleven. Ik heb het hele boek gelezen, omdat het zo makkelijk wegleest en het je niet zo gauw verveelt. Ik vond het ook fijn dat er geen open einde aan zat omdat ik daar niet van hou. Het enige waar ik me in het begin aan stoorde was het taalgebruik van Brusselmans, omdat hij om het woord een scheldwoord ertussen propte. Alsof het boek te weinig pagina’s had en hij er toch nog een paar bij wilde, dus heeft hij overal maar wat scheldwoorden tussen gestopt. Hier raak je aan gewend…….

Evaluatie van je leeservaring. Eigenlijk heb ik mijn leeservaring grotendeels verwerkt in mijn eindoordeel. Ik heb nu voor Nederlands twee boeken gelezen, in allebei de boeken wordt er een dag beschreven. Maar allebei deze verhalen zijn totaal verschillend, wel is er een overeenkomst. Allebei de hoofdpersonen maken gedurende het boek de keuze iemand te vermoorden, deze keuze verandert de rest van hun leven. Al houdt ‘prachtige ogen’ bij deze gebeurtenis op, en begint ‘ het leven uit een dag’ hier pas echt. Verder wil ik nog even zeggen het mij is opgevallen dat Brusselmans niet zo’n geliefde schrijver is bij de Nederlandse jeugd, er is namelijk nergens (ook niet op internet) een leesverslag te vinden over het boek ‘prachtige ogen’.